21 αλήθειες για το 2021, τη χρονιά που δεν επέστρεψε στην κανονικότητα

Η ζωή μπορεί να συνεχιστεί ακόμα και μέσα σε μία πανδημία

Το 2020, μάθαμε να ζούμε με την πανδημία. Το 2021, μάθαμε να ζούμε, παρά την πανδημία ή μαζί με την πανδημία. Χάρη κυρίως στο εμβόλιο, η ανθρωπότητα αποφάσισε ότι δεν μπορεί να χάσει άλλο χρόνο και συνέχισε να προσπαθεί να ζει μια φυσιολογική ζωή. Μια ζωή που εξακολουθούσε να μη θυμίζει τίποτα αυτή που θεωρούσαμε ως δεδομένη προ κορονοϊού, αλλά έφερε πίσω λέξεις που πριν το εμβόλιο έμοιαζαν με μακρινές αναμνήσεις. Ταξίδια, θέατρα, γήπεδα, μπαρ, έγιναν και πάλι μέρος της καθημερινότητάς μας, έστω κι αν το τίμημα είναι μεγάλο, με τη διασπορά του ιού και τους θανάτους να εκτοξεύονται ξανά, ακριβώς λόγω της άρσης των lockdown και των περιοριστικών μέτρων, με τον ιό να είναι ακόμη εδώ. Ευχή όλων, το 2022 να μάθουμε να ζούμε ξανά χωρίς την πανδημία. Αν θυμόμαστε ακόμη πώς γίνεται αυτό. – Κωνσταντίνος Αμπατζής

Το κίνημα των αντιεμβολιαστών έγινε πιο επικίνδυνο από ποτέ 

Προφανώς και το κίνημα των αντιεμβολιαστών δεν είναι καινούργιο. Προλήψεις, φοβίες και αντιεπιστημονικές απόψεις συνοδεύουν τη διαδικασία των μαζικών εμβολιασμών από την πρώτη εμφάνισή τους. Στο μέσο της πανδημίας του κορονοϊού όμως είδαμε ότι τα πράγματα ήταν δυσκολότερα από ποτέ.

Όταν στην αλλαγή της χρονιάς πέρσι άρχισε να αχνοφαίνεται το πρώτο φως στην άκρη του τούνελ στο οποίο μας είχε βάλει η πανδημία, κανείς δεν είχε υπολογίσει ότι θα υπήρχαν τεράστιες μάζες ανθρώπων που θα αρνούνταν (για διάφορους λόγους ο καθένας) να εμβολιαστούν.

Ακόμη και σήμερα, κοντά στον ένα χρόνο από τους εμβολιασμούς και με δισεκατομμύρια εμβολιασμένους, πολλοί αρνούνται να πάνε να κάνουν το εμβόλιο κάτι που σε συνδυασμό με τις συνεχείς μεταλλάξεις του ιού οδηγεί σε μία αρκετά μεγάλη απαισιοδοξία για το μέλλον. – Νίκος Σταματίνης

Ο κορυφαίος αθλητής της χρονιάς είναι απλά ένα παιδί από τα Σεπόλια

Το 2021, ήταν η χρονιά που ο Γιάννης είδε τους κόπους και την επιμονή μιας ζωής να δικαιώνονται, κατακτώντας το δαχτυλίδι του NBA. Και όχι, δεν χαρήκαμε επειδή ο Γιάννης είναι Έλληνας. Χαρήκαμε επειδή το story του είναι βγαλμένο μέσα από τα μεγαλύτερα παραμύθια. Επειδή ένα παιδί από τα Σεπόλια, κατάφερε μέσα από το ταλέντο και την εργατικότητά του να φτάσει στην κορυφή του κόσμου, χωρίς να κάνει καμία έκπτωση στα πιστεύω του. Μένοντας πιστός στην ομάδα που τον εμπιστεύτηκε (και τον χρυσοπλήρωσε, ας μην το ξεχνάμε αυτό) και στην πόλη που τον αγάπησε σαν δικό της παιδί. Και τώρα, πριν καν κλείσει τα 27 του χρόνια, κέρδισε το πρώτο του δαχτυλίδι, όντας ο απόλυτος MVP των τελικών, με μια μυθική εμφάνιση 50 πόντων στον έκτο τελικό, μια εμφάνιση που έχει ήδη γραφτεί στην ιστορία.

