Food waste: Εσύ ακόμα πετάς το φαγητό σου;
Ένα νέο βιβλίο, γραμμένο στα ελληνικά, λειτουργεί ως οδηγός για να μπει ένα τέλος στην σπατάλη τροφίμων ξεκινώντας από την κουζίνα μας.
- 22 ΜΑΡ 2021
«Η μείωση της σπατάλης τροφίμων είναι μία ένδειξη υπευθυνότητας απέναντι στο περιβάλλον. Ένα καλό βήμα είναι να αλλάξουμε συνήθειες, βρίσκοντας λύσεις για το πώς μεγαλώνει το φαγητό μας, από πού προέρχεται και τι υλικά χρησιμοποιούμε στην κουζίνα μας. Οι άνθρωποι φέρνουν τις αλλαγές». Για τον Massimo Bottura, τον Ιταλό chef που έχει βραβευτεί με τρία αστέρια Michelin, η μάχη ενάντια στο food waste αποτελεί σκοπό ζωής. Μέσα από το Food for soul, το μη κερδοσκοπικό οργανισμό που έχει ιδρύσει, ο Bottura βοηθάει τους chefs να αλλάξουν τον τρόπο σκέψης τους για τη σπατάλη τροφίμων και να σκεφτούν νέες συνθήκες διαχείρισης των πρώτων υλών. Το παράδοξο του θέματος είναι ότι την ίδια στιγμή που σπαταλούνται ετησίως δισεκατομμύρια τόνοι τροφίμων (σύμφωνα με στοιχεία του ΟΗΕ στην έκθεση “UNEP Food Waste Index Report 2021”) οι ανάγκες σίτισης επιδεινώνονται, με την πανδημία να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο σε αυτό.
Δεν είναι μόνο τα leftovers από τα μενού των εστιατορίων και των ξενοδοχείων, αλλά η καθημερινότητα στην κουζίνα μας όπου επιτελείται καθημερινά σπατάλη τροφίμων. Φαγητά και τρόφιμα πετιούνται στον κάδο σκουπιδιών, επιβαρύνοντας τόσο τον πλανήτη όσο και τη συνείδηση μας. Τι μπορούμε να κάνουμε πρακτικά κι άμεσα για να περιορίσουμε την άσκοπη υπερκατανάλωση και σπατάλη τροφίμων σε επαγγελματικό αλλά και σε οικιακό επίπεδο; Η Lauren Singer έχει ξεκινήσει μέσα από από το προσωπικό της blog, Trash is for Tossers, ένα ταξίδι προς την αντίθετη πλευρά του καταναλωτισμού και της σπατάλης τροφίμων. Από το 2012 μέχρι σήμερα, η Singer έχει καταφέρει να συμπτύξει τα απορρίμματα ενός ολόκληρου χρόνου μέσα σε ένα μικρό βάζο. Απίστευτο; Κι όμως αληθινό.
Αν κάθε αρχή φαίνεται δύσκολη (και είναι στην προκειμένη περίπτωση), οι απαντήσεις που χρειάζεται κανείς δίνονται στο Food Waste – Oδηγός Επιβίωσης, μία νέα έκδοση της Gastronomy Essentials την οποία υπογράφει ένας επαγγελματίας chef με το ψευδώνυμο Jack Gue Varas. Στις 240 σελίδες του βιβλίου παρουσιάζεται συγκεντρωμένη η πολύχρονη εμπειρία εκείνων που έχουν επιλέξει να περνούν τις περισσότερες ώρες της ημέρας τους στην κουζίνα και ειδικότερα εκείνων που προσπαθούν να μην πετούν τίποτα. Άφθονες απλές, αλλά και πιο περίπλοκες συνταγές, μαζί με πολύτιμες κι εύκολα εφαρμόσιμες συμβουλές, σχετικά με το πώς μπορεί να «αναγεννηθεί» το φαγητό που δεν καταναλώθηκε και να αξιοποιηθούν τα υλικά που περίσσεψαν κατά την παρασκευή του. Πώς οι επαγγελματίες μάγειρες μπορούν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τα προϊόντα της κουζίνας τους, μειώνοντας έτσι τη σπατάλη και ταυτόχρονα το κόστος στα μενού, χωρίς να υποβιβάζουν την ποιότητα και την παρουσίαση των πιάτων.
