6 μύθοι και 4 αλήθειες για τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα
Η Κατερίνα Λύτρα, Senior Veterinarian & Aquaculture Specialist (Κτηνίατρος – Ιχθυοπαθολόγος) απαντά σ' όλους τους μύθους που ακούγονται κατά καιρούς σχετικά με τις τροφές, την φρεσκότητα, την προέλευση και τα φάρμακα των ψαριών ιχθυοτροφείου.
- 14 ΔΕΚ 2021
Οι Έλληνες, αν και είναι ένας λαός που ζει κοντά στη θάλασσα, έχουν ακόμη αρκετές αναχρονιστικές αντιλήψεις σχετικά με τα ψάρια ιχθυοτροφείου. Πόσες φορές, άραγε, δεν έχουμε ακούσει ανθρώπους να πηγαίνουν στα ιχθυοπωλεία της γειτονιάς και να ζητούν «αλανιάρικα» ψάρια που θεωρούν ότι θα είναι πολύ πιο νόστιμα από εκείνα των ιχθυοκαλλιεργειών; Αυτός, όμως, είναι ένας ακόμη μύθος που έχουν δεχτεί άκριτα, χωρίς να γνωρίζουν, όμως, τι συμβαίνει στην πραγματικότητα.
Για τον λόγο αυτό, η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ) δημιούργησε μία σειρά από πέντε βίντεο στα οποία η Κατερίνα Λύτρα, Senior Veterinarian & Aquaculture Specialist (Κτηνίατρος – Ιχθυοπαθολόγος), απαντά στα πιο συνηθισμένα ερωτήματα των καταναλωτών παρέχοντας επιστημονικά τεκμηριωμένες πληροφορίες για την παραγωγή των ψαριών, τις τροφές τους, την φρεσκότητα και την προέλευσή τους, τα φάρμακα και τα αντιβιοτικά, καθώς και για το περιβάλλον στο οποίο ζουν τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας.
Μύθοι και πραγματικότητα σχετικά με τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας
Μύθος: Τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας δεν είναι φρέσκα
Πραγματικότητα: Τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, όταν φτάνουν στον ιχθυοπώλη, είναι ημέρας, ακόμη και μερικών ωρών. Διακινούνται μέσα σε κιβώτια από φελιζόλ με πάγο, αλιεύονται με παραγγελίες και ελέγχονται από τις Κτηνιατρικές αρχές ότι είναι φρέσκα και υγιεινά. Τη φρεσκότητά τους μπορεί οποιοσδήποτε να αναγνωρίσει πολύ απλά, παρατηρώντας εάν τα μάτια τους καθαρά, λαμπερά, κρυστάλλινα και χωρίς λευκωτή σκιά και πατώντας τη σάρκα η οποία δεν συμπιέζεται.
Μύθος: Τα ψάρια ιχθυοτροφείου είναι μέσα στα φάρμακα
Πραγματικότητα: Όπως όλα τα εκτρεφόμενα ζώα έτσι και τα ψάρια, προσβάλλονται από ασθένειες. Για λόγους ευζωίας λοιπόν, καθώς επίσης και για λόγους προστασίας του ιχθυαποθέματος, εφόσον παραστεί ανάγκη, γίνονται θεραπευτικές αγωγές από Κτηνιάτρους- Ιθχυοπαθολόγους. Οι φαρμακευτικές ουσίες που χορηγούνται έχουν άδεια από τον ΕΟΦ για χρήση στα ψάρια. Τα φάρμακα δεν αποθηκεύονται στα ιχθυοτροφεία -αυτό απαγορεύεται- παρασκευάζονται σε εργοστάσια, παρέχεται η ακριβής ποσότητα με επίβλεψη και καταγράφονται όλες οι κινήσεις σε επίσημο έντυπο που ελέγχεται από τις κτηνιατρικές αρχές.
Μετά από το τέλος της φαρμακευτικής αγωγής, τηρείται ο λεγόμενος χρόνος αναμονής που είναι περίπου 20 μέρες, για την πλήρη απομάκρυνση του φαρμάκου από τον οργανισμό των ψαριών. Πριν από αυτές τις 20 ημέρες απαγορεύεται να αλιευτούν και να διατεθούν στην αγορά. Αξίζει να σημειωθεί πως σήμερα σχεδόν όλα τα ψάρια εμβολιάζονται για όλες τις κύριες ασθένειες, ώστε ούτε αυτά να αρρωσταίνουν αλλά και να μην χρησιμοποιούνται φάρμακα για την αγωγή τους.
Μύθος: Στις μονάδες τα ταΐζουν ό,τι να ‘ναι
Πραγματικότητα: Τα ψάρια στα πρώτα στάδια της ζωής τους και μέχρι να γίνουν 3 γραμμάρια, αναπτύσσονται σε χερσαίες εγκαταστάσεις, τους ιχθυογεννητικούς σταθμούς. Εκεί διατρέφονται με φυσική τροφή που θα έβρισκαν και στο περιβάλλον, έτσι ταυτόχρονα γίνεται και καλλιέργεια οργανισμών που αποτελούν την τροφή των λαρβών, όπως λέμε τα μικρά ψάρια. Αυτή η τροφή είναι: γαρίδες (artemia), φυτοπλαγκτόν (μικρά μονοκύτταρα φύκη) και άλλοι οργανισμοί όπως τα τροχόζωα (rotifers).
Σταδιακά, λοιπόν, και όσο τα ψάρια μεγαλώνουν, αλλάζει η τροφή τους σε βιομηχανική, τη γνωστή σε όλους μας ως ιχθυοτροφή. Η ιχθυοτροφή αυτή είναι ιδιαίτερα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και αποτελείται κατά 20%-40% από ιχθυάλευρα, κατά 15% από ιχθυέλαια και από ένα πρόμειγμα βιταμινών και ιχνοστοιχείων, όπως βιταμίνες C, E, κλπ.