Το παραμύθι του Γιάννη και της οικογένειάς του, που μερικά χρόνια πριν πουλούσαν γυαλιά ηλίου στο Μοναστηράκι για να εξασφαλίσουν ένα πιάτο φαγητό, είχε happy end. Όμως κάτι μας λέει πως το παραμύθι αυτό έχει πολλά χαρούμενα κεφάλαια ακόμη μέχρι να γραφτεί το τέλος του. Έτσι κι αλλιώς, αυτό δεν ήταν το μεγαλύτερο κατόρθωμά του. Αυτό δεν έχει να κάνει με νίκες, με τίτλους, με βραβεία και επιδόσεις. Το μεγαλύτερο του επίτευγμα είναι πως για να φτάσει μέχρι εδώ, τον παρακολουθούμε κάθε χρόνο να γίνεται και καλύτερος άνθρωπος. – Κωνσταντίνος Αμπατζής

Οι φωτιές της Εύβοιας μας έδειξαν το πραγματικό πρόσωπο της κλιματικής κρίσης 

Φωτιές που δε σβήνουν ποτέ, φλόγες που καίνε ολόκληρα δάση και φτάνουν μέχρι τη θάλασσα, ανθρώπινα όνειρα και ελπίδες που γίνονται ολοσχερώς στάχτη. Η επόμενη μέρα από τις μεγάλες πυρκαγιές της Εύβοιας βρήκε το νησί να είναι ένα τελείως διαφορετικό μέρος. Κανένας τουρίστας δεν ήθελε να κάνει μπάνιο δίπλα στα καμένα (παρά μόνο για να βοηθήσει τους ντόπιους), ολόκληρα χωριά που ζούσαν από το ρετσίνι και το πεύκο έπρεπε να αλλάξουν ζωή. Ίσως, ακόμα και να μεταναστεύσουν.

Πέρα από τις κρατικές ευθύνες, οι πυρκαγιές της Εύβοιας αποτέλεσαν και μία δυσοίωνη εικόνα από ένα κοντινό μέλλον: η κλιματική κρίση είναι εδώ και κάθε χρόνος που περνά θα κάνει τη ζωή μας πιο δύσκολη. Οι συνέπειές της είναι τόσο μεγάλες και τόσο σκληρές όσο αυτές που παρακολουθήσαμε σε live μετάδοση. Όσο για τη Διάσκεψη COP26; Οι πολιτικοί ηγέτες λένε πώς έδωσαν τα χέρια για ένα καλύτερο μέλλον. Δυστυχώς, οι ειδικοί επιστήμονες δεν φαίνεται να συμφωνούν και τόσο. – Γιώργος Ρομπόλας

Το ΠΑΣΟΚ είναι εδώ, ενωμένο, δυνατό

Στις 25 Οκτωβρίου του 2021, η Ελλάδα σοκαρίστηκε από την είδηση του θανάτου της Φώτης Γεννηματά. Εκτός από την ίδια την τραγική είδηση, προφανώς ανατράπηκαν οι μέχρι τότε συσχετισμοί στον δρόμο για τις πολύ κρίσιμες (γενικότερα για το πολιτικό σκηνικό της χώρας) εκλογές του κόμματος. Οι τέσσερις υποψηφιότητες έγιναν έξι με την προσθήκη της τελευταίας στιγμής να είναι και η πιο βασική, αυτή του Γιώργου Παπανδρέου.

Ο Νίκος Ανδρουλάκης είχε μία εντυπωσιακή επίδοση στον α’ γύρο των εκλογών με τον Γιώργο Παπανδρέου να κερδίζει στο νήμα τον Ανδρέα Λοβέρδο. Στον β’ γύρο, η νίκη του Ανδρουλάκη έγινε θρίαμβος. Η πιο δύσκολη μέρα όμως είναι η επόμενη και το κρίσιμο ερώτημα παραμένει διαρκές: Θα καταφέρει ο νέος αρχηγός του κόμματος να διατηρήσει το ενδιαφέρον του εκλογικού σώματος που έσπευσε μαζικά να ψηφίσει; Κυρίως, πώς θα ισορροπήσει το νέο ΠΑΣΟΚ ανάμεσα σε Νέα Δημοκρατία και ΣΥΡΙΖΑ; – Νίκος Σταματίνης

Η Εθνική ομάδα πόλο μάς ένωσε όταν το είχαμε πραγματικά ανάγκη

Το πόλο είναι ένα άθλημα που φέρνει εδώ δεκαετίες τίτλους στη χώρα, τόσο σε συλλογικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Το μεγάλο απωθημένο της εθνικής ομάδας πόλο ανδρών, όμως, ήταν ένα ολυμπιακό μετάλλιο. Εκείνο που η προηγούμενη φουρνιά αθλητών είχε στερηθεί στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004 στην Αθήνα, όταν το αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα είχε καταλάβει την τέταρτη θέση του τουρνουά.

Σ’ αυτούς τους Ολυμπιακούς Αγώνες έσπασε το ρόδι. Η εθνική ομάδα πραγματοποίησε φοβέρες εμφανίσεις και πέτυχε κρίσιμες νίκες κόντρα σε υπερδυνάμεις του πόλο, όπως την εθνική Ουγγαρίας και ΗΠΑ. Μια γενιά με εξαιρετικούς πολίστες, όπως τον αρχηγό της ομάδας, Γιάννη Φουντούλη, τον Κωνσταντίνο Γενηδουνιά και τον Άγγελο Βλαχόπουλο, οδήγησαν την Ελλάδα στον τελικό, με την ομάδα τελικά να χάνει από τη Σερβία και να κατακτά το πρώτο της αργυρό ολυμπιακό μετάλλιο.

