Λήμνος: 13 πολύ καλοί λόγοι για να την επισκεφτείς

Η Λήμνος έχει πανάρχαια ιστορία και πλούσια μυθική παράδοση, καθώς φέρεται να είναι και το νησί του Ηφαίστου. Ο θεός της φωτιάς είχε επιλέξει τον τόπο για το εργαστήρι του, όπου δίδαξε στους κατοίκους την τέχνη του χαλκού. Είναι το όγδοο μεγαλύτερο νησί της Ελλάδας κι ένα από τα ομορφότερα του βορειανατολικού Αιγαίου.

Ξεχωρίζει για την πολύπλευρη ακτογραμμή του, τα εντυπωσιακά φυσικά τοπία (όπως οι Αμμοθίνες και η Αλυκή), τα γραφικά χωριά και την πλούσια γαστρονομική παράδοση, την οποία γνωρίζεις μέσα από τα τοπικά προϊόντα και τις εξαιρετικές του ταβέρνες.

Αν, η Λήμνος εξακολουθεί να είναι για σένα ένα ανεξερεύνητο νησί έχεις (τουλάχιστον) 13 σοβαρούς λόγους για να την επισκεφτείς.

Η Μύρινα

Η πρωτεύουσα του νησιού έχει παραδοσιακά πλακόστρωτα σοκάκια και πέτρινα αρχοντικά. Πάνω από τη γραφική πόλη ξεπροβάλλει το Βυζαντινό Κάστρο, το μεγαλύτερο σε έκταση οχυρό του Αιγαίου, το οποίο αποτελεί εδώ και χρόνια πολύτιμο καταφύγιο για τα ελάφια. Κατεβαίνοντας από το Κάστρο, σε περιμένει το λιμανάκι της Μυρίνας με τα ψαροκάικα.

Τα χωριά

Παραδοσιακή αρχιτεκτονική σε σπίτια και αρχοντικά, παλιές εκκλησίες, μεσαιωνικά κατάλοιπα και περιποιημένες αυλές συναντάς στα χωριά της Λήμνου. Στον Ρωμανό θα θαυμάσεις τα παλιά αρχοντικά, στις Σάρδες θα δοκιμάσεις μέλι, στα Τσιμάντρια θα γνωρίσεις το χωριό των κεχαγιάδων (η τουρκική λέξη χρησιμοποιείται στη Λήμνο για όσους εργάζονταν στα κτήματα των γαιοκτημόνων της εποχής), από την Πλάκα θα αγναντεύσεις την Ίμβρο και στην Ατσική θα πιεις τον καφέ σου στην πλατεία του χωριού.

Ο Μούδρος

Η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του νησιού έχει να επιδείξει πλούσια ιστορία. Κατά τον Α’ Βαλκανικό πόλεμο, ο Παύλος Κουντουριώτης, ναύαρχος του θωρηκτού ΑΒΕΡΩΦ, χρησιμοποίησε τον Μούδρο σαν ορμητήριο για τη ναυμαχία της Έλλης και τη ναυμαχία της Λήμνου. Με τις νίκες του κατέστησε τη Λήμνο το πρώτο ελληνικό νησί που απελευθερώθηκε από τον τούρκικο ζυγό.

Καθόλου τυχαία και η επιλογή του λιμανιού κατά τον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο (1915-1919) από τις συμμαχικές δυνάμεις, για τον ελλιμενισμό του στόλου τους, με σκοπό την εκστρατεία της Καλλίπολης. Τα χρόνια του μεσοπολέμου ο Μούδρος άνθισε ως εμπορικό λιμάνι, ενώ μεταπολεμικά έγινε τόπος εξορίας των αριστερών.

Το φυσικό κάλλος και οι αρχαιολογικοί χώροι

Οι εντυπωσιακοί βράχοι στο Φαρακλό, οι καταρράκτες στον Κάσπακα, οι λιμνοθάλασσες και σημαντικοί βιότοποι, η Σπηλιά του Φιλοκτήτη αλλά και οι Αμμοθίνες, είναι μερικά από τα μέρη που ξεχωρίζουν στη Λήμνο. Εντυπωσιακοί είναι και οι αρχαιολογικοί χώροι, όπως η αρχαία Πολιόχνη, η Ηφαιστεία με το αρχαίο θέατρο, το Καβίρειο, όπου τελούνταν μυστικιστικές τελετές, αλλά και το Κάστρο της Μύρινας, που διατηρείται σε εξαιρετική κατάσταση, και το ξωκλήσι της Παναγίας Κακκαβιώτισσας που για στέγη έχει βράχια.

Οι Αμμοθίνες

Στα βόρεια του νησιού της Λήμνου, τρία χιλιόμετρα πάνω από το χωριό Κατάλακκος και κοντά στην παραλία Γομάτι, απλώνονται οι περίφημες Αμμοθίνες σε έκταση περίπου 70 στρεμμάτων. Οι Αμμοθίνες αποτελούν ένα εξαιρετικά σπάνιο και απόκοσμο τοπίο, με τα λευκά κρινάκια της Λήμνου να αποτελούν την ελάχιστη βλάστηση που συνθέτει τη χλωρίδα τους. Ιδανική παραλία για βουτιά, μετά τις Αμμοθίνες είναι το Γομάτι.

