Becky Hammon: H γυναίκα που αλλάζει το NBA

Στις 30 Δεκεμβρίου 2020, οι Spurs αντιμετώπισαν τους Lakers στο Σαν Αντόνιο. Σχεδόν τέσσερα λεπτά πριν τη λήξη του δεύτερου δεκαλέπτου, ο προπονητής των Spurs, Gregg Popovich, χρεώθηκε με δύο τεχνικές ποινές κάτι που είχε σαν αποτέλεσμα την αποβολή του από το παιχνίδι. Head coach αναλαμβάνει η Becky Hammon. Το ντεμπούτο της θα μπορούσε να γίνει και την προηγούμενη σεζόν, στο παιχνίδι των Spurs με τους Portland Trail Blazers, αν ο “Pop” δεν προτιμούσε τον Tim Duncan να ενεργήσει ως head coach, μετά την αποβολή του.

Η προπονητική πορεία της Becky Hammon στο NBA απασχολεί τα αμερικανικά αθλητικά media ήδη από το 2014, όταν έγινε η πρώτη γυναίκα που προσλήφθηκε full-time ως μέλος του τεχνικού επιτελείου και ειδικά στο πόστο του βοηθού προπονητή. Μια κίνηση που δεν θα μπορούσε να γίνει σε κάποια άλλη ομάδα εκτός από τους San Antonio Spurs, την οποία προπονεί από το 1996 ο Gregg Popovich, αυτή η τιτάνια μορφή του αμερικανικού μπάσκετ.

O τότε Πρόεδρος Barack Obama συνεχάρη στο Twitter τους Spurs για την full-time πρόσληψη της Hammon. H ηθοποιός Elizabeth Banks (The Hunger Games) την υποστήριξε στο YouTube. Η πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Nancy Pelosi εξέφρασε τον θαυμασμό της. Η θρυλική μορφή του μπάσκετ, Nancy Lieberman, υποκλίθηκε στο ταλέντο της και στις προσπάθειές της να φτάσει ψηλά. Μέχρι το 2014, όσες γυναίκες βρέθηκαν στον κόσμο του NBA, είτε πρόσφεραν τις υπηρεσίες τους εθελοντικά στους πάγκους ομάδων, όπως η Lisa Boyer στον πάγκο των Cleveland Cavalliers το 2002, είτε υπήρξαν διαιτητές, με την αρχή να γίνεται το 1997.

“I want to commend the @Spurs for…hiring Becky Hammon as the first female full-time assistant coach in the @NBA” —President Obama

— White House Archived (@ObamaWhiteHouse) January 12, 2015

Τα υποτιμητικά και τα άκρως σεξιστικά σχόλια δεν έλειπαν από την ανακοίνωση της πρόσληψής της. «Τι δουλειά θέλει μια γυναίκα στο NBA; Να ψήνει μπισκοτάκια στους παίκτες;» ρώτησε ένας χρήστης του Twitter. Η ηχηρή απάντησή της ήρθε στο Summer League του 2015, όταν ο Popovich της ανέθεσε τον «πάγκο» στο Πρωτάθλημα του Λας Βέγκας, το οποίο κέρδισε. Δεν ήταν η πρώτη φορά που η Becky Hammon έπρεπε να αποδείξει πως αξίζει να βρίσκεται στον χώρο του μπάσκετ, αλλά ούτε και η τελευταία. Οι κλειστές πόρτες, οι βρισιές, οι επιθέσεις και ο ανδροκρατούμενος χώρος του μπάσκετ την πλήγωναν, αλλά αμέσως την πείσμωναν στο να πετύχει όποιον στόχο είχε στο μυαλό της ήδη από την εφηβεία της.

Από τη Ντακότα στο Κολοράντο

Στο πορτρέτο της Hammon που επιμελήθηκε το Bleacher Report, o πατέρας της, προπονητής μπάσκετ για δεκαετίες, ίσως να υπερβάλλει όταν δηλώνει πως «ήταν σαν να γεννήθηκε με μια μπάλα του μπάσκετ». Η Rebecca Lynn Hammon όμως έχει μάθει να ντριπλάρει ήδη από τα πέντε της. Σε μια πόλη όπου οι γυναίκες δεν ενδιαφέρονταν για το άθλημα η Hammon πήγαινε σε αλάνες, γηπεδάκια και αυλές και ζητούσε από τα αγόρια να παίξει μαζί τους. Τα υποτιμητικά τους βλέμματα άλλαζαν αμέσως με το που την έβλεπαν να ντριμπλάρει και να κάνει τους ελιγμούς της με την μπάλα.