Αυτό, όμως, για το οποίο ξεχώρισε η ομάδα δεν ήταν μόνο οι ικανότητές της αλλά η ταπεινότητα που επέδειξε κατά τη διάρκεια του τουρνουά. Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του Γιάννη Φουντούλη, ο οποίος, μετά την πρόκριση της εθνικής στον τελικό, ζήτησε συγγνώμη από τους Έλληνες για τα πανηγύρια, καθώς την ίδια ώρα η χώρα μαστίζονταν από τις, πρωτοφανούς μεγέθους, πυρκαγιές που έκαιγαν τα δάση της. – Άκης Κατσούδας

Οι γυναικοκτονίες είναι η δεύτερη πανδημία της εποχής μας

Όχι ως κάτι καινούργιο. Υπάρχουν βέβαια και στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η ενδοοικογενειακή βία κατά την καραντίνα γινόταν όλο και συχνότερο φαινόμενο. Η ουσιαστική αλλαγή είναι ότι σιγά-σιγά αρχίσαμε να βλέπουμε το πρόβλημα στην πραγματική του βάση. Αυτό που ονομαζόταν κάποτε «έγκλημα πάθους», «οικογενειακή τραγωδία» ή «τύφλωση από τον έρωτα» πλέον ονομάστηκε απλά και ξεκάθαρα «γυναικοκτονία». Δολοφονία δηλαδή που γίνεται επειδή το θύμα ήταν γυναίκα.

Μόνο φέτος μετρήσαμε 17 γυναικοκτονίες που συγκλόνισαν τη χώρα από άκρου εις άκρον. Από τη Γαρυφαλλιά στην Κάρολαιν και από την Κωνσταντίνα στη Βασιλική. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι δολοφόνοι σκότωσαν τη σύντροφό τους παρακινημένοι από μία αντίληψη ότι εκείνες ήταν κάτι σαν ιδιοκτησία τους. – Νίκος Σταματίνης

Το #metoo ήρθε επιτέλους και στην Ελλάδα

Το 2020 ήταν μία πολύ κακή χρονιά. Αποχαιρετώντας την πέρυσι, διψούσαμε για καλές ειδήσεις. Ο πρώτος μήνας του νέου έτους όμως δεν τις έφερε. Αντ’ αυτών, επιφύλαξε στην ελληνική κοινωνία ένα σοκ που μέχρι τότε διάβαζε και άκουγε ότι συνέβαινε μόνο στο Χόλιγουντ.

Η Ολυμπιονίκης Σοφία Μπεκατώρου κατήγγειλε τη σεξουαλική κακοποίηση που υπέστη από παράγοντα της ιστιοπλοΐας πριν από 23 χρόνια και άνοιξε τον ασκό του Αιόλου. Η γενναία της αποκάλυψη λειτούργησε σαν ντόμινο. Μαρτυρίες γυναικών και αντρών που έπεσαν θύματα κακοποιητικών συμπεριφορών αναδύθηκαν στην επιφάνεια, αρχικά από τον χώρο της ιστιοπλοΐας και του αθλητισμού και αμέσως μετά, τον ίδιο μήνα, από εκείνον του θεάτρου. Εκεί, όπου παίχτηκε η μεγαλύτερη πράξη του δράματος. Το ελληνικό #metoo γιγαντώθηκε, αποκαλύπτοντας την άφυλη βία, τα παιχνίδια εξουσίας και τα μικρά και μεγάλα εγκλήματα που συντελούνταν εδώ και δεκαετίες στο όνομα της υψηλής τέχνης και δημιουργίας. Οι συνέπειες ήταν ολέθριες για προσωπικότητες που μέχρι τότε μεσουρανούσαν στον χώρο του θεάματος και του πολιτισμού.

Η υπόθεση του ηθοποιού και σκηνοθέτη Πέτρου Φιλιππίδη και του πρώην καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Δημήτρη Λιγνάδη βρίσκονται πια στα χέρια της δικαιοσύνης. Τα όσα αποκαλύφθηκαν για τους δύο, άλλοτε επιτυχημένους και ισχυρούς άντρες ανακατεύουν ακόμα και σήμερα το στομάχι. Προκαλούν σφίξιμο στην καρδιά. Ο κύκλος της σιωπής έσπασε στο θέατρο, τα θύματα ανέκτησαν τη φωνή τους, έβγαλαν στη φόρα τις φρικαλέες φήμες που κυκλοφορούσαν τόσα χρόνια από εδώ και από εκεί, αλλά κανείς δεν διερευνούσε και ξέρασαν ό,τι σάπιο αρρώσταινε τον χώρο και την κοινωνία, γενικότερα. Αυτή είναι και η θετική πλευρά του ζητήματος, υπό την προϋπόθεση ότι οι θύτες δεν θα μείνουν ατιμώρητοι και ότι θα αποδοθεί δικαιοσύνη για τα θύματα. Το κίνημα #metoo έφτασε και στη χώρα μας και μόνο κάτι ελπιδοφόρο μπορεί να βγει από τα σκοτάδια του. – Χριστίνα Φαραζή

