10 παράξενα, αλλά πεντανόστιμα Κρητικά φαγητά

Το καλοκαίρι πλησιάζει, οι καλοκαιρινές διακοπές προγραμματίζονται και εμείς σου μαθαίνουμε αυτά που πρέπει να ξέρεις αν επισκεφτείς την Κρήτη. Το νησί φημίζεται για την πλούσια και λαχταριστή κουζίνα του και επειδή αν βρεθείς προς τα κάτω σίγουρα θα επισκεφτείς κάποιο ταβερνάκι και δη παραδοσιακό, ιδού 10 φαγητά με περίεργες ονομασίες, αλλά εξαιρετική γεύση.

Λαντουριστό

Κι αυτό το γνωρίζεις, αλλά όχι με τη συγκεκριμένη ονομασία. Είναι ο γνωστός σε όλους ντάκος και για να πούμε την αλήθεια μέχρι στιγμής δεν το έχω συναντήσει πουθενά με την ονομασία ‘λαντουριστό’. Ο ντάκος είναι από τα πιο υγιεινά φαγητά της Κρήτης και για πολλούς αποτελεί κυρίως γεύμα (χαχαχαχαχαχαχα). Παξιμάδι, ντομάτα, φέτα, ελιά και λαδάκι.

Ασκόλυμπροι

Ασκόλυμπρος ή σκολιάμπρι ή σκόλυμος ή ασπράγκαθο ή σταυράγκαθο. Πέντε ονόματα για ένα χορταρικό. Πρόκειται για άγριο χόρτο, το οποίο θα βρεις με κάποια από τις συγκεκριμένες ονομασίες (πιθανότατα την πρώτη) και μαγειρεύεται με πολλούς τρόπους. Αποτελεί ένα από τα συνοδευτικά των χοχλιών, οπότε εδώ η όποια κουβέντα σταματά. Προχωράμε.

Οματιές

Η αλήθεια είναι ότι το συγκεκριμένο φαγητό το συναντάμε σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, κυρίως στη Ναύπακτο, στην Κρήτη όμως αποτελεί παραδοσιακός χριστουγεννιάτικος μεζές. Χοιρινό έντερο, με συκώτια, πλεμόνια, εντόσθια και ρυζάκι. Πας τη συνταγή στον καρδιολόγο και σκίζει τα διπλώματά του.

Απάκι

Το πιο γνωστό της δεκάδας, σίγουρα το έχεις ακούσει, έχει απλωθεί η φήμη του (μαζί με τους χοχλιούς) και εκτός Κρήτης. Καταρχάς, να μη σε μπερδεύει το υποκοριστικό. Στην Κρήτη ότι τελειώνει σε -άκι είναι επικίνδυνο για τις αρτηρίες: ρακάκι, απάκι, φαγάκι. Το απάκι, λοιπόν, είναι ένα καπνιστό αλλαντικό που παρασκευάζεται από χοιρινό και είναι συνοδευτικό, ουχί κυρίως πιάτο. Φαντάσου, δηλαδή, τα κυρίως.

Τσιγαριαστό

Αποτελεί ένα από τα πιο χαρακτηριστικά πιάτα των Σφακίων. Πρόκειται για κατσικάκι με ελαιόλαδο, αλάτι και πιπέρι, το οποίο μαγειρεύεται στην κατσαρόλα και συνήθως σερβίρεται με πατάτες τηγανιτές. Τα υλικά λίγα, η γεύση πλούσια, τα τριγλυκερίδια πάνω από το όριο. Πλέον, μπορείς να το βρεις σε όλη την Κρήτη, σε όλες τις ταβέρνες και τα εστιατόρια.

Τζουλαμάς

Μεσσαρήτικο φαγητό, από τις κλασικές περιπτώσεις των Κρητικών που ανακατεύουν το γλυκό με το αλμυρό. Πρόκειται για πίτα με χωριάτικο φύλλο, ξηρούς καρπούς, ζάχαρη, κανέλα και διάφορα άλλα μυρωδικά, ενώ βάζουν και κανά κοτοπουλάκι για να γλιστράει πιο εύκολα. Κάποιοι βάζουν και στακοβούτυρο αντί ενός απλού βουτύρου για να σου βγει η χοληστερίνη από τα αυτιά.

Στάκα

Το στακοβούτυρο που λέγαμε. Στάκα μαζί με πατάτες τηγανιτές και αυγά τηγανιτά και σηκώνεσαι να χορέψεις «βρέχει φωτιά στη στράτα μου». Η στάκα είναι κάτι μεταξύ τυριού και γιαουρτιού, έχει την υφή του γιαουρτιού και για την Κρήτη θεωρείται κάτι σαν κρέμα γάλακτος. Τα λιπαρά κάνουν πάρτι, αλλά η νοστιμιά είναι παροιμιώδης.

Ασκορδουλάκοι

Πρόκειται για βολβούς που κάνουν μία από τις πιο υγιεινές σαλάτες. Περίφημο χορταρικό που βρίσκεις στην Κρήτη, ιδιαίτερα θρεπτικό και νόστιμο, αν και σε πολλούς βγάζει μία πικράδα. Θα τους βρείτε σε βαζάκια τουρσί σε πολλά παραδοσιακά καταστήματα του νησιού και αισίως και στα σούπερ μάρκετς.

Μαλάκα

‘Πιάσε ένα μαλάκα’. Το λες και αγαλλιάζει η ψυχή σου, δίχως να ‘χεις τύψεις. Ας σας ρωτήσει ο σερβιτόρος ‘Μαλάκα θέλετε;’ μην απαντήσετε ‘έχουμε, δεν θέλουμε άλλους’. Εξυπνάδα και θα χάσεις ένα πεντανόστιμο τυρί της Κρήτης. Πρόκειται για γραβιέρα που δεν την έχουν αφήσει να ωριμάσει και να χάσει την υγρασία της.

Ξυγκόπιτες

Από το πρώτο συνθετικό του ονόματος γίνεται αντιληπτό ότι πάλι θα πάμε για τσεκ-απ. Πρόκειται για παραδοσιακή πίτα που τη βρίσκεις κυρίως στα Ανώγεια. Γλυκιά πίτα από αρνίσιο λίπος. Πώς γένεν αυτό; Δοκίμασέ το πρώτα και θα καταλάβεις.

(Κεντρική φωτογραφία)