Συμμετείχε σε διαγωνισμούς της ΧΑΝ (YMCA) σε ομάδες αγοριών. Το ύψος της (1,68) ξεγελούσε το ταλέντο της. Με τη μπάλα στα χέρια ήταν ασταμάτητη. Όχι ως προς την ταχύτητα, αλλά ως προς την αντίληψη της στον χώρο, στο πώς έβλεπε το γήπεδο. Πάσαρε την κατάλληλη στιγμή, γνώριζε πότε έπρεπε να σουτάρει. Ο εγωισμός δε χωρούσε στο παρκέ όσο έπαιζε αυτή. Εκτός κι αν αντιμετώπιζε τον μεγάλο της αδερφό και τον μπαμπά, όπου ο υγιής ανταγωνισμός που χαρακτηρίζει τη σχέση τους έπαιρνε τη μορφή «ένοπλης» σύρραξης, με ένα nerf στο χέρι ή με απανωτά καρφώματα.

Στην εφηβεία της, είχε πολλά χόμπι, πιο επικίνδυνα και πιο κοντά στο ντόπιο DNA. Το κυνήγι και το ψάρεμα αποτελούν παράδοση για τους κατοίκους της Ράπιντ. Η αδρεναλίνη ξεχειλίζει. Τα καλοκαίρια, ο πατέρας της την έστελνε σε κατασκηνώσεις μπάσκετ. Δούλεψε την τεχνική της, μιμείθηκε κινήσεις και σουτ, έφτιαξε το άλμα της, όταν οι υπόλοιποι ξεκουράζονταν. Η Hammon ήθελε πάση θυσία να μπει στο NBA παρόλο που δεν είχε δημιουργηθεί ακόμα το Γυναίκειο Πρωτάθλημα Μπάσκετ. O πατέρας της δεν ήθελε να της κόψει τα φτερά, αλλά το ανδροκρατούμενο άθλημα της επέτρεπε να διεκδικήσει στην καλύτερη περίπτωση μια κολεγιακή υποτροφία.

Συμμετείχε στην ομάδα του Λυκείου της, σπάζοντας το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, όμως οι scouters των Κολεγίων που επισκέπτονταν τη Ράπιντ για να εντοπίσουν ταλέντα είχαν άλλη άποψη. Το ύψος και η ταχύτητά της δεν αρκούσαν για να της δώσουν υποτροφία σε κάποιο Πανεπιστήμιο, εκτός από το Colorado State.

Η αδιαφορία των scouters για την Hammon ξένισε τους υπεύθυνους του Colorado State. Να ήταν το χρώμα της; Η προέλευσή της από τη Νότια Ντακότα; Το ύψος της; Όλες αυτές οι στερεοτυπικές κρίσεις καταρρίφτηκαν μόλις η Hammon έβαλε το Colorado State στον χάρτη του Κολεγιακού Πρωταθλήματος. Η ομάδα έφτασε στη φάση των 16, με ρεκόρ 33 – 3. Η Hammon έσπασε κάθε ρεκόρ στο Colorado State και ξεπέρασε τον μετέπειτα NBAer των Nets και 76ers, Keith Van Horn (η φάτσα στο NBA Jam 99 της Nintendo), στον πίνακα των σκόρερ. Προς τιμήν της, αποσύρθηκε η φανέλα της με το νούμερο 25 από το Κολέγιο.

Από το WNBA στους Ολυμπιακούς

Μόλις τρία χρόνια πριν την αποφοίτηση της, ιδρύθηκε το WNBA. Η Becky Hammon συμμετείχε στη draft day των ομάδων του πρωταθλήματος του 1999, χωρίς όμως να επιλεχτεί από καμία ομάδα. Για άλλη μια φορά, τα κατορθώματά της επισκιάστηκαν από το ύψος και την ταχύτητά της.