Succession και Ted Lasso: Οι σειρές της χρονιάς

Η κορυφαία κωμωδία και το κορυφαίο δράμα της χρονιάς εξυπηρέτησαν τελείως διαφορετικές ανάγκες. Το Ted Lasso, βάλσαμο πέρσι και φέτος στα λοκντάουν, είναι λες και οσμίστηκε – μετά από χρόνια σκληρότητας και λεονταρισμών στον δημόσιο διάλογο – την ακριβή ποσόστωση γλυκερότητας και ρεαλισμού που είχε ανάγκη το κοινό. Ένα μη δυσάρεστο όραμα Αμερικανότητας και, κυρίως, ένα παράδειγμα αρρενωπότητας που δε θα ήταν πολεμικό. Στην τόσο ανακουφιστική αυτή σειρά, το να είσαι καλός δεν είναι μία αφελής άρνηση του σκοταδιού της ζωής. Είναι μία σαφής προσαρμογή σε αυτό.

Ακριβώς γι’ αυτό χώρεσε άνετα εκεί το villain origin story του Nate, ως αντιπαράθεση της θεραπευτικής δύναμης του Ted που βρίσκεται στην ευπρέπεια, στην προθυμία του να υποθέτει το καλό για τους ανθρώπους και να τους κάνει να αναρωτιούνται γιατί δεν έκαναν κι οι ίδιοι εξαρχής το καλό.

Το Succession πάλι είναι σάτιρα με περίβλημα σαιξπηρικού δράματος Iannucci-κού χαρακτήρα, όχι μόνο σε σχέση με τον διάλογο και τις οπερατικές του βωμολοχίες ή τη “μπάντα ηλιθίων” που ακολουθεί, αλλά ακόμα και με τον τρόπο που η κάμερα παραμένει για ένα κλάσμα του δευτερολέπτου παραπάνω στο πρόσωπο των χαρακτήρων που μόλις πάτησαν μία ακόμη μπανανόφλουδα. Η αισθητική είναι σχεδόν mockumentary, αν τα mockumentaries γυρίζονταν για πολλά εκατομμύρια δολάρια και με φιλμ από το HBO. Η σειρά είναι τόσο επιδέξια με το κριντζ χιούμορ όσο και με το παιχνίδι των λέξεων, επιτρέποντας στους χαρακτήρες να φαίνονται έξυπνοι χωρίς να κάνουν διαγωνισμούς ατάκας.

Η 3η σεζόν μάς έδωσε το πιο δυνατό φινάλε της σειράς ως τώρα και, όχι τυχαία, το Succession συνυπήρξε στη διάρκεια της φθινοπωρινής σεζόν με το Casa de Papel, το Squid Game και το Maid – όλες σειρές που ρίζωσαν στο ελληνικό Top 10 του Netflix – τρεις σειρές που διαχειρίζονται με διαφορετικούς τρόπους, επιτυχημένα ή αδέξια, με την ταξικότητα. Η τηλεόραση φέτος είπε #EatTheRich. – Ιωσηφίνα Γριβέα

O Mίκης, ο τελευταίος μεγάλος του γένους

Το ημερολόγιο έγραφε 2 Σεπτεμβρίου του 2021. Ο κόσμος μας, εδώ στην Ελλάδα, ξημέρωσε με τον θάνατο ενός από τους πιο γνωστούς καλλιτέχνες της trap σκηνής: ο Mad Clip σκοτώθηκε σε τροχαίο. Ήταν μόλις 34 ετών και στο απόγειο της μουσικής του καριέρας. Κι ενώ διαβάζαμε για το πώς συνέβη το τραγικό δυστύχημα, ήρθε η είδηση του θανάτου του ίσως σπουδαιότερου, μέχρι τότε, εν ζωή Έλληνα. Ο Μίκης Θεοδωράκης πέθανε. Η χώρα βυθίστηκε στο πένθος. Ο πλανήτης υποκλίθηκε στο μεγαλείο του· στη μουσική του ιδιοφυΐα -η σύνθεση για τον Ζορμπά είναι μνημειώδης, η πιο αναγνωρίσιμη ελληνική μελωδία παγκοσμίως- και στο ελεύθερο πνεύμα του, που πολλοί προσπάθησαν να λυγίσουν, αλλά ποτέ δεν τα κατάφεραν, ούτε ακόμα και όταν τον βασάνιζαν μέχρι παράλυσης κατά τη διάρκεια της Χούντας.

