Xάρτινοι ντετέκτιβ και pulp αστυνόμοι

Η απόσταση ανάμεσα στον Raymond Chandler και τον George Pelecanos είναι αδύνατο να καλυφθεί με μια μόνο λίστα. Οπότε επιλέξαμε εκείνα που μας σημάδεψαν (και τα οποία δεν έχουν γραφτεί τις τελευταίες δυο δεκαετίες). Γνωρίζοντας πολύ καλά ότι το δικό σου αγαπημένο, κατά πάσα πιθανότητα δεν θα είναι εντός.

Τhe Daughter of Time, Josephine Tey (1951)

Νούμερο ένα στην έγκριτη top 100 λίστα της Αγγλικής CWA (Crime Writers Association). Ένα γεγονός που από μόνο του θα έπρεπε να σε ψήσει να μάθεις παραπάνω για αυτό. Αφορά μια μοντέρνα αστυνομική έρευνα πάνω στα εγκλήματα του βασιλιά του Ριχάρδου του 3 και εκδόθηκε λίγο πριν τον θανατό της.

The Big Sleep, Raymond Chandler (1939)

Έχεις προφανώς δει την ταινία (με τους Humphrey Bogart και την Lauren Bacall). Τώρα κατσικώσου  και διάβασε και το βιβλίο. Για την ακρίβεια κάτσε και διάβασε όλα τα βιβλία του μεγαλύτερου στιλίστα του είδους (ρομαντικός, λυρικός και πανέξυπνος) ο οποιός γέννησε τον λιγομίλητο Philip Marlowe.

Υπεύθυνος για την εδραίωση του αμερικάνικου αστυνομικού μυθιστορήματος το οποίο κατάλαβε ότι, σε αντίθεση με το ΄κομψό και έξυπνο’ βρετανικό, όφειλε να είναι ‘σκοτεινό και αιματοβαμμένο’.

Σκέψου μόνο ότι στην Top 100 λίστα, που λέγαμε και παραπάνω, βρίσκονται άλλα τρία βιβλία του (Farewell My Lovely, The Long Goodbye, The Lady in the Lake).

The Maltese Falcon, Dashiell Hammett  (1930)

Ένα αξεπέραστο αριστούργημα από τον πρωτοπόρο του είδους που δημιούργησε το καλούπι του ηθικά αμφιλεγόμενου σκληροτράχηλου ντετέκτιβ (βλέπε Sam Spade) και επηρέασε τον Raymond Chandler και όλους όσους ακολούθησαν μετά από αυτόν.

Κατά κάποιους το μοντέρνο αστυνομικό μυθιστόρημα γεννήθηκε με αυτόν που ήταν ο πρώτος που επέβαλλε το ‘σκληρό’, λακωνικό, αντρικό γράψιμο σε σχέση με ότι υπερ-στιλιζαρισμένο προυπήρχε.

Και για όποιον έχει αμφιβολίες, ναι, το βιβλίο είναι καλύτερο από την ταινία (σ.σ και πάλι με τον Bogart).  Λιγότερο γνωστά στο ευρύ κοινό αλλά εξίσου εθιστικά τα The Glass Key και Red Harvest.

Jim Thompson,The Getaway (1959)

Πιο καταστραμμένος από τον Μπουκόφσκι ο επονομαζόμενος και ‘Ντοστογιέφσκι της δεκάρας’ έγραψε 30 μυθιστορήματα κατά την διάρκεια της ποτισμένης με αλκόολ -και ένα βήμα από την παρανομία- υπαρξής του.

Το να αποκαλέσεις τους ηρωές του ηθικά χρεωκοπημένους, είναι σχεδόν αστείο. Σκεφτείτε μόνο ότι τα The Getaway (που έγινε ταινία με τον Steve McQueen), The Grifters (με τον John Cusack) και το The Killer Inside Me (αυτό με τον Casey Affleck ως σίριαλ κίλερ σερίφη που σπάει στο ξύλο την Jessica Alba) είναι δικά του. Καθώς επίσης ότι δεν είναι καν ότι πιο hardcore έχει γράψει.

