Βιβλιοφαγικό mashup v170: 5 βιβλία για το #BlackLivesMatter
- 3 ΙΟΥΝ 2020
ΠΕΝΤΕ ΒΙΒΛΙΑ ΓΙΑ ΤΟ #BLACKLIVESMATTER
Δε νομίζω πως χρειάζεται να σας εξηγήσω γιατί θα σας παρουσιάσω αυτά τα πέντε βιβλία, ούτε γιατί έχει αρκετή σημασία, παρότι βρισκόμαστε μακριά από τα γεγονότα, να καταλάβουμε τι συμβαίνει στην Αμερική τις τελευταίες ημέρες.
Τούτα εδώ τα βιβλία σας περιμένουν, για να γνωρίσετε τι σημαίνει η συστημική και χρόνια καταπίεση των ανθρώπων απλά και μόνο επειδή το χρώμα του δέρματός τους είναι διαφορετικό από το δικό μας.
Από τη λίστα κακώς λείπουν αναγνώσματα όπως τα ‘The Hate U Give’ της Angie Thomas, ‘Between the World and Me’ του Ta-Nehisi Coates και ‘Homegoing’ της Yaa Gyasi, αλλά μιας και δεν κυκλοφορούν στα ελληνικά αποφάσισα να μην τα συμπεριλάβω.
Να λοιπόν οι 5 προτάσεις μου:
- ‘Ξέρω γιατί κελαηδάει το πουλί στο κλουβί’ της Maya Angelou, το αυτοβιογραφικό έργο στο οποίο η συγγραφέας μιλά για τα παιδικά και εφηβικά της χρόνια, που σημαδεύτηκαν από έναν βιασμό που την έκανε να μη μιλά για χρόνια και μια ερωτική ιστορία που της άφησε έναν γιο.
- ‘Δεν είμαι ο νέγρος σου’ του James Baldwin, μια συλλογή κειμένων του Baldwin που συγκέντρωσε ο Raoul Peck, σκηνοθέτης του ομώνυμου ντοκιμαντέρ (το οποίο επίσης αξίζει να δείτε) και αποτελούνται από σημειώσεις του συγγραφέα για ένα βιβλίο που έγραφε για τους Μέντγκαρ Έβερς, Μάλκολμ Χ και Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ομιλίες, επιστολές και συνεντεύξεις του.
- ‘Αόρατος άνθρωπος’ του Ralph Ellison, που ακολουθεί έναν ανώνυμο μαύρο ήρωα στο ταξίδι του από την εφηβεία και την αποβολή του από ένα κολέγιο, μέχρι την εμπλοκή του στην εξέγερση του Χάρλεμ το 1943.
- ‘Αγαπημένη’ της Toni Morrison, ένα από τα σημαντικότερα έργα του 20ου αιώνα και το πιο γνωστό από τα βιβλία της συγγραφέα αφορά τη ζωή της Σιθ, μιας σκλάβας του Νότου που δραπέτευσε κι όμως εξακολουθεί να μην είναι ελεύθερη, μιας και οι άσχημες αναμνήσεις από το Φιλόξενο Σπιτικό, εκεί που συνάντησε, η ίδια και οι σύντροφοί της, τη φρίκη, με το νεο της σπίτι είναι στοιχειωμένο από το φάντασμα του μωρού της που πέθανε από τα ίδια της τα χέρια.
- ‘Υπόγειος Σιδηρόδρομος’ του Colson Whitehead, που ακολουθεί την Κόρα και τον Σίζαρ, 2 σκλάβους που αποδρούν από την Τζόρτζια για να βρουν τον Υπόγειο Σιδηρόδρομο που θα τους οδηγήσει στα βόρεια της χώρας, αλλά ανάμεσα σε αυτούς και στην ελευθερία όμως βρίσκεται ο κυνηγός σκλάβων Ριτζγουέι, ο οποίος ακολουθεί με μανία τα ίχνη τους και η μόνη επιλογή της Κόρα για να παραμείνει ελεύθερη είναι να συνεχίσει το δύσκολο ταξίδι της.
ΓΙΑ ΤΟ ΜΟΝΟΠΩΛΙΟ ΤΩΝ ΒΙΒΛΙΩΝ
Μια πολύ ενδιαφέρουσα κομιξική μεταφορά ενός σπουδαίου βιβλίου έχουν για εμάς οι Εκδόσεις Οξύ αυτή την εβδομάδα, αφού φέρνουν στα ελληνικά, σε μετάφραση Τάσου Νικογιάννη, το ‘Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια’ (‘To Kill A Mockingbird’, 2018) του Fred Fordham, βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Harper Lee. Η δουλειά του Fordham πάνω στο αρχικό υλικό είναι εξαιρετική και η ιστορία του Άτικους Φιντς ζωντανεύει μέσα από τα καρέ του κόμικς.