Ο σπουδαίος συνθέτης και αγωνιστής, που αποτέλεσε μία καλλιτεχνική και πολιτική προσωπικότητα με διεθνή εμβέλεια και έγινε σύμβολο του 20ού αιώνα της Ελλάδας, έζησε μία ζωή συγκλονιστική, μυθιστορηματική. Τόλμησε και πέτυχε όσα ονειρευόταν και ακόμα περισσότερα. Ασχολήθηκε με όλα τα είδη της μουσικής με το πολύμορφο και πλούσιο έργο του να επεκτείνεται πέραν αυτής σε τομείς όπως η ποίηση, η πεζογραφία, η φιλοσοφία, ακόμα και σε πολιτικά δοκίμια.

Ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή, φυλακισμένος, βασανισμένος, εξόριστος πολεμώντας για μία πιο ανθρώπινη και δίκαιη κοινωνία. Ήταν πάντα εκεί σε όλες τις μεγάλες στιγμές της ελληνικής ιστορίας. Με τις μελωδίες, τις συνθέσεις, τα τραγούδια του, τους αγώνες, τη σκέψη και τη δράση του. Ένας καλλιτέχνης μύθος. Ένας άνθρωπος που κατάφερε να ξεπεράσει την ανθρώπινη υπόστασή του στη συνείδηση του κόσμου και να καταγραφεί ως αθάνατος. Γι’ αυτό και θα είναι πάντα παρών. Η ελληνική ψυχή άλλωστε είναι αθάνατη και ο Μίκης ήταν ο ορισμός της. – Χριστίνα Φαραζή

Η πανδημία έβαλε λουκέτο στην εστίαση

Δεχτήκαμε τους περιορισμούς, τα ωράρια που άλλαζαν συνεχώς, το άγχος να φύγουμε πριν χτυπήσει 12 το ρολόι λες και η άμαξα θα γινόταν κολοκύθα, το διασκεδάσαμε και λίγο γιατί δεν είχαμε ζήσει speakeasy εποχές. Για τους επαγγελματίες της εστίασης όμως, η χρονιά που πέρασε είχε αρκετό άγχος και logistics. Και κάτι πρωτοφανές: να αλλάξουν τον ρόλο του οικοδεσπότη, του ανθρώπου που έχει ως βασικό μέλημά του την ευχαρίστηση και τη διασκέδαση των «καλεσμένων» σε αυτόν του επιθεωρητή. Πιστοποιητικά και ταυτότητες, διαξιφισμοί με πελάτες του τύπου «δεν τα σηκώνω εγώ αυτά» και μια ατελείωτη προσπάθεια να εξηγήσουν το αυτονόητο. Ότι δεν παίρνουν οι ίδιοι τις αποφάσεις. – Μάρω Παρασκευούδη

Η επιστροφή των Ταλιμπάν, το τέλος του πολιτισμού

Η κατάσταση στο Αφγανιστάν παρουσιαζόταν επί δύο δεκαετίες στα δυτικά media εξιδανικευμένη σε σχέση με τη βιωμένη πραγματικότητα. Προφανώς στην Καμπούλ και στις μεγάλες πόλεις, η κυβέρνηση είχε τον απόλυτο έλεγχο δίνοντας κάποιες σημαντικές ελευθερίες. Πολλές επαρχίες όμως, ιδιαίτερα στα ορεινά του Αφγανιστάν, δεν σταμάτησαν ποτέ να ελέγχονται από τους Ταλιμπάν. Τα πράγματα έμελλε να γίνουν ακόμη χειρότερα.

Οι Αμερικανοί αποφάσισαν με βιαστικές κινήσεις την αναχώρηση των στρατευμάτων τους την ώρα που οι Ταλιμπάν επέστρεφαν θριαμβευτικά στην πρωτεύουσα βρίσκοντας μηδενική αντίσταση. Σαν να μπήκαν σε παρένθεση 20 χρόνια και μία αδιανόητα δαπανηρή εκστρατεία. Εκατομμύρια άνθρωποι έζησαν και ζουν υπό τον καθεστώς τρόμου, ενώ ελάχιστοι κατάφεραν να διαφύγουν με ασφάλεια προς το εξωτερικό.

Στο αεροδρόμιο της Καμπούλ χιλιάδες άνθρωποι, μεταξύ τους και γυναικόπαιδα, περίμεναν με ανυπομονησία μήπως καταφέρουν να μπουν στα αεροπλάνα της σωτηρίας του. Στις 31 Αυγούστου, ο Chris Donahue έγινε ο τελευταίος αμερικανικός στρατιωτικός που επιβιβάστηκε στο C-17 και αποχώρησε από την πολύπαθη χώρα. Οι Αφγανοί ήταν πλέον τελείως μόνοι. – Νίκος Σταματίνης

Ένα ναυτικό ατύχημα παρέλυσε το παγκόσμιο εμπόριο 

Τι συμβαίνει όταν μία ασταμάτητη δύναμη προσκρούει πάνω σε ένα αμετακίνητο αντικείμενο; Η απάντηση στο γνωστό παράδοξο δεν είναι απλή. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η μυστήρια υπόθεση του Evergiven του ταιριάζει γάντι: ύστερα από μία μικρή στραβοτιμονιά, ένα πελώριο χάος προκλήθηκε στο παγκόσμιο εμπόριο. Όλα τα φλας του πλανήτη έπεσαν σε μία στενή λωρίδα νερού πάνω στην οποία στεκόταν ακίνητο ένα πλοίο 220.000 χιλιάδων τόνων.

