Βιβλιοφαγικό mashup v162: Πώς να ψωνίσεις σωστά στα μπαζάρ βιβλίων

ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΑ ΒΙΒΛΙΑ

Η Ειρήνη ρωτά, “Με αφορμή το παζάρι βιβλίου στην Αθήνα θέλω να ρωτήσω αν υπάρχουν κάποιοι απλοί κανόνες για καλές αγορές βιβλίων από εκθέσεις και μπαζάρ. Είναι η τρίτη χρονιά που πηγαίνω ψάχνοντας για θησαυρούς και καταλήγω με άνθρακες.”

Φίλη Ειρήνη, πολύ καλή ερώτηση, αν και δεν είμαι σίγουρος πως η απάντησή μου θα σε ικανοποιήσει. Ας το δούμε όμως το θέμα εδώ μαζί.

Τα μπαζάρ είναι σε πολλές περιπτώσεις για ένα βιβλίο το τελευταίο βήμα πριν την πολτοποίηση. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως τα έργα που θα βρει κανείς σε ένα τέτοιο παζάρι βιβλίου είναι εκείνα που έχουν ξεμείνει στους εκδοτικούς και συχνά απλά μουχλιάζουν σε μια αποθήκη περιμένοντας το επόμενο μπαζάρ. Αποτελούνται στη μεγάλη τους πλειοψηφία από τέσσερις κατηγορίες:

• Κλασικά λογοτεχνικά έργα ελεύθερων πνευματικών δικαιωμάτων, δηλαδή βιβλία που κυκλοφορούν δεκάδες διαφορετικοί εκδοτικοί οίκοι στη χώρα μας
• Παιδικά βιβλία, παραμύθια και βιβλία ελληνικής μυθολογίας
• Έργα νεοελληνικής λογοτεχνίας από μικρούς εκδοτικούς και άγνωστα ονόματα συγγραφέων, με την ποίηση να πρωτοστατεί
• Εξειδικευμένες εκδόσεις που ενδιαφέρουν μικρό, σχετικά, αναγνωστικό κοινό, ανάμεσα στις οποίες ξεχωρίζουν σε αριθμό τα ιστορικά βιβλία και τα ιατρικά εγχειρίδια

Με τους μεγαλύτερους mainstream εκδοτικούς, αλλά και αρκετούς από τους μικρότερους, ανεξάρτητους σύγχρονους εκδοτικούς συχνά να απουσιάζουν, τα μπαζάρ βιβλίων δεν μπορούν να αντικαταστήσουν την επίσκεψη σε ένα βιβλιοπωλείο. Ούτε θα έπρεπε να περιμένει κανείς σε αυτά να βρει νέες κυκλοφορίες και πολυδιαβασμένα σύγχρονα λογοτεχνικά έργα. Έτσι, η επιλογή βιβλίων γίνεται αρκετά πιο δύσκολη.

Για ένα μεγάλο κομμάτι των αναγνωστών, μπαζάρ βιβλίων όπως αυτό της Πλατείας Κοτζιά δεν προσφέρουν επαρκείς επιλογές. Για εκείνους όμως που ψάχνουν φθηνά παιδικά βιβλία, κλασικά λογοτεχνικά έργα και βιβλία ιστορίας, μια βόλτα σε ένα τέτοιο μπαζάρ μπορεί να αποκαλύψει μικρούς θησαυρούς. Πάρτε για παρέα μερικούς βιβλιόφιλους φίλους μαζί σας, αποφύγετε τις ώρες αιχμής, ψάξτε τα βιβλία των πιο γνωστών εκδοτικών, μη φοβάστε να γεμίσετε το καλάθι σας και με βιβλία που δεν είστε απόλυτα σίγουροι πως θέλετε, αφού θα προχωρήσετε στην τελική εκκαθάριση λίγο πριν το ταμείο. Κι αν δε βρείτε κάτι να σας τραβήξει το ενδιαφέρον, σε λίγο καιρό ένα νέο μπαζάρ θα ξεφυτρώσει κάπου στην πόλη σας και ξανά από την αρχή.

Έχετε οποιαδήποτε ερώτηση για τα βιβλία; Ψάχνετε προτάσεις για ένα συγκεκριμένο είδος ή μια συγκεκριμένη διάθεση; Θέλετε να μάθετε κάτι για συγγραφείς ή για εκδοτικούς; Για τη λογοτεχνία γενικότερα; Θέλετε στοιχεία, αριθμούς, ονόματα, λίστες; Το βιβλιοφαγικό mashup έχει τις απαντήσεις, αρκεί να κάνετε τις ερωτήσεις.

