Πώς η βουβωνική πανώλη άλλαξε τον τρόπο που πίνουμε αλκοόλ

Γενικότερα, οι διαφόρων ειδών πανδημίες και επιδημίες έχουν επηρεάσει τον τρόπο ζωής των ανθρώπων με τρόπους που κάποιες φορές δεν γίνονται αντιληπτοί. Πιθανόν το ίδιο θα συμβεί και όταν ξεπεράσουμε και την πανδημία που έλαχε στη δική μας γενία προχωρώντας στη νέα κανονικότητα. Ο τρόπος που καταναλώνουμε αλκοόλ ίσως είναι ένας από αυτούς. Τουλάχιστον κάτι τέτοιο δείχνει η ιστορία.

Η ιστορία μίας τρομερής επιδημίας

Η βουβωνική πανώλη χτύπησε την Αγγλία και ειδικά το Λονδίνο τον 17ο αιώνα και σε δόσεις (1603, 1625, 1636 και 1665). Όπως και σήμερα έτσι και τότε ο τρόπος αντιμετώπισης αφορούσε κυρίως την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κοινωνική αποστασιοποίηση. Ταβέρνες, μπιραρίες, πανδοχεία και γενικά οποιοδήποτε μέρος προσέφερε τη δυνατότητα του social drinking έκλεισε. Μπορεί όχι με καθολικές απαγορεύσεις αλλά μέσω απαγορεύσεων κυκλοφορίας και ισχυρών συστάσεων να μη βρίσκονται εκεί οι άνθρωποι. Ναι, είναι τρομερό πόσο μοιάζουν κάποια πράγματα σε σχέση με 4 αιώνες πριν.

Όπως είναι φυσικό, η νέα συνθήκη επηρέασε κατά πολύ τον τρόπο που οι άνθρωποι της εποχής κοινωνικοποιούνταν και τελικά κατανάλωναν αλκοόλ. Ένα καλό παράδειγμα μας έρχεται από ένα κείμενο του συγγραφέα Daniel Defoe που μας προσφέρει μία ανεκδοτολογική ιστορία. Κάποιος μπακάλης από το Λονδίνο επέλεξε εθελοντικά να θέσει εαυτόν σε καραντίνα. Κλείστηκε λοιπόν μαζί με την οικογένειά του στο σπίτι καθ’ όλη τη διάρκεια της πανδημίας. Μεταξύ διαφόρων άλλων προμηθειών που συνέλεξε για να επιβιώσει ήταν και 12 βαρέλια μπίρα, μπόλικο κρασί και 16 γαλόνια brandy. Ποσότητες τεράστιες φυσικά για έναν άνθρωπό αλλά ας σκεφτούμε και την εποχή.

Η ιατρική του αλκοόλ

Οι ειδικοί και οι γιατροί της εποχής είχαν μία τελείως διαφορετική οπτική για το αλκοόλ από αυτή που γνωρίζουμε τώρα. Προφανώς, λόγω της αντισηπτικής του λειτουργίας, οι γιατροί τότε θεωρούσαν ότι το οινόπνευμα που βρίσκεται μέσα σε αλκοολούχα ποτά ήταν σημαντικός σύμμαχος ενάντια σε κάθε λογής πανδημία. Θεωρούσαν πρώτα από όλα ότι δυνάμωνε το ανοσοποιητικό σύστημα και προστάτευε τα ζωτικά όργανα από μολύνσεις. Το να πίνεις αλκοόλ πρωί-πρωί με την αυγούλα ήταν μία αρκετά συνηθισμένη οδηγία που έδινε ο προσωπικός γιατρός.

Σε δεύτερο βαθμό, θεωρούσαν ότι το αλκοόλ προσφέρει μία απαραίτητη ψυχική ανάταση που τελικά θα έχει συνολικά θετικά αποτελέσματα για τη μελαγχολία, τη θλίψη και το άγχος. Έχοντας μία καλύτερη ψυχολογία οι άνθρωποι θεωρούνταν και λιγότερο ευάλωτοι σε μολύνσεις και αρρώστιες. Επομένως, μπορεί εύκολα να υποθέσει κανείς ότι οι τεράστιες ποσότητες οινοπνευματωδών που μάζεψε εκείνος ο μπακάλης από το Λονδίνο είχαν μάλλον περισσότερο ρόλο να προστατεύσουν τον ίδιο και την οικογένειά του, παρά να τον κατρακυλήσουν στο μεθύσι.

Η πανώλη και το ποτό στο σπίτι

Αυτό που προκάλεσε το ενδιαφέρον του Defoe είναι προφανώς ότι μέχρι τότε, το να πίνεις αλκοόλ στο σπίτι ήταν μία μάλλον ασυνήθιστη πρακτική. Όπως και σήμερα, έτσι και τότε η κατανάλωση ήταν ταυτισμένη απόλυτα με την κοινωνικοποίηση. Αποτελούσε, όπως και αποτελεί, μία καλή αφορμή για να βρεθείς στον ελεύθερό σου χρόνο με τους γύρω σου και να περάσεις καλά. Επομένως, το ποτό στο σπίτι ήταν κατά έναν τρόπο, άχρηστο.

Ωστόσο, αυτή η τάση φαίνεται ότι άλλαξε. Οι συμβουλές των γιατρών, ο φόβος για συνωστισμούς στα μπαρ της εποχής αλλά και το άγχος της ζωής σε μία πόλη με βουβωνική πανώλη, έκαναν το ποτό στο σπίτι όχι μόνο χρήσιμο αλλά και απαραίτητο. Πλέον, στο σπίτι ακόμα και όσων δεν πίνουν καθόλου, όλο και κάποιο ποτό θα βρίσκεται. Έτσι για να υπάρχει. Μάλιστα το να πίνεις στο σπίτι έγινε ακόμα μεγαλύτερη μόδα μέσα στη δική μας πανδημία. Τώρα μένει να δούμε πώς και με ποιον τρόπο θα επηρεαστεί ο τρόπος που καταναλώνουμε αλκοόλ. Γιατί ότι θα επηρεαστεί πρέπει να το θεωρούμε δεδομένο.