Γιατί έχεις πάντα όρεξη για επιδόρπιο μετά το φαγητό
- 5 ΜΑΡ 2025
Θυμάσαι όταν ήσουν παιδί που προσπαθούσες να πείσεις τους γονείς σου ότι είχες χορτάσει από το φαγητό αλλά είχες ακόμα χώρο για γλυκό; Λοιπόν, αποδεικνύεται ότι το στομάχι μας έχει πράγματι χώρο για επιδόρπιο, σύμφωνα με μία πρόσφατη μελέτη.
Αρκετές μελέτες έχουν εξετάσει την αλλόκοτη ικανότητα του ανθρώπου να βρίσκει πάντα χώρο για επιδόρπιο, και όλες κατέληξαν σε μια παρόμοια απάντηση. Έχουμε όντως αυτόν τον «χώρο», κυρίως λόγω του ειδικού αισθητηριακού κορεσμού.
Ο κορεσμός είναι ουσιαστικά η ιδιότητα της πληρότητας και η αισθητηριακή ιδιαιτερότητα που αναφέρεται σε έναν συνδυασμό της γεύσης, της εμφάνισης, της οσμής και της υφής οποιουδήποτε φαγητού έχεις φάει ή πρόκειται να φας.
Σύμφωνα με τη Δρ. Barbara Rolls από το Penn State University Laboratory, η οποία μελετά τον ειδικό αισθητηριακό κορεσμό από τη δεκαετία του 1980, χημικές ουσίες που διεγείρουν το κέντρο ανταμοιβής του εγκεφάλου, παράγουν ευχάριστα συναισθήματα όταν τρώμε.
Αυτά τα ευχάριστα συναισθήματα, ωστόσο, μειώνονται σταδιακά καθώς συνεχίζεις να τρως. «Η μείωση της ευχαρίστησης που αντλείτε από το φαγητό είναι συγκεκριμένη για το φαγητό που τρώτε», λέει ο Δρ. Rolls στο delicious. «Ή σε άλλες τροφές που είναι παρόμοιες».
«Έτσι, ενώ μπορεί να χάσετε την όρεξή σας για το συγκεκριμένο φαγητό, ένα άλλο θα είναι ελκυστικό. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχετε πάντα χώρο για επιδόρπιο».
Αυτό που αντιλαμβανόμαστε ως το αίσθημα του κορεσμού ή της ικανοποίησης, μπορεί συχνά να είναι απλώς ένα χημικό κοκτέιλ που μας λέει ότι ο εγκέφαλός μας έχει «χάσει το ενδιαφέρον» για το συγκεκριμένο φαγητό. Το οποίο είναι λογικό, πραγματικά. Αν θυμηθείς εκείνες τις τηγανητές πατάτες με τρούφα που ήθελες απεγνωσμένα να δοκιμάσεις, η πρώτη μπουκιά μπορεί να ήταν καταπληκτική, η δεύτερη μπουκιά ήταν πιθανότατα εξίσου καλή, και ίσως ακόμη και η πέμπτη ή έκτη. Αλλά τελικά, αυτό το αίσθημα απόλαυσης αρχίζει να μειώνεται.
Η μελέτη περί χώρου για γλυκό
Η έρευνα της καθηγήτριας Rolls έδειξε ότι ενώ μπορεί να βαρεθούμε να τρώμε το ίδιο φαγητό για κάποιο χρονικό διάστημα, η όρεξή μας ανακάμπτει ως εκ θαύματος όταν αλλάζουμε είδος, π.χ. από μια πίτσα σε ένα παγωτό σοκολάτας.
Μάλιστα, μία από τις πρώτες μελέτες της ήταν ένα πείραμα στο οποίο δόθηκε στους συμμετέχοντες ένα γεύμα τεσσάρων πιάτων. Η μία ομάδα συμμετεχόντων έλαβε τέσσερα πιάτα από το ίδιο φαγητό, ενώ η άλλη ομάδα έλαβε τέσσερα διαφορετικά πιάτα.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η δεύτερη ομάδα κατανάλωσε περίπου 60% περισσότερες θερμίδες από την ομάδα που έλαβε τέσσερα ίδια πιάτα, επειδή παρέμεινε το ενδιαφέρον τους για τα φαγητά και κέρδισαν ευχαρίστηση από την ποικιλία.
Η Δρ. Rolls εκτιμά ότι πρόκειται για μια εξελικτική τακτική που ανέπτυξαν οι άνθρωποι για να διατηρούνται υγιείς. Μια υγιεινή διατροφή πρέπει να είναι ποικίλη, επομένως, ο εγκέφαλός μας έχει εξελιχθεί ώστε να επιβραβεύει μια ποικίλη διατροφή: να μας λέει ότι οι αλλαγές σε αυτό που καταναλώνουμε είναι καλές.
«Είμαστε παμφάγοι», εξηγεί η ειδικός. «Και πρέπει η διατροφή μας να έχει ποικιλία, αυτό βοηθάει ότι θα λάβετε τα διαφορετικά θρεπτικά συστατικά που χρειάζεστε».
Το Vox πραγματοποίησε ένα παρόμοιο πείραμα, το οποίο βασίστηκε σε μια από τις προηγούμενες μελέτες της καθηγήτριας Rolls. Σε αυτή την εκδοχή, οι συμμετέχοντες έλαβαν ένα γεύμα με μακαρόνια και τυρί και στη συνέχεια την ίδια επιλογή για επιδόρπιο.
Ζητήθηκε από τους εθελοντές να βαθμολογήσουν το ενδιαφέρον τους αρχικά για το γεύμα και στη συνέχεια για το επιδόρπιο. Τα επίπεδα ενδιαφέροντος μειώθηκαν απότομα – από 6,2 στα 10, σε 1,3 στα 10 – μετά το πρώτο πιάτο.
Στη συνέχεια, η ομάδα επανέλαβε μια παρόμοια ακολουθία γεγονότων σε μια διαφορετική ημέρα, αν και αυτή τη φορά, στους εθελοντές δόθηκε παγωτό για επιδόρπιο, αντί για μακαρόνια με τυρί. Και οι συμμετέχοντες έφαγαν τρεις φορές περισσότερο παγωτό από ό,τι έφαγαν το «επιδόρπιο» μακαρόνια με τυρί.
Καταλήγουμε λοιπόν ότι είναι λογικό να έχουμε σχεδόν πάντα χώρο για επιδόρπιο. Οι χημικές ουσίες ανταμοιβής που παράγει ο εγκέφαλός σου σού λένε ότι το «νέο φαγητό» είναι ενδιαφέρον και καλό και πρέπει να το φας, ακριβώς την ίδια στιγμή που σου λένε ότι το «παλιό φαγητό» είναι βαρετό και έχεις καταναλώσει αρκετό.