Συμπληρώστε τη φόρμα παρακάτω και ίσως η δική σας ερώτηση να απαντηθεί σε μια από τις επόμενες Δευτέρες της στήλης μας. Περιμένουμε τις ερωτήσεις σας!

 

ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ

Νέα εβδομάδα, με πέντε φρέσκα αναγνώσματα, βιβλία για όλα τα γούστα: Ιστορικά μυθιστορήματα, Βαλκανική λογοτεχνία, βραβευμένα ελληνικά μυθιστορήματα και true crime αφηγήσεις έχουμε αυτή τη φορά να σας παρουσιάσουμε.

Ένα από τα πιο γνωστά true crime βιβλία των τελευταίων χρόνων μας φέρνουν οι Εκδόσεις Αναγνώστης, το ‘Θα χαθώ στο σκοτάδι’ (‘I’ll Be Gone in the Dark’, 2018) της Michelle McNamara, σε μετάφραση Ιωάννη Μαραθάκη. Η προσπάθεια της MacNamara, μέχρι και το θάνατό της, να ανακαλύψει στοιχεία σχετικά με τον μέχρι πρότινος άπιαστο Golden State Killer, έναν σαδιστή δολοφόνο που σε περισσότερα από 10 χρόνια διέπραξε 50 βιασμούς στη Βόρεια Καλιφόρνια, πριν μετακομίσει στον Νότο, εκεί που προχώρησε σε 10 σαδιστικούς φόνους. Το βιβλίο εκδόθηκε σχεδόν δύο χρόνια μετά το θάνατό της και ο θόρυβος γύρω από αυτό οδήγησε στη σύλληψη ενός υπόπτου για τα εγκλήματα, περισσότερα από 30 χρόνια αφού ο Golden State Killer εγκατέλειψε την ενεργό δράση.

Το πιο πρόσφατο έργο της Barbara Kingsolver με τίτλο ‘Χωρίς ασπίδα’ (‘Unsheltered’, 2018), σε μετάφραση Νάγιας Δασκαλοπούλου, μας φέρνουν οι Εκδόσεις Διάπλαση. Το ιστορικό μυθιστόρημα αφηγείται την ιστορία της Γουίλα Νοξ, της οποίας η ζωή καταρρέει και το μόνο που έχει είναι ένα παλιό σπίτι που χρειάζεται σοβαρές επισκευές, με την έρευνα στην ιστορία του σπιτιού που η Γουίλα προχωρά με σκοπό να ζητήσει χρηματοδότηση από την ιστορική κοινότητα να φέρνει στο φως το όνομα του καθηγητή Θάτσερ Γκρίνγουντ που έμενε στο σπίτι το 1871 και υπήρξε υποστηρικτής του έργου του Κάρολου Δαρβίνου.

Από τις Εκδόσεις Ψυχογιός μας έρχεται το μυθιστόρημα ‘Ο μαθητευόμενος αρχιτέκτονας’ (‘The Architect’s Apprentice’, 2013) της Elif Shafak, σε μετάφραση Άννας Παπασταύρου. Στο βιβλίο η συγγραφέας από την Τουρκία γυρνά στην Κωνσταντινούπολη του 16ου αιώνα, εκεί όπου φτάνει ο δωδεκάχρονος Τζαχάν μαζί με τον ελέφαντα Τσότα, δώρο για τον σουλτάνο. Όταν ο Τζαχάν θα γίνει μαθητευόμενος του βασιλικού αρχιτέκτονα Σινάν και μαζί θα χτίσουν τα αριστουργήματα του δεύτερου, θα αντιμετωπίσει τις δολοπλοκίες και τη ζήλεια των τεσσάρων ασκουμένων του Σινάν.

Την ιστορία ενός νεαρού Βούλγαρου συγγραφέα που αποφασίζει να γράψει τη δική του εκδοχή ενός φυσικού μυθιστορήματος, συναρμολογημένου από κομμάτια της καθημερινότητας, αφηγείται το ‘Φυσικό μυθιστόρημα’ (‘Natural Novel’, 1999) του Georgi Gospodinov, σε μετάφραση Αλεξάνδρας Ιωαννίδου, το δεύτερο έργο του συγγραφέα που οι Εκδόσεις Ίκαρος μας φέρνουν στα ελληνικά. Μέσα από το μονόλογό του, ο αφηγητής του βιβλίου μιλά για το διαζύγιό του από τη σύζυγό του, έγκυο σε ένα παιδί που δεν είναι δικό του, γεγονός που θα φέρει την διάλυση της ζωής του όπως την ξέρει μέχρι σήμερα.

