What a twist! Όλες οι ανατροπές του M. Night Shyamalan στη σειρά (Updated)

Updated: Το άρθρο γράφτηκε μετά την πρεμιέρα του ‘Split’ και έχει ανανεωθεί με αφορμή την κυκλοφορία στις αίθουσες του ‘Glass’.

***

Η μεγαλύτερη ανατροπή της καριέρας του M. Night Shyamalan ήταν, τελικά, ότι επέστρεψε.

Αφού δημιούργησε παγκόσμια word of mouth αίσθηση με το θρυλικό ‘Sixth Sense’ φθίνοντας αργά αλλά σταθερά σε κριτική αποδοχή και, τελικά, και σε box office προτού μετατραπεί σε παρωδία του εαυτού του και σε όνομα συνώνυμο με κάτι-σαν-κινηματογραφικό-ανέκδοτο και ταμειακό δηλητήριο, ο πάλαι ποτέ ‘επόμενος Spielberg’ κατάφερε το αδιανόητο. Να σηκωθεί μετά τις συνεχεία κατραπακιές και, σχετικά αθόρυβα, να ανακτήσει τη φόρμα του.

Είναι βέβαιο πως ο Shyamalan δε θα πετύχει ποτέ ξανά ένα ολικό κινηματογραφικό σοκ σαν εκείνο που μας επιφύλασσε με την “i see dead people” εμβληματική στιγμή που τον έκανε άμεσα αναγνωρίσιμο brand ανάμεσα στους σινεφίλ. Όμως μετά από ένα σερί φιάσκων, δέχτηκε ξανά θετική υποδοχή από την κριτική με το προ διετίας ‘Visit’, επιστροφή που επιβεβαιώνεται αυτή τη βδομάδα με το ‘Split’: Το ψυχολογικό θρίλερ με τον James McAvoy σε πολλαπλό ρόλο, όχι απλά απέσπασε ξανά θετικές κριτικές, αλλά έφερε τον Shyamalan στην κορυφή του αμερικάνικου box office με τη συγκομιδή-έκπληξη των $40 εκατομμυρίων, που ξεπέρασε κάθε προσδοκία.

Ο Shyamalan επέστρεψε λοιπόν! What a twist!

Τιμώντας λοιπόν τον εφτάψυχο twist auteur, βάζουμε σε αξιολογική σειρά τις ανατροπές των ταινιών του. Εξυπακούεται πως ακολουθούν spoilers για όλη τη φιλμογραφία του. Ευτυχώς για όσους δεν έχουν δει όλες τις ταινίες του, και ιδίως το φρεσκότατο ‘Split’, η δομή λίστας στο άρθρο το κάνει πολύ εύκολο απλώς να προσπεράσετε την παράγραφο όποιας ταινίας θέλετε να προστατεύσετε.

Προσοχή, το διπλοτονίζω: όχι απλά το άρθρο έχει spoilers για την κάθε ταινία στην αντίστοιχη παράγραφο, αλλά έχει μεγα-spoiler ΚΑΙ για το ‘Split’. (Το οποίο είναι ψηλά στη λίστα.) Προχωράτε με προσοχή και με δική σας ευθύνη.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Μεγάλη συνέντευξη: O M. Night Shyamalan δε θα κουραστεί ποτέ να αποτυγχάνει

(Σημείωση: Στη λίστα δε συμπεριλαμβάνεται το ‘Last Airbender’ που είναι η πιο απρόσωπη work for hire που έχει κάνει ποτέ ο Shyamalan και δεν έχει σχέση με τις δικές του ιδέες, ενώ συμπεριλαμβάνεται και το ‘Devil’ που δεν σκηνοθέτησε όμως έγραψε την ιστορία.)

(Update σημείωση: Η λίστα περιλαμβάνει πλέον spoilers ΚΑΙ για το ‘Glass’.)

11, Signs

Εξωγήινοι μας την πέφτουν και ο παπα-Mel Gibson ξαναβρίσκει την πίστη του. Η ταινία είναι από τις καλές του Shyamalan αλλά…

Η ανατροπή: …οι εξωγήινοι έχουν θανάσιμη αδυναμία στο νερό, το οποίο είναι τελικά και το όπλο μας ενάντια στην εισβολή. Καλή ταινία, μα τόσο αδιανόητα βλακώδης ανατροπή. Ένα σύμπαν γεμάτο άπειρες πιθανότητες κι οι άλλοι πάνε να κάνουν εισβολή στον έναν πλανήτη που είναι κυριολεκτικά τυλιγμένος στο νερό. WTF πιο legit θα ήταν αν έσκαγε στο τέλος ο Doctor λέγοντας πως ο πλανήτης προστατεύεται, από ετούτη την κοτσάνα.