Σε μια διαφορετική περίπτωση το mashup δε θα ξεκινούσε με την αναφορά σε αυτό το κόμικ, μιας και σπάνια εκκινώ τη στήλη μπαίνοντας κατευθείαν στις νέες κυκλοφορίες και ετούτη, παρά την ποιότητά της, δεν είναι η πιο σημαντική νέα κυκλοφορία αυτής της εβδομάδας. Έχει όμως κάτι ξεχωριστό και θέλω λιγάκι να συζητήσουμε αυτό.
Το ‘Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια’ δε θα το βρείτε στο βιβλιοπωλείο της γειτονιάς σας. Δε θα το βρείτε καν σε μεγάλα βιβλιοπωλεία όπως η Πολιτεία, η Πρωτοπορία, ο Ιανός και άλλα. Θα το βρείτε αποκλειστικά στο Public.
Αυτή είναι η συμφωνία στην οποία προχώρησαν οι Εκδόσεις Οξύ με το Public, που πλέον είναι τα μόνα καταστήματα που διαθέτουν το κόμικ του Fordham. Αλλά αυτό δεν είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει, αφού ο εκδοτικός πουλά τα κόμικς του, από τους τίτλους της Marvel και της DC που εκδίδει μέχρι τα Κλασικά Εικονογραφημένα που βγάζει με σταθερό ρυθμό τα τελευταία χρόνια, αποκλειστικά στο Public. Τότε γιατί ασχολούμαστε τώρα εμείς εδώ στη στήλη με αυτό το συγκεκριμένο κόμικ; Τι ακριβώς μου κάνει εντύπωση; Δύο πράγματα.
Καταρχάς σημειώνω το γεγονός πως αυτή εδώ είναι μια κυκλοφορία που, για τα ελληνικά δεδομένα, είναι σαφώς πιο δυνατή από τις προηγούμενες. Πρόκειται για ένα κόμικ που έχει τα φόντα να σημειώσει αρκετές πωλήσεις, μιας και προέρχεται από ένα βιβλίο που πολλοί γνωρίζουν και αγαπούν. Είναι δυνατόν δηλαδή έτσι να ωθήσει αρκετό κόσμο στο να επισκεφθεί το Public της πόλης ή της περιοχής του. Είναι ίσως η πρώτη major κυκλοφορία που έχει τη δυνατότητα να κάνει σπρώξει όντως προς τα πάνω την κίνηση των αναγνωστών στα καταστήματα.
Το δεύτερο όμως είναι ακόμη σημαντικότερο: Αντίστοιχες συμφωνίες βρίσκονται ήδη σε ισχύ μεταξύ του Public και μεγάλων εκδοτικών της χώρας, που μέσα στους επόμενους μήνες θα διαθέτουν τίτλους τους αποκλειστικά στα καταστήματα της αλυσίδας, τη στιγμή που η διόγκωση του Public συνεχίζεται μετά και τη συμφωνία με τη Media Markt και τα σχέδια για το νέο υπερκατάστημα της Συγγρού.
Ταυτόχρονα, μέσα από την Public Βιβλιοθήκη, το Public εκδίδει ήδη τα δικά του βιβλία (ή πιο σωστά κυκλοφορεί βιβλία κάτω από τη δική του σφραγίδα), κυρίως ανατυπώσεις εξαντλημένων τίτλων ελεύθερων πνευματικών δικαιωμάτων, αλλά και τοποθετείται εδώ και χρόνια ως μεγάλος παίκτης στο χώρο του βιβλίου μέσα από τα Βραβεία Βιβλίου Public, τα σ̶η̶μ̶α̶ν̶τ̶ι̶κ̶ό̶τ̶ε̶ρ̶α̶ μοναδικά βραβεία βιβλίου στην Ελλάδα με τη συμμετοχή των αναγνωστών.
Και δε σταματάει εκεί το Public: Λίγο αφού ολοκλήρωσα το γράψιμο του κειμένου του Βιβλιοφαγικού mashup, η αλυσίδα ανακοίνωσε το BookFriends.gr, ένα νέο site όπου οι αναγνώστες μπορούν να γράφουν τις απόψεις τους για τα βιβλία και να αναζητούν τις απόψεις των υπολοίπων, ένα ελληνικό Goodreads δηλαδή.
