Ένα ατελείωτο, αιματηρό αδιέξοδο. Ο πόλεμος στη Γάζα μετράει πλέον 6 μήνες και το μόνο φως που βλέπουν οι εγκλωβισμένοι κάτοικοί της, είναι αυτό της ημέρας. Το ερωτηματικό για το πότε θα λήξει ο πόλεμος μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς εξακολουθεί να περιβάλλεται από ένα πηχτό σκοτάδι τη στιγμή που η αφορμή για την χερσαία εισβολή των πρώτων έχει χάσει τη βαρύτητά της εδώ και καιρό.
Το Ισραήλ, τους τελευταίους 6 μήνες, κάνει επίδειξη δύναμης απέναντι σε αθώους πολίτες και εξακολουθεί να σπάει όλα τα πρωτόκολλα (υπάρχουν κάποια βασικά, ακόμα και στον πόλεμο), παρά τις προειδοποιήσεις του «δημοκρατικού κόσμου» που, ενώ γνωρίζει πως πραγματοποιείται γενοκτονία εναντίον των Παλαιστινίων, εξακολουθεί να το στηρίζει (ακόμα και με όπλα), σκύβοντας το κεφάλι.
Σύμφωνα με το Υπουργείο Υγείας της Γάζας, τουλάχιστον 33.137 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ανάμεσά τους 13.800 παιδιά. Η πολιορκία του Ισραήλ, οι βομβαρδισμοί και η χερσαία επίθεση, έχουν δημιουργήσει (εδώ και μήνες) μια ανθρωπιστική κρίση, ιδίως στο βόρειο κομμάτι, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Πώς ξεκίνησαν όλα, όμως και πού βρισκόμαστε σήμερα;
Η επίθεση της Χαμάς και η απάντηση του Ισραήλ
Στις 7 Οκτωβρίου 2023, η Χαμάς ηγήθηκε μιας συντονισμένης επίθεσης, η οποία πραγματοποιήθηκε την Shemini Atzeret, μια εβραϊκή γιορτή που κλείνει τη φθινοπωρινή γιορτή ευχαριστιών Sukkot. Η επίθεση ξεκίνησε περίπου στις 6:30 π.μ. με ένα μπαράζ τουλάχιστον 2.200 ρουκετών που εκτοξεύτηκαν στο Ισραήλ μέσα σε μόλις 20 λεπτά.
Καθώς οι πύραυλοι έπεφταν βροχή στο Ισραήλ, τουλάχιστον 1.500 μαχητές της Χαμάς και της PIJ διείσδυσαν σε δεκάδες σημεία χρησιμοποιώντας εκρηκτικά και μπουλντόζες για να παραβιάσουν τα σύνορα. Περίπου 1.200 άνθρωποι σκοτώθηκαν κατά την επίθεση σε ένα υπαίθριο μουσικό φεστιβάλ. Ο αριθμός αυτός περιελάμβανε σε μεγάλο βαθμό ισραηλινούς πολίτες, αλλά και ξένους υπηκόους. Περισσότεροι από 240 μεταφέρθηκαν στη Λωρίδα της Γάζας ως όμηροι.
Στις 8:23 π.μ. της 7ης Οκτωβρίου, το IDF ανακοίνωσε κατάσταση συναγερμού (κινητοποιήθηκαν περισσότεροι από 350.000 στρατιώτες τις επόμενες ημέρες). Δύο ώρες αργότερα, μαχητικά αεροσκάφη των IDF άρχισαν να διεξάγουν αεροπορικές επιδρομές στη Λωρίδα της Γάζας. Στις 8 Οκτωβρίου το Ισραήλ κηρύχθηκε από τον Νετανιάχου σε κατάσταση πολέμου.
Την αμέσως επόμενη ημέρα, στις 9 Οκτωβρίου, το Ισραήλ διέταξε πλήρη πολιορκία της Λωρίδας της Γάζας κόβοντας το πόσιμο νερό, το ηλεκτρικό ρεύμα, τα τρόφιμα και τα καύσιμα σε όλη την περιοχή. Μόλις τρεις εβδομάδες μετά την επίθεση της Χαμάς, περισσότεροι από 1,4 εκατομμύρια Παλαιστίνιοι στη Λωρίδα της Γάζας είχαν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της χώρας.
