To ιρλανδέζικο whiskey είναι μια κατηγορία μονο του
Μιλήσαμε με τον Αλέξανδρο Σουρμπάτη και προσπαθήσαμε να καταλάβουμε γιατί τα ιρλανδέζικα whiskey είναι τόσο ξεχωριστά.
- 17 ΜΑΡ 2021
Το St. Patrick’s δεν είναι μόνο stout μπύρες και pints σε μπυραρίες. Δεν είναι μόνο μουστάκια από τις Guinness και τις Murphy’s μαζί με καπέλα πράσινα και τριφύλλια. Αν αγαπάς την Ιρλανδία, τότε λατρεύεις τα irish whiskey. Και επειδή τα λατρεύουμε και εμείς, κάτσαμε με τον Αλέξανδρο Σουρμπάτη, βάλαμε στα ποτήρια μας από ένα Teeling εκείνος, και ένα Tullamore εγώ και ξεκινήσαμε να μιλάμε για το τι κάνει τα irish τόσο ξεχωριστά.
Το ιρλανδέζικο whiskey κρύβει μέσα του όλη την ιστορία της Ιρλανδίας. Τα κύματα που πέρασε η χώρα βρίσκονται ένα προς ένα και στην πορεία του irish whiskey στο σήμερα. Δεν είναι τυχαίο ότι υπάρχει ένας μύθος στις Ηνωμένες Πολιτείες ο οποίος επιμένει ότι οι Καθολικοί πίνουν Jameson επειδή παράγεται στον Nότο και οι Προτεστάντες πρέπει να πίνουν Bushmills επειδή παράγεται στον Bορρά. Στην Ιρλανδία κατά πως φαίνεται τίποτα από τα δύο δεν ισχύει και μάλιστα ο John Jameson ήταν προτεστάντης και με καταγωγή από τη Σκωτία.
Η κουβέντα μας με τον Αλέξανδρο, Bar manager του Casablanca social club στη Θεσσαλονίκη και whisky brand ambassador της Tsaknakis premium brands, ξεκίνησε από το βαθύ παρελθόν και συγκεκριμένα πήγαμε πίσω στον 12ο αιώνα.
«Το ιρλανδέζικο whiskey ήταν ένα από τα πρώτα αποσταγμένα ποτά στην Ευρώπη και προέκυψε περίπου τον 12ο αιώνα. Πιστεύεται ότι οι Ιρλανδοί μοναχοί έφεραν την τέχνη της απόσταξης των αρωμάτων στην Ιρλανδία από τα ταξίδια τους στη νότια Ευρώπη και τη Βόρεια Αφρική γύρω στα 1000 μ.Χ. Στη συνέχεια, οι Ιρλανδοί τροποποίησαν αυτήν την τεχνική για να αποκτήσουν ένα ποτό. Αν και ονομαζόταν ‘whiskey’, το απόσταγμα που παραγόταν κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου σίγουρα θα διέφερε από αυτό που σήμερα αναγνωρίζεται ως whiskey καθώς δε θα ήταν παλαιωμένο και συχνά αρωματιζόταν με βότανα όπως μέντα, θυμάρι ή γλυκάνισο».
«Αν και η παραγωγή whiskey στην Ιρλανδία έχει συμβεί εδώ και εκατοντάδες χρόνια, τα αρχεία παραγωγής whiskey είναι υπό διερεύνηση, ιδιαίτερα όταν τα πρώιμα χρόνια η παραγωγή δεν ήταν ρυθμισμένη με νόμους. Ακόμα και τα μετέπειτα χρόνια συνέχισε να συμβαίνει το ίδιο, καθώς η παραγωγή ήταν συχνά παράνομη, τα επίσημα αρχεία είχαν ελάχιστη ομοιότητα με την πραγματικότητα. Επιπλέον, τα περισσότερα ιρλανδικά αρχεία ήταν παραδοσιακά προφορικά παρά γραπτά, οπότε όλες οι λεπτομέρειες σχετικά με την παραγωγή έχουν χαθεί».
«Η παλαιότερη γνωστή γραπτή καταγραφή whiskey προέρχεται από την Ιρλανδία το 1405 στο Annals of Clonmacnoise, όπου γράφτηκε ότι ο επικεφαλής μιας φυλής πέθανε μετά από υπερβολική δόση aqua vitae τα Χριστούγεννα. Η πρώτη γνωστή αναφορά στη Σκωτία χρονολογείται από το 1494. Ωστόσο, το 1556 το whiskey ήταν ευρέως διαδεδομένο, καθώς ένας νόμος που ψηφίστηκε από το αγγλικό κοινοβούλιο δήλωνε ότι το whiskey είναι ένα ανώφελο ποτό για να πίνεται καθημερινά. Αυτός ο νόμος το κατέστησε επίσης τεχνικά παράνομο για οποιονδήποτε άλλο εκτός από τους υψηλά ιστάμενους και ελεύθερους πολίτες μεγάλων πόλεων να αποστάξει χωρίς άδεια από την κυβέρνηση. Ωστόσο, καθώς ο έλεγχος του στέμματος δεν επεκτεινόταν πολύ πέρα από μια οχυρωμένη περιοχή γύρω από το Δουβλίνο, αυτό είχε μικρή επίδραση».