Η Amazonοποίηση της ελληνικής αγοράς βιβλίου και του Public είναι λοιπόν σαφής με όλα τα παραπάνω. Τη στιγμή που τα μικρά βιβλιοπωλεία προσπαθούν να βρουν τρόπο να μείνουν ανοιχτά, μετά και από 2 μήνες αναγκαστικού λουκέτου, το μέλλον δε φαντάζει ιδιαίτερα θετικό με τις μονοπωλιακές τακτικές που βρίσκονται απέναντί τους. Ο υδροκεφαλισμός της ελληνικής αγοράς βιβλίου δε βοηθά τους περισσότερους εργαζομένους στο χώρο, αφού χαμένοι θα βγουν και οι μικρομεσαίοι εκδοτικοί, αλλά σίγουρα προσφέρει ζεστό και γρήγορο χρήμα σε όσους επωφελούνται της προσοχής του Public.
Αυτό είναι ένα θέμα που σίγουρα θα μας απασχολήσει ξανά και ξανά στο μέλλον, ένα θέμα που δεν προσφέρεται για εύκολες απαντήσεις και που σίγουρα θα οδηγήγει το ελληνικό βιβλίο στην επόμενη μέρα του, για καλό ή για κακό. Κι εμείς θα είμαστε εδώ.
ΝΕΕΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΕΣ
Επτά νέα βιβλία θα μας απασχολήσουν σήμερα εδώ στο Βιβλιοφαγικό mashup, από πολυαναμενόμενους τίτλους μέχρι κλασικά έργα της επιστημονικής φαντασίας κι από κομιξικές μεταφορές μέχρι συλλογές διηγημάτων εμπνευσμένων από τη μέταλ μουσική.
Για αρχή περνάμε από τις Εκδόσεις Μελάνι, που μας παρουσιάζουν το πιο πρόσφατο έργο του David Sedaris με τίτλο ‘Καλυψώ’ (‘Calypso’, 2018), σε μετάφραση Μυρσίνης Γκανά. Στη νέα του συλλογή κειμένων ο Sedaris χρησιμοποιεί το εξοχικό σπίτι που αγοράζει στην ακτή της Carolina ως σημείο εκκίνησης για να εξερευνήσει τη θνητότητα και την ηλικία με το χαρακτηριστικό του χιούμορ και αυτοπεποίθηση, εξετάζοντας το πως είναι να έχεις περισσότερη ζωή πίσω σου από ό,τι μπροστά σου.
Οι Εκδόσεις Αίολος τώρα έχουν για εμάς μια πολύ δυνατή δυάδα βιβλίων. Η νουβέλα ‘Η λέξη για τον κόσμο είναι δάσος’ (‘The Word for World Is Forest’, 1972), σε μετάφραση Πάνου Τομαρά, αποτελεί κομμάτι του Hainish Cycle της Ursula K. Le Guin και μας μεταφέρει στο μακρινό μέλλον, όταν οι Γήινοι ιδρύουν μια στρατιωτικού τύπου αποικία στον Άσθε, με σκοπό την υλοτόμηση του κατάφυτου πλανήτη, αφού στη Γη τα δέντρα είναι πια προς εξαφάνιση. Εκεί υποδουλώνουν τους ειρηνικούς αυτόχθονες, οι οποίοι αναγκάζονται να δουλεύουν στην αποψίλωση των δασών του πλανήτη τους, μέχρι που ένας από αυτούς επαναστατεί ενάντια τους Γήινους μετά το βιασμό και τη δολοφονία της γυναίκας του.
Μαζί ο εκδοτικός μας φέρνει και το ‘Από θάλασσα ήρεμη κι ανάβαθη’ (‘From a Low and Quiet Sea’, 2018) του Ιρλανδού Donal Ryan, σε μετάφραση Μαρίας Φακίνου, ένα βιβλίο που βρέθηκε υποψήφιο και για το Man Booker Prize του 2018. Το σπονδυλωτό μυθιστόρημα μιλά για τρεις άντρες, τον Σύριο πρόσφυγα Φαρούκ, τον νεαρό Λάμπι που προσπαθεί να ξεφύγει από τις αναμνήσεις της κοπέλας που υπήρξε ο πρώτος του έρωτας και τον ηλικιωμένο Τζον που εξομολογείται το σκληρό παρελθόν του, λίγο πριν το τέλος της ζωής του.
