7 μαθήματα για το χρήμα από τον Βενιαμίν Φραγκλίνο
- 10 ΜΑΡ 2023
Πώς θα βγουν τα μαθηματικά στο τέλος του μήνα; Κάτι τέτοιες στιγμές που η απελπισία χτυπάει την πόρτα, βοηθάει να κρατηθούμε από αποφθέγματα και συμβουλές ανθρώπων που καθόρισαν τον ρου της ιστορίας, διδάσκοντας έναν νέο τρόπο για το πώς αντιμετωπίζουμε το χρήμα. Για παράδειγμα, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος.
Πρόκειται για έναν από τους «πατέρες» του αμερικανικού έθνους. Έχοντας παράξει σημαντικό έργο στην τεχνολογία (επιχείρησε να λανσάρει καταψύκτη στα μέσα του 18ου αιώνα), τη δημοσιογραφία, τις εθνογραφικές μελέτες, τη μετεωρολογία, την εθνογραφία, την ωκεανογραφία, αλλά και την εσωτερική και εξωτερική πολιτική, ήταν ένας από τους πολιτικούς που υπέγραψαν τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας αλλά και το Σύνταγμα της Αμερικής.
Σήμερα, θεωρείται ο σημαντικότερος «πρόεδρος» των ΗΠΑ χωρίς να έχει περάσει από τον θώκο της προεδρίας, ενώ απεικονίζεται στο χαρτονόμισμα των 100 δολαρίων. Η ζωή του μπορεί να χαρίσει χρήσιμα οικονομικά διδάγματα μέχρι και σήμερα.
Αναγνωρίζοντας την αξία των πραγμάτων
Όταν ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ήταν 7 ετών, είχε δει ένα παιδί στη γειτονιά του να παίζει με μια σφυρίχτρα. Αμέσως ενθουσιάστηκε τόσο πολύ με το παιχνίδι του, που του έδωσε όλα τα λεφτά που είχε στις τσέπες του για να το αγοράσει. Όταν γύρισε σπίτι όμως, η πραγματικότητα τον προσγείωσε ανώμαλα: Οι γονείς του με το που είδαν τη σφυρίχτρα, τον μάλωσαν, γιατί για να την αποκτήσει την είχε πληρώσει τέσσερις φορές πάνω από την αξία της.
Αυτό το περιστατικό έγινε ο φάρος αλήθειας του ως προς την αναζήτηση της πραγματικής αξίας των πραγμάτων.
Φτιάξε μόνος σου αυτά που έχεις ανάγκη
Ο πατέρας του ήθελε να τον φέρει στην εκκλησία και να αφοσιωθεί στη μελέτη του κλήρου. Στη συνέχεια όμως, αποφάσισε να τον πάρει στη δούλεψή του, να του μάθει πώς να φτιάχνει κεριά.
Εκείνος δε διασκέδαζε ιδιαίτερα σε αυτή τη δουλειά. Τότε, ο πατέρας του, τον πήγε ως βοηθό σε διάφορους μάστορες που γνώριζε. Αν και τελικά, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος δεν έγινε ούτε οικοδόμος ούτε επιπλοποιός, αυτές οι εμπειρίες του έδωσαν έμπνευση και όσο ο χρόνος περνούσε έβλεπε αυτή την εσωτερική ανάγκη που είχε για ανεξαρτησία να μεγαλώνει διαρκώς.
Αυτή η ανάγκη τον ώθησε σε κάποιες μικρές, αλλά σημαντικές απόπειρες χειραφέτησης: Πρώτα, ως φοιτητής, έμαθε να μαγειρεύει μόνος του και με τα χρήματα που του έδινε η οικογένειά του για να πληρώνει το φαγητό στην εστία της σχολής αγόραζε περισσότερα βιβλία.
Στη συνέχεια, όταν αποφάσισε να γράψει και να εκδώσει τα πρώτα του κείμενα, είδε ότι δεν υπήρχαν εκτυπωτές στην περιοχή της Φιλαδέλφεια όπου ζούσε, με κάθε χειρόγραφο να αποστέλλεται στην Αγγλία (!) για εκτύπωση. Τότε βρήκε τη λύση: Έγινε ο πρώτος Αμερικάνος που έφτιαξε δικό του εκτυπωτή και δικό του μελάνι.
Επένδυσε στον εαυτό σου
Το πραγματικό «κεφάλαιο» που έχει να διαφυλάξει ο καθένας μας και να επενδύσει σωστά, σύμφωνα με τον Βενιαμίν Φραγκλίνο, είναι ο ίδιος ο εαυτός μας. Έτσι, είχε μάθει να κλείνει τα αυτιά του στην εκπαίδευση και στη δουλειά που ήθελε να του επιβάλει ο πατέρας του. Αντ’ αυτού, προτιμούσε να διαβάζει ανηλεώς, να «ρουφάει» βιβλιοθήκες με σκοπό να βρει τα πράγματα που θα μπορούσαν του χαρίσουν όχι μόνο μια καλή καριέρα με γενναίες αμοιβές, αλλά και μία όμορφη ζωή, με συνεργασίες, φιλίες και σχέσεις που θα άντεχαν στο χρόνο.
Μάντεψε: Το κατάφερε και με το παραπάνω.
