5 πράγματα που δεν ήξερες για τον αρχαίο πολιτισμό των Μάγια
- 21 ΙΑΝ 2024
Το τέλος του κόσμου έρχεται κάθε χρόνο, ανάλογα την προφητεία. Τελικά, αυτή η έκρηξη που θα αφανίσει τον πλανήτη μας και μαζί του ό,τι ζωντανό περπατάει, πετάει, ρεμβάζει σε αυτόν, όχι μόνο καθυστερεί, αλλά φαίνεται να έχει ξεχάσει και το ραντεβού του με την αστρική σκόνη που θα αφήσουμε πίσω μας.
Μία από τις πιο διάσημες προφητείες που περιλαμβάνουν αρκετές καταστροφές και ακόμα περισσότερο θάνατο, είναι αυτή των φοβερών και τρομερών, Μάγια. Σύμφωνα με τον λαό της Κεντρικής Αμερικής, οι τίτλοι τέλους για τη Γη, θα έπεφταν το 2012.
Αν διαβάζετε αυτό το κείμενο το 2024, τότε είστε ακόμα ζωντανοί, πράγμα που σημαίνει ότι, κρίμα, έπεσαν έξω. Τώρα το ποιος έπεσε έξω, δεν θα το μάθουμε ποτέ και αυτό γιατί, κόντρα σε όσα πιστεύουμε, οι Μάγια δεν είπαν ποτέ κάτι τέτοιο. Ναι, το γνωστό και αναγκαίο plot twist που χρειάζεται κάθε καλή ιστορία.
Ακολουθούν 5 πράγματα που, ίσως, θα σε κάνουν να αναζητήσεις περισσότερες πληροφορίες για τον πολιτισμό των Μάγια
To false alarm με το τέλος του κόσμου
Το ημερολόγιο των Μάγια είναι ένα πολύπλοκο σύστημα. Στην πραγματικότητα, πρόκειται για τρία ημερολόγια σε ένα. Ένα από αυτά, το ημερολόγιο Long Count, το οποίο μετρά τον χρόνο σε πολύ μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα από τον 52ετή κύκλο των άλλων ημερολογίων, συγκέντρωσε αρκετή προσοχή το 2012, καθώς ορισμένοι καταστροφολόγοι πίστευαν ότι το αρχαίο ημερολόγιο σημείωνε την 21η Δεκεμβρίου 2012 ως το τέλος του κόσμου.
Οι Μάγια, ωστόσο, δεν υποστήριξαν ποτέ κάτι τέτοιο. Η υστερία, κυρίως με βάση τις ΗΠΑ -πού αλλού;-, αναπτύχθηκε από το γεγονός ότι το ημερολόγιο της Μακράς Μέτρησης ήταν έτοιμο να φτάσει στον Μεγάλο Κύκλο, ο οποίος διαρκεί 5.125.366 ηλιακά έτη. Οι Μάγια πίστευαν ότι το τέλος του Μεγάλου Κύκλου σήμαινε απλώς την έναρξη ενός νέου, όχι ότι θα έρθουν καταστροφές.
Τα μαθηματικά μυαλά
Το αριθμητικό σύστημα που χρησιμοποιούσαν οι Μάγια, καθώς και πολλοί άλλοι πολιτισμοί της Μεσοαμερικής, ήταν ένα σύστημα vigesimal. Ενώ το σύγχρονο σύστημα χρησιμοποιεί τα 1, 10, 100, 1.000 κ.ο.κ., οι Μάγια χρησιμοποιούσαν τα 1, 20, 400, 8.000 κ.ο.κ. Το σύστημα αυτό ήταν πολύ πιο αποτελεσματικό για την αρίθμηση από το σύστημα που χρησιμοποιούσε η Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία.
Επίσης, οι Μάγια επινόησαν την έννοια του μηδενός (γύρω στο έτος 36 π.Χ.), ένα σημαντικό μαθηματικό επίτευγμα ενώ αξιοποίησαν τις μαθηματικές τους ικανότητες για να χτίσουν εντυπωσιακές πόλεις, να χαρτογραφήσουν την αστρονομική κίνηση και να αναπτύξουν το περίφημο ημερολόγιό τους.
