Οι παγίδες που μπορεί να κρύβει ο ντεκαφεϊνέ καφές
Επιλέγουμε καφέ ή τσάι ντεκαφεϊνέ, ώστε να μειώσουμε τις ποσότητες καφεΐνης που λαμβάνουμε καθημερινά. Όμως η διαδικασία παρασκευής τους και η περιεκτικότητά τους σε καφεΐνη κρύβουν παγίδες.
- 13 ΟΚΤ 2020
Όταν λέμε πως ένα ρόφημα (καφές ή τσάι) είναι ντεκαφεϊνέ, αυτό σημαίνει πως τουλάχιστον το 97% της περιεκτικότητάς του σε καφεΐνη έχει αφαιρεθεί. Υπάρχουν δυο ειδών τρόποι αφαίρεσης της καφεΐνης: ο πρώτος περιλαμβάνει χημικές διεργασίες και ο δεύτερος ανήκει περισσότερο στην φύση. Σε κάθε περίπτωση, το τελικό απόσταγμα συνεχίζει να περιέχει καφεΐνη.
Χημεία και αντίδραση
Σύμφωνα με τη διαιτολόγο Jasmine Carbon, δεν υπάρχει κάποια default μέθοδος για την αφαίρεση καφεΐνης, αν και αρκετές φίρμες καφέ παγκοσμίας εμβέλειας, προτιμούν καθαρά χημικές μεθόδους, προκαλώντας συχνά αντιδράσεις ως προς το πόσο ασφαλείς για την υγεία είναι οι παραχθείσες πρώτες ύλες. Συγκεκριμένα, η χημική διάσπαση καφεΐνης γίνεται με χημικές ενώσεις, όπως το διχλωρομεθάνιο ή η αιθυλική ακετόνη, οι οποίες ελκύουν τους πράσινους (μη ψημένους) σπόρους του καφέ και τους καίνε, εξατμίζοντας την καφεΐνη, διατηρώντας όμως μια μοριακή δομή που κρατάει σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτη τη γεύση και το διατροφικό προφίλ του καφέ. Η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται από 8 ως και 12 φορές, ώστε ο ντεκαφεϊνέ να αποκτήσει την τελική του μορφή.
Οργανική εναλλακτική λύση
Η μη χημική μέθοδος αφαίρεσης της καφεΐνης γίνεται με μια μέθοδο που ονομάζεται ‘μέθοδος των τριγλυκερίδιων’. Οι πράσινοι κόκκοι του καφέ μουλιάζουν σε καυτό νερό και στη συνέχεια μεταφέρονται σε διαφορετικό αποθηκευτικό χώρο και αναμειγνύονται με έλαια καφέ που έχουν αποσπαστεί από διάφορες σοδειές. Η μείξη αυτή συμβαίνει σε υψηλές θερμοκρασίες, επιτρέποντας την παραγωγή λιπαρών ουσιών από τα έλαια, που ονομάζονται τριγλυκερίδια, τα οποία αφαιρούν την καφεΐνη αλλά όχι τα στοιχεία της γεύσης από τους σπόρους του καφέ.
Απόσταξη καφεΐνης από τσάι
Εδώ εκτυλίσσεται με διαδικασία που περιλαμβάνει ζεστό νερό σε υψηλή πίεση και διοξείδιο του άνθρακα.
Τι είναι πιο ασφαλές;
Τώρα αρχίζουν τα δύσκολα. Η διαιτολόγος Jasmine Caron εξηγεί πως μιας και δεν υπάρχει κάποια νομική υποχρέωση για τους παραγωγούς καφέ να αναφέρουν τις πρακτικες με τις οποίες έχουν δημιουργήσει το προϊόν τους, είναι πολύ σπάνιο να συναντήσουμε προϊόντα ντεκαφεϊνέ που επισημαίνουν στη συσκευασία τους αν έχουν παραχθεί με οργανικά ή χημικά μέσα. Η άποψη πως η οργανική αφαίρεση καφεΐνης είναι πιο ασφαλής από την χημική, έχει περισσότερους οπαδούς, χωρίς όμως να έχει αποδειχθεί επιστημονικά κάτι τέτοιο.
Πόση καφεΐνη περιέχει μια κούπα καφέ ντεκαφεϊνέ;
Ας γκρεμίσουμε τους μύθους του καφέ χωρίς καφεΐνη.
- Μια κούπα καφέ περιέχει κατά μέσο όρο 80 – 100 mg καφεΐνης.
- Μια κούπα καφέ ντεκαφεϊνέ περιέχει κατά μέσο όρο 2-15 mg καφεΐνης.
- Μια κούπα μαύρο τσάι περιέχει περίπου 48 mg καφεΐνης.
- Μια κούπα πράσινο τσάι πριέχει περίπου 28 mg καφεΐνης.
- Μια κούπα μαύρο τσάι ντεκαφεϊνέ περιέχει περίπου 1 mg καφεΐνης.
Πόσο επικίνδυνη είναι η χημική αφαίρεση της καφεΐνης;
Το διχλωρομεθάνιο εκτός από την διάλυση της καφεΐνης, έχει χρησιμοποιηθεί κατά καιρούς και για την αφαίρεση μπογιάς. Η επαφή του ανθρώπου με διχλωρομεθάνιο σε μεγάλες ποσότητες, μπορεί να προκαλέσει έντονο βήχα, φτερνίσματα και δύσπνοια. Όμως η διαδικασία της διάλυσης καφεΐνης γίνεται με τόσο μικροσκοπικές ποσότητες της συγκεκριμένης χημικής ένωσης, που δεν συντρέχει κανένας λόγος κινδύνου για την ανθρώπινη υγεία. Το σίγουρο είναι πως πίσω από το άρωμα και τη γεύση του καφέ ντεκαφεϊνέ, κρύβεται ένας ολόκληρος κόσμος αποστάξεων και μυστηρίου. Και λίγη ακόμα ποσότητα καφεΐνης.
