Veganuary: Αντέχεις έναν μήνα χωρίς κρέας;

Το «να τρώω κρέας ή όχι» έχει αναδειχθεί στο δίλημμα της σύγχρονης εποχής. Οι υπέρμαχοι του βιγκανισμού θεωρούν πώς έχουμε στη διάθεσή μας όλα όσα χρειαζόμαστε για να βγάλουμε τα ζωικά προϊόντα από τη διατροφή μας και ο Bill Gates υποστηρίζει ότι το συνθετικό κρέας μπορεί να είναι η λύση για τη σωτηρία του πλανήτη.

Οι συζητήσεις περί ηθικής δεν έχουν τέλος για το αν τελικά πρέπει να τρώμε ζώα ή όχι. Από την άλλη, υπάρχουν κάποιες αντικρουόμενες απόψεις για το πόσο καλό κάνει ο βιγκανισμός στον πλανήτη, δεδομένου ότι πολλά από τα προϊόντα στα οποία ορκίζονται οι χορτοφάγοι ταξιδεύουν ανά τον κόσμο αεροπορικώς.

Ένας μήνας χωρίς κρέας και ζωικά παράγωγα όμως μπορεί να είναι μία καλή ευκαιρία για να αποτοξινωθείς και να σκεφτείς πώς θέλεις να είναι η διατροφή σου. Έτοιμος για veganuary;

Τι είναι το Veganuary

Αρχικά να πούμε ότι ο όρος προκύπτει από το vegan και January. Το κίνημα ξεκίνησε το 2013 από τους Matthew Glover και Jane Land, οι οποίοι επέλεξαν τον Ιανουάριο επειδή είναι ο μήνας που παίρνουμε συνήθως αποφάσεις και κάνουμε νέα ξεκινήματα. Με τα χρόνια, το Veganuary ξέφυγε από το να είναι απλώς μία ωραία ιδέα και μετατράπηκε σε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που έχει ως στόχο να μεταδώσει τη φιλοσοφία του βιγκανισμού σε όσο το δυνατόν περισσότερο κόσμο.

«Περισσότερα από 500.000 άτομα δεσμεύτηκαν να δοκιμάσουν μια vegan διατροφή. Καθ ‘όλη τη διάρκεια του έτους, το Veganuary ενθαρρύνει και υποστηρίζει ανθρώπους και επιχειρήσεις να ακολουθήσουν μια vegan διατροφή για να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, στη μείωση του πόνου που προκαλείται στα ζώα και στη βελτίωση της υγείας εκατομμυρίων ανθρώπων» αναφέρει η ιστοσελίδα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του 2021. Οι ιδρυτές του Veganuary ελπίζουν πώς ο κόσμος θα υιοθετήσει τις vegan διατροφικές συνήθειες και μετά το πέρας του Ιανουαρίου, ανακαλύπτοντας έναν εντελώς νέο κόσμο γεύσεων.

Τα οφέλη

Αν αποφασίσεις να αποκλείσεις το κρέας και τα ζωικά παράγωγα από τη διατροφή σου, αυτό αναπόφευκτα θα σε οδηγήσει να βασιστείς περισσότερο σε άλλα τρόφιμα. Στην περίπτωση μιας vegan διατροφής, τα «υποκατάστατα» παίρνουν τη μορφή δημητριακών ολικής αλέσεως, φρούτων, λαχανικών, όσπριων, ξηρών καρπών και σπόρων.

Δεδομένου ότι αυτά τα τρόφιμα αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό μιας vegan διατροφής από μια τυπική, μπορούν να συμβάλουν στο να έχεις υψηλότερη ημερήσια πρόσληψη ορισμένων ευεργετικών θρεπτικών συστατικών. Αρκετές μελέτες αναφέρουν ότι η vegan διατροφή να παρέχει περισσότερες φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και ευεργετικές φυτικές ενώσεις. Φαίνεται επίσης να είναι πλουσιότερη σε κάλιο, μαγνήσιο, φυλλικό οξύ και βιταμίνες A, C και E.

Ωστόσο, δεν είναι όλες οι vegan διατροφές το ίδιο καλές. Για παράδειγμα, μία ελλιπής δίαιτα μπορεί να μην παρέχει επαρκείς ποσότητες βασικών λιπαρών οξέων, βιταμινών, ασβεστίου ή ψευδάργυρου. Γι’ αυτό είναι απαραίτητο να επιλέξεις μια ολοκληρωμένη διατροφή και να συζητήσεις το θέμα με έναν ειδικό.

Μία vegan διατροφή μπορεί να μειώσει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να βελτιώσει τη λειτουργία των νεφρών. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου το ένα τρίτο όλων των καρκίνων μπορεί να προληφθεί από παράγοντες που μπορείς να ελέγξεις, συμπεριλαμβανομένης της διατροφής, όπως αναφέρει σε άρθρο του το Healthline.

Για παράδειγμα, η τακτική κατανάλωση οσπρίων μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο καρκίνου του παχέος εντέρου κατά 9-18%. Η αποφυγή ορισμένων ζωικών προϊόντων μπορεί επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρκίνου του προστάτη, του μαστού και του παχέος εντέρου. Αυτό μπορεί να οφείλεται στο ότι οι vegan δίαιτες δεν περιέχουν καπνιστά και επεξεργασμένα κρέατα ή μαγειρεμένα σε υψηλές θερμοκρασίες, τα οποία πιστεύεται ότι προάγουν ορισμένους τύπους καρκίνου.

Η ηθική στον βιγκανισμό

Έχοντας ως φιλοσοφία τη σωτηρία του πλανήτη και τα δικαιώματα των ζώων, ο βιγκανισμός ακούγεται ως ένα ωραίο κίνημα. Παρόλα αυτά, το να υιοθετήσεις μία vegan διατροφή δεν είναι η αποκλειστική λύση για την κλιματική αλλαγή.