10, After Earth

Μπαμπάς και γιος κρασάρουν στην αφιλόξενη Γη αιώνες στο μέλλον κι ο γιος πρέπει μόνος του να επιβιώσει ώστε να στείλει σήμα στο σπίτι να έρθουν να τους πάρουνε.

Η ανατροπή: Του βγάζω το καπέλο. Στη μία ταινία του Shyamalan όπου κάθε λέξη του concept ουρλιάζει ανατροπή, στη μία ιστορία όπου θα μπορούσε να έχει στηθεί μια ανατροπή πάνω στο κάθε τι, η μεγάλη ανατροπή είναι ότι δεν υπάρχει καμία απολύτως ανατροπή. Ή μήπως μετράει για ανατροπή η παντελώς παράξενη προφορά του Jaden Smith; Σκέτη απογοήτευση όπως και νά’χει. (Η ταινία είναι χάλια επίσης.)

9, The Happening

Άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη αρχίζουν στα καλά καθούμενα να πεθαίνουν χωρίς ιδιαίτερα προφανή λόγο. Συγκλονιστική εναρκτήρια σεκάνς, κάκιστη η υπόλοιπη ταινία, καταγέλαστες ερμηνείες από Wahlberg και Deschanel.

Η ανατροπή: Τα φυτά το έκαναν! Δεν είναι απαραίτητα κακό σαν κομμάτι κάποιας πιθανής εντελώς b ταινίας αλλά ο Shyamalan εδώ δεν κάνει τ ι π ο τ α με την ιδέα. Σε αυτή την ταινία δε γίνεται ΤΙΠΟΤΑ. Τα φυτά αρχίζουν να μας σκοτώνουν, μετά βαριούνται, και μετά ξαναρχίζουν μάλλον επειδή δεν είχαν τι άλλο να κάνουν. Μόνο λίπασμα ρε.

8, Lady in the Water

Συντηρητής βρίσκει νεαρή κοπέλα στην πισίνα που όπως σύντομα θα διαπιστώσει είναι χαρακτήρας παραμυθιού που προσπαθεί να γυρίσει πίσω στον κόσμο της.

Η ανατροπή: Όλοι οι γείτονες του complex βρίσκονται εκεί επειδή τους ήταν γραφτό να συνεισφέρουν όλοι στη σωτηρία της κοπέλας. Επίσης η απάντηση βρισκόταν στο κουτί των δημητριακών; Ή κάτι τέτοιο, κοιτάχτε, έχω μια δεκαετία να τη δω την ταινία, ΟΚ; Θυμάμαι σίγουρα πως ο Shyamalan παίζει έναν συγγραφέα του οποίου οι ιστορίες θα αλλάξουν τον κόσμο (R-E-L-A-X) και πως όλη η τελευταία πράξη ήταν στημένη σαν μεγάλη ανατροπο-αποκάλυψη χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερος λόγος. Κατά τα άλλα θα την υπερασπίζομαι αυτή την ταινία για πάντα, μια χαρά ήταν.

7, Devil

Γκρουπ αγνώστων κλείνεται σε ένα ασανσέρ κι ένας ανάμεσά τους είναι ο Διάβολος και θέλει να τους σκοτώσει όλους. Βεβαίως, ναι.

H ανατροπή: Ο διάβολος είναι η καλή γριούλα που πεθαίνει κάπου στη μέση της ταινίας, εντελώς ‘Δέκα Μικροί Νέγροι’ εκ μέρους του Shyamalan. (Σόρι, υποθέτω αυτό ήταν spoiler και για το βιβλίο της Agatha Christie, το οποίο, δεν ξέρω, ίσως να του βρίσκαμε έναν άλλο τίτλο στα ελληνικά μιας και το θυμηθήκαμε τώρα.) Μπόνους ανατροπή επειδή αυτή την βλέπεις κάπως να έρχεται, είναι ότι ο μαν που επιβιώνει από το ασανσέρ ήταν ο υπεύθυνος για το θάνατο της οικογένειας του καλού κυρίου αστυνομικού που τους βοηθούσε τόση ώρα. Ο Shyamalan έχει γράψει μόνο το στόρι της ταινίας αλλά ήταν αρκετό για να απλώσει τις ανατροπές του και τις καθολικές ανησυχίες του παντού στο σενάριο.

6, Glass

Ο David Dunn του ‘Unbreakable’ κι οι Horde του ‘Split’ έρχονται αντιμέτωποι και καταλήγουν σε ψυχιατρική κλινική μαζί με τον Mr. Glass όπου η Sarah Paulson προσπαθεί να τους πείσει πως κάθε υπερηρωική ιδέα για τον εαυτό τους είναι αποτέλεσμα μεγαλομανίας.

