5 χειριστικές φράσεις που ακούγονται συχνά μέσα στις σχέσεις
Τα χειριστικά άτομα χρησιμοποιούν διάφορες τεχνικές, με κύριο στόχο να παραπλανήσουν και να στρέφουν το παιχνίδι προς το μέρος τους. Είσαι σίγουρος ότι το άτομο δίπλα σου δεν ανήκει σε αυτή την κατηγορία;
- 7 ΣΕΠ 2022
Οι χειριστικές συμπεριφορές χτίζονται με θεμέλιο της ανισότητα. Κατά βάση δεν είναι συνειδητές από τον θύτη, ούτε αντιληπτές από το θύμα –σε μια πρόσφατη έρευνα του κέντρου YouGov μόλις το 19% των Αμερικανών ερωτηθέντων απάντησε ότι γνωρίζει τι σημαίνει ο όρος–, οπότε προς το παρόν είναι πραγματικά αδύνατο να φανούν τα ακριβή μεγέθη του φαινομένου, αλλά η γενική εικόνα επιβεβαιώνει τη λογική: δεν είναι τυχαίο που περισσότερο χειριστικό λόγο δέχονται οι γυναίκες από ό,τι οι άντρες.
Τα στοιχεία από το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών των ΗΠΑ αναφέρουν ότι 1 στις 5 γυναίκες έχουν βιώσει «σοβαρή ψυχολογική βία από τη σχέση τους», ενώ η αντίστοιχη αναλογία για τους άνδρες είναι 1 προς 7. Αυτό το χάσμα γιγαντώνεται στο επόμενο ερώτημα της έρευνας, το οποίο αφορά τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης. Μήπως απλά ευθύνεται το σύννεφο που καλύπτει το gaslighting και πρακτικά το χάσμα είναι πολύ μεγαλύτερο από εκείνο που δίνει η έρευνα;
Σε γενικές γραμμές, ο κανόνας λέει το εξής: τα χειριστικά άτομα αξιοποιούν διάφορα λεκτικά εργαλεία, με κύριο στόχο να αποπροσανατολίσουν και να περάσουν τις δικές τους επιθυμίες, αδιαφορώντας για τα θέλω των υπολοίπων. Ποια είναι η βασική τεχνική αυτής της διαδικασίας; Να αμφισβητείς τις αντιλήψεις, το ποιόν, ακόμη και τις αναμνήσεις του άλλου ατόμου, με τρόπο υποτιμητική και προσβλητικό.
Αλλά αυτή η εξήγηση παραμένει ασαφής, έτσι δεν είναι; Ακολουθούν πέντε φράσεις, οι οποίες εμπειρικά σχετίζονται με χειριστικές συμπεριφορές – και ως γνωστόν, όπου υπάρχει καπνός, υπάρχει και φωτιά.
#1 «Άμα νοιαζόσουν για εμένα, τότε θα…»
Πρόκειται για ένα τυπικό παράδειγμα χειριστικού λόγου. Αυτή η φράση πατάει στο συναίσθημα με τον πλέον εργαλειακό τρόπο, επιχειρώντας να πάρει εκβιαστικά τη συναίνεση. Αλλά καμία ερωτική σχέση δεν βασίζεται σε υποθετικό λόγο – και εάν συμβαίνει, τότε δεν είναι υγιής.
Απάντηση: Πράγματι νοιάζομαι για σένα, αλλά αυτό δεν σχετίζεται με όσα συζητάμε αυτή τη στιγμή.
#2 «Έχεις την τάση πάντα / ποτέ να…»
Κάθε διατύπωση με απόλυτο χαρακτήρα είναι ύποπτη για χειριστική προσπάθεια – επιτίθεται άμεσα στην ψυχολογία του άλλου, με στόχο να φανεί πόσο δίκιο έχει η μία πλευρά και πόσο άδικο η άλλη. Αλλά στη ζωή δεν υπάρχει λευκό και μαύρο, παρά μια παλέτα με χιλιάδες αποχρώσεις του γκρι. Οπότε, ακόμη κι αν κάτι πράγματι παρατηρείται συχνά, υπάρχουν πιο ψύχραιμοι τρόποι για να εκφραστεί.
Απάντηση: «Δεν είναι έτσι, απλά τώρα έχω ανάγκη να…»
#3 «Πω πω, σαν τον / την… είσαι»
Ένα κλασικό εργαλείο που χρησιμοποιούν συνειδητά ή ασυνείδητα οι χειριστικοί άνθρωποι είναι η ανασφάλεια. Και η σύγκριση υπηρετεί αυτόν ακριβώς τον σκοπό. Συνήθως η σύγκριση αφορά τους γονείς ή άτομα από το φιλικό περιβάλλον. Αλλά θα ήταν πολύ πιο ουσιαστικό και ανώδυνο, εάν εστιάζαμε απευθείας στο πρόβλημα, έτσι δεν είναι;
Απάντηση: «Επειδή έχω κάποιες ομοιότητες με τον / την …, δεν σημαίνει ότι είμαστε ίδιοι».
#4 «Για αυτό ακριβώς δεν έχεις φίλους»
Μια φράση-χτύπημα κάτω από τη μέση, η οποία εμπεριέχει και την υπόνοια του χωρισμού. Πρόκειται για χαρακτηριστική επίθεση στην αυτοπεποίθηση του άλλου ατόμου, που δεν έχει λογική βάση: ποιος αλήθεια γνωρίζει γιατί καταστράφηκαν οι προηγούμενες σχέσεις ενός ατόμου, πέρα από το ίδιο που εμπλέκεται πρωτογενώς;
Απάντηση: «Δεν είσαι σε θέση να γνωρίζεις για ποιο λόγο χώρισαν οι δρόμοι μας με τα παιδιά».
#5 «Δεν είχες καταλάβει καλά»
Πολύ σύνηθες είναι οι χειριστικοί άνθρωποι να αρνούνται όσα είχατε συμφωνήσει, ακόμη και γεγονότα που συνέβησαν, με μόνο στόχο να γείρουν προς το μέρος τους την πλάστιγγα. Εάν πέσεις στην παγίδα, κινδυνεύεις να αμφισβητήσεις τον εαυτό σου – οπότε, θέλει ψυχραιμία.
Απάντηση: «Έχω εμπιστοσύνη στη μνήμη μου για σε όσα συνέβησαν».