Ο αριθμός των vegan έχει αυξηθεί 160% τα τελευταία 10 χρόνια, έγραφε σε άρθρο της η Independent το 2018, αλλά οι άνθρωποι πρέπει να αναρωτιούνται «από πού προέρχεται αυτό το φαγητό, καθώς γεμίζουν τα καλάθια αγορών τους με φρούτα του κόσμου: ρόδια και μάνγκο από την Ινδία, φακές από τον Καναδά, φασόλια από τη Βραζιλία, βατόμουρα από τις ΗΠΑ και goji berries από την Κίνα. Το να τρώτε αρνίσια παϊδάκια που προέρχονται από ένα αγρόκτημα λίγα μίλια κάτω από το δρόμο είναι πολύ καλύτερο για το περιβάλλον από το να φάτε ένα αβοκάντο που έχει ταξιδέψει από την άλλη άκρη του κόσμου».

Σε έναν ιδανικό κόσμο θα έπρεπε να ψωνίζουμε τοπικά και εποχικά, να ρωτάμε με ποιον τρόπο φτάνει το κάθε προϊόν στο τραπέζι μας.

Πριν σηκώσουμε το δάχτυλο και κρίνουμε κάποιον που τρώει μπριζόλα, θα πρέπει να αναρωτηθούμε τι καταναλωτές είμαστε. Μήπως αυτοί που λεηλατούν τα καλάθια αγορών των λιγότερο προνομιούχων; Η Guardian δίνει σε άρθρο της το παράδειγμα των αβοκάντο και της κινόα, των οποίων οι τιμές έχουν αυξηθεί τόσο πολύ από τη δυτική ζήτηση που έχουν γίνει απρόσιτα σε όσους εξαρτώνται από αυτά στη χώρα καταγωγής τους.

Αν βγάλουμε έξω την ηθική περί θανάτωσης των ζώων και εστιάσουμε αποκλειστικά στο περιβάλλον, ο βιγκανισμός στο πλαίσιο μίας καπιταλιστικής κοινωνίας μπορεί να είναι και κάπως ειρωνικός. Βιολογικά προϊόντα σε υπέρογκες τιμές, fancy συσκευασίες, παράξενα φρούτα που έρχονται από την άλλη άκρη του κόσμου, την ίδια στιγμή που μία οικογένεια με ένα μέτριο εισόδημα στρέφεται στα πιο φθηνά είδη κρέατος, ευνοώντας φυσικά την ανάγκη για μαζική παραγωγή. Κι αυτό είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου.

Σε έναν ιδανικό κόσμο θα έπρεπε να ψωνίζουμε τοπικά και εποχικά, να εστιάζουμε στους μικρούς παραγωγούς, να ρωτάμε από πού και με ποιον τρόπο φτάνει το κάθε προϊόν στο τραπέζι μας (να θυμηθούμε τα φραουλοχώραφα της Μανωλάδας) και να έχουμε διατροφική συνείδηση.

Ναι, το Veganuary είναι μια καλή αρχή για να καλύψουμε τις ευαίσθητες χορδές μας απέναντι στη θανάτωση των ζώων (την ίδια στιγμή ο Salt Bae συνεχίζει να χαίρει θαυμασμού στο Instagram) και τη σωτηρία του πλανήτη (πηγαίνουμε στη βιολογική λαϊκή με το αυτοκίνητό μας) αλλά ας στρέψουμε την προσοχή μας στη βάση για έναν πιο ουσιαστικό τρόπο ζωής.

Διάσημοι vegans για να σε εμπνεύσουν

• Joaquin Phoenix: Ο ηθοποιός δεν αφήνει τις πιέσεις του Χόλιγουντ να σταθούν εμπόδιο στον δρόμο του να διαδώσει το μήνυμα του βιγκανισμού. Τον Φεβρουάριο του 2020, έγινε viral με την ισχυρή ευχαριστήρια ομιλία του στα Όσκαρ, στην οποία καταδίκασε τη βιομηχανία κρέατος.
• Moby: Ένας από τους πιο γνωστούς vegan celebrities από το 1987 είναι ο Αμερικανός μουσικός και συνήγορος των δικαιωμάτων των ζώων.
• Tobey Maguire: Ο σταρ του Spiderman είναι χορτοφάγος από το 1992 και vegan από το 2009. «Δεν είχα ποτέ καμία επιθυμία να φάω κρέας. Στην πραγματικότητα, όταν ήμουν παιδί δυσκολευόμουν πολύ να φάω κρέας», είχε πει στο Parade.
• Billie Eilis: Η καλλιτέχνις μεγάλωσε ως χορτοφάγος πριν γίνει vegan και χρησιμοποιεί το χρόνο της για να υποστηρίξει τον βιγκανισμό. Χρησιμοποιεί επίσης τακτικά την πλατφόρμα της για να μοιραστεί την αλήθεια γύρω από την κτηνοτροφία.
• Woodrow Tracy Harrelson: Ο ηθοποιός είναι παθιασμένος με τα ζώα και το περιβάλλον και είναι vegan για πάνω από 30 χρόνια.
• Alicia Silverstone: Η σταρ του Clueless έγινε vegan το 1998, μια απόφαση που την πήρε χάρη στην αγάπη για το τότε κατοικίδιό της.
• Morrissey: Ο Βρετανός τραγουδιστής δε φοβάται να πει τη γνώμη του όταν πρόκειται για τον βιγκανισμό, δηλώνοντας ακόμη ότι «οι βίγκαν είναι ανώτερα όντα».