Το επόμενο κομμάτι ενός πρότζεκτ που συνδέει τη λογοτεχνία με τη metal μουσική έρχεται με το The Metal Chapters: Volume 2’ των Γιώργου Δάμτσιου και Μάριου Δημητριάδη, δύο χρόνια μετά το πρώτο βιβλίο. Οι συγγραφείς εμπνεύστηκαν από τραγούδια συγκροτημάτων όπως οι Judas Priest, οι Katatonia, οι Nightwish και οι Sabaton για να γράψουν τα 10 από αυτά, ενώ ο Roger Rovento των Xelyruth εμπνεύστηκε από 5 διηγήματα διάσημων συγγραφέων όπως οι Grady Hendrix και Paul Tremblay για να δημιουργήσει μουσικές συνθέσεις. Το βιβλίο περιλαμβάνει και τα 15 διηγήματα, ενώ το ένθετο CD περιλαμβάνει τις 5 συνθέσεις.
Ανάμεσα στις νέες κυκλοφορίες των Εκδόσεων Διόπτρα ξεχωρίσαμε το ιστορικό έργο του Dan Carlin με τίτλο ‘Το τέλος είναι πάντα κοντά’ (‘The End Is Always Near’, 2019), σε μετάφραση Παναγιώτη Δρεπανιώτη, ένα βιβλίο που ασχολείται με τις πιο καταστροφικές στιγμές στην ιστορία του ανθρώπου και το πώς η ανθρωπότητα μοιάζει να βρίσκεται συνεχώς ένα βήμα πριν το όλεθρο. Ο συγγραφέας είναι ο δημιουργός της βραβευμένης σειράς podcast Hardcore History και γνωρίζει το θέμα απ’ έξω κι ανακατωτά.
Οι Εκδόσεις Οξύ μας φέρνουν το μυθιστόρημα τρόμου ‘Το δωμάτιο της Ναόμι’ (‘Naomi’s Room’, 1991) του Jonathan Aycliffe, σε μετάφραση Όλγας Γκαρτζονίκα, εκεί που ο Τσαρλς πηγαίνει για Χριστουγεννιάτικα ψώνια με την κόρη του Ναόμι, αλλά στην πορεία της ημέρας εκείνη εξαφανίζεται, για να βρεθεί μερικές μέρες αργότερα νεκρή. Όχι όμως για πολύ.
AND NOW, THIS
Η φάση εδώ πέρα πάντως είναι ξεκάθαρα All Books. Εσείς;
Η ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΣΤΟ #INSTAVIVLIO
Υποβρύχιες λήψεις, ήρεμα απογεύματα και παιχνίδια με τις σκιές περιλαμβάνουν οι επιλογές μας από τις φωτογραφίες του #instavivlio για την περασμένη εβδομάδα. Για περισσότερα όμως, επισκεφθείτε το χάσταγκ και ξεφυλλίστε τα βιβλία των Ελλήνων αναγνωστών παρέα με όλη τη βιβλιοφιλική κοινότητα.
ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΦΑΝΤΑΣΤΙΚΟ ΣΤΗ ΒΡΕΤΑΝΙΑ
Πολύ ωραία είναι τα νέα που μας ήρθαν από τη Σκωτία στις αρχές της εβδομάδας, εκεί που η Luna Press, ένας μικρός ανεξάρτητος εκδοτικός που δημιουργήθηκε το 2015, θα εκδώσει μέσα στην επόμενη χρονιά μια συλλογή διηγημάτων φανταστικού από Έλληνες συγγραφείς.
Η συλλογή θα ονομάζεται ‘Nova Hellas: Stories from Future Greece’ και θα περιέχει ιστορίες μερικών από τα σημαντικότερα ονόματα της επιστημονικής φαντασίας και του φανταστικού στη χώρα μας: Ιωάννα Μπουραζοπούλου, Βάσω Χρήστου, Μιχάλης Μανώλιος, Ναταλία Θεοδωρίδου, Ευγενία Τριανταφύλλου, Κέλλυ Θεοδωρακοπούλου, Δήμητρα Νικολαΐδου, Λίνα Θεοδώρου, Σταμάτης Σταματόπουλος, Κώστας Χαρίτος και Γιάννης Παπαδόπουλος συμμετέχουν στη συλλογή, με τις Δήμητρα Νικολαΐδου, Βάγια Ψευτάκη και Στεφανία Πολάκη να έχουν αναλάβει τη μετάφραση.
Η ίδια συλλογή θα εκδοθεί μάλιστα και στα ιταλικά στη γειτονική μας χώρα, ένας ακόμη σταθμός στη συνεχιζόμενη εξωστρέφεια της ελληνικής speculative λογοτεχνίας για την οποία έχουμε μιλήσει πολλές φορές εδώ στο mashup αλλά και γενικότερα στο Oneman.
ΤΟ ΠΕΡΙΠΤΕΡΟ-ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣΟΥ
Ένα παροπλισμένο περίπτερο μετέτρεψαν σε δανειστική βιβλιοθήκη οι κάτοικοι της Αγιάσου στη Λέσβο κι εμείς ξέρετε πόση αδυναμία έχουμε σε τέτοιες κινήσεις.
