Είναι το συνθετικό κρέας μία από τις λύσεις για τη σωτηρία του πλανήτη;
Ο Bill Gates έκανε μία ενδιαφέρουσα πρόταση σχετικά με την κλιματική αλλαγή. Δεν φαίνεται όμως να σκέφτηκε τις παράπλευρες απώλειες.
- 18 ΦΕΒ 2021
Πόσο γευστικό μπορεί να είναι το κρέας του σωλήνα; Ακούγεται τρελό είναι όμως πραγματικότητα: Βρισκόμαστε ένα βήμα πριν η διατροφή μας αλλάξει τελείως. Συνθετικά μπιφτέκια, μπριζόλες και κιμάς με οικολογικό πρόσημο θα βρίσκονται σε μεγάλη αφθονία στα ράφια των super markets, γιατί αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος ώστε να σώσουμε τον πλανήτη. Ή τουλάχιστον αυτό πρότεινε σε πρόσφατη συνέντευξή του ο Bill Gates.
O μεγιστάνας της Microsoft προωθεί αυτήν την περίοδο το νέο του βιβλίο με τίτλο How to Avoid a Climate Disaster: The Solutions We Have and the Breakthroughs We Need και έτσι βρήκε ευκαιρία να αναλύσει λίγο περισσότερο κάποιες σκέψεις του: «Είμαι της άποψης ότι όλες οι πλούσιες χώρες στον κόσμο θα πρέπει να καταναλώνουν 100% συνθετικό κρέας» δήλωσε ο Gates, σε συνέντευξή του στο Technology Review, πριν συνεχίσει: «Θα συνηθίσεις τη διαφορετική γεύση, η οποία όσο περνά ο καιρός θα γίνεται καλύτερη».
Κάπου εκεί, ξεκίνησε ένας μικρός διαδικτυακός πανικός. Οι επιθέσεις που δέχθηκε δεν ήταν λίγες, κάποιες ήταν σίγουρα δικαιολογημένες ενώ με έναν μαγικό τρόπο κατάφερε να στρέψει σχεδόν τους πάντες εναντίον του. Γιατί, όμως, το συνθετικό κρέας θα σώσει τον πλανήτη κατά τον Βill Gates.
H μισή αλήθεια
«Τo How to Avoid a Climate Disaster αναλύει την αναγκαία μεταμόρφωση που πρέπει να συμβεί, έτσι ώστε να αντιστραφούν οι συνέπειες καταστροφικών πρακτικών που διήρκεσαν για δεκαετίες. Θα πρέπει να αφαιρέσουμε 51 δισ. τόνους αερίων, τα οποία είναι υπαίτια για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, από την ατμόσφαιρα» γράφει ο πρώην Πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας Gordon Brown σε άρθρο του στην Guardian, το οποίο εκθειάζει τις λύσεις που προτείνει ο Gates, προσθέτοντας: «Αν δεν καταφέρουμε, τότε στους 1,5 εκ. νεκρούς της Covid-19, θα πρέπει να προστεθούν εκατομμύρια θάνατοι, περίπου πέντε φορές περισσότεροι από όσους κόστισε η Ισπανική Γρίπη στις αρχές του 20ου αιώνα».
Τα όσα γράφει ο Bill Gates δεν είναι, δυστυχώς, ψέματα. Ούτε μπορεί κάποιος να τον κατηγορήσει ότι το ενδιαφέρον του για το περιβάλλον είναι δήθεν και επιφανειακό. Εδώ και αρκετά χρόνια, φροντίζει συνεχώς, μέσα από δηλώσεις αλλά και πράξεις, να υπενθυμίζει τους μεγάλους κινδύνους που διατρέχουμε όσο συνεχίζουμε να πληγώνουμε τον πλανήτη πάνω στον οποίο ζούμε. Κανείς δεν ισχυρίζεται ότι είναι κάποιος ακτιβιστής αλλά καλό είναι να δώσουμε προσοχή σε όσα λέει.
Μάλιστα, τα στατιστικά που παραθέτει στο άρθρο του ο Gordon από το νέο βιβλίο είναι πολύ συγκεκριμένα: «Θα πρέπει να επιλέξουμε τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας αντί για τα ορυκτά καύσιμα (27% της απαιτούμενης μείωσης στις εκπομπές), να αλλάξουμε τις παραγωγικές διαδικασίες που ακολουθούμε (31%), τον τρόπο που καλλιεργούμε την τροφή μας (18%), και τον τρόπο που ταξιδεύουμε (16%)».
