6 πράγματα που θα ήθελες να ξέρεις για τα ψάρια που φτάνουν στο πιάτο σου
Η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας (ΕΛΟΠΥ) μας λύνει όλες τις απορίες για τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας.
- 10 ΔΕΚ 2020
Το ψάρι αποτελεί βασικό κομμάτι της μεσογειακής διατροφής. Αν καταναλωθεί σε σωστές ποσότητες σε μια ισορροπημένη διατροφή, το ψάρι – σε κάθε του μορφή – είναι μια τροφή πολύ ευεργετική για τον άνθρωπο. Το σημαντικό, ωστόσο, είναι να ξέρεις ότι το ψάρι που φτάνει στο πιάτο σου είναι άριστης ποιότητας. Γι’ αυτό φροντίζει η Ελληνική Οργάνωση Παραγωγών Υδατοκαλλιέργειας
Η αποστολή της ΕΛΟΠΥ είναι η ανάπτυξη της Ελληνικής Ιχθυοκαλλιέργειας και η προώθηση του φρέσκου ελληνικού ψαριού σε ολόκληρο τον κόσμο. Η ποιότητα του ελληνικού ψαριού ιχθυοκαλλιέργειας ελέγχεται και διασφαλίζεται από το Πρότυπο Ιδιωτικό Σχήμα Πιστοποίησης «Fish from Greece», ιδιοκτησίας της ΕΛΟΠΥ. Είναι διαθέσιμα στον πάγκο σε λιγότερο από 24 ώρες από την αλίευσή τους, ενώ η ιδιαίτερα προσιτή τιμή τους κάνει εφικτή την κατανάλωση φρέσκου ψαριού 1 με 2 φορές την εβδομάδα.
Πού ζουν τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας
Το περιβάλλον όπου μεγαλώνουν τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας δεν διαφέρει από το φυσικό τους, γιατί οι περιοχές επιλέγονται με ιδιαίτερη προσοχή. Βρίσκονται μακριά από αστικά κέντρα, βιομηχανικές και τουριστικές ζώνες, σε περιοχές κατάλληλες για αποκλειστική χρήση από ιχθυοκαλλιέργειες. Οι κλωβοί μέσα στους οποίους μεγαλώνουν τα ψάρια τοποθετούνται σε περιοχές με μεγάλα βάθη και με ισχυρά ρεύματα, τα οποία εξασφαλίζουν τόσο την ανανέωση όσο και την επαρκή οξυγόνωση του νερού.
Πόσο φρέσκο και υγιεινό είναι ένα ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας
Τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας αλιεύονται πάντα κατά παραγγελία. Αυτό τα καθιστά απολύτως υγιεινά και σε πολλές περιπτώσεις ακόμα και πιο φρέσκα από τα άγρια ψάρια. Επίσης είναι πιο ασφαλή από πλευράς προέλευσης, γιατί μεγαλώνουν σε ελεγχόμενο περιβάλλον. Έχουν περί τις 170 θερμίδες ανά 100gr και μέσο ποσοστό λιπαρών 9% με τα αντίστοιχα πελαγίσια είδη να έχουν ποσοστό λιπαρών 2%. Το λίπος που περιέχεται στο ψάρι, τα Ω-3 λιπαρά οξέα, ανήκει στα λεγόμενα καλά λιπαρά, αυτά δηλαδή που είναι αποδεδειγμένα ευεργετικά για τον οργανισμό και ιδίως για την καρδιά. Παράλληλα με την παροχή αμινοξέων και λίπους, τα ψάρια μας εφοδιάζουν με πληθώρα βιταμινών και ιχνοστοιχείων, όπως τις βιταμίνες Α και D καθώς και αυτές του συμπλέγματος Β (Β1, Β2, Β3 και Β12), ενώ τα βασικά μέταλλα και ιχνοστοιχεία που συναντώνται στα ψάρια και τα θαλασσινά είναι το ασβέστιο, ο φωσφόρος, ο ψευδάργυρος και το ιώδιο. Επομένως, τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας, είναι μια εξαιρετική επιλογή στα πλαίσια μιας υγιεινής διατροφής.
Η ιχθυοκαλλιέργεια φροντίζει για την πρόληψη και προφύλαξη των ψαριών από ασθένειες, έτσι ώστε να εξασφαλίζεται η άριστη υγεία των ψαριών στις εγκαταστάσεις. Πρωταρχικά διασφαλίζονται οι συνθήκες εκτροφής των ψαριών διατηρώντας ένα άριστο περιβάλλον ανάπτυξης με απόλυτα ελεγχόμενες συνθήκες, απομακρύνοντας έτσι τις πιθανότητες προσβολής τους από πιθανούς παθογόνους μικροοργανισμούς.
Πώς τρέφεται ένα ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας
Τα ψάρια της ιχθυοκαλλιέργειας τρέφονται με πλήρως ισορροπημένες, μη γενετικά τροποποιημένες ιχθυοτροφές που έχουν σύσταση ανάλογη των διατροφικών συνηθειών του κάθε είδους ψαριού στη φύση. Οι ιχθυοτροφές προσδίδουν στο εκτρεφόμενο ψάρι τις απαραίτητες για την ανάπτυξή του πρωτεΐνες, λίπη, βιταμίες και ιχνοστοιχεία. Η διαδικασία παραγωγής των τροφών περιλαμβάνει την προκατεργασία των νωπών πρώτων υλών που είναι κυρίως τα ιχθυάλευρα και τα ιχθυέλαια, δημητριακά, προσθήκη βιταμινών και ιχνοστοιχείων και άμυλο για τη συγκόλληση των συστατικών μεταξύ τους.
