“Δεν θέλω ούτε τα βραβεία ούτε τα λεφτά τους”
Όταν ο Ντίνος Χριστιανόπουλος αρνήθηκε το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνίας.
- 12 ΑΥΓ 2020
Ήταν Ιανουάριος του 2012 όταν έγινε γνωστό ότι η Ακαδημία Αθηνών αποφάσισε να απονείμει το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων για το 2011 στον Ντίνο Χριστιανόπουλο για το σύνολο του έργου του. Η άρνηση του δεύτερου να το παραλάβει δεν έκανε εντύπωση σε κανέναν. Ο μεγάλος ποιητής, ο οποίος έφυγε χθες απ’ τη ζωή, είχε ήδη από το 1979 δημοσιεύσει το κείμενο ‘Εναντίον’, όπου εξηγούσε γιατί αντιτίθεται στις βραβεύσεις.
Πριν όμως δούμε τι έλεγε σε εκείνο το κείμενο, ας δούμε πρώτα τις δηλώσεις που έκανε μόλις έμαθε τη βράβευσή του και πρώτα πρώτα αυτήν την πολύ χαρακτηριστική δήλωση του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων:
“Ούτε θα εμφανιστώ ούτε θα απλώσω το χέρι για να το πάρω. Δεν θέλω ούτε τα βραβεία ούτε τα λεφτά τους”.
Στη συνέχεια, σε συνέντευξή του στα ‘Νέα’, θα πει:.
“Δεν μ’ ενδιαφέρει τίποτα. Ούτε τα χάλια ορισμένων, ούτε τα βραβεία. Σας ευχαριστώ, αλλά αφήστε με ήσυχο. Δεν θέλω ούτε τα βραβεία σας, ούτε τα χρηματικά ποσά. Δεν με ρώτησε κανείς, ούτε με ενημέρωσε. Από σας το μαθαίνω… Ούτε θα εμφανιστώ, ούτε θα απλώσω το χέρι σε κανέναν.
Φτάνει πια αυτή η ιστορία να δίνουμε ο ένας στον άλλον βραβεία”.
Θα θυμηθεί το κείμενό του, το ‘Εναντίον’, και θα συμπληρώσει.
“Είναι το κείμενο, είμαι εγώ ο ίδιος, όλη η στάση ζωής μου. Ξέρω, είμαι στριμμένος. Πάντα ήμουν.
Είμαι εναντίον της κάθε τιμητικής διάκρισης, απ’ όπου και αν προέρχεται. Δεν υπάρχει πιο χυδαία φιλοδοξία, απ’ το να θέλουμε να ξεχωρίζουμε. Αυτό το απαίσιο ‘υπείροχον έμμεναι άλλων’, που μας άφησαν οι αρχαίοι. Είμαι εναντίον των βραβείων, γιατί μειώνουν την αξιοπρέπεια του ανθρώπου. Βραβεύω σημαίνει αναγνωρίζω την αξία κάποιου κατώτερού μου -και κάποτε θα πρέπει να απαλλαγούμε από τη συγκατάβαση των μεγάλων.
Είμαι, προπάντων, εναντίον κάθε ατομικής φιλοδοξίας, που καθημερινά μας οδηγεί σε μικρούς και μεγάλους συμβιβασμούς. Αν σήμερα κυριαρχούν παραγοντίσκοι και τσανάκια, δεν φταίει μόνο το κωλοχανείο φταίνε και οι δικές μας παραχωρήσεις και αδυναμίες. Κι αν η λογοτεχνία μας κατάντησε σκάρτη, μήπως δεν φταίει και η δική μας σκαρταδούρα;”.
Πράγματι, την ημέρα των βραβείων, στις 30 Απριλίου του 2012, δεν θα εμφανιστεί για να το παραλάβει. Ο Δημήτρης Καργιώτης, μέλος της επιτροπής θα πει, υπερασπιζόμενος τον ποιητή:
“Για τον Ντίνο Χριστιανόπουλο το να είσαι ‘εναντίον’ είναι καταστατική συνθήκη, αποτελεί το καθεστώς που ορίζει τον άνθρωπο του πνεύματος. Δεν απασχόλησε την επιτροπή λογοτεχνικών βραβείων αν ο Χριστιανόπουλος θα δεχόταν το μεγάλο βραβείο των γραμμάτων, αλλά αποκλειστικά και μόνο αν η πολιτεία όφειλε να τον τιμήσει με αυτό, και η επιτροπή έκρινε πως όφειλε να τον τιμήσει με αυτό.
Ο Ντίνος Χριστιάνοπουλος είναι μια φυσιογνωμία που χαρακτήρισε μια εποχή και αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα κεφάλαιο των γραμμάτων μας”.
Εδώ μπορείτε να δείτε τι ακριβώς έλεγε το περίφημο κείμενο που δημοσίευσε στο περιοδικό ‘Διαγώνιος’ και στο οποίο έμεινε πιστός μέχρι το τέλος της ζωής του.