Οι 40 πόλεις και οι ιεροί άρχοντες
Οι πρώτες πόλεις των Μάγια σχηματίστηκαν στο Γιουκατάν γύρω στο 1800 π.Χ., περίπου την ίδια εποχή με την άνοδο του πρώτου μεγάλου μεσοαμερικανικού πολιτισμού, των Ολμέκων, από τους οποίους οι Μάγια κληρονόμησαν τμήματα του ημερολογίου και του συστήματος γραφής τους.
Οι Μάγια ακολουθούσαν τους kuhul ajaw ή ιερούς άρχοντες, οι οποίοι ισχυρίζονταν ότι ήταν απόγονοι θεών και θεωρούνταν μεσάζοντες μεταξύ του λαού των Μάγια και των θεοτήτων τους. Οι πόλεις-κράτη, ήταν περίπου 40 και είχαν πληθυσμό από 5.000 έως 120.000.
Πολλές πόλεις εγκαταλείφθηκαν μυστηριωδώς γύρω στο 900 μ.Χ.
Από το 750 μ.Χ., άρχισαν οι μεγάλες αλλαγές. Από τα μέσα του 8ου αιώνα, για παράδειγμα, η οικοδόμηση σε ορισμένες πόλεις είχε μειωθεί δραστικά και μέχρι το 925 μ.Χ., πολλές από τις πόλεις-κράτη που αποτελούσαν την καρδιά αυτής της μεσοαμερικανικού πολιτισμού, είχαν εγκαταλειφθεί.
Δεν γνωρίζουμε με βεβαιότητα τι ακριβώς συνέβη, αλλά είναι πιθανό ότι ένας συνδυασμός παραγόντων οδήγησε στην παρακμή του πολιτισμού των Μάγια. Τα γεωλογικά αρχεία που συγκεντρώθηκαν από σταλαγμίτες στο Μπελίζ, δείχνουν ότι η παρατεταμένη ξηρασία επηρέασε την περιοχή εκείνη την εποχή. Η περιβαλλοντική υποβάθμιση, ο υπερπληθυσμός και οι εμπόλεμες πόλεις-κράτη, πιθανότατα συνέβαλαν επίσης στην παρακμή του πολιτισμού.
Ο σύγχρονος πληθυσμός της Γουατεμάλας
Σήμερα, εκατομμύρια Μάγια εξακολουθούν να κατοικούν στις ίδιες περιοχές των προγόνων τους που εξαπλώνονται σε όλο το νότιο Μεξικό και την Κεντρική Αμερική, και ένας από τους μεγαλύτερους πληθυσμούς ζει στη Γουατεμάλα. Από τα 15 εκατομμύρια κατοίκους της χώρας, περίπου 6,5 εκατομμύρια αυτοπροσδιορίζονται ως Μάγια, οι οποίοι σήμερα περιλαμβάνουν ένα πλούσιο μωσαϊκό λαών (μόνο στη χώρα υπάρχουν 22 γλώσσες Μάγια).
Μαζί με μεγάλους πληθυσμούς που ζουν επίσης στο Μεξικό, συμπεριλαμβανομένων των Γιουκατάκες, των Τζοτζίλ και των Τζελτάλ, οι Μάγια αποτελούν σήμερα μια από τις μεγαλύτερες ομάδες ιθαγενών στην αμερικανική ήπειρο. Παρά το γεγονός ότι ζούσαν για χρόνια σε αυτά τα εδάφη, οι Μάγια έχουν υποστεί απίστευτο πόλεμο τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Μάλιστα, η μεξικανική κυβέρνηση ζήτησε συγγνώμη από τους Μάγια για την ιστορική κακομεταχείριση.
Οι Μάγια συνεχίζουν να αγωνίζονται για πολιτικά δικαιώματα, όπως η δίγλωσση εκπαίδευση για τη διατήρηση της γλώσσας τους ενώ το 1992, η ακτιβίστρια Rigoberta Menchú Tum, έλαβε το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για το έργο που έχει επιτελέσει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής της για την προώθηση των δικαιωμάτων των Μάγια σε ολόκληρη την πατρογονική τους πατρίδα.