Βρες ανθρώπους με τις ίδιες αξίες
Σε μία από τις πρώτες του επιχειρηματικές απόπειρες βρέθηκε στο Λονδίνο, με σκοπό να ανοίξει εκτυπωτική εταιρεία. Εκεί βρέθηκε με τον παιδικό του φίλο James Ralph, που προσπαθούσε να βρει στην Αγγλία ως ηθοποιός, δημοσιογράφος ή έστω δημόσιος υπάλληλος. Καθώς, λοιπόν, προσπαθούσε να στήσει τη δουλειά του, ο Ralph του δανειζόταν διαρκώς χρήματα, όντας άνεργος που δεν μπορούσε να στεριώσει σε δουλειά.
Όταν ο κόμπος έφτασε στο χτένι, ο Franklin αποφάσισε να σταματήσει να λειτουργεί ως κουμπαράς για το συγκάτοικό του και οι δυο τους ξέκοψαν. Τότε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος αποφάσισε να αναζητά αποκλειστικά φίλους με τους οποίους μοιραζόταν ίδιες αξίες.
Ο χρόνος είναι χρήμα
Έχει διηγηθεί μία από τις πρώτες γνωστές ιστορίες της κατηγορίας «φέρε μου τον υπεύθυνο σου παιδί μου» και έχει αξία να τη θυμηθούμε.
Ήταν ένας περαστικός που ήθελε να αγοράσει ένα από τα εκτυπωμένα βιβλία στο μαγαζί του. «Πόσο θέλεις γι’ αυτό», ρώτησε τον υπάλληλο και εκείνος του απάντησε «1 δολάριο». Του φαινόταν ακριβό. «Μπορώ να σου δώσω λιγότερα γι’ αυτό», ρώτησε με επιμονή. Τότε, με τη σειρά του επέμεινε και ο υπάλληλος, λέγοντας πως η τιμή είναι αυτή και δεν αλλάζει.
«Μήπως είναι ο κύριος Βενιαμίν Φραγκλίνος στο μαγαζί», τον ρώτησε ο νευριασμένος πελάτης. «Ναι και δουλεύει, δε θέλει να τον ενοχλήσουν», απάντησε ο υπάλληλος. Όμως ο πελάτης μπήκε μέσα και ζήτησε μία καλύτερη τιμή για το βιβλίο που ήθελε να αγοράσει. «Η καλύτερη τιμή που μπορώ να κάνω είναι 1,5 δολάριο», αποκρίθηκε τότε με σιγουριά. «Μα, ο υπάλληλος σας μου το έδινε 1 δολάριο», απάντησε απορημένος ο πελάτης. «Όντως. Εγώ όμως μόλις έχασα ένα δολάριο διακόπτοντας τη δουλειά μου για να σας μιλήσω», του εξήγησε και τον αποστόμωσε.
Αξίζει να τονίσουμε πως ο άντρας αγόρασε το βιβλίο, δίνοντας όσα του ζήτησε ο Βενιαμίν Φραγκλίνος. Η φράση «ο χρόνος είναι χρήμα» ανάγεται στον κεντρικό πρωταγωνιστή αυτού του κειμένου. Όσο κι αν ακούγεται σαν μία κυνική καπιταλιστική ρήση, είναι κάτι πέρα για πέρα αληθές. Κάθε δουλειά που αφήνεις στη μέση: που ακυρώνεις/αναβάλλεις για ασήμαντη αφορμή, μπορεί άμεσα να έχει αντίκτυπο στην αμοιβή σου.
Κάνε υπομονή και αφιερώσου σ’ αυτό που αγαπάς
«Επιδιώκω να αφιερώνομαι σε κάθε δουλειά με την οποία καταπιάνομαι και όχι να αποσπώ το μυαλό μου από τη δουλειά, με διάφορες εργασίες που υπόσχονται γρήγορο πλουτισμό. Η υπομονή είναι το πιο αξιόπιστο μέσο εύρεσης πραγματικού πλούτου μέσα από την εργασία», είχε γράψει ο ίδιος ο Βενιαμίν Φραγκλίνος σε ηλικία μόλις 20 ετών.
Φυσικά, η δημιουργία του δικού του καταστήματος εκτυπωτικών εργασιών δεν ήταν καθόλου εύκολη υπόθεση. Μέσα σε διάστημα 10 ετών, επιχείρησε να εργαστεί σε τυπογραφεία του Λονδίνου, να μάθει άψογα τη δουλειά, να βρει τα απαραίτητα κεφάλαια και τον χώρο των ονείρων του.
Μέχρι τότε, ζούσε πενιχρά, αλλά με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον της εργασιακής του ανεξαρτησίας, πάνω στο αντικείμενο που αγαπούσε.
Τα λεφτά όντως φέρνουν την ευτυχία
Ο πλούτος για τον Βενιαμίν Φραγκλίνο δε μετρούνταν με πολυτέλεια, αλλά με βελτίωση της ζωής. Εκείνος συνέδεε την απόκτηση οικονομικής άνεσης με μια ζωή που περιλάμβανε τις αγαπημένες του ασχολίες όπως το διάβασμα (σε μεγάλη αφθονία) και τη δυνατότητα να περνάει δημιουργικό χρόνο κάνοντας παρέα με ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεται τα ίδια ιδανικά και τον ίδιο τρόπο σκέψης.
Αυτή ήταν η πραγματική ευτυχία που του έφεραν τα χρήματα, όταν σε ηλικία 40 ετών κατάφερε να πουλήσει το τυπογραφείο του, έχοντας μαζέψει αρκετά χρήματα για την υπόλοιπη ζωή του.
