Το Spritz ήταν κουλ πολύ πριν γίνει μόδα

Η ιστορία του και το όνομά του

Ας πάρουμε τα πράγματα όμως από την αρχή. Υπάρχουν θεωρίες που αναφέρουν ότι το 1500 στην Βενετία, οι ναύτες της εποχής έπιναν ένα ποτό με κρασί τοπικό αραιωμένο με φρέσκο νερό από το πηγάδι. Δεν ξέρουμε αν αυτή η συνήθεια είναι ο πρόγονος του Spritz όπως το ξέρουμε σήμερα, αλλά σίγουρα η εκδοχή που αναφέρεται σε μεταγενέστερα χρόνια είναι η επικρατέστερη. 

Πάμε πίσω στις αρχές του 19ου αιώνα και συγκεκριμένα στους Ναπολεόντειους πολέμους του 1805. Τότε, η Αυστροουγγαρία κατάφερε να κατακτήσει την περιοχή της Βενετίας στην βόρεια Ιταλία. Οι Αυστριακοί στρατιώτες, έμποροι και διπλωμάτες, άρχισαν να δοκιμάζουν τα τοπικά κρασιά στις ταβέρνες της περιοχής μετά από τις δουλειές τους. Μία συνήθεια που απέκτησαν από τους Βενετσιάνους. Η γευστική τους παλέτα όμως είχε συνηθίσει σε κρασιά με γεύσεις όπως τα Rieslings και τα Grunervetliners, με αποτέλεσμα τα τοπικά να τους φαίνονται βαριά και έντονα αφού είχαν υψηλό αλκοολικό βαθμό. Αυτός είναι και ο λόγος που ζητούσαν από τους μαγαζάτορες να τους το αραιώνουν με λίγο νερό. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιούσαν την λέξη Spritzen που σημαίνει ψεκάζω, και έτσι μπορούσαν να απολαμβάνουν εύκολα και αρκετά spritzes. Από εκεί πήρε και το όνομά του και όπως καταλαβαίνεις, μία μίξη από δύο διαφορετικές κουλτούρες δημιούργησε ένα αποτέλεσμα που απολαμβάνουμε μέχρι σήμερα. 

Όταν δημιουργήθηκαν τα σιφόνια για να δημιουργείται το ανθρακικό νερό, το βενετσιάνικο Spritz αντικατέστησε το νερό με ανθρακούχο. Το πότε ακριβώς άρχισε αυτή η συνήθεια να γίνεται μαζική δεν είναι σαφές, όμως είναι σίγουρο ότι στα τέλη του 19ου αιώνα αυτή η συνήθεια αραίωσης πέρασε στους Ιταλούς και συγκεκριμένα στις επαρχίες του Φρίουλι και της Τζούλια. Μαζική ζήτηση το Spritz είχε στην Βενετία και στην Τριέστη αλλά σιγά-σιγά άρχισαν να το πειράζουν βάζοντας και prosecco το οποίο είναι άφθονο στην περιοχή. Όταν το ποτό έφτασε στους κατοίκους της Παντούα και του Τρεβίζο, ήταν που απέκτησε και μια μορφή κοντά σε αυτή που γνωρίζουμε σήμερα.

To Spritz τον 20ο αιώνα 

Στις αρχές του 20ου αιώνα είναι που άλλα λικέρ παίρνουν την θέση των τοπικών κρασιών. Τότε είναι που γεννιέται και το Aperol το οποίο πραγματικά απογείωσε το Spritz και την κουλτούρα του τα επόμενα χρόνια. Τα bitter liqueurs και το Vermouth άρχισαν να κατακτούν όλο και περισσότερο έδαφος στην βόρεια Ιταλία και έτσι μπήκαν και αυτά στα Spritz της εποχής και ειδικότερα στο Piemonte. Στα καφέ του Τορίνο, πολιτικοί, διανοούμενοι και καλλιτέχνες έγιναν πεδίο πειραμάτων για τους bartenders οι οποίοι πειραματίζονταν με τις γεύσεις φτάνοντας σε νέα όρια. Εκείνα τα χρόνια γεννιέται το Campari και το Martini & Rossi τα οποία όρισαν χέρι-χέρι με το Spritz την έννοια του aperitivo.

