ChatGPT, το εργαλείο τεχνητής νοημοσύνης που απειλεί τις δουλειές του μισού πλανήτη
Ένα συγκλονιστικό εργαλείο που παράγει πρωτότυπα κείμενα κάθε μορφής, κάθε ύφους, με ταχύτητα πολυβόλου. Είναι το ChatGPT – ένας φανταστικός φίλος που γλιτώνει χρόνο ή ένα απειλητικό σημάδι για τις αλλαγές που έρχονται;
- 10 ΙΑΝ 2023
«Είμαι ένα εκτενές μοντέλο γλώσσας, εκπαιδευμένο από την OpenAI, και μπορώ να βοηθήσω σε ένα ευρύ φάσμα εργασιών γραφής: μπορώ να βοηθήσω στο brainstorming, στο χτίσιμο χαρακτήρων, στην ανάπτυξη της πλοκής και πολλά ακόμη», απαντάει το αυτοματοποιημένο σύστημα του ChatGPT, όταν του ζητάω να γίνει ο βοηθός μου στη συγγραφή ενός σεναρίου επιστημονικής φαντασίας.
Δύο κλικ αργότερα, ο δρομέας αρχίζει να τρέχει στην οθόνη, από την πρώτη σειρά στην επόμενη και την επόμενη, αφήνοντας πίσω του παραγράφους, που γράφτηκαν λες από ένα αόρατο ανθρώπινο χέρι.
Η ιστορία μιλάει για το 2100, όταν οι μηχανές τεχνητής νοημοσύνης θα έχουν καταλάβει το ηλιακό σύστημα (πέρα από τον πλανήτη Γη), «απενεργοποιώντας» το ανθρώπινο είδος, επειδή βάσει όλων των υπολογισμών αποδείχθηκε επιβλαβές και επικίνδυνο. Κεντρικός ήρωας είναι ο Rick Deckard από το Blade Runner, όπως ζήτησα, με λίγο παραπάνω χιούμορ και αδυναμία στο παγωτό βανίλια. «Κανένα πρόβλημα», απάντησε ο αόρατος εγκέφαλος του ChatGPT και συνέχισε να «φτύνει» λέξεις και σκηνές, με τη μορφή πολυβόλου.
Το ανατριχιαστικό, βέβαια, δεν είναι η ταχύτητά του, όσο το πόσο καλά εκπαιδευμένο είναι να δίνει απαντήσεις κάθε είδους, κάθε ύφους, σαν να γράφτηκαν από ανθρώπινο χέρι: το ChatGPT παράγει αυτόματα πρωτότυπο περιεχόμενο – από ακαδημαϊκές εργασίες, δημοσιογραφικά άρθρα και επεξηγηματικά κείμενα μέχρι ποστ για τα social media, συμβουλές για συνταγές, έως και αστεία. Πρακτικά, είναι ένας φανταστικός φίλος διαθέσιμος στο chat που υπόσχεται να κάνει τη «δύσκολη δουλειά» για σένα, γλιτώνοντας χρόνο.
Αλλά το τυράκι μιας νέας τεχνολογίας αιχμής δεν έρχεται ποτέ χωρίς τίμημα.
To πιο εξελιγμένο chatbox ευρείας χρήσης
Τα προγράμματα επικοινωνίας μεταξύ μηχανών κι ανθρώπων δεν είναι κάτι καινούργιο, βέβαια – όλοι έχουμε μια εμπειρία από αυτοματοποιημένα συστήματα υποστήριξης πελατών, καταχώρησης ραντεβού κοκ, αλλά η σχέση όλων αυτών των chatboxes με το ChatGPT είναι της τάξης των μακρινών συγγενών. Διότι, η διαφορά είναι ότι η μορφή διαλόγου που αναπτύσσει το ChatGPT τού επιτρέπει «να απαντά σε επακόλουθες ερωτήσεις, να παραδέχεται τα λάθη του, να αμφισβητεί λανθασμένες εγκαταστάσεις και να απορρίπτει ακατάλληλα αιτήματα», όπως αναφέρει το σύντομο σημείωμα στην ιστοσελίδα.
Πρόκειται για ένα εκτενές γλωσσικό μοντέλο (LLG), το οποίο κατασκευάστηκε από την OpenAI –μια εταιρεία startup με έδρα το Σαν Φρανσίσκο με τη στήριξη της Microsoft κ.ά.– και χρησιμοποιεί τεχνολογία GPT-3.5, που είναι το εξελιγμένο είδος του GPT-3 από το 2020.
Στην ουσία, όπως όλα τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης που βασίζονται στο machine learning, εκπαιδεύτηκε από τους δημιουργούς του ώστε να ανακαλύπτει μοτίβα μέσα σε έναν αχανή όγκο δεδομένων και έπειτα να τα αναπαράγει. Το πεδίο του ChatGPT είναι το γραπτό κείμενο, οπότε έχει καταβροχθίσει άπειρες γραπτές πηγές, δεδομένα και διαλόγους.
Απόπειρες για ανάλογο chatbox έχει επιχειρήσει στο πρόσφατο παρελθόν τόσο η Microsoft με το εργαλείο Tay και η Meta με το BlenderBot 3, ωστόσο και τα δύο είχαν από νωρίς κατηγορηθεί για αναπαραγωγή ψευδών και ακροδεξιών αντιλήψεων, οπότε γρήγορα ξεθύμαναν και αποσύρθηκαν.
