Γιατί είναι μύθος ότι το αλκοόλ μάς κάνει πιο ειλικρινείς
- 6 ΣΕΠ 2024
Το λατινικό in vino veritas, in aqua sanitas (στο κρασί υπάρχει αλήθεια, και στο νερό υπάρχει υγεία) δείχνει πως διαχρονικά η χρήση του αλκοόλ έκανε τους ανθρώπους πιο ειλικρινείς. Μελέτες ωστόσο, δείχνουν ότι αυτό δεν είναι απαραίτητα η αλήθεια.
Ο Aaron White, επικεφαλής του κλάδου Επιδημιολογίας και Βιομετρίας του Εθνικού Ινστιτούτου για την Κατάχρηση Αλκοόλ και τον Αλκοολισμό στις ΗΠΑ συνόψισε το θέμα, στην εξής τοποθέτηση.
«Αυτό που συμβαίνει αφότου πιούμε δυο, τρία ποτά είναι πως λέμε πιο εύκολα ό,τι σκεφτόμαστε. Κάποιες φορές είναι και η αλήθεια. Άλλες είναι ό,τι πιστεύουμε πως είναι η αλήθεια, σε κατάσταση μέθης».
Δεν υπάρχουν λοιπόν, ευρήματα εργασιών που να συνδέουν άμεσα το αλκοόλ και το επίπεδο ειλικρίνειας μας. Υπάρχει όμως, άμεση σύνδεση μεταξύ του αλκοόλ και του πόσο μπορεί να επηρεάσει την προσωπικότητα, τα συναισθήματα και τη γνωστική μας ικανότητα.
Χαρακτηριστικά, μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2017 και διερεύνησε πώς άλλαζαν οι προσωπικότητες των συμμετεχόντων, όταν το ποσοστό συγκέντρωσης αλκοόλ στο αίμα τους έφτανε το 0.09%, παρατηρήθηκε πως γίνονταν πολύ πιο εξωστρεφείς.
Το ποσοστό συγκέντρωσης 0.09% είναι όταν πραγματικά αρχίζουμε να βλέπουμε τα έντονα αποτελέσματα της κατανάλωσης αλκοόλ: μπερδεύουμε τα λόγια μας, δεν βλέπουμε καθαρά, δεν αντιδρούμε σε πρώτο χρόνο και δεν ακούμε καλά, ενώ νιώθουμε ευφορία, μειώνεται ο αυτοέλεγχος, η προσοχή, η λογική και η μνήμη.
Για αυτό και λέμε πιο εύκολα ό,τι έχουμε στο μυαλό μας ή κάνουμε πιο εύκολα πράγματα που όταν είμαστε νηφάλιοι αποφεύγουμε. Από το να εξομολογούμαστε τον έρωτά μας για κάποιο άτομο έως μια βίαιη πράξη.
Από τη στιγμή που κυριαρχούν οι παρορμήσεις μας, εξαφανίζονται οι αναστολές, αλλάζουν οι σκέψεις και τα συναισθήματα κι έτσι -εύλογα- αλλάζουν και οι συμπεριφορές.
Αν αναρωτιέστε πώς βγαίνουν στην επιφάνεια οι παρορμήσεις, αυτό είναι κάτι που έχει να κάνει με τη δυνατότητα του αλκοόλ να μειώνει τα σήματα στον προμετωπιαίο φλοιό, την περιοχή του εγκεφάλου που ρυθμίζει τη συμπεριφορά και ελέγχει την έντονη τάση για εκτέλεση διαφόρων πράξεων.
Επιπροσθέτως, το αλκοόλ καταστέλλει και την αμυγδαλή, το ‘μέρος’ του εγκεφάλου που προκαλεί συναισθήματα φόβου και άγχους.
Το αλκοόλ κάνει κάποιους πιο μυστικοπαθείς
Η ιδέα λοιπόν, ότι το αλκοόλ κάνει τους ανθρώπους πιο ειλικρινείς είναι εν μέρει αλήθεια. Το αποτέλεσμα επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες. Για παράδειγμα, τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, το περιβάλλον και τη φύση των κοινωνικών αλληλεπιδράσεων.
Έτσι κάποιοι αντί να γίνουν πιο ειλικρινείς, γίνονται πιο μυστικοπαθείς ή απατηλοί ή επιρρεπείς στην αφήγηση και την υπερβολή. Το αλκοόλ μειώνει τις αναστολές και τον αυτοέλεγχο, κάτι που μπορεί να κάνει τους ανθρώπους να λένε τη γνώμη τους πιο ελεύθερα. Η κατάχρηση όμως, μπορεί να βλάψει την κρίση και τη γνωστική επεξεργασία και να οδηγήσει σε υπερβολή ή διαστρέβλωση της αλήθειας.
Επηρεάζεται επίσης, η μνήμη και οι γνωστικές λειτουργίες κι έτσι μπερδεύουμε την πραγματικότητα, δημιουργώντας αναμνήσεις που είναι ψεύτικες. Ή λέμε πράγματα που δεν είναι ακριβή, αφού δεν θυμόμαστε όσα έχουν συμβεί και σίγουρα δεν μπορούμε να αξιολογήσουμε ξεκάθαρα την όποια κατάσταση.
Μερικοί άνθρωποι χρησιμοποιούν το αλκοόλ για να κάνουν πιο άνετες τις κοινωνικές συναναστροφές, καθώς τους βοηθά να μειώσουν το επίπεδο του άγχους τους και να είναι πιο ανοιχτοί ως προς το να μοιραστούν τις σκέψεις τους και τα συναισθήματα τους.
Αν το παρακάνουμε όμως, εστιάζουμε περισσότερο στα άμεσα συναισθήματά μας (είτε είναι χαρά, είτε θυμός, είτε ό,τι άλλο) και τα υπερτονίζουμε. Έτσι χάνεται ο παράγοντας της αντικειμενικής αλήθειας.
Συνοψίζοντας, αυτά που λέμε -και ακούμε- αφότου καταναλώσουμε μια σεβαστή ποσότητα αλκοόλ είναι μείξη αλήθειας, συναισθηματικής έκρηξης, υπερβολής και σε κάποιες περιπτώσεις ανακριβειών. Όχι η απόλυτη αλήθεια.