Πώς διασφαλίζεται ο σεβασμός στο περιβάλλον και η αποτροπή οικολογικής επίπτωσης στους άγριους πληθυσμούς
Στο πλαίσιο της προστασίας της βιοποικιλότητας, έχουν θεσπιστεί κανόνες εργασίας, εκπαιδεύσεις, προγράμματα και μετρήσεις για την αποφυγή των δραπετεύσεων των ψαριών από τις εγκαταστάσεις παραγωγής, την προστασία του φυτοπλαγκτόν και των θαλάσσιων και χερσαίων ζώων, ειδικά των προστατευόμενων, και κάθε είδους καταδίωξη ή θανατηφόρα πράξη και ενέργεια εναντίον της άγριας ζωής. Το ιχθυάλευρο και ιχθυέλαιο που χρησιμοποιείται στις ιχθυοτροφές προέρχεται από είδη ιχθύων που δεν ανήκουν στην κατηγορία των ευπαθών ή απειλούμενων ή εξαιρετικά απειλούμενων ειδών.
Η ιχθυοκαλλιέργεια διαφυλάττει τους εκτρεφόμενους οργανισμούς από τυχόν ανεπιθύμητη ποιότητα της θάλασσας και της περιοχής στην οποία δραστηριοποιείται. Και η ποιότητα του νερού εκτροφής παίζει πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιτυχία της εκτροφής. Η ΕΕ τα τελευταία χρόνια έχει χρηματοδοτήσει ανάλογη μελέτη και έχει καταλήξει ότι η επίδραση είναι σημειακή, δηλαδή ακριβώς κάτω από τη μονάδα. Έχει διευκρινιστεί πως για την παραγωγή των ψαριών δε χρησιμοποιούνται βαρέα μέταλλα ή άλλες ρυπογόνες ουσίες. Επιπλέον, η νομοθεσία δεν επιτρέπει να είναι τοποθετημένοι κλωβοί πάνω από «θαλάσσια λιβάδια», δηλαδή φύκια, οπότε δεν υπάρχει τίποτα κάτω από τους κλωβούς. Πραγματοποιούνται καθημερινά μετρήσεις, όπως και προγραμματισμένοι ετήσιοι έλεγχοι για τη διαπίστωση της διατήρησης του βαθμού καλής κατάστασης του περιβάλλοντος, γύρω και κάτω από τους κλωβούς. Για την αντικειμενικότητα των μετρήσεων, οι αναλύσεις γίνονται σε εξωτερικά, πιστοποιημένα και αδιάβλητα εργαστήρια και καλούνται ανεξάρτητοι φορείς που τα επιθεωρούν και τα πιστοποιούν.
Επομένως κατά την εκτροφή των ψαριών, οι ιχθυοκαλλιεργητές προσέχουν τη θάλασσα και την καθαρίζουν από το πλαστικό – γιατί καθαρή θάλασσα σημαίνει και υγιή ψάρια!
Μείωση του προβλήματος της υπεραλίευσης
Η υδατοκαλλιέργεια μειώνει την κατανάλωση άγριων ψαριών και την υπερεκμετάλλευση αυτού του εξαιρετικά ευάλωτου πόρου. Η υπεραλίευση είναι ένα μεγάλο περιβαλλοντικό πρόβλημα, που οφείλεται στην αυξανόμενη παγκόσμια επιθυμία για ψάρια. Σύμφωνα με τον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας (FAO) πάνω από το 70% των ειδών άγριων ψαριών του κόσμου είτε εκμεταλλεύονται ολοσχερώς είτε εξαντλούνται . Αυτό διαταράσσει τα οικοσυστήματα, αφαιρώντας αρπακτικά ζώα ή θηράματα από τους ωκεανούς. Σύμφωνα με τη νέα αλιευτική πολιτική, το 1/3 των ψαριών που τρώμε προέρχεται από παράνομη αλιεία. Τεράστια διαφυγόντα κέρδη για τα κράτη, αλόγιστη καταστροφή των ιχθυαποθεμάτων και μεγάλη ζημιά για τους νόμιμους ψαράδες. Η σωστή διαχείριση των επιδράσεων της ιχθυοκαλλιέργειας είναι ευκολότερος, μετρήσιμος και αποτελεσματικότερος τρόπος, από τον έλεγχο της αλιείας στους απέραντους ανοιχτούς ωκεανούς.
Είναι αξιόπιστα τα ψάρια ιχθυοκαλλιέργειας;
Το ψάρι ιχθυοκαλλιέργειας, που παράγεται βάσει συγκεκριμένων, αυστηρότατων, προδιαγραφών, πιστοποιείται από έγκυρους διεθνείς οργανισμούς, ως προς τη φρεσκάδα, την ασφάλεια, την ποιότητα, τη γεύση και τη διατροφική αξία. Τα μέλη της ΕΛΟΠΥ έχουν εξελίξει και εφαρμόζουν ένα ιδιωτικό πρότυπο πιστοποίησης, με διαδικασίες πολύ πιο αυστηρές από αυτές που προβλέπουν οι αρμόδιοι εθνικοί και ευρωπαϊκοί φορείς. Τα ψάρια που παράγονται επομένως στις μονάδες της ΕΛΟΠΥ, διατίθενται σε πολύ χαμηλότερη τιμή, ενώ ξεχωρίζουν για την φρεσκάδα και την υψηλή ποιότητά τους.