Κάπως έτσι, και για έξι ολόκληρες μέρες, ο κόσμος γύρισε στο 1868 – τότε που ακόμα η Μεσόγειος δεν ενωνόταν με την Ερυθρά Θάλασσα, και τα εμπορικά πλοία έπρεπε να κάνουν τον περίπλου της Αφρικής για να μεταφέρουν τα προϊόντα τους. Η Διώρυγα του Σουέζ (που εξυπηρετεί το 12% των παγκόσμιων μεταφορών) έμεινε κλειστή και το σύμπαν πάγωσε. Το Evergiven ήταν άλλη μία καλή απόδειξη, πέρα από την πανδημία, ότι ακόμα και στον υπερηχητικό ψηφιακό κόσμο που ζούμε όλα μπορούν να πάνε στραβά. – Γιώργος Ρομπόλας

Η Δήμητρα της Λέσβου έζησε και πέθανε αόρατη

«Μπορείς να με λες Δημήτρη ή Δήμητρα. Δεν έχω πρόβλημα. Το ρόδο όπως και να το πεις, ρόδο παραμένει». Αυτά ήταν τα λόγια της Δήμητρας στο 25λεπτο ντοκιμαντέρ που γύρισε για τη ζωή της η κινηματογραφίστρια Τζέλη Χατζηδημητρίου. Τον Απρίλιο του 2021, η Δήμητρα βρήκε τραγικό θάνατο λόγω ενός ασυνείδητου οδηγού που τη χτύπησε και την άφησε να ψυχορραγεί στην άσφαλτο.

Λίγες μέρες πριν, η ίδια το είχε σκάσει από το Δρομοκαΐτειο όπου έμπαινε υπό τη θεώρηση ότι δεν ήταν τρανς αλλά άνθρωπος με ψυχιατρικά προβλήματα. Σε όλη της τη ζωή αλλά ιδίως τα τελευταία χρόνια, η Δήμητρα βίωνε τον κοινωνικό αποκλεισμό από όλο το χωριό, ενώ υπήρξε και η περίπτωση της παραβίασης του παραθύρου του σπιτιού της από μία παρέα εφήβων και η σωματική και σεξουαλική της κακοποίηση. Η ιστορία της ζωής και του θανάτου της δείχνει το πόσο τερατώδη χαρακτηριστικά έχει ακόμη και σήμερα η δήθεν εκσυγχρονισμένη ελληνική κοινωνία. – Νίκος Σταματίνης

Ο Τrump έφυγε, ο Τραμπισμός μπήκε στο Καπιτώλιο 

Μέσα σε όλα τα δυστοπικά και σουρεαλιστικά που ζήσαμε μέσα στο 2021, παρακολουθήσαμε  live στο CNN -σαν φάρσα- ένα alt-right «συμβολικού χαρακτήρα» πραξικόπημα από οπαδούς της λευκής ανωτερότητας, ανθρώπους  με προνόμια -που μόνο και μόνο επειδή το χρώμα του δέρματός τους δεν είχε σκούρα απόχρωση- να καταλύουν το σημαντικότερο κτίριο της αμερικανικής πρωτεύουσας. Με μια αστυνομία εντυπωσιακά απούσα σε αυτό το μπάχαλο που κόστισε τη ζωή σε 4 ανθρώπους. Συμπεριφορά που ήρθε να επιβεβαιώσει πως η αστυνομία επιλέγει -πολύ συνειδητά και συχνά με άνωθεν εντολές- σε ποιους θα δείξει το σκληρό της πρόσωπο και για ποιους θα κάνει τα στραβά μάτια.

Η δημοκρατία στο Καπιτώλιο είδε το πραγματικό πρόσωπο των εχθρών της: Των QAnon, των θεωριών συνωμοσίας, της Ισλαμοφοβίας, της οφοβοβίας, του συντηρητισμού, των Proud Boys, της post-truth όπου ο καθένας πιστεύει την αλήθεια που διαλέγει, του Trump. Kαι ο κόσμος κύριε; Ο κόσμος σε όλο τον πλανήτη βρίσκεται αποχαυνωμένος και ανίκανος να αντιδράσει μπροστά στις απίστευτες σκηνές που σκάνε στην οθόνη του. Το ασφαλές συμπέρασμα που βγήκε εκείνη τη βραδιά ήταν ένα: Ο Trump μπορεί τελικά να έφυγε, ο τραμπισμός όμως θα κάνει χρόνια να εξαφανιστεί. – Κωνσταντίνος Αμπατζής

Το 2021 ο κόσμος έγινε πιο ψηφιακός από ποτέ

Όχι παράλογα. Οι καραντίνες και τα lockdown μας ανάγκασαν να περάσουμε ένα τεράστιο μέρος της κοινωνικής και επαγγελματικής μας ζωής στον ψηφιακό χώρο. Δεν ήταν όμως μονόν αυτό. Οι επενδύσεις στον ψηφιακό κόσμο εκτοξεύονται σε διάφορες εκδοχές της οικονομίας.