Η Αλυκή

Πρόκειται για μία παράκτια αλμυρή λιμνοθάλασσα η οποία βρίσκεται στη Βορειο-Ανατολική Λήμνο, ανατολικά του οικισμού του Αγ. Αλεξάνδρου στα όρια του Κοντοπουλίου. Η Αλυκή καλύπτεται κατά το μεγαλύτερο μέρος του έτους με θαλασσινό νερό και όταν αυτό δεν υπάρχει, σχηματίζεται ένα εκτεταμένο αλίπεδο. Στην περιοχή μπορεί κανείς να παρατηρήσει εκατοντάδες είδη πουλιών που τη χρησιμοποιούν ως στάση, όταν μεταναστεύουν νοτιότερα, ενώ την άνοιξη, στην Αλυκή, μπορεί να δεις έναν σημαντικό πληθυσμό από φλαμίνγκο.

Η Πολιόχνη

Η Πολιόχνη είναι ένας αρχαιολογικός τόπος στην ανατολική ακτή της Λήμνου, κοντά στο χωριό Καμίνια, που χτίστηκε στην αυγή της νεολιθικής περιόδου για το Αιγαίο, την 4η ή 5η χιλιετία π.Χ. Βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την Τροία αλλά η Τροία θα χτιστεί χίλια χρόνια αργότερα, όταν πια η Πολιόχνη θα έχει εξελιχθεί σε έναν αστικό οικισμό με 1.500 κατοίκους με ορθογώνιες πέτρινες κατοικίες, προστατευτικό τείχος, πλατείες, πηγάδια, δρόμους, δημόσια κτίρια και πιθανώς Βουλευτήριο.

Τα τοπικά προϊόντα

Η Λήμνος είναι ένας τόπος με σημαντικό πρωτογενή τομέα, ένα νησί αυτάρκες σε σιτηρά (λέγεται ότι το νησί ήταν από την αρχαιότητα ο σιτοβολώνας του Αιγαίου), ελαιόλαδο, κρασί, τυροκομικά και γαλακτοκομικά προϊόντα και πολλά ακόμα. Οικογενειακές επιχειρήσεις, οικοτεχνίες και συνεταιρισμοί αναδεικνύουν με τον καλύτερο τρόπο τις πρώτες ύλες του νησιού.

Η εταιρεία Χρυσάφη εστιάζει στα τυροκομικά προϊόντα αλλά διαθέτει καταστήματα σε όλο το νησί με τοπικά προϊόντα, ο αφκός (φάβα) του Σαλαμουσά ταξιδεύει σε όλη την Ελλάδα, όπως και το Αλεύρι Λήμνου Σταματέρης και η οικογενειακή επιχείρηση «Λήμνου Θάλασσα» ταξιδεύει τις θάλασσες του Αιγαίου με τον ιδιόκτητο στόλο της ψαρεύοντας με σεβασμό στο περιβάλλον και στον άνθρωπο.

Στην αγροτική περιοχή Κουρούνι του Αγίου Δημητρίου Λήμνου εδρεύει το οινοποιείο Γκαράλη, στο οποίο οινοποιείται και εμφιαλώνεται με μεγάλη αφοσίωση και μεράκι κρασί άριστης ποιότητας από σταφύλια βιολογικής καλλιέργειας: 100% Μοσχάτο και Λημνιό, ρετσίνα από εκλεκτά σταφύλια και μάλιστα ροζέ και αφιλτράριστα κρασιά όπως το Terra Ambera Deep Skin ξεχωρίζουν στα προϊόντα του μικρού αυτού οινοποιείου.

Τα τυριά

Καλαθάκι Λήμνου, φέτα, μελίχλωρο και κασκαβάλι ένα μερικά από τα παραδοσιακά τυριά της Λήμνου στα οποία αξίζει ειδική μνεία. Πρωταγωνιστής είναι αναμφισβήτητα το καλαθάκι Π.Ο.Π, ένα τυρί πλούσιο σε γεύση, που παράγεται αποκλειστικά από αιγοπρόβειο γάλα από ζώα που βόσκουν ελεύθερα στα καταπράσινα λιβάδια της Λήμνου.

Η ονομασία «καλαθάκι» προέρχεται από το σχήμα που παίρνει το τυρί, το οποίο κατά την παραγωγή του τοποθετείται σε πλεκτά καλάθια για να στραγγίσει και στη συνέχεια, μετά το ξηρό αλάτισμά του, αποθηκεύεται σε άλμη σε θερμοκρασία δωματίου για να ωριμάσει.’

Εκτός των τυροκομείων παράγεται το μτσι, ένα κρεμώδες τυρί από αιγοπρόβειο γάλα που φτιάχνεται από βοσκούς και νοικοκυρές του νησιού και θεωρείται μία σπάνια λιχουδιά.