Η ανατροπή: Ξανα-προσοχή, ακολουθεί spoiler για το ‘Glass’.

ΟΚ, λοιπόν. Η Sarah Paulson είναι μέλος μιας κρυφής ελίτ ομάδας που έχει μάλλον σκοπό να εντοπίζει αντίστοιχες παρεκκλίσεις του homo sapiens που εκφράζονται ως ‘υπερήρωες’ και τους εξολοθρεύει για να διατηρήσει την ισορροπία και την ύπαρξή τους κρυφή. Όλη η ταινία ήταν βασικά η προσπάθειά της να τους πείσει πως δεν είναι υπερήρωες ώστε να μη χρειαστεί να τους σκοτώνει. Τους σκοτώνει! (LOL btw, υποκλίνομαι και μόνο για το πόσο αντίθετο σε κάθε πιθανή προσδοκία είναι αυτή η κίνηση.)

Η μεγαλύτερη μεγα-ανατροπή της όλης τριλογίας όμως είναι τελικά πως δεν είναι το origin story 2-3 συγκεκριμένων ηρώων, αλλά το origin story ενός ολόκληρου υπερηρωικού κόσμου, καθώς χάρη στην ιδιοφυία του Glass (του Shyamalan δηλαδή, γεια σας) όλος ο κόσμος τώρα γνωρίζει για την ύπαρξη υπερηρώων και η υπόνοια είναι πως αυτό θα δώσει βήμα και σε όσους ακόμα υπάρχουν και δεν είναι σίγουροι για τους εαυτούς τους ή φοβούνται, να βγουν μπροστά. Ή, δεν ξέρω, να τολμήσουν να δουν τον κόσμο μέσα αυτά τα καινούρια μάτια. Τελοσπάντων, το twist είναι βασικά ο Shyamalan να μας κουνάει από τους ώμους φωνάζοντας “τα έλεγα 19 χρόνια ότι ζούμε στην εποχή των υπερηρώων, δεν ήμουν τρελός”.

5, The Village

Σε μικρό απομονωμένο χωριό του περασμένου αιώνα που περιτριγυρίζεται από ένα δάσος γεμάτο τερατώδη πλάσματα, ένας από τους Γηραιούς που κάνουν κουμάντο αποφασίζει να παραβεί τους κανόνες και να αφήσει την τυφλή κόρη του να φύγει από το χωριό και να ψάξει έξω από τα σύνορα για το φάρμακο που θα σώζει τη ζωή ενός άντρα.

Η ανατροπή: Έχει μπόλικες. Αρχικά τα τέρατα δεν υπάρχουν και είναι απλά ‘ενα παραμύθι’ των Γηραιών για να φοβούνται οι χωρικοί να απομακρυνθούν. Αλλα τελικά υπάρχει ένα τέρας! Αλλά όχι, τελικά είναι ο Adrien Brody, για κάποιο λόγο. Τελοσπάντων, η μεγάλη ανατροπή είναι ότι όλα αυτά συμβαίνουν στο σήμερα. TAN TAN TAAAAN. Έχει αναλυθεί πάρα πολύ αυτή η ανατροπή, και γενικά η ταινία είναι ίσως η πιο αγνά διχαστική του Shyamalan. Εγώ πίστευα τότε, και πιστεύω ακόμη σήμερα, πως αποτελεί μια ανατριχιαστική (και πανέμορφη) πολιτική αλληγορία που είναι πραγματικά επίκαιρη την εποχή του Make America Great Again (επιστρέφοντας στο Αγνό Και Ένδοξο παρελθόν). Η ανατροπή είναι απλά σωστή.

4, The Visit

Συμπαθέστατα παιδάκια πάνε να μείνουν μια βδομάδα στο σπίτι του παππού και της γιαγιάς.

Η ανατροπή: Μόνο που ο περίεργος παππούς και η creepy γιαγιά δεν είναι ο παππούς και η γιαγιά, αλλά έγκλειστοι ψυχιατρείου που δολοφόνησαν τους αληθινούς τους συγγενείς για να νιώσουν λίγη από αυτή την οικογενειακή θαλπωρή. Η ταινία είναι φανταστική και actually η πιο τρομακτική ταινία της φιλμογραφίας του Shyamalan, ενώ το ίδιο το twist παραδίδεται με τρόπο που με έκανε να ανατριχιάσω ακόμα και στα νύχια μου: “Παιδιά ακούστε με λίγο. Αυτοί που μου δείξατε δεν είναι ο παππούς και η γιαγιά. Με αυτούς μένετε τόσες μέρες;” ΣΤΑΜΑΤΑ ΝΑ ΜΙΛΑΣ ΕΧΩ ΑΝΑΤΡΙΧΙΑΣΕΙ ΚΑΙ ΠΟΥ ΤΟ ΠΛΗΚΤΡΟΛΟΓΩ.