Τι σχέση, όμως, έχει το συνθετικό κρέας με όλα αυτά; Τα εκτρεφόμενα ζώα παράγουν μεθάνιο και το μεθάνιο επιβαρύνει την ατμόσφαιρα της Γης. Ναι, ήδη γίνονται προσπάθειες για αλλαγή της διατροφής των βοοειδών (όπως η προσθήκη λεμονόχορτου στην τροφή τους), έτσι ώστε να είναι λιγότερο βλαβερή για το περιβάλλον η εκτροφή, αλλά αυτό δεν είναι αρκετό. Ο Bill Gates πιστεύει ότι το συνθετικό κρέας είναι η λύση.
Οι αντιδράσεις απέναντι σε αυτή τη θέση του Mr. Microsoft ήταν ποικίλες. Οι vegans τον κατηγόρησαν ότι συνεχίζει να τρώει κρέας, alt right ιντερνετικές περσόνες όπως ο Paul Joseph Watson τον ειρωνεύτηκαν λέγοντας ότι αυτός θα συνεχίσει να καταναλώνει prime cuts με τους πλούσιους φίλους του, ενώ Ρεπουμπλικάνοι πολιτικοί επισήμαναν πως η Αμερική έχει πολύ μεγαλύτερα προβλήματα να λύσει, όπως το διογκωμένο χρέος.
Με λίγα λόγια, η συζήτηση αποπροσανατολίστηκε από το σημαντικό: Πόσο κρίσιμο για τη σωτηρία του πλανήτη είναι το συνθετικό κρέας ή in vitro όπως ονομάζεται; Η αλήθεια είναι ότι, αρχικά, η λύση του Gates φαίνεται ιδανική αφού θα πετυχαίναμε την πολυπόθητη μείωση του 18% στις εκπομπές από την εκτροφή ζώων.
Πέρα, όμως, από τις δυσκολίες του να αλλάξει όλος ο Δυτικός Κόσμος διατροφικές, υπάρχουν και κάποια άλλα πιο σημαντικά ζητήματα. Κρίσιμες ερωτήσεις, με άλλα λόγια, που παραθέτει σε ένα πολύ επεξηγηματικό ρεπορτάζ το The Conversation: «Ενώ η χρήση in vitro θα μειώσει σε μεγάλο βαθμός τις βλαβερές εκπομπές μεθανίου, οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις για το περιβάλλον θα είναι μεγαλύτερες, αφού για την παρασκευή του και τη δημιουργία αποστειρωμένων χώρων που είναι απαραίτητοι, απαιτείται η χρήση τεράστιων ποσοτήτων από πλαστικό».
Μήπως, δηλαδή, θα ανταλλάσαμε τις εκπομπές μεθανίου με έναν κόσμο γεμάτο πλαστικά απόβλητα; Αντί για τεράστιες κτηνοτροφικές μονάδες, θα είχαμε πελώρια εργοστάσια γεμάτα πλαστικούς αποστειρωμένους χώρους. Μάλιστα, ο Gates άφησε έξω από την εξίσωση και έναν άλλο παράγοντα: Τα ισχυρά αναβολικά που χρησιμοποιούντα για την παρασκευή συνθετικού κρέατος. Όχι, βέβαια, πως το κρέας που καταναλώνουμε είναι βιολογικό, παρά μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.
Ο Bill Gates μπορεί να είχε καλές προθέσεις, φαίνεται όμως ότι δεν εξέτασε τις παράπλευρες απώλειες. Καταρχάς, για να μπούμε στη διαδικασίας μαζικής παραγωγής συνθετικού κρέατος, θα πρέπει να εξασφαλίσουμε ότι δεν επιβαρύνει την υγεία των καταναλωτών. Το να αποκτήσει ξαφνικά ηθική πυξίδα η βιομηχανία (συνθετικού ή μη) κρέατος δεν είναι τόσο απλό πράγμα – και δε χρειάζεται να φτάσουμε μέχρι την κρίση με τις «τρελές αγελάδες» για να το επιβεβαιώσουμε.
Έτσι, πριν προχωρήσουμε στην in vitro λύση, ίσως θα έπρεπε να κάνουμε όλοι μας κάποιες πιο μικρές παραχωρήσεις. Γιατί, είναι αλήθεια, πως οι προτάσεις του Mr. Microsoft είναι ενδιαφέρουσες, εύστοχα όμως σχολίασαν οι επικριτές του, ότι ενώ μιλά για συνθετικό κρέας εκείνος ταξιδεύει με προσωπικό τζετ. Και όλοι γνωρίζουμε πόσο πολύ βλαβερές για την ατμόσφαιρα είναι οι (αχρείαστες) αεροπορικές πτήσεις. Ένα πράγμα πάντως είναι σίγουρο: Εύκολες λύσεις για την κλιματική αλλαγή δεν υπάρχουν.
