Γιατί, λοιπόν, δεν έχουμε άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Αθήνα;

Τραγελαφικά επίκαιρη είναι η περιπέτεια που βιώνει εδώ και 25 χρόνια ένα άγαλμα στους δρόμους της Αθήνας. Πρόκειται για τον έφιππο ανδριάντα του Μεγάλου Αλεξάνδρου που ανήκει στο κράτος από το 1992 αλλά οι αρμόδιοι δεν έχουν ακόμη καταφέρει να τον τοποθετήσουν σε κάποιο σημείο της πρωτεύουσας. 

Ο ατελείωτος μαραθώνιος της χωροθέτησής του είναι ιστορία για γέλια και για κλάματα και ο ‘γόρδιος δεσμός’ της εγκατάστασής του δίνει δυστυχώς επιχειρήματα σε καθέναν που ψάχνει θεωρίες συνωμοσίας και εθνικών παραχωρήσεων για να μπορέσει στη συνέχεια να τις καπηλευθεί πολιτικά.

Ο ορειχάλκινος ανδριάντας, που φυλάσσεται ακόμη σε αποθήκη του Μουσείου Μπενάκη, αναπαριστά τον Μέγα Αλέξανδρο σε νεαρή ηλικία, σχεδόν έφηβο, χωρίς να κρατά όπλα, να ιππεύει τον περίφημο Βουκεφάλα. Είναι έργο του σημαντικού γλύπτη Γιάννη Παππά, ύψους 3,50 μέτρων και βάρους 1.200 κιλών. Η μελέτη του ξεκίνησε από τον γλύπτη το 1941 και η χύτευση ολοκληρώθηκε το 1973.

Το 1992, με το ζήτημα των Σκοπίων σε έξαρση, ο ανδριάντας εκτέθηκε στην Εθνική Πινακοθήκη στη διάρκεια αναδρομικής έκθεσης του γλύπτη. Το υπουργείο Πολιτισμού το αγόρασε έπειτα από λίγο επί υπουργίας Ντόρας Μπακογιάννη. Εώς το 2002 η υπόθεση ξεχνιέται, μέχρι που δωρίζεται στον Δήμο Αθηναίων λίγο πριν η κ. Μπακογιάννη αναλάβει δήμαρχος. Από εκεί και μετά ξεκινά ένα απίστευτο δρομολόγιο ανάμεσα σε διάφορα σημεία της πόλης.

Το 2010 και λίγο πριν παραδώσει τη δημαρχία ο Νικήτας Κακλαμάνης, λαμβάνεται απόφαση να εγκριθούν οι μελέτες που είχαν γίνει και να τοποθετηθεί στην πλατεία Κοτζιά, αφού προηγουμένως είχαν εξετασθεί διάφορες άλλες θέσεις (Ομόνοια, πλατεία Δικαιοσύνης, πάρκο Ριζαρείου, αρχή Συγγρού), για τις οποίες άλλοτε διαφωνούσε το ΚΑΣ, άλλοτε ο δήμος και άλλοτε ο γλύπτης. Έτσι, το θέμα καταλήγει στα χέρια του Γιώργου Καμίνη.

Σε δημοτικό συμβούλιο της 20/6/2011, ο κ. Κακλαμάνης ως αντιπολίτευση δηλώνει ενοχλημένος “ως Ελλην, διότι τα Σκόπια πλήρωσαv 7.000.000 ευρώ στη Φλωρεvτία και έφτιαξαv παρόμoιo, τov αvτέγραψαv (!)”. “Αν δείτε τo άγαλμα, είvαι παρόμoιo – 32 μέτρα ύψoς – πoυ μπαίvει στηv κεvτρική πλατεία τωv Σκoπίωv”.

Λίγο μετά δεν χάνει την ευκαιρία ο αρχηγός της Χρυσής Αυγής και τότε δημοτικός σύμβουλος Νίκος Μιχαλολιάκος να υπερφαλαγγίσει: “Οι Σκoπιαvoί σκυλεύoυv τηv ιστoρία μας και εμείς για 45.000 ευρώ, πoυ είvαι τα μισά από τα έξoδα για τις Επιτρoπές της Βoυλής πoυ πληρώvovται oι βoυλευτές, δεν θα βάλoυμε αvδριάvτα τoυ Μεγάλoυ Αλεξάvδρoυ”. Η δημοτική αρχή απαντά τότε πως δεν προχωρά η λύση της πλατείας Κοτζιά γιατί εκεί υπάρχει άλλο γλυπτό και δεν συμφωνεί η δημιουργός του να μετακινηθεί.

Θα φθάσει ο Απρίλιος του 2015 για να αποφασισθεί νέα θέση στη συμβολή των λεωφόρων Αμαλίας και Ολγας, στην τριγωνική νησίδα απέναντι από το άγαλμα του Βύρωνα. Και τι δεν ακούστηκε σε κείνη τη συνεδρίαση. Ο επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης, Ρήγας Αξελός, να προτείνει νέα μελέτη από τον δημοτικό σύμβουλο της παράταξης Καμίνη, Θ. Βερέμη, για καταλληλότερο σημείο. Τον Αρη Σπηλιωτόπουλο να μακρηγορεί για να καταλήξει πως το σημείο είναι ακατάλληλο και να διαμαρτύρεται που η πρόεδρος Νέλλη Παπαχελά δεν του δίνει τον λόγο. Τη Χρυσή Αυγή να μεγαλουργεί και πάλι καθώς ο Χρήστος Γούδης λέει πως θα δημιουργήσει συνειρμούς η τοποθέτηση ενός εφήβου κοντά στον λόρδο Βύρωνα και η Δήμητρα Βελέντζα διαμαρτύρεται που “δεν έχoυμε γεμίσει τηv Ελλάδα με μεγαλoπρεπή αγάλματα τoυ Μεγάλoυ Αλεξάvδρoυ”.

Και ακόμα: τον Φίλιππο Δραγούμη, απόγονο του Ίωνος, να λέει πως “γενικότερα η Αθήνα δεν έχει κάποιο λόγο να τιμά τον Μεγαλέξανδρο” και “τον εθνικισμό που επισύρει”. Τον Νίκο Σοφιανό (ΚΚΕ) να θυμάται την καταστροφή των Θηβών και τον Γ.Π. Αποστολόπουλο τον Λαμιακό πόλεμο και τον Αντίπατρο. Τον Θ. Βερέμη να λέει πως ο Αλέξανδρος “δεν ήταν και πολύ καλός για την Αθήνα, αλλά δεν πειράζει”. Τέλος, τον αρμόδιο αντιδήμαρχο Γ.Χ. Αποστολόπουλο να επιμένει πως δεν μπορεί να συνεχιστούν άλλο οι βόλτες του αγάλματος στην πόλη διότι “αv δεv παρθεί η απόφαση vα μπει σήμερα, δεv πρόκειται vα μπει πoτέ και πoυθεvά”. Σχεδόν τρία χρόνια μετά, η τοποθέτηση του αγάλματος δεν έχει ακόμη γίνει και σε πρόσφατο δημοτικό συμβούλιο ο Γ.Χ. Αποστολόπουλος ενημέρωσε ότι όλα είναι έτοιμα αλλά ο δήμος περιμένει την ειδική βάση που ζήτησε να κατασκευαστεί ο γιος του γλύπτη, Αλέκος.

Το ρεπορτάζ του Άρη Χατζηγεωργίου δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στο Έθνος της Κυριακής, στο φύλλο κυκλοφόρησε στις 05/02/2018.