3, Split

Άντρας με διχασμένη προσωπικότητα (κομμένα στα 24, για την ακρίβεια) απαγάγει 3 κοπέλες ως θυσία για το Τέρας που κανείς δεν είναι σίγουρος αν υπάρχει όντως.

Η ανατροπή: Σου δίνω μια δεύτερη ευκαιρία να προσπεράσεις την παράγραφο επειδή είναι φρέσκια η ταινία. Σίγουρα λοιπόν; Προχωράω; Ωραία.

Καταρχάς ναι, προφανώς υπάρχει το Τέρας και είναι η προσωπικότητα-supervillain, αλλά η μεγάλη ανατροπή δεν είναι αυτή, η μεγάλη ανατροπή είναι ότι όλα αυτά διαδραματίζονται στο σύμπαν του ‘Unbreakable’ και ο David Dunn του Bruce Willis είναι εκεί στην τελευταία σκηνή, για να κυνηγήσει τον νέο αυτov super-villain, τον/την/τους Horde. Πανέξυπνο σχόλιο πάνω στην επικράτηση των α λα Marvel universe franchise ή ειλικρινής προσπάθεια θεμελίωσης ενιαίου ShyamalanVerse (NightVerse!); Δε με νοιάζει, εγώ κυριολεκτικά πανηγύρισα μες στην αίθουσα. Από τις πιο αγνές, σπάνιες πλέον κινηματογραφικές εκπλήξεις του genre εμπορικού σινεμά.

ΔΙΑΒΑΣΕ ΑΚΟΜΑ

Το review του PopCode για το ‘Split’

2, The Sixth Sense

Ψυχολόγος αναλαμβάνει παιδάκι που βλέπει φαντάσματα.

Η ανατροπή: Την ξέρουμε όλοι την ανατροπή. Είναι σπουδαία ανατροπή. Δεκαετίες αφότου όλοι μας θα έχουμε πεθάνει, κόσμος θα μιλάει ακόμα για αυτή την ανατροπή.

1, Unbreakable

Μετά από ένα απίστευτο δυστύχημα, ένας άντρας συνειδητοποιεί πως είναι υπερήρωας. Περίπου. Τελοσπάντων συνειδητοποιεί πως δεν έχει αρρωστήσει ποτέ και πως γενικά είναι άφθαρτος.

Η ανατροπή: H ταινία ήταν εξαρχής υπερηρωικό origin story μασκαρεμένο ως ψυχολογικό θρίλερ. Δεν είναι αυτή η ανατροπή της ιστορίας αλλά στην ουσία αυτό είναι που κάνει την ταινία σπουδαία. Το ίδιο το twist είναι η αρρωστημένη αποκάλυψη πως ο μέντορας του David ήταν εξαρχής πίσω από μια σειρά φρικτών δυστυχημάτων, που τα είχε προκαλέσει ώστε να εντοπίσει έναν υπερήρωα με τα χαρακτηριστικά του David. Είναι εκπληκτική η ειρωνία του να έχουν γυριστεί εκατό χιλιάδες ταινίες X-Men την τελευταία 20ετία αλλά την καλύτερη καταγραφή της δυναμικής Xavier-Magneto να την πετυχαίνει μια ταινία που δεν το λέει καν στο κουτί της ότι είναι υπερηρωικό στόρι.

Το ‘Unbreakable’ δεν είναι απλά η καλύτερη ταινία του Shyamalan, αλλά είναι και η καλύτερη υπερηρωική περιπέτεια των ‘00s, μια αναπολογητικά pulpy μεταφορά των hero/villain δυναμικών μέσα σε ένα αβίαστα ρεαλιστικό πλαίσιο. Ο Shyamalan βασικά έφτιαξε την υπερηρωική ταινία που οι πάντες προσπαθούν να γυρίσουν τα τελευταία 15 χρόνια- και μέχρι την ανατροπή του φινάλε, δεν το ξέρουμε καν πως αυτό βλέπουμε. Αυτή είναι και η πεμπτουσία του σπουδαίου twist: Όχι μόνο να αλλάζει ένα δεδομένο της ιστορίας, αλλά να αλλάζει κάθε της διάσταση, να την κάνει κάτι θεμελιωδώς διαφορετικό από αυτό που τόση ώρα νομίζαμε πως βλέπαμε.

*Το ‘Split’ παίζεται στις αίθουσες, να το δείτε.