Η New York Liberty της πρόσφερε συμβόλαιο ως training camp fodder – κάτι σαν «αναπληρωματικός του αναπληρωματικού». Το camp fodder είναι κάτι σαν κατασκήνωση με ενενήντα παίκτες, όπου παγκίτες και drafters προπονούνται διαρκώς, για να αποκτήσουν τις απαραίτητες δεξιότητες και ικανότητες που θα τους δώσουν μια θέση στο ρόστερ.

Πολύ σύντομα, βρισκόταν μεταξύ πάγκου και παρκέ σαν πλέι μέικερ. Στη θέση της Teresa Witherspoon, ενός θρύλου του Γυναικείου Μπάσκετ. Με την είσοδό της, άλλαζε το παιχνίδι. Μια διαρκώς επιτυχημένη λύση από τον πάγκο που βρήκε τη θέση της στην αρχική πεντάδα για πρώτη φορά το 2003. Συμμετείχε τρεις φορές στο All-Star Game, έπαιξε μπάσκετ off-season στην Ιταλία, και το 2006 αποχώρησε από τη Νέα Υόρκη για να δοκιμάσει την τύχη της στην Ισπανία. Το 2007 επέστρεψε στις ΗΠΑ για λογαριασμό των San Antonio Stars.

Στους Stars, αδιαφόρησαν για το ύψος και την ταχύτητά της. Την απέκτησαν βάσει των στοιχείων που την έκαναν να ξεχωρίσει στο Κολεγιακό Πρωτάθλημα και την Liberty. Ομαδικότητα, θανατηφόρα άλματα και μακρινά σουτ. Η Becky Hammon έσωζε την ομάδα κάθε φορά που χρειαζόταν. Την πήρε από το χέρι για να σπάσει το ρεκόρ νικών κάτι που της έδωσε τη δεύτερη θέση στην ψηφοφορία για την MVP της χρονιάς πίσω από την Αυστραλιανή Lauren Jackson των Seattle Storm. Ήταν σχεδόν σίγουρη ότι θα επιλεγεί στην Εθνική Ομάδα που θα ταξίδευε στους Ολυμπιακούς του 2008 στο Πεκίνο. Η Team USA ήταν ένα από τα όνειρά της.

Η Hammon όμως δεν ήταν ικανοποιημένη οικονομικά με το συμβόλαιό της. Όταν οι ετήσιες αμοιβές των παικτών του NBA ξεκινούσαν από πεντακόσιες χιλιάδες, στο WNBA μετά βίας άγγιζαν τις εκατό. Η Hammon αμειβόταν με ενενηνταπέντε. Στη διάρκεια της off-season, διαπραγματεύηκε τετραετές συμβόλαιο με τη μοσχοβίτικη CSKA, με τις απολαβές της να αυξάνονται σε περίπτωση συμφωνίας κατά δύο εκατομμύρια συν την υπηκοότητα – όρος του συμβολαίου.

Την περίοδο της διαπραγμάτευσης, η Hammon πληροφορήθηκε ότι δεν ήταν στην τελική 12άδα που θα ταξίδευε στους Ολυμπιακούς. Οι ατζέντηδές της πήραν τηλέφωνο στην Ομοσπονδία, αλλά κανείς δεν βγήκε στο τηλέφωνο. Η οικογένεια και οι φίλοι της πίστεψαν ότι η μη επιλογή της ήταν προϊόν ευνοιοκρατίας. Δεν ήταν, άλλωστε, η πρώτη φορά που θα έμενε στην απ’ έξω από κάτι που ήταν σίγουρη πως της άξιζε. Όσο κι αν στενοχωρήθηκε, δεν το έβαλε κάτω. Υπέγραψε στην CSKA και έκανε χρήση της διπλής υπηκοότητας για μια θέση στην Εθνική Ομάδα Μπάσκετ της Ρωσίας.

