Όσα οφείλεις να γνωρίζεις για τη Grappa Nonino, το ελιξίριο των Ιταλών

Το Περκότο είναι ένα πάρα πολύ μικρό χωριό στην περιοχή του Φρίουλι, λίγο έξω από το Ούντινε, της Βόρειας Ιταλίας και απέχει μόλις 12 χιλιόμετρα από τα Ιταλοσλοβένικα σύνορα. Εκεί βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του αποστακτηρίου της οικογένειας Nonino, της πιο γνωστής φαμίλιας στον κόσμο της γκράπα, όπου το επισκεφτήκαμε λίγες μέρες πριν για να γνωρίσουμε από κοντά πώς παρασκευάζεται, η γκράπα, το «Ελιξίριο των Ιταλών».

Η γκράπα, λοιπόν, είναι ένα αλκοολούχο ποτό που προκύπτει από την απόσταξη των υπολειμμάτων των σταφυλιών και ξεκίνησε ως «το ποτό των φτωχών» γιατί οι αγρότες, ειδικά της Βόρειας Ιταλίας, προσπαθούσαν να εκμεταλλευτούν στο έπακρο τη σοδειά τους. Κοινώς, ήθελαν να εκμεταλλεύονται τα πάντα από το σταφύλι, ενώ την έπιναν και για να τους ζεσταίνει τους κρύους μήνες του χειμώνα.

Το όνομά της εικάζεται ότι προέρχεται είτε από τη λέξη “graspa” που στη διάλεκτο της περιοχής μεταφράζεται ως «μίσχος σταφυλιού», είτε από την ιταλική πόλη Bassano del Grappa. Γνώρισε μεγάλη άνθηση τη δεκαετία του ‘70 όταν το αποστακτήριο της οικογένειας Nonino αποφάσισε να κάνει κάτι αρκετά πρωτοποριακό, μία game changing κίνηση για την εποχή.

Πιο συγκεκριμένα, η νέα εποχή της Grappa ξεκίνησε το 1973, όταν η οικογένεια δημιούργησε τη μονοποικιλιακή Grappa, Monovitigno® Nonino φέρνοντας την επανάσταση στον τρόπο παραγωγής της, ξανασυστήνοντας την κατηγορία τόσο στην Ιταλία, όσο και στον υπόλοιπο κόσμο.

Το ανώτερο, λοιπόν, προϊόν που δημιούργησαν είχε μία κάθετη διαστρωμάτωση απευθυνόμενο σε όλους και όχι μόνο στους λιγότερο προνομιούχους.

Η οικογένεια βέβαια, δε σταμάτησε να πρωτοπορεί. Το 1984 απόσταξε ολόκληρο το σταφύλι δημιουργώντας το Απόσταγμα Σταφυλιού ÙE® (με Υπουργική Εξουσιοδότηση για τη σχετική παραγωγή), το 2003 κέρδισε το διάσημο βραβείο Ιταλικής Ποιότητας “Leonardo” για την απόλυτη ποιότητα, έρευνα και καινοτομία που εκπροσωπεί η μάρκα. Η οικογένεια Nonino και τα προϊόντα τους, θεωρούνται οι πραγματικοί «πρεσβευτές» της ιταλικής grappa σε όλο τον κόσμο.

Η οικογένεια Νοnino έχει 120 χρόνια εμπειρίας στην απόσταξη γκράπας με βιοτεχνική μέθοδο και αυτή τη στιγμή ο έλεγχος έχει περάσει από τον “Papa” Benito, στις τρεις κόρες της οικογένειας: την Cristina, την Antonella και την Εlisabetta. Oι διακρίσεις και τα βραβεία της οικογένειας είναι πάρα πολλά, με τη Nonino το 2017 να αποσπά το βραβείο “Spirit Entrepreneur of the Year” Meininger Award ενώ, το 2019 το αποστακτήριο της φαμίλιας βραβεύτηκε ως το Καλύτερο Αποστακτήριο στον Κόσμο, στον θεσμό Wine Enthusiast που έλαβε χώρα στο Σαν Φρανσίσκο.

Ο τρόπος παραγωγής της γκράπας μοιάζει αρκετά με τον τρόπο που παράγεται το μπράντι ή το δικό μας τσίπουρο. Τα στέμφυλα σταφυλιού τοποθετούνται σε άμβυκα που βρίσκεται στο εσωτερικό σφραγισμένων δεξαμενών χωρίς να προστίθεται κρασί ή μυρωδικά. Δεν υπάρχουν καν κοτσάνια στα υπολείμματα των στεμφύλων αφού αυτά παράγουν τη μεθανόλη που είναι βλαβερή για τον οργανισμό.

Τα σταφύλια, λοιπόν, που μετά την οινοποίηση προορίζονται για γκράπα οφείλουν να είναι όσο το δυνατόν πιο φρέσκα και σε άριστη κατάσταση. Εν συνεχεία, η απόσταξη θα πρέπει να γίνει σε όσο πιο χαμηλή θερμοκρασία γίνεται ώστε να αναδειχτούν τα φρουτώδη ποικιλιακά αρώματα και η φινέτσα που κάνουν την πραγματικά καλή γκράπα να ξεχωρίζει και να βγάζει ένα αποτέλεσμα φινετσάτο και αρωματικό, με χαρακτήρα και φρουτώδη αίσθηση, πλούσια γεύση και φοβερή επίγευση.

Η οικογένεια Nonino στο πανέμορφο αποστακτήριο της, που βρίσκεται σε ένα μαγικό μέρος μέσα σε δάσος, πετυχαίνει την απόσταξη σε 66 χάλκινους άμβυκες ατμού (άλλα αποστακτήρια διαθέτουν περίπου 10) με σεβασμό στην παράδοση και στους ρυθμούς της βιοτεχνίας.

Όταν τελειώσει αυτό το στάδιο, η γκράπα αποθηκεύεται σε δρύινα βαρέλια για να παλαιωθεί ανάλογα με την ποικιλία και τον προορισμό που έχει αυτή. Έτσι, δεν είναι καθόλου περίεργο που πολλές από τις παλαιωμένες ετικέτες της Grappa Nonino βραβεύονται σε διεθνείς διαγωνισμούς που αναφέραμε και πιο πάνω.

Μερικά από τα tips που μάθαμε για την απόλαυση της γκράπα στον απόλυτο βαθμό είναι τα εξής:

• Η Γκράπα πίνεται πάντα δροσερή και ποτέ παγωμένη για να μπορούν να εκφραστούν τα αρώματά της.
• Αποφεύγουμε την παλαιωμένη σε συνθήκες καύσωνα.
• Σερβίρεται πάντα στο τέλος του γεύματος αφού βοηθά στη χώνεψη.

Οι Noninos συνεχίζουν να εξελίσσουν τόσα χρόνια τη γκράπα και να προωθούν τη χρήση της σε cocktails με ιταλική φινέτσα και χαρακτήρα καθώς και σε απεριτίφς. Και όλα αυτά, στον πιο τέλειο προορισμό για τους λάτρεις των αποσταγμάτων, στο Borgo Nonino, στη Βόρεια Ιταλία. Μια επίσκεψη θα σας πείσει.