‘Wear sunscreen’: H πολύπλοκη ιστορία ενός τραγουδιού

Πριν από 20 χρόνια, το ημερολόγιο έδειχνε 6 Ιουνίου 1999 και στο νούμερο ένα των βρετανικών charts είχε μόλις ανέβει ένα τραγούδι που δεν έμοιαζε με κανένα άλλο. Αντί για στίχους, είχε ένα κείμενο αποφοίτησης, αντί για περίπλοκη μουσική είχε απλά ένα χαλαρό μουσικό χαλί και αντί για μουσικό παραγωγό είχε έναν σκηνοθέτη ταινιών. Κι όμως, όλα αυτά έχουν μια τεράστια ιστορία από πίσω τους και μια τεράστια φήμη που ακολουθεί το τραγούδι τόσα χρόνια μετά, όπου djs και παραγωγοί βγάζουν τις επανεκτελέσεις τους.

(αυτό είναι το video clip που παιζόταν στο MTV όταν έγινε διάσημο)

Ladies and gentlemen of the class of ’97

Wear sunscreen.

If I could offer you only one tip for the future, sunscreen would be it.

The long term benefits of sunscreen have been proved by scientists.

Whereas the rest of my advice has no basis more reliable than my own meandering experience

I will dispense this advice now

O Baz Luhrmann το 1998 πειραματιζόταν με την μουσική μαζί με τους Anton Monsted και Josh Abrahams. Τότε είναι που πήρε την μουσική από ένα τραγούδι του 1991 από την Rozalla -μια μουσικό και τραγουδίστρια της ηλεκτρονικής μουσικής από την Ζιμπάμπουε- το οποίο είχε τραγουδήσει σε μια πιο χορωδιακή version η Quindon Tarver στην ταινία ‘William Shakespeare’s Romeo + Juliet’.

Η επιλογή δεν ήταν τυχαία. Ο Baz Luhrmann είναι ο σκηνοθέτης της ταινίας όπου πρωταγωνιστεί ο Λεονάρντο Ντι Κάπριο και η οποία είχε βγει έναν χρόνο νωρίτερα. Ο ίδιος είναι επίσης σκηνοθέτης των ταινιών Moulin Rouge!, Australia και Great Gatsby ενώ έχει σκηνοθετήσει πολλές όπερες και μιούζικαλ στην καριέρα του. Ναι, ο Baz ήταν ένας σκηνοθέτης που λατρεύει την μουσική και έχοντας αυτόν τον ήχο στα χέρια του ήθελε να τον ντύσει με κάποια λόγια που εμπνέουν.

Τότε βρήκε την ομιλία του Kurt Vonnegut, στην αποφοίτηση της τάξης του 1997 στο MIT. Ο Kurt Vonnegut ήταν ένας από τους πιο επιδραστικούς συγγραφείς της γενιάς του, αφού έγραψε 14 μυθιστορήματα, πολλές μικρές ιστορίες ενώ υπήρξε καθηγητής λογοτεχνίας σε αρκετά αμερικανικά πανεπιστήμια. Τα λόγια του Kurt Vonnegut είχαν φτάσει στον Baz Luhrmann μέσω ενός e-mail chain το οποίο τον είχε κάνει viral, σε όσους είχαν e-mail την εποχή εκείνη.

Μην ξεχνάμε ότι το 1997 και το 1998 τα e-mail ήταν σε αρκετά πρώιμο στάδιο και το ίντερνετ ακόμα περισσότερο. Ο διάσημος Αυστραλός σκηνοθέτης έβαλε τον Αυστραλό ηθοποιό Lee Perry ο οποίος είχε χαρίσει την φωνή του σε πολλά έργα και ρόλους, να απαγγείλει τον λόγο του Kurt Vonnegut και κάπως έτσι δημιουργήθηκε το “Everybody’s Free To Wear Sunscreen” και έφτασε στην πρώτη θέση των βρετανικών charts, ενώ ακόμα και σήμερα remixes και mashups το χρησιμοποιούν και συνεχίζουν να το κάνουν διάσημο.

Don’t waste your time on jealousy. Sometimes you’re ahead, sometimes you’re behind. The race is long. And in the end, it’s only with yourself.

Remember the compliments you receive, forget the insults.

If you succeed in doing this, tell me how.

Keep your old love letters. Throw away your old bank statements

Η ιστορία των δύο προηγούμενων παραγράφων μπορεί να ακούγεται πλήρης όμως δεν είναι καθόλου. Το κείμενο με τις συμβουλές δεν ανήκει ούτε στον Baz Luhrmann όπως νομίζουν πολλοί μέχρι σήμερα, αλλά ούτε στον Kurt Vonnegut. Εκείνη την χρονιά στην ομιλία αποφοίτησης του MIT δεν είχε μιλήσει ο διάσημος συγγραφέας αλλά o Kofi Annan. Το κείμενο γράφτηκε από την αρθρογράφο Mary Schmich για την Chicago Tribune την 1η Ιουνίου του 1997. Όπως έχει δηλώσει σε συνέντευξή της στην Telegraph, το έγραψε μέσα σε τέσσερις ώρες χωρίς να το πολυσκεφτεί. Απλά ήθελε να συμπληρώσει την στήλη της.