Τα κρυπτονομίσματα αποτελούν πλέον μία νέα και τεράστια αγορά που παραμένει μεν αρρύθμιστη και επικίνδυνη αλλά ταυτόχρονα δείχνει αδύνατον να ελεγχθεί από τα κράτη και τους επίσημους θεσμούς. Από την άλλη, φέτος μάθαμε για πρώτη φορά τι είναι τα NFTs τα οποία φαίνεται ότι επίσης θα γίνουν ένα πεδίο τεράστιων επενδύσεων για το μέλλον.

Προς τα τέλη του 2021 είχαμε και μία πολύ σημαντική ανακοίνωση. Στο μέσο σφοδρότατης κριτικής προς το Facebook, ο Mark Zuckerberg έκανε το πρώτο μεγάλο του βήμα για το Metaverse, ένα όραμα που συνοδεύεται από επενδύσεις δισεκατομμυρίων δολαρίων σε τεχνολογίες επαυξημένης και εικονικής πραγματικότητας. Το μέλλον είναι εδώ και ίσως μοιάζει λίγο παραπάνω με δυστοπία. – Νίκος Σταματίνης

Η εμμονή με τη Diana δε θα σταματήσει ποτέ

Δεκαετίες δημοσίων σχέσεων και αποκατάστασης του Prince Charles και της βρετανικής βασιλικής οικογένειας μετά τον θάνατο της Diana φαίνεται πως έχουν κάνει φτερά την τελευταία χρονιά.

Μετά την τέταρτη σεζόν του The Crown που προηγήθηκε παρουσιάζοντας την άνοδο και την αρχή της πτώσης στην ερωτική σχέση του Charles με τη Diana – και μάλιστα μετά από μία τρίτη σεζόν που είχε κερδίσει συμπάθεια για τον καταπιεσμένο νεαρό Charles – ήρθε και η συνέντευξη του Harry και της Meghan στην Oprah Winfrey και αναίρεσε πολλή από την καλή θέληση που συγκεντρώνουν οι Windsors.

Το Spencer με την Kristen Stewart που θα δούμε στην Ελλάδα το 2022 ήταν ένα ακόμα αγκάθι για την εικόνα της βασιλικής οικογένειας που δε βρήκε ποτέ τον τρόπο να βοηθήσει ουσιαστικά την ψυχολογία της Diana, αλλά δεν ήταν ούτε κατά διάνοια η μόνη ιστορία για τη Diana που κυκλοφόρησε μες στη χρονιά. Εκτός από το Diana The Musical που πήγε από το Broadway στο Netflix, είχαμε το ντοκιμαντέρ In Their Own Words: Diana, Princess of Wales, το Diana του CNN, το Diana At Sixty και το podcast When Diana Met…

Ο σκηνοθέτης του Spencer, Pablo Larrain, υποστηρίζει πως η Diana «είναι ένας από τους πιο γνωστούς ανθρώπους της σύγχρονης κουλτούρας, και ταυτόχρονα το πιο μυστηριώδες άτομο που υπήρξε ποτέ. Αυτό το παράδοξο είναι απλά υπέροχο για τον κινηματογράφο και για την τέχνη». Το γεγονός ότι τόσοι πολλοί κινηματογραφιστές, ντοκιμαντερίστες, τηλεοπτικοί παραγωγοί, συγγραφείς, καλλιτέχνες, ερμηνευτές και συνθέτες του μουσικού θεάτρου έχουν προσπαθήσει να αντιμετωπίσουν την ιστορία της Diana -ως μύθο κιόλας συχνά- υποδηλώνει ότι ο Larraín έχει δίκιο. – Ιωσηφίνα Γριβέα

Διαστημικός τουρισμός, το νέο χόμπι των πλουσίων

To βρίσκω κάπως ανησυχητικό το ότι κάθε πολύ-δισεκατομμυριούχος που σέβεται τον εαυτό του μοιάζει αποφασισμένος να την κάνει για το διάστημα, αφήνοντας πίσω ένα πλανήτη-αποκαΐδια. Από την άλλη, έχει την πλάκα του να βλέπεις τον Jeff Bezos να την έχει δει ταυτόχρονα space cowboy αλλά και “κράχτης” στο space cabaret που έχει ανοίξει φωνάζοντας celebrities, τύπου William Shatner, για να του κάνουν “σεφτέ” στο μαγαζί. Η ουσία είναι ότι η ζήτηση υπάρχει. Οι ρουκέτες λειτουργούν. Νέες εταιρείες, σιγά-σιγά, θα προστεθούν στις ήδη υπάρχουσες. Και, έτσι απλά, μέσα στα επόμενα χρόνια, κάθε απλώς πλούσιος, που έχει δηλαδή 15-25 εκ. δολάρια να του περισσεύουν, αναμένεται να έχει την ευκαιρία να δει τη γη να καίγεται από ψηλά. Οι υπόλοιποι θα πρέπει να αρκεστούμε με κάτι τύπου Μαλδίβες, αν φυσικά δεν έχουν βυθιστεί εντελώς ως τότε. – Παναγιώτης Κοκκίνης