Μύθος: Τα ψάρια ιχθυοτροφείου τρώνε το ένα το άλλο
Πραγματικότητα: Τα ψάρια τρώνε το ένα το άλλο μόνο όταν η τροφή που τους δίνεται δεν είναι η σωστή. Στις μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας της ΕΛΟΠΥ τα ψάρια τρέφονται με πλήρως ισορροπημένες ιχθυοτροφές, οι οποίες είναι GMO-free. Οι τροφές αυτές ανταποκρίνονται πλήρως στις ανάγκες των ψαριών και η σύστασή τους είναι ανάλογη με τις διατροφικές συνήθειες του κάθε είδους ψαριού στη φύση. Έτσι αποφεύγεται ο κανιβαλισμός.
Μύθος: Δίνουν ορμόνες στα ψάρια για να μεγαλώσουν γρήγορα και να «βγουν» στην αγορά
Πραγματικότητα: Τα ψάρια είναι ένας οργανισμός του οποίου την ανάπτυξη δεν μπορεί κανείς να επιταχύνει τεχνητά, βάζοντας δηλαδή ορμόνες στην τροφή. Τα ψάρια χρειάζονται τρεις μήνες στο εκκολαπτήριο και 18 μήνες στους κλωβούς στη θάλασσα για να φτάσουν στο βάρος των 400 γραμμαρίων όπου και είναι πλέον εμπορεύσιμα.
Μύθος: Τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας ζουν σε ακάθαρτα νερά, στρυμωγμένα και το ένα πάνω στο άλλο μέσα στα κλουβιά
Πραγματικότητα: Αν τα ψάρια ζούσαν σε ακάθαρτα νερά, δεν θα επιβίωναν. Η ποιότητα του νερού είναι ζωτικής σημασίας για την επιτυχία της ιχθυοκαλλιέργειας και έτσι διατηρείται σε καλή κατάσταση από τους παραγωγούς. Γι’ αυτό το λόγο, άλλωστε, οι ιχθυοκλωβοί μέσα στους οποίους ζουν τα ψάρια μέχρι τη στιγμή που αλιεύονται, βρίσκονται στην ανοιχτή θάλασσα όπου υπάρχουν ισχυρά ρεύματα και μεγάλα βάθη.
4 αλήθειες για τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας
- Τα ψάρια ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας που μπορεί κάποιος να βρει στην αγορά, σε όλη την Ελλάδα, σταθερά όλον τον χρόνο, είναι τα εξής: τσιπούρα, λαβράκι, κρανιός, φαγκρί βραχύπτερο και μαγιάτικο.
- Είναι διαθέσιμα στον πάγκο σε λιγότερο από 24 ώρες από την αλίευσή τους, καθώς αλιεύονται μόνο κατά παραγγελία, και έχουν σταθερή ποιότητα όλο τον χρόνο. Η ιδιαίτερα προσιτή τιμή τους κάνει εφικτή την κατανάλωση φρέσκου ψαριού 1 με 2 φορές την εβδομάδα.
- Μεγαλώνουν στην πεντακάθαρη ελληνική θάλασσα σύμφωνα με τις αυστηρότερες ευρωπαϊκές προδιαγραφές και ελέγχονται από τοπικούς και διεθνείς φορείς, ενώ αυτή τη στιγμή εξάγονται σε 40 χώρες του κόσμου.
- Η Ελλάδα σήμερα κατέχει τη 1η θέση ως προς τον όγκο και την αξία παραγωγής ιχθυοκαλλιέργειας στην Ε.Ε.. και ειδικότερα για την τσιπούρα και το λαβράκι, η χώρα μας αντιπροσωπεύει το 61% της ευρωπαϊκής παραγωγής των ειδών αυτών. Ένα γεγονός που αποδεικνύει έμπρακτα τη δυναμική του κλάδου, αλλά και την πολύ υψηλή ποιότητα των προϊόντων της ελληνικής ιχθυοκαλλιέργειας – προϊόντα διεθνώς αναγνωρισμένα για την ποιότητα, τη φρεσκάδα, τη γεύση τους και την υψηλή διατροφική τους αξία.
Τι προσφέρει το Fish from Greece
Το συλλογικό σήμα Fish from Greece έχει αναπτυχθεί από την ΕΛΟΠΥ, τον βασικό φορέα ανάπτυξης της ιχθυοκαλλιέργειας στην Ελλάδα που σήμερα αποτελείται από 23 μέλη τα οποία αντιπροσωπεύουν πάνω από το 80% της ελληνικής παραγωγής, ενώ αποστολή της είναι να υποστηρίξει την παραγωγή και τις πωλήσεις των προϊόντων των μελών της και να εδραιώσει την ηγετική θέση της ιχθυοκαλλιέργειας στην ελληνική και διεθνή αγορά.
Το Fish from Greece αποτελεί σφραγίδα εμπιστοσύνης και αξιοπιστίας για αγοραστές και καταναλωτές φρέσκων ελληνικών ψαριών ιχθυοκαλλιέργειας σε όλο τον κόσμο και υποστηρίζεται από το ομώνυμο Ιδιωτικό Πρότυπο Πιστοποίησης Fish from Greece.
Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επισκεφτείτε το site fishfromgreece.com της ΕΛΟΠΥ στο οποίο υπάρχουν αναρτημένο FAQ με αναλυτικές απαντήσεις σε όλα τα κρίσιμα ζητήματα σχετικά με τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας: https://fishfromgreece.com/syxnes-erwthseis/.