Το φαγητό

Κόκκορας με φλομάρι (τοπικό ζυμαρικό), ψευτοπετεινός, κουνέλι στιφάδο, αυτούδια με μούστο, κατιμέρια αλμυρά με θυμαρίσιο μέλι και μελίχλωρο, ζυγούρι στη γάστρα, ασπρομύτικα φασόλια και ορνός, το παραδοσιακό γλυκό του κουταλιού του νησιού είναι μερικά από τα παραδοσιακά πιάτα που θα δοκιμάσεις στις ταβέρνες του νησιού.

Εξαιρετικά παραδοσιακά ζυμαρικά μπορείς να προμηθευτείς από την οικογένεια Ποριάζη, η οποία διατηρεί τις συνταγές και χρησιμοποιεί αλεύρι Λήμνου. Ο παραδοσιακός φούρνος ιδρύθηκε το 1919 στο χωριό Πορτιανού και σήμερα στην επιχείρηση έχει μπει και η τέταρτη γενιά, η οποία σέβεται την ιστορία αλλά έχει το βλέμμα της στο μέλλον. Στον φούρνο της οικογένειας Ποριάζη, καθώς και σε αρκετά σημεία πώλησης, βρίσκεις αρτοσκευάσματα, όπως τα αυθεντικά παξιμάδια με συνταγή της προγιαγιάς Χρυσάνθης, παραδοσιακά ζυμαρικά και αλεύρι Λήμνου.

Οι παραλίες

Με μήκος ακτών που φτάνει τα 260 χιλιόμετρα, το νησί διαθέτει πολλές παραλίες και σίγουρα μία από αυτές θα καλύψει πλήρως τις ανάγκες σου. Το Γομάτι στις Αμμοθίνες, η Νευτίνα στα βορειοανατολικά, ο Παρθενόμυτος στο νότο, αλλά και η παραλία του Κέρους, τα Κόκκινα στο Φακό και οι πολυσύχναστες παραλίες στο Θάνος και στο Πλατύ είναι μερικές από τις προτάσεις που αξίζει να βάλεις στη λίστα σου.

Αν θέλεις να κάνεις μια βουτιά και στην ιστορία του νησιού, οδήγησε μέχρι τη Σαράβαρη, την παραλία που βρίσκεται μεταξύ δύο σπουδαίων αρχαιολογικών χώρων της Λήμνου, της Ηφαιστίας και του Κεβείριου.

Οι ταβέρνες

Οι ταβέρνες του νησιού αναδεικνύουν τα τοπικά προϊόντα μαζί με τις παραδοσιακές λημνιώτικες συνταγές. Στης Μιχαλίτσας και στην Καλουδίτσα, απολαμβάνεις εξαιρετικά πιάτα, βασισμένα στα καλύτερα προϊόντα του νησιού.

Και στις δύο περιπτώσεις, οι γυναίκες μεταφέρουν την παράδοση του τόπου μέσα από το δικό τους ύφος και στυλ, θέτοντας έτσι στο επίκεντρο τις πρώτες ύλες, τη νοστιμιά και την απλότητα (μαγικά πράγματα μπορούν να συμβούν με νερό και αλεύρι). Τα φαγητά που κάποτε έφτιαχναν οι Λημνιές στα σπιτικά τραπεζώματα, βρίσκονται στα μενού των μαγαζιών, με τις μαγείρισσες να βάζουν όλη τους την τέχνη και την αγάπη προκειμένου να ευχαριστήσουν τους καλεσμένους τους. Και γι΄αυτό τους αξίζει κάθε ειδική μνεία.

Εκδρομή στον Άγιο Ευστράτιο

Ο Άγιος Ευστράτιος, γνωστός και σαν Αη Στράτης, είναι ένα μικρό νησί με μόλις 270 κατοίκους και βρίσκεται πολύ κοντά στη Λήμνο (το ταξίδι με το πλοίο διαρκεί 1 ώρα και 15 λεπτά και το εισιτήριο κοστίζει 7 ευρώ). Υπήρξε τόπος εξορίας και ανάμεσα στους κρατούμενους που βρέθηκαν εκεί, ήταν καλλιτέχνες, ποιητές και λογοτέχνες – ανάμεσά τους ο Μάνος Κατράκης, ο Τάσος Λειβαδίτης και ο Κώστας Βάρναλης.

Το μικρό αυτό νησί του βορειανατολικού Αιγαίου διαθέτει αρκετές παραλίες με υπέροχα νερά και όμορφα ηλιοβασιλέματα. Το Λιδαριό θεωρείται μία από τις πιο ωραίες παραλίες του νησιού. Στον Αη Στράτη βρίσκεις και το Συκαλάκι, ένα μαγαζάκι μόλις 7 τ.μ. που έστησε πριν από δύο καλοκαίρια, η Έλλη Ξεμαντήλωτου, δημιουργός του Fig Shop στην Αθήνα. Εκεί, βρίσκεις χειροποίητες πίτες, ζυμωτό ψωμί, νοστιμιές από τις νοικοκυρές του νησιού και μοναδικά κεραμικά.