Όσο Κρατά ο Πόλεμος: «Θέλουμε να είναι μια προειδοποίηση απέναντι στην ακροδεξιά»
- 23 ΑΠΡ 2021
«Οι Ισπανοί δεν ξέρουν», μας λέει ο πολυβραβευμένος Ισπανός ηθοποιός Karra Elejalde, τον οποίο θυμόμαστε από το καλτ διαμάντι Timecrimes, κάτοχος δύο βραβεία Γκόγια (τα Ισπανικά Όσκαρ). «Το ότι ο Φράνκο κέρδισε τον πόλεμο και, σε αντίθεση με τον Μουσολίνι ή τον Χίτλερ δεν πέθανε στον πόλεμο αλλά πέθανε στο κρεβάτι του 40 χρόνια μετά, επηρεάζει το πώς ο εμφύλιος διδάσκεται στους Ισπανούς». Ακόμα και σήμερα;
Ακόμα και σήμερα: «Η κυβέρνηση προχώρησε σε εκταφή του σώματος του Φράνκο. Έγινε πολύ μεγάλη διαμάχη στην Ισπανία. Αυτά τα θέματα είναι ακόμα πολύ λεπτά εκεί», μας λέει, εξηγώντας το πώς μια ιστορική ταινία για την άνοδο του φασισμού μπορεί μέχρι και τώρα να μοιάζει επίκαιρη.
Η ταινία α’ προβολής Όσο Κρατά ο Πόλεμος είναι διαθέσιμη σε online πρεμιέρα μέσω Viva. Χρησιμοποίησε τον κωδικό 24Media10 για να έχεις την έκπτωση 10% που εξασφάλισε για σένα η 24Media σε συνεργασία με τη StraDa Films.
Όπου η εν λόγω ταινία είναι το Όσο Κρατά ο Πόλεμος (While at War) του Alejandro Amenabar, του διάσημου σκηνοθέτη του Abre los Ojos (που μας σύστησε την Penelope Cruz) και φυσικά του The Others με την Nicole Kidman. O Amenabar όχι απλά επέστρεψε στην Ισπανία αλλά καταπιάστηκε και με την αληθινή ιστορία μιας αληθινά διχαστικής φιγούρας του Ισπανικού εμφυλίου.
Στη Σαλαμάνκα του 1936 ο διάσημος συγγραφέας Miguel de Unamuno υποστηρίζει τη στρατιωτική εξέγερση ελπίζοντας ότι θα επιλύσει το επικρατούμενο χάος στην Ισπανία. Καθώς όμως η σύγκρουση γίνεται αιματηρή και με μερικούς από τους συναδέλφους του φυλακισμένους, ο Unamuno αμφισβητεί την αρχική του στάση. Όταν ο Franco μεταφέρει την έδρα του στη Σαλαμάνκα, ο Unamuno τον επισκέπτεται αποφασισμένος να ζητήσει επιείκεια.
Η ταινία του Amenabar έκανε μεγάλη επιτυχία στην Ισπανία ενώ προτάθηκε για 17(!) βραβεία Γκόγια. Καθώς το φιλμ πραγματοποιεί την on demand online πρεμιέρα του στην Ελλάδα, θυμόμαστε την κουβέντα μας με τον πρωταγωνιστή Karra Elejalde, τον Νοέμβριο του ‘19, όταν το Όσο Κρατά ο Πόλεμος προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης.
Η ταινία α΄προβολής παρουσιάζεται σε online πρεμιέρα μέσω Viva. Χρησιμοποίησε τον κωδικό 24Media10 για να έχεις την έκπτωση 10% που εξασφάλισε για σένα η 24Media σε συνεργασία με τη StraDa Films.