Γράφουν οι άνθρωποι του Visit Agiasos που, με τη βοήθεια της Δημοτικής Κοινότητας Αγιάσου, κάνανε πραγματικότητα την ιδέα του Περιπτέρου-Βιβλιοθήκης: “Μια ανθρώπινη αλυσίδα εθελοντών στήθηκε για το σκοπό αυτό σε Αθήνα και Αγιάσο. Άνθρωποι άγνωστοι, εντός και εκτός νησιού, ανταποκρίθηκαν αμέσως στο κάλεσμά μας και η προσφορά τους σε βιβλία ήταν συγκινητική. Έξι κούτες καταφέραμε να συγκεντρώσουμε από διάφορες περιοχές της Αθήνας με τη βοήθεια του εθελοντή μας. Τα βιβλία ταξίδεψαν από τον Πειραιά, με την ευγενική χορηγία της Blue Star Attica Group κι έφτασαν στην Αγιάσο, για να δώσουν πνευματική τροφή στα παιδιά! Οι εθελοντές παρέλαβαν τα βιβλία, τα αρχειοθέτησαν κατά ηλικίες, τα τοποθέτησαν στα ράφια κι είναι έτοιμα να δεχτούν τους πρώτους αναγνώστες.”
Ακόμη καλύτερο; Οι πρώτες υπεύθυνες της βιβλιοθήκης, που είναι γεμάτη με πολλά βιβλία ελληνικής και ξενόγλωσσης λογοτεχνίας, είναι δυο μαθήτριες του Δημοτικού της Αγιάσου, μιας και η δανειστική βιβλιοθήκη βρίσκεται δίπλα ακριβώς στο σχολείο. Το Περίπτερο-Βιβλιοθήκη είναι προς το παρόν ανοιχτό για μερικές ώρες κάθε Τρίτη και Πέμπτη, ενώ συνεχίζει να δέχεται βιβλία και μπορείτε να επικοινωνήσετε κι εσείς με το Visit Agiasos Lesvou αν θέλετε να την υποστηρίξετε.
RANDOM LINKS
Οι βραχείες λίστες κρατικών βραβείων λογοτεχνικής μετάφρασης, γιατί ένα παράξενο βιβλίο για χέλια έγινε best seller στη Σουηδία, γιατί είναι τόσο δύσκολη η ανάγνωση σε στενάχωρες στιγμές, η κοινωνικά απομονωμένη ευχαρίστηση του να διαβάζεις έξω, για την ιστορία της “καλοκαιρινής ανάγνωσης”, πώς ο Covid-19 εξαναγκάζει τους συγγραφείς να αλλάξουν τα μυθιστορήματά τους, πόσο αλλάζει η τρανς εκπροσώπηση στη λογοτεχνία των Νέων Ενηλίκων, πώς ο εκδοτικός κόσμος επιβιώνει κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πώς οι εκδότες της Αμερικής αποφάσισαν να μετακινήσουν τις ημερομηνίες έκδοσης των βιβλίων του κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πώς η τηλεόραση έθρεψε την αγάπη μου για τα βιβλία, για την επιστημονική φαντασία και τον κορονοϊό, η άχρονη τέχνη του να επιδεικνύεις τη βιβλιοθήκη σου, ολόκληρη η λογοτεχνία έχει χτιστεί με θεμέλια τρόμου, εξερευνώντας το είδος των θρίλερ στην εποχή μετά το ‘Gone Girl’, γιατί το να διαβάζεις για μια ρεαλιστική ηρωίδα είναι πιο ικανοποιητικό, γιατί λέμε συνεχώς τα ίδια παραμύθια, η μάχη των δικαιωμάτων που έδωσε ζωή στον κινηματογραφικό Δράκουλα, πως να αναρρώσετε από ένα αναγνωστικό μπλοκάρισμα, η ταξιδιωτική συγγραφή στον καιρό της απουσίας ταξιδιών, μια συζήτηση για το diversity στην αστυνομική λογοτεχνία, για την ηθική στη σύγχρονη λογοτεχνία, τα ερωτικά παραμύθια των αστεριών, θα οδηγήσει σε λογοκρισία η είσοδος της Κίνας στον εκδοτικό κόσμο της Αμερικής, οι νικητές των Nebula Awards και οι υποψήφιοι για τα φετινά Locus Awards, για την ωμή νουάρ λογοτεχνία, για το γράμμα που άλλαξε τη ζωή της Emily Dickinson,