Ήταν Παρασκευή, και έπρεπε να γράψω την τρίτη στήλη μου για την εβδομάδα αλλά είχα ξεμείνει από ιδέες. Περπατούσα κατά μήκος της λίμνης του Μίτσιγκαν και είδα μία νεαρή γυναίκα να κάνει ηλιοθεραπεία. Και το μόνο που σκέφτηκα ήταν, ‘Ελπίζω να φοράει αντηλιακό’. Συνέχισα να περπατάω και σκέφτηκα ότι είναι χρόνος αποφοίτησης και θα μπορούσα να γράψω μια ομιλία ψεύτικης αποφοίτησης για τη στήλη μου. Ήμουν 43 τότε, μια εποχή όπου σκέφτηκα ότι είχα όλες αυτές τις συμβουλές που θα ήθελα να μοιραστώ με νέους ανθρώπους. Έτσι κάθισα και έγραψα τι θα έλεγα στα παιδιά ηλικίας 18 έως 24 ετών.

Εκείνη την εποχή δεν υπήρχε η ηλεκτρονική δημοσιογραφία και e-mail είχαν λίγοι και μυημένοι. Η έννοια του viral δεν υπήρχε καν. Κι όμως, το κείμενο της έγινε μέσα σε έναν μήνα viral χωρίς όμως την υπογραφή της. Αντίθετα σε μία προώθηση, κάποιος αποφάσισε να βάλει το όνομα του Kurt Vonnegut.

Αυτό ακόμα και σήμερα παραμένει μυστήριο για μένα. Κάπου στην πορεία, κάποιος απομάκρυνε το όνομά μου και έβαλε το όνομα του Kurt Vonnegut και άρχισε να το προωθεί ως ομιλία αποφοίτησης που είχε δώσει ο μεγάλος Αμερικανός συγγραφέας Kurt Vonnegut στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Μασαχουσέτης και απλά εκτοξεύθηκε από εκεί και πέρα. Επειδή όχι μόνο είναι ένα κείμενο με κοφτές και όμορφες συμβουλές, αλλά προέρχονται κιόλας από τον σπουδαίο Kurt Vonnegut.

Ο Kurt Vonnegut είχε δηλώσει κάποια στιγμή:

Αυτό που είπα στην Mary Schmich ήταν ότι αυτό που έγραψε ήταν αστείο, σοφό και γοητευτικό, γι ‘αυτό θα ήμουν περήφανος εάν τα λόγια ήταν δικά μου

Ο διάσημος συγγραφέας πολλές φορές είχε παραδεχτεί ότι δεν ανήκουν σε εκείνον οι συμβουλές όμως αναφερόταν πολλές φορές σε αυτές. Η Mary Schmich από την άλλη ένιωθε άσχημα για εκείνο, από την στιγμή που πολλοί ρώταγαν έναν τόσο επιδραστικό συγγραφέα για το αντηλιακό.

Δεν είναι πλέον μαζί μας -πέθανε το 2007-, αλλά ναι, είχαμε μιλήσει και είχαμε κάποιες πολύ διασκεδαστικές ανταλλαγές απόψεων γι ‘αυτό. Μερικές φορές αισθανόμουν άσχημα γι ‘αυτόν επειδή είναι ένας από τους κορυφαίους Αμερικανούς συγγραφείς και υπήρχε μια περίοδος ετών όπου όλοι θα ήθελαν να του μιλήσουν για το αντηλιακό.

Maybe you’ll marry, maybe you won’t. Maybe you’ll have children, maybe you won’t. Maybe you’ll divorce at 40. Maybe you’ll dance the funky chicken on your 75th wedding anniversary.

Whatever you do, don’t congratulate yourself too much or berate yourself either. Your choices are half chance, so are everybody else’s

Η υποψία ότι το κείμενο δεν ανήκει σε άντρα αλλά σε γυναίκα υπήρχε σε πολλούς εξαιτίας δύο συμβουλών “You are not as fat as you imagine” και “Do not read beauty magazines, they will only make you feel ugly”. Παρ’ όλα αυτά πολλοί πιστεύουν ότι τα λόγια ανήκουν στον σκηνοθέτη ο οποίος πάλεψε αρκετά για να φτάσει στον ιδιοκτήτη των πνευματικών δικαιωμάτων του κειμένου. Όταν τελικά κυκλοφόρησε το κομμάτι έγινε επιτυχία στην Αυστραλία αλλά πέρασε λίγο διάστημα για να γίνει γνωστό σε Αμερική και Μεγάλη Βρετανία.

Υπήρχαν δυο ραδιοφωνικοί σταθμοί στις ΗΠΑ, ένας στη Σάντα Μόνικα της Καλιφόρνια, που έπαιζαν την επτάλεπτη έκδοση, και ένας άλλος ήταν στο Πόρτλαντ. Αυτό που τα άλλαξε όλα όμως ήταν όταν ένας αρθρογράφος από το Πόρτλαντ που έγραψε ένα κείμενο στο New York Times Magazine σχετικά με το κομμάτι και κάπως έτσι το πράγμα ξέφυγε. Την επόμενη μέρα, το τηλέφωνό μου άρχισε να χτυπάει σαν τρελό από ραδιοφωνικούς DJs και δημοσιογράφους που ήθελαν να μου πάρουν συνέντευξη. Κάπως ο αριθμός τηλεφώνου μου βρίσκεται στην λίστα κάθε DJ στην Αμερική.

Έχουν γίνει πάρα πολλά remixes με το τραγούδι με ένα από τα πιο διάσημα να είναι αυτό:

Η ιστορία του έχει να διδάξει αρκετά, όσα και οι συμβουλές που περιγράφει. Άλλωστε είναι θαυμαστό το πόσους ανθρώπους επηρέασε και κινητοποίησε ένα κείμενο που σύμφωνα με την Mary Schmich γράφτηκε “εν μέσω πολλών καφέδων και M&Ms”.

“But trust me on the sunscreen”

Πηγές: Telegraph/OpenCulture/Wikipedia