8 βιβλία για να διαβάσεις στις διακοπές των Χριστουγέννων
- 15 ΔΕΚ 2023
Το διάβασμα απαιτεί χρόνο. Όταν δεν υπάρχει χρόνος, απαιτεί θέληση. Και κάπου εκεί, στο μικρό κενό που προκύπτει μεταξύ των επαγγελματικών υποχρεώσεων και του αναγκαστικής πολλές φορές κοινωνικοποίησης, εμφανίζονται τα Χριστούγεννα για παίξουν τον ρόλο του ειρηνοποιού και να αποκαταστήσουν τη σχέση μας με τα βιβλία που, λόγω των παραπάνω, περνούσε μια κρίση.
Άλλωστε, αποτελεί κοινό μυστικό πως, η τελευταία φορά που πολλοί από εμάς κράτησαν ένα βιβλίο, ήταν το μακρινό πια καλοκαίρι, τότε που τα πόδια μας βυθίζονταν στην καυτή άμμο και το χλωριούχο νάτριο άφηνε το λευκό του αποτύπωμα στο σώμα μας μετά από κάθε βουτιά.
Τώρα, έφτασε η ώρα της κουβέρτας, της ζεστής σοκολάτας (υπάρχουν πολλά κλισέ στη συλλογή μας, θα χρησιμοποιήσουμε τα δύο) και των γιορτινών στολισμών. Στα χαριτωμένα λαμπάκια (λαμπιόνια για τους σκληρούς) που τοποθετήθηκαν τον χειμώνα του 2018 και ξέμειναν μέχρι και σήμερα στο σύνθετο της τηλεόρασης αναφερόμαστε, ναι, αυτά θα δημιουργήσουν την κατάλληλη ατμόσφαιρα ώστε να ανοίξεις μετά από μήνες ένα βιβλίο -ελπίζουμε όχι μόνο για το Instagram story σου.
Στη λίστα που ακολουθεί, θα βρεις παλιές και νέες κυκλοφορίες, all time classics, πολλές και λίγες σελίδες, βιβλία που διαβάζονται σε μία εβδομάδα με εντατική ανάγνωση και βιβλία που διαβάζονται σε δύο μέρες, στο πήγαινε-έλα του μετρό.
Τις μέρες που λιγόστευε το φως | Εugen Ruge
Ο Eugen Ruge, γεννημένος το 1954 στη ρωσική πόλη Σόσβα, στα Ουράλια, γράφει για την πολυτάραχη ιστορία μιας οικογένειας από την Ανατολική Γερμανία που εκτείνεται από τα χρόνια της εξορίας των μελών της τη δεκαετία του 1940 έως την περίοδο της Πτώσης του Τείχους το 1989 και την πιο σύγχρονη εποχή.
Στο επίκεντρο βρίσκονται τρεις γενιές: οι παππούδες, αμετανόητοι κομμουνιστές, επιστρέφουν στη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας από την εξορία τους στο Μεξικό για να συνεισφέρουν στην ανοικοδόμηση του νέου κράτους. Ο γιος τους, που μετανάστευσε στη Μόσχα σε νεαρή ηλικία και εκτοπίστηκε σε στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας στη Σιβηρία, επιστρέφει και εκείνος με τη Ρωσίδα γυναίκα του σε μια μικροαστική κοινωνία που πιστεύει ότι μπορεί να αλλάξει.
Ωστόσο, ο εγγονός νιώθει να ασφυκτιά ολοένα και περισσότερο στην πατρίδα που επέλεξαν οι παππούδες και οι γονείς του – και τότε, την ημέρα των ενενηκοστών γενεθλίων του παππού του, αποφασίζει να φύγει προς τη Δύση. Η λάμψη της πολιτικής ουτοπίας μοιάζει να σβήνει από γενιά σε γενιά… τις μέρες που λιγόστευε το φως.
Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν | Betty Smith
Γυρίζουμε στο 1912, τότε που η εντεκάχρονη Φράνσι Νόλαν ζει σε μια φτωχογειτονιά του Μπρούκλιν, με τον αδερφό της Νίλι και τους γονείς τους, τον Τζόνι και την Κέιτι. Η μητέρα της, αποφασισμένη να προσφέρει μια καλύτερη τύχη στα παιδιά της, εργάζεται ως καθαρίστρια για να εξασφαλίζει τα προς το ζην – βοηθάνε βέβαια και τα μικρά με όσα καταφέρνουν να βγάζουν από τις διάφορες μικροδουλειές που κάνουν. Το σίγουρο είναι πως δεν μπορούν να βασιστούν στον γεμάτο καλοσύνη Τζόνι, γιατί είναι αλκοολικός και δε στεριώνει σε καμία δουλειά. Οι δυσκολίες είναι πολλές.