To 1608 ο Βασιλιάς James ο πρώτος, εξέδωσε άδεια στον Sir Thomas Phillips για να αναπτύξει ένα αποστακτήριο στην περιοχή του Antrim, όπως και έγινε. Είναι η πρώτη γραπτή άδεια για αποστακτήριο στην Ιρλανδία το οποίο όμως έμελλε να ανοίξει τελικά το 1784. Αυτός είναι και ο λόγος που ενώ διατείνεται το Bushmills ότι είναι το πιο παλιό irish whiskey στην πραγματικότητα, το πρώτο ιρλανδέζικο αποστακτήριο ήταν αυτό του Kilbeggan Distillery.
Από τότε, το ιρλανδέζικο whiskey πέρασε πολλά κύματα και εμπόδια με αποκορύφωμα την περίοδο μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο και συγκεκριμένα το 1966 όταν είχαν μείνει μόνο δύο ανοιχτά αποστακτήρια από τα 28 που λειτουργούσαν το 1890. Όπως όμως και σε όλη της την ιστορία της η Ιρλανδία, έτσι και σε αυτόν τον τομέα, κατάφερε να αναστηλωθεί και σήμερα να συναγωνίζεται σε πωλήσεις το scotch. Μάλιστα οι αναλυτές αναφέρουν ότι θα το προσπεράσει σε πωλήσεις μέχρι το 2030.
Όμως, σε τι διαφέρει ο τρόπος απόσταξης και παραγωγής στα irish από τα άλλα είδη whiskey; «Η κυριότερη διαφορά είναι η τρίτη απόσταξη των ιρλανδέζικων whiskey κι έμεινε στην παράδοση της παραγωγής τους μετά από φορολόγηση του βυνοποιημένου κριθαριού από τον βασιλιά της Αγγλίας William τον 3ο. Έτσι, τα περισσότερα ιρλανδικά whiskey αποστάζονται 3 φορές και αποτελούνται από βυνοποιημένο και μη βυνοποιημένο κριθάρι. Αυτή είναι και η αιτία που τα καθιστά πολύ πιο απαλά κι ευκολόπιοτα από τα υπόλοιπα whiskey».
Όλο αυτό το roller coaster στην ιστορία του ιρλανδέζικου whiskey είχε αντίκτυπο και στα classic cocktails στα οποία έπαιρνε μέρος. Κυρίως λόγω της μετανάστευσης των Ιρλανδών στις ΗΠΑ πολλά cocktail απέκτησαν ως βάση το irish.
«Στην πραγματικότητα τα cocktails με ιρλανδέζικα whiskey είναι πάρα πολλά και σ’ αυτό βοήθησε η εξάπλωση του ιρλανδέζικου whiskey στην Αμερική. Τα περισσότερο γνωστά είναι: Irish coffee, Emerald, Blackthorn, Tipperary και φυσικά το τυπικό irish whiskey με ginger ale και lime που αμφιβάλλω αν έχει όνομα. Το Irish coffee το λατρεύω λόγω της αγάπης μου στον καφέ, αλλά τα δύο υπεραγαπημένα μου είναι το Emerald, ένα manhattan ουσιαστικά με ιρλανδέζικο whiskey και το Tipperary όπου το ιρλανδέζικο whiskey μαζί με γλυκό βερμούτ και το βοτανικό λικέρ Chartreuse είναι ένα υπέροχο aperitivo».
<Έναρξη παρένθεσης> Ένα από τα μαγαζιά που έχουν συνδέσει το όνομά τους με τον Irish Coffee είναι το Buena Vista στο San Francisco. Έχει γίνει ατραξιόν η δημιουργία και το σερβίρισμα του irish στους πελάτες. <Τέλος παρένθεσης>
Κάπου εκεί πιάσαμε τα ποτήρια μας, τσουγκρίσαμε και ήπιαμε την τελευταία μας γουλιά. Το πίναμε σκέτο, χωρίς τίποτα να το συνοδεύει. Άλλωστε όπως μας λέει και ο Αλέξανδρος «δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος να απολαύσεις ένα τέτοιο whiskey, κάποια τα απολαμβάνω σκέτα και κάποια σε cocktail. Έχει όμως μεγάλο ενδιαφέρον να βρείτε ένα από τα δύο παγκοσμίως τυρφώδη ιρλανδέζικα whiskey και πρωτίστως το Teeling Blackpitts γιατί ο συνδυασμός της τύρφης με την παλαίωση σε ex-Sauternes βαρέλια είναι μοναδικός. Σε φαγητό θα έλεγα ότι ταιριάζει αρκετά με κρέας, σολομό, τυριά και φυσικά σοκολάτα».
Όπως είχε και πει και ο Ernest Hemingway «Μην καθυστερείς ποτέ να κάνεις δύο πράγματα. Να φιλήσεις το κορίτσι που ποθείς και να ανοίξεις ένα μπουκάλι whiskey». Καλή απόλαυση και πάντα υπεύθυνα.