Ο γενικός κανόνας είναι ότι τίποτα καλό δεν συμβαίνει στον κόσμο του Thompson, τα βιβλία του οποίου έψαχνα μανιασμένα (στην προ Amazon εποχή) σε ειδικευμένα βιβλιοπωλεία του Λονδίνου.  

The Talented Mr Ripley, Patricia Highsmith (1955)

Η ομώνυμη ταινία με τους Jude Law, Gwyneth Paltrow και Matt Damon ήταν εξαιρετικά επιτυχημένη. Αλλά το βιβλίο παραμένει καλύτερο. Κυρίως εξαιτίας της ικανότητας της Patricia να μας σερβίρει εξαίσια τον εγγενή μισανθρωπισμό της με γαρνιτούρα ίσες δόσεις glamour, gore και της κατάμαυρης οπτικής που είχε για την ζωή.

Η καριέρα της απογειώθηκε με την κινηματογραφική μεταφορά του Strangers on a Train από τον Alfred Hitchcock, αλλά το πιο διάσημο δημιουργημά της ήταν και παραμένει ο πανούργος Tom Ripley.

The Murder of Roger Ackroyd, Agatha Christie (1926)

Η προγιαγιά του είδους, τα βιβλία της οποίας στέκονται πολύ καλύτερα στο πέρασμα του χρόνου από ότι επιμένεις να πιστεύεις.

Ξεκίνα με αυτό (έχει πρωταγωνιστή τον Ηρακλή Πουαρό και ένα από τα πρώτα twist endings) και συνέχισε με τα υπόλοιπα σουξέ της, όπως τα And Then There Were None, Death Comes as the End,  The Witness for the Prosecution, Murder on the Orient Express, A Murder is Announced, They Came to Baghdad και Peril at End House.

The Complete Sherlock Holmes, Arthur Conan Doyle, (1887-1927)

Τα άπαντα του Sir Arthur conan doyle είναι δικαίως στην κορυφή της λίστας top 100 των αμερικάνων συγγραφέων αστυνομικών μυθιστορημάτων.

Απλά να ξέρεις ότι η δράση είναι κάπως πιο αργή (και εγκεφαλική) από ότι στις ταινίες με τον Robert Downey Junior. Επίσης ότι ο μυθιστορηματικός Sherlock ποτέ δεν είπε την περιβόητη φράση. Ούτε φόρεσε αυτό το ηλίθιο καπέλο.

From Russia With Love, Ian Fleming (1957)

Είναι έγκλημα να μην έχεις πάρει ποτέ στα χέρια σου να διαβάσεις ένα βιβλίο με ήρωα του James Bond. Κυρίως γιατί ο τρόπος που γράφει το πρώην μέλος της βρετανικής αντικατασκοπείας κατά την διάρκεια του B Παγκοσμίου Πολέμου δεν έχει καμία σχέση με τις γλυκανάλατες πρώτες ταινίες.

Είναι σαφώς πιο ωμός και κυνικός και μυρίζει σεξ. Επίσης το παλικάρι φαίνεται να έχει ένα κόλημμα με τις dominatrix λεσβίες. Αλλά αυτό είναι άλλου άρθρου ευαγγέλιο.

The Black Dahlia, James Ellroy (1987)

O άνθρωπος που φρόντισε να κάνει την θητεία μου στο ναυτικό συναρπαστική, αφού με τα δικά του βιβλία ξημεροβραδιαζόμουν στην βασική εκπαίδευση στον Πόρο και μετέπειτα σε σκοπίες και περιπολίες στο Αιγαίο. Ευτυχώς που είναι όλα κουμούτσες, οπότε δεν μου τελειώναν νωρίς.

Τόσο το Black Dahlia (που βασίζεται σε αληθινή ιστορία) όσο και το L.A. Confidential έχουν μεταφερθεί στον κινηματογράφο, με το τελευταίο να είναι εξαιρετικό και το πρώτο επιεικώς μέτριο (παρόλο που παίζει η Scarlett Johansson).