Από τη στιγμή που γεννήθηκε η Φράνσι έπρεπε να είναι δυνατή. Γιατί δεν είναι εύκολη υπόθεση να μεγαλώνει κανείς υπό τέτοιες συνθήκες. Χρειάζονται σθένος, προνοητικότητα και οξυδέρκεια. Έτσι εκείνη, για να ξεφύγει από τον φτωχό κόσμο της, καταφεύγει στη φαντασία της και βρίσκει διέξοδο στην αγάπη της για τα βιβλία.
Η Betty Smith αποτυπώνει με αριστοτεχνικό τρόπο την καθημερινή ζωή στις φτωχογειτονιές του Μπρούκλιν: τις σαββατιάτικες βόλτες, το παιδομάνι που μαζευόταν στους δρόμους, τον ενθουσιασμό για τις γιορτές και τα γλέντια αλλά και τις δυσκολίες, τις εντάσεις και τις στεναχώριες. Με γλώσσα τρυφερή αλλά συνάμα ωμή, η Betty Smith μας μεταφέρει με μαεστρία το κλίμα της εποχής και παράλληλα παρουσιάζει τις βαθιές οικουμενικές αλήθειες που απασχολούν διαχρονικά τους ανθρώπους.
Η Φόνισσα | Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης
Παίζουμε το παιχνίδι της επικαιρότητας, αλλά για καλό σκοπό. Η Χαδούλα, η λεγόμενη Φράγκισσα ή αλλιώς Φραγκογιαννού, έγινε αντικείμενο μελέτης από εγκληματολόγους, νομικούς, ψυχολόγους και ψυχιάτρους, λογοτέχνες και κριτικούς. Προσεγγίζοντας ο καθένας από τη δική του σκοπιά τη γραία Χαδούλα, θέλησε να ερμηνεύσει τις αποτρόπαιες πράξεις της, να εισχωρήσει στο μυαλό της και να κατανοήσει το αδιανόητο ανοσιούργημα της παιδοκτονίας.
Αυτό, όμως, που καθιστά τη Φόνισσα κορυφαίο κείμενο στο σύνολο της νεοελληνικής πεζογραφίας δεν είναι το γεγονός ότι απασχόλησε και απασχολεί με πάθος τους ειδικούς, αλλά το ότι από την πρώτη δημοσίευσή της το 1903 συνεχίζει να καθηλώνει, στο πέρασμα ενός τουλάχιστον ολόκληρου αιώνα, κάθε αναγνώστη που πιάνει στα χέρια του το αξεπέραστο ψυχογραφικό διήγημα.
Σήμερα, πιο επίκαιρο από ποτέ, το έργο του Παπαδιαμάντη εκφράζει κάθε σκεπτόμενο άνθρωπο που αναζητά τη δικαιοσύνη σε μια κοινωνία που μπορεί ακόμη να θεωρεί τη γυναίκα κατώτερο είδος. Υπάρχει άραγε συγχώρεση για το ασυνήθιστο κακό που διαπράττει η Φραγκογιαννού; Μήπως πράγματι απλώς «ψηλώνει ο νους της», χάνει τα λογικά της, όπως αναφέρει ο δημιουργός της, σε μια προσπάθεια να τη δικαιολογήσει, ή μήπως η ηρωίδα του Παπαδιαμάντη είναι το θύμα μιας κοινωνίας που μισεί τις γυναίκες;
Καθάρματα | Patrick Radden Keefe
Με οξυδερκείς παρατηρήσεις, αποκαλυπτικές συνεντεύξεις και έπειτα από ενδελεχή έρευνα, ο Patrick Radden Keefe παρουσιάζει δώδεκα ιστορίες εγκλήματος και τιμωρίας. Ο βραβευμένος δημοσιογράφος εξετάζει, ανάμεσα σε άλλα, αν ο πληροφοριοδότης που τόλμησε να αποκαλύψει το ξέπλυμα χρήματος σε μια ελβετική τράπεζα ήταν ήρωας ή παραμυθάς, μιλάει για τον πολυετή αγώνα σύλληψης ενός διεθνούς εμπόρου όπλων, σκιαγραφεί το παρελθόν μιας μαζικής δολοφόνου αλλά και το προφίλ μιας παθιασμένης δικηγόρου που υπερασπίζεται τις ζωές διαβόητων δολοφόνων, αποκαλύπτει πώς ένας από τους μεγαλύτερους θησαυρούς της Αφρικής πέρασε στον έλεγχο ενός πάμπλουτου Ισραηλινού, σε ένα βιβλίο που θα κρατήσει το ενδιαφέρον σας αμείωτο μέχρι την τελευταία σελίδα.
Ο λύκος της στέπας | Hermann Hesse
Στην εκπληκτική, κλασική σειρά Μίνωας, θα βρείτε ένα από τα καλύτερα βιβλία όλων των εποχών. Ο μελαγχολικός Χάρρυ Χάλλερ ζει σε ένα νοικιασμένο δωμάτιο. Η απέχθεια που νιώθει για τον μοντέρνο τρόπο ζωής τον ωθεί να μένει μόνος – σαν ένας λύκος της στέπας. Και παρόλο που αποζητά την ανθρώπινη ζεστασιά και τη συντροφικότητα, αδυνατεί να συμβιβαστεί με την υποκρισία των αστικών αξιών. Ωστόσο, γνωρίζοντας την ανέμελη αλλά και απατηλή Ερμίνε θα νιώσει τα ψήγματα μιας πιθανής ευτυχίας.