Τα θλιβερά σύγχρονα δεδομένα της σπατάλης τροφίμων
Το 33% με 50% της τροφής που καλλιεργούμε και παράγουμε πηγαίνει στα σκουπίδια. Την ίδια στιγμή 1 στους 9 ανθρώπους (δηλαδή 800 εκατομμύρια) παγκοσμίως πηγαίνει για ύπνο πεινασμένος, ενώ το ¼ των τροφών που πετάμε άσκοπα στο δυτικό κόσμο θα αρκούσε για να τους θρέψει. Παράλληλα, τα διατροφικά απορρίμματα επιβαρύνουν την ατμόσφαιρα κατά 8% επιπλέον με αέρια φαινομένου θερμοκηπίου, οδηγούν σε υπερκατανάλωση νερού και εξάντληση των υδάτινων πόρων, αυξάνουν τη χρήση χημικών στις καλλιέργειες. Για να γίνει μία νέα αρχή, αρκεί να μην πετάμε την τροφή που δεν είναι όμορφη ή που δεν έχει το σχήμα ή το χρώμα που θέλουμε ή που απλά περισσεύει μετά τη διακόσμηση του πιάτου μας (τα ugly vegetables αξίζουν μία δεύτερη ευκαιρία). Είναι τόσα τα φαγητά και τα τρόφιμα που μπορούν να «αναγεννηθούν» ή να διασωθούν – αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά στα Περιεχόμενα / Κεφάλαια του βιβλίου: Πατάτες – Γλυκά – Ρύζι – Γάλα – Ώριμα ή μαραμένα φρούτα – Καφές – Αλοιφές – Αλλαντικά – Βρασμένα ζυμαρικά – Λαδερά – Όσπρια – Ψάρια – Κρέατα – Τυριά – Εξωτερικά μέρη τυριών – Ψωμί – Μυρωδικά – Κοτσάνια μυρωδικών – Αποξηραμένα – Λαχανικά γενικώς, Ωμά, Μαγειρεμένα, Σχάρας, Χωριάτικη σαλάτα.
Σύμφωνα με παγκόσμια μελέτη, οι πέντε βασικές πηγές του προβλήματος της σπατάλης τροφίμων εντοπίζονται στις Φάρμες, στη Μεταφορά, στα Εργοστάσια Επεξεργασίας, στα Εστιατόρια / Ξενοδοχεία και στα Σπίτια μας. Η έκδοση Food Waste – Οδηγός Επιβίωσης ασχολείται με τις δύο τελευταίες, επιδιώκοντας να συμβάλλει στη σωστή διαχείριση των φυσικών πόρων του πλανήτη μας.
«Είναι πράγματι για τα σκουπίδια; Πολύ σοβαρό θέμα που κάποιοι το αντιμετωπίζουμε με πολλή υπευθυνότητα στις κουζίνες που εργαζόμαστε. Από το πώς κόβουν οι μάγειρες τα λαχανικά, όσο και τα μυρωδικά. Το πώς καθαρίζουν τα κρέατα και τα ψάρια, αλλά και τα εξωτερικά μέρη του τυριού. Όχι από τσιγκουνιά, αλλά επειδή δεν μας αρέσει η κοροϊδία. Ας μπούμε στην κουζίνα, χωρίς όρους και κανόνες. Μόνο με την αναρχική και ελεύθερη σκέψη να σώσουμε μερικά φαγητά από τους μπουφέδες, να αξιοποιήσουμε τις πρώτες ύλες που μας περισσεύουν στα ψυγεία, να φτιάξουμε ένα νέο πιάτο από ένα ήδη μαγειρεμένο φαγητό. Ο πόλεμος κατά της σπατάλης του φαγητού είναι μια αφορμή για να γίνουμε πιο δημιουργικοί. Ας ξεκινήσεις, λοιπόν, έστω και τώρα. Ας παραδεχτείς ότι αυτό είναι άδικο και ας προσέξεις λίγο παραπάνω. Με λίγη υπομονή και περισσότερη φαντασία μπορείς να αξιοποιείς τα προϊόντα αναλαμβάνοντας, πάνω από όλα, την κοινωνική ευθύνη που σου αναλογεί. Σταμάτα, να είσαι κριτής σε καλλιστεία τροφίμων» τονίζει στο σημείωμά του ο συγγραφέας.