***
Παίζεις έναν χαρακτήρα φύσει πολυπρόσωπο, που αμφισβητεί τον εαυτό του. Ποια είναι η πρόκληση και ποια η ευθύνη σε κάτι τέτοιο;
Παραφράζω εδώ τα λόγια που είπε ο σκηνοθέτης της ταινίας, ο Amenabar, κατά τη διάρκεια της προώθησης της ταινίας. Αν αυτός είχε τα κότσια να αντιμετωπίσει τελικά το πανεπιστήμιο, τους στρατιωτικούς, του πραξικόπημα, γιατί δεν θα είχαμε εμείς το σθένος να κάνουμε αυτό το φιλμ;
Σχετικά με την ερμηνεία μου, υπάρχει κάτι σαν μαθηματική φόρμουλα [γελάει], που λέει πως είναι σημαντικό να έχεις αυτοπεποίθηση ως ηθοποιός όταν παίζεις ένα ρόλο. Απουσία αυτοπεποίθησης και αυτοεκτίμησης σημαίνει πως καταλήγεις να παίζεις υπερβολικά. Εμπιστευόμουν λοιπόν εμένα, και τον Alejandro. Εκείνος ήταν έτοιμος να κάνει αυτό το δύσκολο φιλμ, άρα ήμουν έτοιμος μαζί του κι εγώ.
Μιας που μιλάς για υπερβολικό παίξιμο. Πολύ συχνά σε ταινίες που ηθοποιοί παίζουν αληθινούς χαρακτήρες, πιάνονται από ένα γνώριμο χαρακτηριστικό και το εκμεταλλεύονται υπερβολικά. Πώς προσέγγισες ερμηνευτικά αυτό το αληθινό πρόσωπο;
Ανησυχούσα για το αν έπρεπε να παίξω έναν χαρακτήρα τσεκάροντας κάθε μικρή λεπτομέρειά του, τη στιγμή που είναι γνωστός αλλά και αντιφατικός, που πήγε από τη μία γνώμη στην άλλη. Εδώ, το ότι ο Alejandro είχε τον έλεγχο του φιλμ ήταν σημαντικό. Γιατί στο τέλος, ο σκηνοθέτης είναι ο ηγέτης που έχει την σύλλυψη του φιλμ μέσα του.
Μάλιστα είχα συμφωνήσει να κάνω μια σειρά που ο Alejandro ήταν εμπλεκόμενος, αλλά δεν την έκανε τελικά. Έτσι παραιτήθηκα από το ρόλο. Ήταν πολύ σημαντική για μένα αυτή η συνεργασία. Είχαμε λοιπόν και στην ταινία αυτή τη συζήτηση στην αρχή. Ο Alejandro είχε τις αμφιβολίες του, γιατί εγώ είμαι αρκετά εξωστρεφής προσωπικότητα, που είναι το αντίθετο του χαρακτήρα που παίζω. Του είπα να δει τις άλλες ταινίες που έχω κάνει και παίζω το απόλυτο αντίθετο του εαυτού μου και να εμπιστευθεί. Είμαι ηθοποιός και μπορώ να παίξω διαφορετικούς χαρακτήρες!
Είχαμε όμως εμπιστοσύνη ο ένας προς τον άλλον και εκμεταλλευτήκαμε τους ίδιους τους περιορισμούς. Ο Alejandro είχε κάνει ενδελεχή έρευνα πάνω στο χαρακτήρα κι εγώ βοήθησα για να τον οδηγήσω στη σωστή κατεύθυνση, να γίνει δυνατό το χτίσιμο του χαρακτήρα. Πολύ καλή η εμπειρία, στο τέλος.
Εντοπίζεις κάποια ξεχωριστή σημασία στο ότι οι θεματικές κατά την κυκλοφορία ενός ιστορικού φιλμ αντικατοπτρίζονται σε σημερινές καταστάσεις; Στο να βρίσκεις παραλλήλους;
Υπάρχουν πράγματα κατά τύχη και που δε μπορείς να προβλέψεις. Δεν μπορούσαμε για παράδειγμα να φανταστούμε ότι η ταινία θα έβγαινε στην Ισπανία σε μια περίοδο που… Είχαμε εκλογές τον Απρίλιο, αλλά διαφορετικά κόμματα έκαναν συμφωνίες, δεν κατέληξαν σε κυβέρνηση και πάμε σε δεύτερες εκλογές την επόμενη βδομάδα. [σσ. Η συνέντευξη έγινε τον Νοέμβριο του ‘19] Δεν ξέραμε ότι η ταινία θα έβγαινε πριν τις εκλογές δημιουργώντας ενδιαφέροντες δεσμούς με το παρόν.
