7 σημάδια ότι πάσχεις από χαμηλή αυτοεκτίμηση
- 11 ΔΕΚ 2023
Στην εποχή που όλα «πρέπει» να γίνονται καλύτερα και πιο γρήγορα, τα φαινόμενα ατόμων που πάσχουν από χαμηλή αυτοεκτίμηση, πολλαπλασιάζονται. Οι άνθρωποι πολύ συχνά βάζουμε ψηλά τα στάνταρ και γινόμαστε οι πιο σκληροί κριτές του εαυτού μας με αποτέλεσμα απλά να καταστρέφουμε την ψυχολογία μας. Ποια είναι ωστόσο τα σημεία αυτά που δείχνουν ότι κάποιος έχει χαμηλή αυτοεκτίμηση; Παρακάτω θα βρεις τα σημάδια που φέρει κάποιος όταν αρχίζει να υποτιμά τον εαυτό του.
Συμπεριφέρεται αμυντικά
Όλοι αισθάνονται αμυντικοί μερικές φορές. Αν νομίζεις ότι σε έχουν επικρίνει άδικα ή δεν σε έχουν σεβαστεί κατά κάποιον τρόπο, είναι απολύτως φυσιολογικό να έχεις μια έντονη συναισθηματική αντίδραση σε αυτό. Συνήθως κάποιο μείγμα θυμού, θλίψης και άγχους. Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά ανάμεσα στο να αισθάνεσαι αμυντικός και στο να ενεργείς αμυντικά. Όταν έχεις χαμηλή αυτοεκτίμηση, αναζητάς αυτομάτως τρόπους για να νιώσεις καλύτερα με τον εαυτό σου. Και όταν εκδηλώνεις την αμυντική σου συμπεριφορά με αντεπίθεση, αυτό σε κάνει προσωρινά να αισθάνεσαι δυνατός και ισχυρός. Αλλά οι μακροπρόθεσμες συνέπειες σπάνια αξίζουν τον κόπο να παραμένουν εκεί.
Κριτική συμπεριφορά
Όλοι έχουμε την ικανότητα να κρίνουμε τι είναι σωστό και τι όχι και βεβαίως η κριτική ικανότητα δεν είναι ένα απλό προσόν, αλλά ένα δημοκρατικό καθήκον. Η ικανότητα όμως του να κρίνεις είναι πολύ διαφορετική από τη συνήθεια να είσαι επικριτικός. Πρώτον γιατί δεν μπορούν ή δεν πρέπει να κρίνονται πάντα τα πάντα και δεύτερον γιατί δε χρειάζονται όλα τα πράγματα υπερανάλυση.
Οι άνθρωποι με χαμηλή αυτοεκτίμηση μπορεί να συνηθίσουν να χρησιμοποιούν τις κρίσεις ως έναν τρόπο για να νιώθουν καλύτερα με τον εαυτό τους. Όταν για παράδειγμα επικρίνεις κάποιον στο μυαλό σου για ένα «χαζό» σχόλιο κατά τη διάρκεια μιας σύσκεψης στη δουλειά, υπονοείς ότι εσύ είσαι πιο έξυπνος και για αυτόν τον λόγο αισθάνεσαι για λίγο, κάπως καλύτερα. Φυσικά, τα καλά συναισθήματα είναι εφήμερα και επιφανειακά. Το να υποτιμάς τους άλλους ανθρώπους για να νιώθεις καλύτερα με τον εαυτό σου είναι μια πολύ κακή συνταγή για υγιή αυτοεκτίμηση μακροπρόθεσμα. Κατά βάθος, ξέρουμε ότι είναι μια ψευδαίσθηση. Και παρά τη σύντομη τόνωση του εγωισμού, η συνήθης κρίση των άλλων μας κάνει να νιώθουμε χειρότερα για τον εαυτό μας.
Η ικανοποίηση των άλλων ανθρώπων
Η αυτοεκτίμηση είναι η φήμη σου απέναντι στον εαυτό σου. Και η φήμη βασίζεται σε πράξεις, όχι σε συναισθήματα. Η ικανοποίηση των άλλων ανθρώπων είναι μια προσπάθεια να νιώσεις καλύτερα για τον εαυτό σου προσπαθώντας να επηρεάσεις τους άλλους, ώστε να νιώσουν καλύτερα για εσένα. Για παράδειγμα, αν συνηθίζεις να κολακεύεις το αφεντικό σου στη δουλειά, σκεπτόμενος ότι έτσι θα κερδίσεις την εύνοιά του, μπορεί σταδιακά να παραιτηθείς από όλα εκείνα που θα σε ανέβαζαν επίπεδο στη δουλειά. Το ίδιο μπορεί να συμβαίνει σε μία σχέση, όπου για να κρατήσεις το σύντροφό σου ευχαριστημένο, ίσως παραιτηθείς σταδιακά από αυτά που πραγματικά χρειάζεται από τη σχέση.