Στα τέλη Οκτωβρίου οι ισραηλινές χερσαίες δυνάμεις εισέβαλαν στη Λωρίδα της Γάζας. Σε αντίθεση με προηγούμενες συγκρούσεις, η χερσαία εισβολή ήταν αργή και ο αριθμός των τεθωρακισμένων οχημάτων και του προσωπικού αυξήθηκε σταδιακά.
Η ανταλλαγή των ομήρων και οι επόμενες κινήσεις
Στις 22 Νοεμβρίου το υπουργικό συμβούλιο ασφαλείας του Ισραήλ συμφώνησε σε μια ανταλλαγή κρατουμένων με τη Χαμάς, με τη μεσολάβηση του Κατάρ και της Αιγύπτου, η οποία θα συνέπιπτε με μια προσωρινή παύση των μαχών. Κατά τη διάρκεια της παύσης, η οποία διήρκεσε επτά ημέρες, 110 από τους ομήρους απελευθερώθηκαν με αντάλλαγμα 240 Παλαιστίνιους κρατούμενους.
Τις ημέρες μετά την επανέναρξη των μαχών, οι ισραηλινές δυνάμεις εισήλθαν στο Χαν Γιουνίς, το μεγαλύτερο αστικό κέντρο στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας. Μεγάλος αριθμός αμάχων κατέφυγε στη Ράφα, μια από τις τελευταίες περιοχές για να προστατευτούν οι πολίτες από την εισβολή και μέσα σε λίγες εβδομάδες, πάνω από το μισό του συνολικού πληθυσμού της Λωρίδας της Γάζας είχε συνωστιστεί στην πόλη κατά μήκος των συνόρων με την Αίγυπτο.
Μέχρι το τέλος του έτους η διεθνής πίεση βάρυνε σημαντικά το Ισραήλ εν μέσω του μεγάλου αριθμού απωλειών μεταξύ των αμάχων και των εκτεταμένων καταστροφών στη Λωρίδα της Γάζας. Στα μέσα Δεκεμβρίου ο πρόεδρος των ΗΠΑ Jo Biden, κατά τη διάρκεια εκδήλωσης για τη συγκέντρωση χρημάτων για την προεκλογική του εκστρατεία επανεκλογής, δήλωσε ότι το Ισραήλ είχε αρχίσει να χάνει τη διεθνή υποστήριξη. Παρ’ όλα αυτά, συνεχίζει να το υποστηρίζει.
Στις αρχές Ιανουαρίου 2024, αφού είχαν αναφερθεί σχεδόν 23.000 νεκροί Παλαιστίνιοι (αριθμός που περιελάμβανε κυρίως αμάχους), το Ισραήλ ανακοίνωσε μια αλλαγή στρατηγικής που θα είχε ως αποτέλεσμα μια πιο στοχευμένη προσέγγιση. Μέχρι το τέλος Ιανουαρίου ο αριθμός των μέσων ημερήσιων θανάτων ήταν το ένα τρίτο του αριθμού του Οκτωβρίου, αλλά εξακολουθούσε να είναι υπερτριπλάσιος σε σχέση με τη σύγκρουση του 2014, την πιο θανατηφόρα στη Λωρίδα της Γάζας μέχρι το 2023.
Οι συζητήσεις που δεν οδηγούν πουθενά
Στα τέλη Ιανουαρίου, με τη μεσολάβηση του Κατάρ, της Αιγύπτου και των Ηνωμένων Πολιτειών προέκυψε ένα πλαίσιο για μια πιθανή παύση των μαχών σε τρεις φάσεις, κατά τη διάρκεια της οποίας θα διαπραγματευόταν μια συνολική συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου.