Στην επανέκδοση του ‘Μάρτυς μου ο Θεός’ του Μάκη Τσίτα προχωρούν οι Εκδόσεις Μεταίχμιο, ένα βιβλίο που κέρδισε το Βραβείο Λογοτεχνίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2014. Στο μυθιστόρημα ο Χρυσοβαλάντης, ένας άνεργος, μικροαστός άντρας 50 ετών που ζει στην Αθήνα λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Ο Χρυσοβαλάντης είναι ρατσιστής και σεξιστής, ένας κωμικοτραγικός πρωταγωνιστής της σύγχρονης Ελλάδας που μιλά για την καθημερινότητά του, την οικογένειά του, τους ανθρώπους γύρω του.

ΕΚΤΟΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

 

Τέσσερα νέα μυθιστορήματα επιλέξαμε για αυτή την εβδομάδα από τις χθεσινές νέες κυκλοφορίες της Αμερικής, φρέσκους τίτλους για την wishlist σας.

‘Interior Chinatown’ του Charles Yu, ένα μυθιστόρημα με πρωταγωνιστή τον ηθοποιό Willis Wu, που λαχταρά να υποδυθεί κάτι περισσότερο από έναν “κοινό Ασιάτη άντρα” σε διάφορα τηλεοπτικά σόου, αλλά η βιομηχανία του θεάματος δεν τον αφήνει, σε ένα βιβλίο που μιλά για τους ρόλους που παίζουμε στις ζωές μας.

‘Highfire’ του Eoin Colfer, το νεότερο μυθιστόρημα του συγγραφέα του Artemis Fowl που μας συστήνει τον Vern, έναν δράκο που πίνει βότκα και αγαπά το Flashdance, που περνά μοναχικά τα τελευταία του χρόνια στη Λουιζιάνα, μέχρι που συναντά έναν 15χρονο που βρίσκεται στο στόχαστρο του διεφθαρμένου ντόπιου σερίφη.

‘Run Me to Earth’ του Paul Yoon, η ιστορία των Alisak, Prany και Noi, τρεις ορφανούς εφήβους που προσπαθούν να επιβιώσουν στο κατεστραμμένο από τον πόλεμο Λάος του 1969, εκεί που το τρίο θα δουλέψει για έναν παθιασμένο Γάλλο γιατρό που θα τους βοηθήσει να αποδράσουν με ασφάλεια από τη χώρα.

‘Diamond City’ της Francesca Flores, όπου μια νεαρή γυναίκα, μετά τη δολοφονία των γονιών της, γίνεται μισθοφόρος φονιάς και σιγά σιγά βρίσκει τη θέση της σε μια πόλη γεμάτη μαύρη μαγεία και μοχθηρούς εχθρούς.

ΠΕΡΙ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑΣ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ

Είμαι σίγουρος πως το έχετε δει. Και είμαι σίγουρος πως κι εσείς έχετε #σκέψεις για αυτό, όπως είχε και ολόκληρο το ίντερνετ. Αλλά σε περίπτωση που μένετε κάτω από κάποια πέτρα και δεν έχετε πέσει πάνω σε κάποιο από τα δεκάδες thought pieces που έχουν γραφτεί σχετικά, ορίστε το tweet που έχει απασχολήσει από άκρη σε άκρη τη βιβλιοφιλική κοινότητα την τελευταία εβδομάδα:

Χιλιάδες αναγνώστες βγήκαν από τα ρούχα τους με τα κομμένα στα δύο βιβλία του Alex Christofi, με αρκετούς από αυτούς να παίρνουν τις δάδες, να τον αποκαλούν τέρας και να μιλούν για “ιεροσυλία”. Κι ενώ πολλοί από εμάς διασκεδάζαμε με τον όλο πανικό, υπήρχαν κι εκείνοι που ένιωσαν προσωπικά προσβεβλημένοι από την κίνηση του Christofi. Ο συγγραφέας χαρακτηρίστηκε ως “βιβλιοψυχοπαθής”, “δολοφόνος κατ’ εξακολούθηση” και οι πράξεις του ως “δαιμονικές”, με τον ίδιο να γράφει ένα κείμενο στον Guardian ως απάντηση στο όλο θέμα.

