Η συνταγή για μαγειρεμένη βότκα που λάτρευε ο Άντον Τσέχωφ
Η ιστορία των ρωσικών ποτών είναι γραμμένη στα λογοτεχνικά βιβλία.
- 18 ΔΕΚ 2021
Η ιστορία των κλασικών ποτών και cocktails συνήθως γραφόταν στα bars και στις κλειστές λέσχες και μετά καταγραφόταν σε κάποιο cocktail book με σκοπό να μείνει ανεξίτηλη στην πάροδο των χρόνων. Όμως, δεν ισχύει το ίδιο για τα ρωσικά ποτά. Εκεί, η μοναδική πηγή πληροφοριών είναι τα λογοτεχνικά βιβλία των μεγάλων συγγραφέων.
Βέβαια, αυτή η διαδικασία είναι αρκετά δύσκολη αφού πολλές φορές οι ονομασίες άλλαζαν και από ποτά κατέληγαν μαγειρικές συνταγές. Όπως το kislye shchi, μια ξινή λαχανόσουπα που όμως αναφέρεται στο βιβλίο Νεκρές Ψυχές του Νικολάι Γκογκόλ σαν ένα ποτό το οποίο έπινε ο ήρωάς του, Τσιτσίκοφ. Τελικά, πρόκειται για ένα αφρώδες ρόφημα βύνης, που η αριστοκρατία έπινε κάποτε σαν σαμπάνια.
Το αγαπημένο ποτό του Τσέχωφ
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το αγαπημένο ποτό του Άντον Τσέχωφ που ονομάζεται zapekanka. Αν ψάξεις σήμερα στο ίντερνετ θα δεις ότι αποτελεί ένα γλυκό σαν κέικ που σερβίρεται στη Ρωσία για πρωινό. Όμως ο Άντον Τσέχωφ, στο διήγημά του Η Σειρήνα, αναφέρει χαρακτηριστικά: «Μετά από ένα ψητό νιώθεις χορτάτος και πέφτεις στη γλυκιά λήθη. Το σώμα σου αισθάνεται καλά και η ψυχή σου πετάει. Για ακόμα μεγαλύτερη απόλαυση μπορείτε να πιείτε περίπου τρεις σφηνάκια zapekanochka… η ντόπια, σπιτική zapekanochka είναι καλύτερη από οποιαδήποτε σαμπάνια».
Ένα άλλο γεγονός είναι ότι η ρώσικη γαστρονομία έχει μέσα της πολλές πρακτικές, όπως η ζύμωση και το αργό μαγείρεμα που σήμερα χρησιμοποιούνται κατά κόρον στην παρασκευή σύγχρονων cocktails. To 1920, όταν Ρώσοι καλλιτέχνες και χορευτές μετακόμισαν στη Νέα Υόρκη και το Παρίσι, η γαστρονομία αλλά και τα ποτά τους άρχισαν να γίνονται διάσημα.
Όπως όμως αναφέρει η Ντάρα Γκόλστειν: «Στη Ρωσία σίγουρα υπάρχει πρόβλημα με το αλκοόλ από το παρελθόν, αλλά το στερεότυπο ότι είναι όλοι μεθύστακες δεν ισχύει. Η βότκα αρχικά χρησιμοποιούνταν για ιατροφαρμακευτικούς σκοπούς αφού εμποτιζόταν μαζί με πολλά βότανα και γεύσεις».
Τι είναι τελικά η zapekanka
Η zapekanka λοιπόν, στην οποία αναφέρεται ο Τσέχωφ, δεν είναι το κέικ, αλλά καρυκευμένη βότκα που ψήνεται στο φούρνο για να εντείνει τις γεύσεις του αποστάγματος. Μπορεί να έχεις στο μυαλό σου τη βότκα σαν ένα άχρωμο, άοσμο και πολλές φορές άγευστο ποτό, όμως ο Τσέχωφ με την zapekanka πάει τη βότκα σε άλλο επίπεδο. Το χρώμα της είναι κεχριμπαρένιο και τα πολλά μπαχαρικά που έχει, της προσφέρουν μια μοναδική επίγευση αλλά και μυρωδιά.
Αρχικά η zapekanka παρασκευαζόταν σε μια τεράστια, πλίθινη σόμπα που προοριζόταν για ψήσιμο ψωμιού. Ορισμένες παλιές συνταγές απαιτούν το ψήσιμο της βότκας σε υψηλή θερμοκρασία αμέσως μετά την αφαίρεση του ψωμιού από το φούρνο, ενώ άλλες συνιστούν μια πιο ήπια διαδικασία αφού ο φούρνος κρυώσει. Οι παραδοσιακές συνταγές συνιστούν να χρησιμοποιήσετε ένα πήλινο δοχείο και να σφραγίσετε καλά το καπάκι με μια στρώση ζύμης.
Συνήθως οι νοικοκυρές χρησιμοποιούσαν βότκα με γλυκάνισο και προσέθεταν πολλά μπαχαρικά: κανέλα, γαρίφαλο, κάρδαμο, πιπέρι, τζίντζερ, φλούδα πικρού πορτοκαλιού, αστεροειδή γλυκάνισος, γλυκάνισος, κόλιανδρος, μαστίχα, κύμινο, σαφράν, δεντρολίβανο, άγριο πιπέρι, μαχλέπι, μουστάρδα, σπόρο άνηθου, στύραξ (μια αρωματική ρητίνη), και 12 μούρα σίτου ή σίκαλης. Μοιάζει πάρα πολύ με ορισμένες σύγχρονες συνταγές τζιν που απαιτούν ένα ολόκληρο ράφι μπαχαρικών με βότανα.
Η διαφορά με το τζιν
Η βασική διαφορά όμως είναι ότι η βότκα εμποτίζεται με όλα αυτά τα μπαχαρικά, ενώ βρίσκεται σε μια κατσαρόλα μέσα στο φούρνο και είναι σκεπασμένη με ένα φύλλο ζύμης. Η διαδικασία κρατάει για ώρες ή και για μέρες με την κατσαρόλα να μπαινοβγαίνει στον φούρνο αρκετές φορές. Σε μεταγενέστερες συνταγές χρησιμοποιείται βότκα με λεμόνι και προστίθεται μέλι ή ζάχαρη. Βέβαια, ίσως και να μη χρειάζεται με τόσα μπαχαρικά που βγάζουν τη δική τους γλυκάδα.
Το αποτέλεσμα είναι δυνατό, είναι έντονο και είναι πάρα πολύ γευστικό. Είναι κάτι μεταξύ αρωματικού τζιν και spiced ρουμιού. Αν σου αρέσει η βότκα θα το λατρέψεις, αν πάλι δεν σου αρέσει, το zapekanka θα σε κάνει να τη δεις με άλλο μάτι. Όπως ακριβώς την έβλεπε και ο Τσέχωφ και δεν είχε μάτια για τίποτα άλλο.