Την απόλυτη αναγνώριση όμως την βιώσε στις αρχές του 2000 όταν η Gruppo Campari αγόρασε το Aperol και το διέθεσε σε όλο τον κόσμο καλλιεργώντας και την κουλτούρα του. Σήμερα μόνο στο Veneto σερβίρονται καθημερινά περίπου 300.000 Spritz, δηλαδή περίπου 200 ανά λεπτό. Σύμφωνα με τον θρύλο τα πρώτα spritzi με bitter liquer φτιάχτηκε με Select, ένα βενετσιάνικο bitter που φτιάχνεται στο νησί του Murano. Όμως ό,τι και να χρησιμοποιείς, το Spritz είναι πολλά περισσότερα από ένα ποτό. Είναι μια ολόκληρη κουλτούρα και μπορούμε να διαφωνήσουμε κάθετα με τον αρθρογράφο των New York Times ο οποίος ξεσήκωσε ολόκληρο κύμα αντιδράσεων υπέρ του Spritz.

3 συνταγές για να φτιάξεις το δικό σου Spritz

Και επειδή το Spritz είναι ό,τι καλύτερο για αυτή την εποχή, ζητήσαμε από την Μαίρη Ταλαιπώρου, Bar manager στο Nikkei peruvian resto bar στο Κολωνάκι, στη Μύκονο και στη Ζάκυνθο, να μας πει τρεις συνταγές για να φτιάξεις το δικό σου Spritz και να το απολαύσεις.

Aperol spritz

• 50 ml cinzano pro spritz
• 50 ml aperol
• Γεμίζουμε με Schweppes soda water
• Γαρνίρουμε με μία φέτα πορτοκάλι

Pink grapefruit fizz

• 40 ml prosecco
• 50 ml brugal extra viejo
• Γεμίζουμε με Schweppes pink grapefruit soda
• 2 σταγόνες aged barrel bitter
• Γαρνίρουμε με μία φέτα pink grapefruit

Bitter pandanus

• 40 ml cinzano pro spritz
• 15 ml λικέρ λεμονανθού
• 40 ml campari
• 10 ml pandan σιρόπι
• Γεμίζουμε με Schweppes orangeade
• Γαρνίρουμε με μια φέτα λεμόνι

Η Μαίρη είναι μια από τις πιο δυναμικές παρουσίες στον χώρο του ελληνικού bartending. Μπορεί να ξεκίνησε με σπουδές εφαρμοσμένης πληροφορικής και μεταπτυχιακό στο Καποδιστριακό πανεπιστήμιο Αθηνών πάνω στον Ελληνικό πολιτισμό και να εξάσκησε τις σπουδές της σαν δασκάλα πληροφορικής μετα το πέρας των σπουδών της, αλλά την κέρδισε ο χώρος της εστίασης. Όπως μας λέει και η ίδια “Φέτος έκλεισα τα 15 έτη πίσω από το bar! Μετά από πολλά ταξίδια ανα τον κόσμο, συνεχόμενη εκπαίδευση πάνω σε τεχνικές ανθράκωσης, διαύγασης αλλά και ζαχαροπλαστικής καταστάλαξα ότι είμαι άνθρωπος των αντιθέσεων και αγαπώ να αποτυπώνω τις εμπειρίες μου σε γεύσεις! Είμαι τα τελευταία 6 χρόνια Bar manager στο Nikkei peruvian resto bar στο Κολωνάκι, στη Μύκονο και στη Ζάκυνθο. Τα 2 τελευταία χρόνια είμαι η Brand ambassador των αναψυκτικών Schweppes στην Ελλάδα”.

Κάπου εδώ, την ώρα που ο ήλιος πέφτει και ο ουρανός γίνεται χρυσαφένιος, σηκώνουμε τα ποτήρια μας με Spritz στον αέρα και μαζί με την Μαίρη σου λέμε καλή δημιουργία και καλή απόλαυση.