Η δεύτερη νιότη της F1 

Δεν θα είναι υπερβολικό να πούμε πως φέτος ζήσαμε την πιο αμφίρροπη και πιο εντυπωσιακή σεζόν στην ιστορία της F1. Δύο οδηγοί, ο, επτά φορές παγκόσμιος πρωταθλητής, Lewis Hamilton, και ο 24χρονος Ολλανδός, Max Verstappen έδωσαν μια μεγάλη μάχη για το ποιος θα «πάρει κεφάλι» στην κούρσα.

Αυτούς τους δέκα μήνες τα είδαμε όλα. Επικίνδυνα προσπεράσματα, κόντρες, λογομαχίες και ατυχήματα εντός της πίστας που θα μπορούσαν να αποβούν μοιραία και για τους δυο. Ποιος, άλλωστε, μπορεί να ξεχάσει το περιστατικό στην πίστα της Μόντσα, όταν το μονοθέσιο του Verstappen πέρασε ξυστά πάνω από το κεφάλι του Hamilton ή τη σύγκρουση μεταξύ των δύο οδηγών στο Silverstone που έριξε τον Ολλανδό πάνω στις προστατευτικές μπαριέρες με ταχύτητα της τάξης των 300 χιλ./ώρα.

Ο τελευταίος αγώνας της σεζόν δεν θα μπορούσε να ήταν διαφορετικός. Το επικό φινάλε, με τον Verstappen να προσπερνά τον Βρετανό πιλότο στον τελευταίο γύρο του grand prix της Σαουδικής Αραβίας θα μείνει για πάντα στην ιστορία. Όλοι περιμένουμε με ανυπομονησία την επόμενη χρονιά. Η F1 απέκτησε και πάλι ενδιαφέρον και χαιρόμαστε ιδιαίτερα γι’ αυτό. – Άκης Κατσούδας

Η  Adele επέστρεψε και κυριάρχησε ξανά

Είτε σου αρέσει είτε όχι δεν μπορείς παρά να αναγνωρίσεις ότι η Adele είναι ένα εμπορικό και όχι μόνο φαινόμενο στα μουσικά πράγματα της εποχής μας. Η ίδια ανακοίνωνε τον Φεβρουάριο του 2020 στον γάμο ενός φίλου της ότι το 4ο άλμπουμ της θα ερχόταν τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου. Παρόλα αυτά και λόγω κορονοϊού η υπόθεση πήγε έναν χρόνο πίσω.

Την 1η Οκτωβρίου του 2021 σε εμβληματικά σημεία διάφορων μεγάλων πόλεων εμφανίστηκε ο αριθμός 30. Λίγο αργότερα το ίδιο συνέβη και με την επίσημη ιστοσελίδα της Adele. Στις 19 Νοεμβρίου του 2021 τελικά το άλμπουμ 30 βγήκε σε κυκλοφορία και είναι ήδη για 7η συνεχόμενη εβδομάδα πρώτο στα charts το Billboard. – Νίκος Σταματίνης

Η μυθοπλασία τελείωσε τα reality στην ελληνική ΤV

Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία με ποια ελληνική σειρά έχεις φάει κόλλημά φέτος (Άγριες Μέλισσες, Κομάντα και Δράκοι, Σασμός, Τα καλύτερά μας χρόνια, Καρτ Ποστάλ). Το σημαντικό είναι ότι, για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια, έχουμε μπροστά μας πολλές, καλές επιλογές. Σαν να έκαναν μεταξύ τους συμφωνία κυρίων τα κανάλια να μην μείνει ούτε ένας καλός ηθοποιός χωρίς δουλειά, μετά το ‘κλαδικό’ πατατράκ που έφαγαν λόγω πανδημίας.

Μια απότομη στροφή μακριά από τα reality (με την εξαίρεση το Survivor που ακόμη αντέχει) η οποία οφείλεται, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι και να λέμε αλήθειες, σε μεγάλο βαθμό στην αναγέννηση της ΕΡΤ. Αν και η συνύπαρξη Bachelor και Παπαδιαμάντη, στην ίδια τηλεοπτική σεζόν, είναι τόσο σχιζοφρενική όσο ακούγεται. Ο λόγος της στροφής; Κούραση σίγουρα. Συν το ότι, μικρή χώρα είμαστε, ίσως απλώς να μας τελείωσαν τα ταλέντα (σε τραγούδι, μόντελινγκ, μαγειρική). – Παναγιώτης Κοκκίνης

ΣΧΕΤΙΚΟ ΘΕΜΑ

LIFE

Όλο το 2021 σε 21 φωτογραφίες