Η Becky Hammon προσαρμόστηκε γρήγορα στη Ρωσία. Έμαθε γρήγορα τα απαραίτητα ρωσικά, σεβάστηκε την ρωσική κουλτούρα και προσπάθησε να γίνει μέρος της. Τα περιφρονητικά βλέμματα των συμπαικτριών της άλλαξαν άρδην. Ωστόσο, στην Αμερική, η προπονήτρια της Team USA, Anne Donovan, την κατηγόρησε για την απόφαση που πήρε. «Αν παίζεις μπάσκετ σ’ αυτήν τη χώρα και τη νιώθεις πατρίδα σου, και μετά πηγαίνεις και φοράς τη ρωσική στολή, η φιλοπατρία σου δεν είναι και τόσο μεγάλη» δήλωσε το 2008, χωρίς να σχολιάσει το σκεπτικό της μη επιλογής της Hammon.

Σε ένα άλλο πορτρέτο από το New Yorker, η Hammon διηγήθηκε τα δράματα της οικογένειάς της στην απόφασή της να παίξει με την Εθνική Ομάδα της Ρωσίας και πώς αυτή η απόφαση προκάλεσε αντιδράσεις, εξαιτίας του ρεπουμπλικανικού παρελθόντος της Νότιας Ντακότα. «Είναι απλώς μπάσκετ, όχι ο Ψυχρός Πόλεμος» δήλωσε το 2018 στο New Yorker. Μπορεί η Donovan να «συγχώρησε» τη Hammon για την επιλογή της πολλά χρόνια αργότερα, αλλά το κλίμα που δημιούργησε εναντίον της περιγράφεται καλύτερα εδώ.

H ομάδα έφτασε στα ημιτελικά των Ολυμπιακών Αγώνων. Η Ρωσία ηττήθηκε στον ημιτελικό από τις ΗΠΑ, σε έναν αγώνα που σημαδεύτηκε από την άρνηση της Lisa Leslie (άλλος ένας θρύλος του γυναικείου μπάσκετ) να της δώσει το χέρι μετά το τέλος του αγώνα. Στον αγώνα για το χάλκινο μετάλλιο, η Ρωσία νίκησε την Κίνα με 22 πόντους διαφορά και η Hammon έγινε Ολυμπιονίκης. Έναν χρόνο μετά, η Hammon θα είχε στην κατοχή της και ένα αργυρό μετάλλιο από το Eurobasket της Λετονίας, διοργάνωση στην οποία η δική μας Εβίνα Μάλτση βγήκε MVP.

Η επαγγελματική καριέρα της Becky Hammon ολοκληρώθηκε το 2014, χωρίς να κερδίσει κάποιον τίτλο. Στο μεταξύ, έφτασε δύο φορές στους τελικούς της WNBA, σκόραρε πάνω από πέντε χιλιάδες πόντους και πήρε μέρος σε έξι All-Star games. Το 2015 της απονεμήθηκε το Ring of Honor από τη New York Liberty, ως αναγνώριση για την εξέλιξη της στο WNBA. Το 2016, οι Stars απέσυραν το νούμερο 25 προς τιμήν της.

Από τους Stars στους Spurs

Το 2004 υπέστη ρήξη χιαστού. Εξαιτίας αυτού του τραυματισμού, κατά τη διάρκεια της καριέρας της, αντιμετώπισε πολλά προβλήματα, τα οποία εντάθηκαν μετά το 2010. Η Hammon άρχισε να σχεδιάζει από τότε το μέλλον της. Φυσικά, δεν φανταζόταν τον εαυτό της μακριά από το άθλημα. Η ιδανική λύση γι’ αυτήν ήταν να ακολουθήσει μια πορεία στην προπονητική. Η τελευταία ρήξη χιαστού που υπέστη το 2013 αποτέλεσε το έναυσμα της προπονητικής της καριέρας. Κατά την αποθεραπεία της, παρακολουθούσε τις προπονήσεις, τις ομιλίες και τα σεμινάρια που έδινε ο Gregg Popovich στους Spurs. Και οι δυο τους άλλωστε δούλευαν στο ίδιο γήπεδο, αλλά δεν ήταν αυτό που την ώθησε να εμφανιστεί μια ωραία πρωία στις προπονήσεις του “Pop”.

Το 2012 η Hammon γύριζε από τους Ολυμπιακούς του Λονδίνου στο Σαν Αντόνιο, με μετεπιβίβαση στην Ατλάντα. Στο αεροδρόμιο, λίγο πριν περάσει την πύλη για το δεύτερο δρομολόγιο, αναγνώρισε τη φιγούρα του Popovich. Μπορεί να δούλευαν στο ίδιο γήπεδο, αλλά δεν γνωρίζονταν προσωπικά. Ο Pop όμως παρακολουθούσε την πορεία της ήδη από το 2007 και την θαύμαζε.