Κανονικά δεν θα έπρεπε να είναι εδώ, αφού θεωρείται οριακά μοντέρνος, αλλά δεν μου πήγαινε ψυχή να τον πετάξω έξω. Κυρίως γιατί είναι ο άνθρωπος που έκανε το Los Angeles να μοιάζει με την κόλαση επί γης.

Elmore Leonard, High Noon in Detroit (1980)

Ο επανομαζόμενος και ‘Ντίκενς του Ντιτρόιτ’ έχει δει σχεδόν όλα τα βιβλία του να μεταφέρονται στο κινηματογράφο (Mr. Majestyk με Charles Bronson, Valdez is coming με Burt Lancaster, Out of Sight, Be Cool, Killshot, Get Shorty). Ενώ σε δικά του διηγήματα στηρίζεται και το τηλεοπτικό Justified.

Κάτι απόλυτα λογικό αφού το στιλ που γράφει και οι γοητευτικοί ήρωες που δημιουργεί είναι ταμάμ για κινηματογράφο. Μεγαλύτερος έπαινος που έχει πάρει αυτός του Martin Amis που του είπε ‘Η πρόζα σου κάνει αυτή του Raymond Chandler να μοιάζει ατζαμίδικη’.

The Postman Always Rings Twice, James M. Cain (1934)

Πως γίνεται ένα βιβλίο μόλις 100 σελίδων να θεωρείται -κατά κοινή ομολογία- ως ένα από τα σημαντικότερα αστυνομικά μυθιστορήματα του 20 αιώνα; Και όμως γίνεται.

Γνωστό στο ευρύ κοινό από τις δυο κινηματογραφικές του μεταφορές, με τις Lana Turner και Jessica Lange στο ρόλο της femme fatale Cora που θέλει να σκοτώσει τον άντρα της.

The Murders in the Rue Morgue, Edgar Allan Poe (1841)

Ο Poe ήταν ένας πολυτάλαντος άνθρωπος που άφησε το αλκόολ να τον οδηγήσει στο θάνατο. Πριν από αυτό μας έδωσε τον πρώτο ντετέκτιβ στην σύγχρονη λογοτεχνία στο πρόσωπο του Auguste Dupin και έναν από τους πιο τριχωτούς δολοφόνους στην μορφή ενός ουρακουτάγκου.

The Yellow Dog, Georges Simenon (1931)

Πως θα μπορούσε να λείπει από την λίστα ο πολυταξιδεμένος Βέλγος συγγραφέας που έχει γράψει πάνω από 300 μυθιστορήματα και ισχυρίζεται ότι έχει κοιμηθεί με πάνω από 10.000 γυναίκες.

Το πιο γνωστό δημιουργημά του είναι ο Maigret, ο  ντετέκτιβ με το μυαλό σαν σφουγγάρι που ρουφάει λεπτομέρειες και μυστικά από όποιο περιβάλλον τον πετάξεις μέσα.

George V Higgins, The Rat on Fire (1981)

Ο συγγραφέας που ο μέγιστος Elmore Leonard είχε ως είδωλο. Και δικαίως αφού τα βιβλία του είναι εξάισια γραμμενα με μεγάλο ατού τους κοφτερούς σαν ξυράφι διαλόγους. Δικό του είναι το Killing Me Softly που μεταφέρθηκε πέρυσι στον κινηματογράφο με πρωταγωνιστή τον Brad Pitt.

Mickey Spillane, I, the Jury (1947)

Το πρώτο μυθιστόρημα του best seller αστυνομικού συγγραφέα (σ.σ. τα βιβλία του οποίου έχουν πουλήσει πάνω από 225 εκ. δολάρια) με ήρωα τον αγροίκο αλλά τίμιο ντετέκτιβ Mike Hammer που χρησιμοποιεί περισσότερο τις γροθιές του από ότι το στόμα ή το μυαλό του για να λύσει τα εγκλήματα.