Στη λογική πλευρά από την άλλη, ξέραμε ότι υπάρχουν ζητήματα που δεν έχουν επιλυθεί, όπως τα εδαφικά ζητήματα με τους Βάσκους, την Καταλονία… 83 χρόνια πριν διαδραματίζεται η ταινία κι αυτά είναι ακόμα όλα εκεί. Και παράλληλα βλέπαμε πώς στην Ισπανία και σε άλλες χώρες υπάρχει άνοδος ακροδεξιάς και σχετικών κομμάτων. Στην Ισπανία για πρώτη φορά περιμένουμε πως στις επαναληπτικές εκλογές ένα ακροδεξιό κόμμα θα έχει έδρες στη Βουλή διπλασιάζοντας τη δύναμή του από τις εκλογές του Απριλίου. [σσ. Πράγματι] To φιλμ θέλουμε να είναι μια προειδοποίηση απέναντι στην ακροδεξιά.
Πιστεύεις στην Ισπανία το φιλμ θα έχει μεγαλύτερο ενδιαφέρον εφόσον όλοι γνωρίζουν—
Όχι απαραίτητα, γιατί δεν ξέρουν όλοι την ιστορία μας!
[χαμογελάμε]
Οι Ισπανοί δεν ξέρουν. Το ότι ο Φράνκο κέρδισε τον πόλεμο και, σε αντίθεση με τον Μουσολίνι ή τον Χίτλερ δεν πέθανε στον πόλεμο αλλά πέθανε στο κρεβάτι του 40 χρόνια μετά, το γεγονός ότι κέρδισε τον πόλεμο, επηρεάζει το πώς ο εμφύλιος διδάσκεται στους Ισπανούς. Για εμάς όταν ήμασταν παιδιά… και ακόμα και τώρα, ήταν πάντα μεροληπτικός ο τρόπος να λέμε την ιστορία από την πλευρά των νικητών. Και μόνο πρόσφατα υπάρχει μεγαλύτερη αμφισβήτηση απέναντι σε αυτό. Ποια ήταν η πραγματικότητα των δύο πλευρών, από την αρχή του πολέμου.
Πριν δύο εβδομάδες η κυβέρνηση προχώρησε σε εκταφή του σώματος του Φράνκο, το έβγαλε από το μαυσωλείο και το μετακίνησε σε ιδιωτικό νεκροταφείο στη Μαδρίτη. Έληξε αυτός ο εορταστικός χαρακτήρας που είχε η ταφή του εκεί εδώ και 40 χρόνια. [σσ. Το σημείο της ταφής του Φράνκο είχε μετατραπεί σε μνημείο λατρείας για ακροδεξιούς.] Έγινε πολύ μεγάλη διαμάχη στην Ισπανία. Αυτά τα θέματα είναι ακόμα πολύ λεπτά εκεί.
Υπήρχε γενικά διαμάχη και για την ταινία ακόμα και πολύ πριν κυκλοφορήσει. Γιατί είναι λεπτό το ζήτημα. Αλλά ήρθαν ενάμισι εκατομμύριο θεατές. Και τα πιο πολλά σχόλια στα social είναι πολύ θετικά. Υπάρχουν αρνητικά, όπου ακροαριστεροί είχαν κατηγορήσει το φιλμ είναι ότι είναι πολύ μαλακό, και ακροδεξιοί για την απεικόνιση της ακροδεξιάς του Φράνκο. Αλλά οι περισσότεροι συμφωνούν ότι το φιλμ είναι ακριβές και σωστό στο πώς διαβάζει το παρελόν.
*Η ταινία α’ προβολής Όσο Κρατά ο Πόλεμος (While at War) του Alejandro Amenabar είναι διαθέσιμη σε online πρεμιέρα μέσω Viva. Χρησιμοποίησε τον κωδικό 24Media10 για να έχεις την έκπτωση 10% που εξασφάλισε για σένα η 24Media σε συνεργασία με τη StraDa Films.