Η παύση θα περιελάμβανε την σταδιακή απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται στη Λωρίδα της Γάζας και των Παλαιστινίων αιχμαλώτων που έχουν συλληφθεί από το Ισραήλ από την έναρξη της σύγκρουσης. Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ καθώς η Χαμάς επέμενε σε εγγυήσεις ότι η ανταλλαγή ομήρων θα οδηγούσε σε μόνιμη κατάπαυση του πυρός.
Οι Ισραηλινοί αξιωματούχοι ανακοίνωσαν τον Φεβρουάριο την πρόθεσή τους να επεκτείνουν τον πόλεμο στη Ράφα, γεγονός που προκάλεσε ανησυχίες διεθνώς για το υψηλό ανθρωπιστικό κόστος μιας τέτοιας επιχείρησης. Ο Νετανιάχου επέμεινε, ωστόσο, ότι η εισβολή στη Ράφα θα προχωρήσει για να ξεριζωθεί «το τελευταίο προπύργιο» της Χαμάς.
Το IDF, στα μέσα του Μαρτίου, δήλωσε ότι θα εκκενώσει ένα μέρος των αμάχων στη Ράφα ώστε να δημιουργηθούν «ανθρωπιστικές νησίδες». Στις 25 Μαρτίου, για πρώτη φορά από το ξέσπασμα του πολέμου, οι Ηνωμένες Πολιτείες απέφυγαν να ασκήσουν βέτο σε ψήφισμα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών που ζητούσε άμεση κατάπαυση του πυρός.
Αν και οι μάχες επικεντρώθηκαν σε μεγάλο βαθμό στη Λωρίδα της Γάζας, δεν περιορίστηκαν σε αυτό το έδαφος. Οι IDF ενέτεινε πίσης τις επιδρομές του στη Δυτική Όχθη, αποκλείοντας αρκετές περιοχές. Οι αψιμαχίες με τη Χεζμπολάχ κοντά στα λιβανέζικα σύνορα απείλησαν να ανοίξουν ένα δεύτερο μεγάλο μέτωπο, αν και τόσο το IDF όσο και η Χεζμπολάχ εμφανίστηκαν διστακτικοί στην κλιμάκωση των μαχών. Έγιναν επίσης απόπειρες των δυνάμεων των Χούτι να πλήξουν το νότιο Ισραήλ -ένας ασυνήθιστος στόχος για το κίνημα με έδρα την Υεμένη- χρησιμοποιώντας πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Ο μέχρι τώρα αιματηρός απολογισμός
Οι εχθροπραξίες δεν έχουν τέλος, καθώς στη Γάζα συμπληρώθηκαν 6 μήνες (και μία μέρα) από τότε που η Χαμάς πραγματοποίησε αιφνιδιαστική επίθεση στο Ισραήλ, προκαλώντας αντίποινα τα οποία πολλοί, συμπεριλαμβανομένων αξιωματούχων και ερευνητών των Ηνωμένων Εθνών, χαρακτήρισαν ως «γενοκτονία».
Το Υπουργείο Υγείας της Γάζας αναφέρει ότι 33.175 Παλαιστίνιοι έχουν σκοτωθεί, συμπεριλαμβανομένων 13.800 παιδιών από τις 7 Οκτωβρίου. Τουλάχιστον 75.886 άλλοι έχουν τραυματιστεί.
Ο απολογισμός των νεκρών στο Ισραήλ από την επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου ανέρχεται σε 1.139, ενώ δεκάδες κρατούνται ακόμη αιχμάλωτοι. Από τις 5 Απριλίου, τα στοιχεία της CPJ δείχνουν ότι τουλάχιστον 95 δημοσιογράφοι και εργαζόμενοι στα μέσα ενημέρωσης έχουν σκοτωθεί στη Γάζα.
Το 62% των σπιτιών στη Γάζα έχουν καταστραφεί και 8 στα 10 σχολεία έχουν υποστεί ζημιές ή καταστραφεί ολοκληρωτικά. Μένει να δούμε πότε και πώς θα ολοκληρωθεί επιτέλους αυτός ο κύκλος του αίματος.