Ακόμη και εκδοτικοί απάντησαν στο συγκεκριμένο tweet, ενώ ο παρουσιαστής Jeremy Vine έκοψε τα δικά του βιβλία στον αέρα της εκπομπής του στο Βρετανικό Channel 5.

Θυμόσαστε το χαμό με τη δήλωση της Marie Κondo πως θα έπρεπε να ξεφορτωθούμε από τη βιβλιοθήκη μας τα βιβλία που δε μας χρειάζονται; Τις ίδιες υπερβολικές αντιδράσεις είχαμε και τώρα, με το φετιχισμό του βιβλίου ως αντικειμένου να φαίνεται πως βρίσκει κυρίαρχη θέση στη σύγχρονη αναγνωστική κουλτούρα.

Όμως τα βιβλία δεν είναι “ιερά”, είναι απλά οχήματα που κουβαλούν τις ιστορίες μας. Όσο κι αν κατανοούμε ως ένα βαθμό τον ρομαντισμό που ακολουθεί τα βιβλία, οι υπερβολικές αντιδράσεις απέναντι σε κάθε αναγνώστη που επιλέγει να σημειώνει πάνω στις σελίδες ή να τσακίζει την άκρη τους αντί να χρησιμοποιεί σελιδοδείκτη, μας φαίνονται κάπως γραφικές. Και σας παρακαλούμε, όχι άλλους ύμνους για τη μυρωδιά των σελίδων, λυπηθείτε μας.

ΧΤΥΠΗΣΑΜΕ ΤΟ ΤΟΠ10

Το γνωρίζατε αυτό; Η Ελλάδα, λέει, συγκαταλέγεται ανάμεσα στις 10 χώρες με τη μεγαλύτερη βιβλιοπαραγωγή ετησίως!

Σύμφωνα με το The Economist, που χρησιμοποιεί στοιχεία του International Publishers Association (IPA), για το 2015/2016 στην Ελλάδα κυκλοφόρησαν 2,240 βιβλία ανά εκατομμύριο κατοίκους, αριθμός που μας φέρνει στην 8η θέση της κατάταξης που περιλαμβάνει 28 χώρες του κόσμου. Εντυπωσιακό ε;

Για μισό λεπτάκι όμως, γιατί τα πράγματα πιθανά να μην είναι έτσι. Με βάση τη μελέτη για την αγορά του βιβλίου στην Ευρώπη της Federation of European Publishers (FEP), για την περίοδο 2010 με 2015 η βιβλιοπαραγωγή της Ελλάδας βρέθηκε πως κινήθηκε μεταξύ 750 και 1000 τίτλων βιβλίων ανά εκατομμύριο κατοίκους, πράγμα που θα μας έριχνε στην 20η θέση της κατάταξης του IPA.

Αυτός ο αριθμός μάλιστα φαίνεται να βρίσκεται πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα, αφού γνωρίζουμε πως από το 2009 και έπειτα η εγχώρια βιβλιοπαραγωγή βρίσκεται κάτω από τους 10,000 τίτλους και σε συνεχή πτώση μέχρι και το 2014 τουλάχιστον. Τα 24,000 βιβλία για το 2015 που υποθέτουν τα στοιχεία του IPA μοιάζουν εξωφρενικά τεράστιος αριθμός, ειδικά σε σχέση με τα 8,000 με 10,000 που υποθέτουν τα στοιχεία του FEP.

Ας μην πανηγυρίζουμε λοιπόν για την υψηλή θέση της χώρας μας στην κατάταξη του Economist. Άλλωστε το πλήθος των νέων εκδόσεων δε σημαίνει κάτι ιδιαίτερο από μόνο του.

Όλα τα παραπάνω αποδεικνύουν όμως το χάος των αριθμών της εγχώριας βιβλιοπαραγωγής, αλλά και την άμεση ανάγκη ενός φορέα όπως το ΕΚΕΒΙ, που θα προσφέρει με την έρευνα και τη λειτουργία υπηρεσιών όπως η Βιβλιοnet τα στοιχεία που χρειάζεται ο εκδοτικός και αναγνωστικός κόσμος για να φτάσει στο 2020 και να μεταφέρει το βιβλίο παντού.

AND NOW, THIS

Να, κάπως έτσι φαντάζονταν την ανάγνωση του μέλλοντος γύρω στο 1935, κάτι ανάμεσα σε ereader και Netflix ας πούμε. Πάντως το αγαπημένο μου κομμάτι αυτού του σχεδίου είναι που παρόλη την τεχνολογία, στο τραπεζάκι δίπλα υπάρχουν δύο χάρτινα βιβλία.

Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΟ #INSTAVIVLIO

Σε βιβλιοπωλεία, βιβλιοθήκες και βιβλιοκίνητα μας ταξιδεύουν σήμερα οι τρεις φωτογραφίες που επιλέξαμε αυτή την εβδομάδα από το #instavivlio. Εσείς που φωτογραφήσατε βιβλία;

 

ΠΩΣ ΦΤΙΑΧΝΕΤΑΙ ΕΝΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟ

Για την Belletrist, την ονλάιν λέσχη ανάγνωσης που δημιούργησε η ηθοποιός Emma Roberts μαζί με τη φίλη της Karah Preiss, έχουμε μιλήσει ξανά στο παρελθόν. Όμως τώρα η λέσχη μας κέντρισε και πάλι το ενδιαφέρον με το Studio Sessions, μια σειρά μίνι ντοκιμαντέρ που μας ξεναγούν στα παρασκήνια της δημιουργικής διαδικασίας κομιστών, εικονογράφων και σχεδιαστών.

Στα δύο πρώτα επεισόδια του το Studio Sessions μιλά με την εικονογράφο Cecilia Ruiz και τη σχεδιάστρια εξωφύλλων Nicole Caputo (και συνδημιουργό του She Designs Books) για τον τρόπο με τον οποίο δημιουργούν. Μπορείτε να δείτε όλα τα επεισόδια του Studio Sessions στο IGTV του @belletrist. Μήπως να κάναμε το ίδιο κι εμείς με Έλληνες δημιουργούς;

RANDOM LINKS

The Hunger Games: Το prequel θα έχει έναν αναπάντεχο πρωταγωνιστή, γιατί δεν εκδίδονται LGBTQI παιδικά βιβλία στην Ελλάδα, ανακαλύπτοντας και πάλι τη χαμένη δύναμη του να διαβάζεις δυνατά, η χαρτογραφική κληρονομιά του Christopher Tolkien, μπορούν όλοι να γίνουν κριτικοί βιβλίων, τι κάνει μια μεταφορά βιβλίου “καλή” ή “κακή”, όταν άνδρες συγγραφείς αντιμετωπίζουν την τοξική αρρενωπότητα, όλα όσα θέλατε να μάθετε για τις πωλήσεις των βιβλίων (στην Αμερική), γιατί το worldbuilding δεν μπορεί να παραμελεί τη φυλή, για τον εκδοτικό κόσμο στα 2010s, η αξία του να έχεις στην κατοχή σου περισσότερα βιβλία από όσα μπορείς να διαβάσεις, ο εγγονός του James Joyce και ο θάνατος του πεισματάρη λογοτεχνικού διαχειριστή, πώς η επιστημονική φαντασία φαντάστηκε τα 2020s, αντιμετωπίζοντας φυλετικές προσβολές στη λογοτεχνία, μήπως ο Tolkien έγραψε τον ‘Άρχοντα των Δαχτυλιδιών’ επειδή ήθελε να αποφύγει το διάβασμα για το πανεπιστήμιο, τι λένε για εμάς όλα τα νεκρά κορίτσια των YA θρίλερ, πώς να διαχειριστείτε το diversity στα έργα σας, ο Patrick Modiano για τον βιβλιοπώλη που απέδρασε από τους Ναζί, συλλέκτες αφιερώσεων βιβλίων μοιράζονται τα ευρήματά τους, ρεκόρ στους ψηφιακούς δανεισμούς των δημόσιων βιβλιοθηκών, για τα βιβλία που σπρώχνουν τα όρια της true crime αφήγησης, γιατί χρειαζόμαστε σήμερα συλλογές κειμένων περισσότερο από ποτέ, μπορεί η παγκόσμια λογοτεχνία να μας κάνει καλύτερους ταξιδιώτες, γιατί η εργασία σε ένα βιβλιοπωλείο ήταν τόσο απογοητευτική, υπέρ του ιστορικού αστυνομικού βιβλίου των πλούσιων λεπτομερειών, γιατί οι συγγραφείς απομακρύνονται από το γάμο, τι γράφουμε όταν γράφουμε για το παρελθόν, είναι η Jane Austen το αντίδοτο στην υπερφόρτωση των social media και πώς οι Κυρίες έγιναν Μικρές, για τη δύναμη των βιβλίων στις πιο σκοτεινές μας στιγμές, γιατί πρέπει να εκτιμήσουμε τη σύγχρονη Anne Brontë και γιατί ίσως ήταν η πιο ριζοσπαστική από τις αδερφές Brontë.