Δυστυχώς, αυτή η στρατηγική συνήθως καταλήγει να γυρίζει μπούμερανγκ. Όταν η αυτοεκτίμησή σου εξαρτάται από το αν οι άλλοι άνθρωποι αισθάνονται καλά για εσένα, τα πράγματα δεν είναι καλά. Φυσικά, είναι υπέροχο όταν οι άνθρωποι αισθάνονται όμορφα για εμάς και υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να προσπαθήσουμε να επηρεάσουμε τους ανθρώπους προς αυτή την κατεύθυνση, αλλά δεν είναι αυτή η λύση για να είμαστε εντάξει με τον εαυτό μας.
Επιδίωξη επιβεβαίωσης
Τα ανθρώπινα όντα είναι κοινωνικά πλάσματα. Έτσι, είναι φυσικό ότι όταν νιώθουμε άσχημα, αναζητούμε στους άλλους βοήθεια ώστε να νιώσουμε καλύτερα. Αν εξαρτάσαι από άλλους ανθρώπους για να νιώσεις καλά βραχυπρόθεσμα, θα καταλήξεις να νιώθεις χειρότερα για τον εαυτό σου μακροπρόθεσμα. Ο λόγος είναι αρκετά απλός: Όταν αναθέτεις τα συναισθήματά σου σε άλλους ανθρώπους, «σκοτώνεις» την εμπιστοσύνη σου στη δική σου ικανότητα να χειρίζεσαι τις συναισθηματικές δυσκολίες. Αν το κάνεις αυτό αρκετά συχνά, θα αρχίσεις τελικά να αισθάνεσαι εντελώς ανεπαρκής και ανήμπορος μπροστά στα δύσκολα συναισθήματα. Και αν συμβαίνει αυτό, πώς θα μπορούσε να μην υποφέρει η αυτοεκτίμησή σου;
Δεν επιβάλλεις τα όριά σου
Οι άνθρωποι που παλεύουν με τη χαμηλή αυτοεκτίμηση δεν εκτιμούν αρκετά τον εαυτό τους και ως αποτέλεσμα, καταλήγουν να αναβάλλουν τις επιθυμίες και τις ανάγκες τους για εκείνες των άλλων ανθρώπων. Κάθε φορά που αποτυγχάνεις να επιβάλλεις ένα όριο, είναι σαν να λες στον εαυτό σου ότι δεν είναι τόσο σημαντικός όσο οι άλλοι γύρω του. Και πώς περιμένεις να αισθάνεσαι για τον εαυτό σου αν λες συνεχώς ότι όλοι οι άλλοι έχουν μεγαλύτερη αξία από εσένα;
Από την άλλη πλευρά, ένας από τους καλύτερους τρόπους για να βελτιώσεις την αυτοεκτίμησή σου είναι να αρχίσεις να στέκεσαι στη θέση σου και να επιβάλλεις τα όρια που θέτεις. Γιατί αν θέλεις να έχεις καλύτερη φήμη με τον εαυτό σου, πρέπει να αρχίσεις να τον υπερασπίζεσαι.
Υπερβολική θετικότητα
Χρειάζεται πολύ συναισθηματικό θάρρος για να αντιμετωπίσεις τα αρνητικά της ζωής. Είναι δύσκολο να παραδεχτούμε τα λάθη μας, να αποδεχτούμε την αβεβαιότητα και όλο το άγχος της σύγχρονης ζωής, αλλά αν παλεύεις με χαμηλή αυτοεκτίμηση και δεν έχεις μεγάλη εμπιστοσύνη στον εαυτό σου, είναι τρομερά δελεαστικό να προσπαθήσεις να αποφύγεις αυτές τις σκληρές, οδυνηρές πραγματικότητες και να προσποιηθείς ότι όλα είναι καλά. Με άλλα λόγια η υπερβολική θετικότητα είναι συχνά ένας μηχανισμός άμυνας για την αποφυγή δύσκολων συναισθημάτων. Αλλά όπως οι περισσότερες στρατηγικές αποφυγής, το μακροπρόθεσμο κόστος συνήθως υπερτερεί των βραχυπρόθεσμων οφελών.
Αναποφασιστικότητα
Όλοι πηγαινοερχόμαστε με μεγάλες αποφάσεις στη ζωή. Αλλά όταν η αναποφασιστικότητα γίνεται μια μόνιμη κατάσταση, τα πράγματα είναι σοβαρά. Για παράδειγμα, είναι ΟΚ να σκέφτεσαι και να ξανασκέφτεσαι το εάν θα αλλάξεις δουλειά, αλλά όταν ταλαιπωρείσαι για ώρες για πράγματα όπως από πού θα παραγγείλεις, ή τι θα δεις στο Netflix, τότε υπάρχει πρόβλημα. Η χαμηλή αυτοεκτίμηση οδηγεί συχνά σε χαμηλά επίπεδα εμπιστοσύνης στον εαυτό σου και όταν δεν εμπιστεύεσαι τον εαυτό σου, συμπεριλαμβανομένων των ικανοτήτων σου στη λήψη αποφάσεων, είναι σύνηθες να μην μπορείς να πάρεις τις σωστές αποφάσεις και να τις αναθέτεις στους άλλους ανθρώπους γύρω σου.