Ο Χάλλερ αγωνίζεται να συμβιβάσει την αρχέγονη, άγρια φύση του λύκου με τις επίπλαστες κοινωνικές επιταγές. Διχασμένος ανάμεσα στην ύλη και στο πνεύμα, προσπαθεί να ανακαλύψει τη βαθύτερη φύση του και να συμφιλιωθεί με τους ανθρώπους και τη ζωή. Μεταθέτοντας τα όρια μεταξύ φαντασίας και πραγματικότητας, ο Χάρρυ Χάλλερ επιδιώκει να βγει από την απομόνωση, ανασύροντας από τα σκονισμένα κιτάπια της καθημερινότητας τη μέθεξη και την ελευθερία.
Ο λύκος της στέπας εκδόθηκε το 1927 και ήταν το μυθιστόρημα που χάρισε στον Έσσε την παγκόσμια αναγνώριση. Αποτελεί ένα δυνατό ανάγνωσμα, που ιχνηλατεί τα σκοτεινά μονοπάτια της ανθρώπινης ψυχής και μας παρασύρει στη δίνη του.
Η Καμπάνα | Iris Murdoch
Η Ντόρα Γκρίνφιλντ, μετά από έξι μήνες χωρισμού, αποφασίζει να επιστρέψει στον άντρα της, τον Πολ. Ο Πολ, ιστορικός τέχνης, κάνει έρευνα στο Αβαείο Ίμπερ, ένα γυναικείο μοναστήρι στο Γκλόστερσιρ, και φιλοξενείται από μια κοσμική θρησκευτική κοινότητα που είναι εγκατεστημένη εκεί κοντά.
Τα μέλη της ζουν και δουλεύουν υπό την καθοδήγηση του αρχηγού τους, Μάικλ Μιντ, και το άγρυπνο βλέμμα της Ηγουμένης. Η άφιξη της Ντόρα συμπίπτει με τις χαρούμενες προετοιμασίες για την υποδοχή της καινούριας καμπάνας του Αβαείου, που θα αντικαταστήσει την παλιά, ένα θρυλικό σύμβολο που έχει χαθεί εδώ και χρόνια.
Η ευφορία είναι διάχυτη, η κοινότητα του Αβαείου μοιάζει με μικρό Παράδεισο. Ώσπου, ξαφνικά, ανακαλύπτουν την παλιά καμπάνα. Και την ίδια στιγμή αρχίζουν να αποκαλύπτονται όλες οι δυσαρμονίες, τα μυστικά, όσα κρύβει κι όσα ποθεί ο καθένας τους… Μια κωμικοτραγική ιστορία για τη θρησκεία, τον πόθο, τη μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό, με τη βαθιά φιλοσοφική ματιά της Iris Murdoch, που μεταφράζεται για πρώτη φορά στα ελληνικά.
Πλατεία Κλαυθμώνος | Γιώργος Συμπάρδης
Ο πρώτος χρόνος της δικτατορίας των Συνταγματαρχών μέσα από τα μάτια ενός δεκαεννιάχρονου φοιτητή της Νομικής. Η σύλληψή του στο κηπάριο της πλατείας Κλαυθμώνος και η περιπλάνησή του στον κόσμο των ομοφυλοφίλων της εποχής. Η αναδρομή στο παρελθόν της ενηλικίωσης του νεαρού αφηγητή και ταυτόχρονα μία κατάδυση στον θολό βυθό του οικογενειακού του περιβάλλοντος: Η μητέρα, ο πατέρας και ο τρίτος άνθρωπος που μπαινόβγαινε παλιά στο σπίτι.
Η χρονιά της μαγικής σκέψης | Joan Didion
Την παραμονή Πρωτοχρονιάς του 2003, η Joan Didion είδε τον άντρα της John Gregory Dunne να σωριάζεται στο πάτωμα την ώρα του δείπνου. Οι γιατροί δεν κατάφεραν να τον σώσουν η καρδιά του συζύγου της τον πρόδωσε. Μέσα σε ελάχιστα δευτερόλεπτα, ένας ευτυχισμένος γάμος σαράντα ετών έφτασε στο τέλος του, ένα τέλος βίαιο, άδοξο, αναπάντεχο. Η Joan Didion, μία από τις πιο εμβληματικές φωνές της σύγχρονης αμερικανικής λογοτεχνίας, αφηγείται την προσωπική, όσο και πανανθρώπινη εμπειρία της, επιστρέφοντας παράλληλα στις χαρές και στις απογοητεύσεις του πολύχρονου γάμου της, προσφέροντάς μας ένα εκπληκτικό βιβλίο συνταρακτικής ειλικρίνειας. Βαρύ, ασήκωτο, υπέροχο βιβλίο.