Αλλά με ένα ενσωματωμένο σύστημα ελέγχου του περιεχομένου, το εργαλείο της OpenAI φαίνεται πως απέφυγε αυτή την παγίδα και σε χρόνο-ρεκόρ έγινε το απόλυτο viral: συγκεκριμένα, ήταν 30 Νοεμβρίου όταν δόθηκε για χρήση σε έκδοση beta και μέσα σε μια εβδομάδα μετρούσε 1 εκατομμύριο χρήστες, ενώ πλέον ο όγκος των επισκεπτών είναι τόσο μεγάλος που η ιστοσελίδα είναι στον πάγο.
Και αυτό επειδή το ChatGPT, τουλάχιστον στην τωρινή φάση της κυκλοφορίας του, διατίθεται δωρεάν. Το μόνο που ζητάει από τον χρήστη είναι ηλεκτρονική διεύθυνση, στη συνέχεια ανοίγει το τσατ σε ένα φιλικό προς τον χρήστη περιβάλλον, περιμένοντας τις εντολές.
Βρίσκεται σε φάση δοκιμής (η μαζική εισαγωγή δεδομένων από τις συνομιλίες των χρηστών ήταν ο καλύτερος τρόπος να ελεγχθούν λάθη και προβλήματα), οπότε πιθανότατα θα προστεθεί συνδρομή, για την οποία o CEO της εταιρείας Sam Altman έχει αναφέρει σε σχόλιο στο Twitter ότι «μάλλον θα είναι μονοψήφιο το κόστος».
Ποιοι είναι οι φόβοι της επόμενης μέρας
Νομοτελειακά, κάθε τεχνολογία αιχμής συνεπάγεται το τέλος μιας εποχής, με τη γέννηση της επόμενης – κάτι τέτοιο δε συνέβη για παράδειγμα με το κινητό τηλέφωνο και τις ανθρώπινες επαφές, είτε το ίντερνετ και την πρόσβαση στην πληροφορία; Κάτι αντίστοιχο επιφυλάσσει το ChatGTP κι άλλα πανίσχυρα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης (όπως το Dall-E από την OpenAI), τα οποία όχι ότι τεχνολογικά ανακαλύφθηκαν τώρα, αλλά τώρα είναι που δόθηκαν ανοιχτά στο ευρύ κοινό.
«Ίσως αποτύχουμε να εκπαιδεύσουμε τα συστήματα A.I. να κάνουν αυτό που θέλουμε και κατά λάθος τα εκπαιδεύσουμε να επιδιώκουν τη σύγκρουση με το ανθρώπινο είδος», έχει δηλώσει η Ajeya Cotra από το ερευνητικό κέντρο Open Philanthropy, επαναφέροντας τον διαχρονικό φόβο μπροστά στην ανεξέλεγκτη τεχνολογική πρόοδο που βιώνουμε προς την τεχνητή νοημοσύνη και τις μηχανές.
Ωστόσο, δε χρειάζεται να φανταστούμε το απώτερο μέλλον για να δούμε τις επιπτώσεις του αυτοματισμού στην κειμενική παραγωγή από εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης τύπου ChatGTP: οι δημοσιογράφοι, οι copywriters, οι επιμελητές/διορθωτές κειμένων έχουν έναν άξιο αντίπαλο να αντιμετωπίσουν πλέον. Όπως και οι προγραμματιστές, αφού το ChatGTP είναι πολύ καλό στη γλώσσα Python, συν όλων των άλλων.
Αλλά μέχρι στιγμής βγαίνουν νικητές: το εν ενεργεία εργαλείο έχει μερικούς αντικειμενικούς περιορισμούς που του αφαιρούν αξιοπιστία, όπως ότι περιλαμβάνει δεδομένα μέχρι το 2021, ότι δεν έχει πρόσβαση σε μηχανές αναζήτησης και ότι –όπως παραδέχεται και το ίδιο– οι απαντήσεις που δίνει ενδέχεται να είναι λάθος.
Μπορεί να αντικαταστήσει την Google;
Αλλά οι ανησυχίες δεν τελειώνουν εκεί. Ο Brian Nowak, επικεφαλής αναλυτής της Alphabet, επεσήμανε ότι αυτή τη στιγμή τα γλωσσικά μοντέλα διεκδικούν μερίδιο της αγοράς και «διαταράσσουν τη θέση της Google ως πύλης εισόδου του κόσμου στο ίντερνετ». Όπως έχουν εκφράσει κι άλλοι αναλυτές, τώρα είναι που για πρώτη φορά απειλείται η μαμά Google να χάσει τον θρόνο ως εργαλείο που δίνει απαντήσεις.
Εφόσον θα έχεις στα χέρια σου ένα μηχάνημα συζήτησης και follow-up απαντήσεων, γιατί να χάνεις τον χρόνο σου ψάχνοντας στις σελίδες των αποτελεσμάτων, ανάμεσα σε διαφημίσεις;
Ωστόσο και σε αυτή τη μάχη, το ChatGTP βγαίνει τελικά ηττημένο: η Google (με 4 δισεκατομμύρια χρήστες καθημερινά, όπως υπολογίζεται) υπερτερεί τόσο στην εγκυρότητα των αποτελεσμάτων, όσο και στην ικανότητα να καταλαβαίνει καλύτερα τις ερωτήσεις. Βέβαια, καλό είναι να κρατάμε μικρό καλάθι, όταν στο άμεσο μέλλον προβλέπεται νέο εργαλείο από την εταιρία OpenAI με τεχνολογία GPT4 (τουλάχιστον 100 τρισεκατομ. παραμέτρους), ενώ η μαζική δοκιμή που εκτελείται τώρα στη δωρεάν εκδοχή του ChatGTP, θα αποφέρει διορθωτικές τροποποιήσεις.
Το μέλλον θα δείξει. Όχι το μακρινό, αλλά το πολύ-πολύ κοντινό.