Κάθισαν δίπλα δίπλα. O Popovich έστρεψε την κουβέντα μακριά από το μπάσκετ. Ήθελε να κατανοήσει τη σκέψη της, την προσωπικότητά της, τα κίνητρά της. «Το πρωταρχικό μου κίνητρο, αν αυτός είναι ο τρόπος να το θέσω, ήταν ότι ήθελα να μάθω αν είχε το ενδιαφέρον και τα εργαλεία για να γίνει ηγέτιδα, να διευθύνει μια ομάδα» δηλώνει ο “Pop” στο New Yorker.

«Επομένως, αν τύχαινε και σου έδινα δουλειά και σε ρωτούσα κάτι, θα μου έλεγες την αλήθεια;».

H Hammon βρήκε την ερώτηση περίεργη.

«Δεν ξέρω για ποιον λόγο θα με ρώταγες, αν δεν ήθελες να πω την αλήθεια», απάντησε.

«Καλώς, δεν θέλω ένα τσούρμο από μαλιστάκηδες».

Για να γίνει κανείς μέλος του τεχνικού επιτελείου του Popovich, όπως ο Mike Budenholzer των Bucks, ο Ettore Messina της Olimpia Milano και ο Tim Duncan, το γρανάζι της ομάδας των πέντε πρωταθλημάτων των Spurs, χρειάζεται να έχει μια φυσική κλίση στην προπονητική, να ισορροπεί ανάμεσα στην ταπεινοφροσύνη και στην αυτοπεποίθηση, να έχει φιλοδοξίες ως προς την ατομική του καλυτέρευση και όχι ως προς την επιτυχία, να συνεργάζεται, να εκθέτει διαρκώς την άποψή του και τις αμφιβολίες για τις τακτικές του head coach, να διαθέτει μια πολύπλευρη προσωπικότητα που του επιτρέπει να συζητήσει για πράγματα πέρα από το μπάσκετ και να έχει αίσθηση του χιούμορ.

Με αυτόν τρόπο έφτασαν οι Spurs στην κορυφή, έγιναν μια ομάδα – πρότυπο που βρίσκει θαυμαστές παγκοσμίως και έθεσε τις βάσεις της αλλαγής για τον τρόπο λειτουργίας των ομάδων στο NBA, από την προσέγγιση των παικτών και το διεθνές scouting μέχρι την διοικητική δομή και την πολιτική αφύπνισή τους.

Μία από αυτές τις ριζοσπαστικές αλλαγές ήταν και η full-time θέση της Becky Hammon στο τεχνικό επιτελείο των Spurs ως βοηθός προπονητή, ούσα η πρώτη γυναίκα με τέτοια θέση. Οι ικανότητές της ως παίκτρια και ως προπονήτρια προκάλεσαν τον θαυμασμό του LeBron James και του Steve Kerr, προπονητή των Golden State Warriors. Οι Bucks της πρότειναν την θέση της General Manager το 2018, αλλά η ίδια αρνήθηκε.

Ωστόσο, ο Popovich, όσο και αν γνωρίζει καλύτερα απ’ όλους τις ικανότητες της Hammon και το τι μπορεί να καταφέρει, έχει αμφιβολίες για το κατά πόσο η αμερικανική πραγματικότητα και νοοτροπία θα την εμποδίσει από το να πραγματοποιήσει τα όνειρά της στον χώρο του NBA. Η Becky Hammon θα συνεχίσει να αποδεικνύει σε όσους πιστεύουν το αντίθετο ότιν, όντως, μπορεί να τα καταφέρει. Δεν θα είναι η πρώτη φορά, ούτε η τελευταία. Η 30^η Δεκεμβρίου ήταν απλώς ένα μεγάλο σκαλοπάτι των στόχων της. Παρά την ήττα από τους LA Lakers, το σκαρφάλωσε με επιτυχία.

Η ανάβασή της προς την κορυφή δεν σταματά εδώ.