Είναι η Όμικρον η τελευταία μετάλλαξη που θα μας απασχολήσει;

Η μετάλλαξη Όμικρον είναι η τελευταία από αυτές και σε ελάχιστες εβδομάδες από όταν πρωτοανιχνεύτηκε το συγκεκριμένο στέλεχος αρχίζει να γίνεται το κυρίαρχο σε πολλές χώρες του κόσμου.

Υπάρχουν όμως και μερικά θετικά νέα. Τουλάχιστον σύμφωνα με τον Ben Krishna που είναι ειδικός στην ιολογία και εργάζεται ως post-doc στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Σύμφωνα με αυτόν, η ικανότητα που έχει ο ιός να βελτιώνεται διαρκώς κάποτε σταματάει. Σημαίνει αυτό ότι η μετάλλαξη Όμικρον θα είναι η τελευταία μετάλλαξη του κορονοϊού; Δεν έχουμε κανένα δεδομένο για να το πούμε αυτό. Μπορούμε όμως να κάνουμε μία υπόθεση.

Μία αισιόδοξη ματιά

Ας υποθέσουμε ότι με την Όμικρον ο κορονοϊός έφτασε στη μέγιστη δυνατή ταχύτητα ως προς τη διασπορά του. Είναι πολύ πιθανόν, σύμφωνα με τον Ben Krishna, η Όμικρον να μην καταφέρει να μετεξελιχθεί σε κάτι ακόμα ταχύτερο. Ακόμη όμως και να συμβεί αυτό, άλλες μεταλλάξεις θα προκύψουν προκειμένου -για παράδειγμα- να μπορεί να γίνεται πιο ανθεκτικός στο ανοσοποιητικό σύστημα των ανθρώπων που νόσησαν ή που έχουν εμβολιαστεί.

Μετά από κάθε μόλυνση με τον ιό, το ανοσοποιητικό μας σύστημα φτιάχνει αντισώματα που κολλάνε πάνω στον ιό και τον αδρανοποιούν. Την αμέσως επόμενη στιγμή τα λεμφοκύτταρα σκοτώνουν όσα κύτταρα έχουν μολυνθεί. Τα αντισώματα λοιπόν είναι ουσιαστικά κομμάτι από πρωτεΐνες που αναγνωρίζουν τον ιό από την ακριβή μοριακή δομή του. Αυτό που συνέβη με την Όμικρον είναι ότι ο ιός εξελίχθηκε σε τέτοιον βαθμό ώστε οι αλλαγές στο σχήμα του να εμποδίζουν τους οργανισμούς που έχουν νοσήσει ή εμβολιαστεί να αναγνωρίζουν τον κορονοϊό.

Τι σημαίνει αυτό; Ακόμα και αν αυτή τη στιγμή η Όμικρον φαντάζει ως ένας πολύ δύσκολος αντίπαλος, δεν υπάρχει κανένας λόγος να θεωρήσουμε ότι δεν μπορεί να ελεγχθεί και να αντιμετωπιστεί από το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Οι μεταλλάξεις που βελτιώνουν την ταχύτητα δε σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι απαραίτητα αυξάνουν και τη θνησιμότητα. Ίσα-ίσα υπάρχουν αρκετά θεωρίες για το αντίθετο.

Η Όμικρον και η επόμενη μέρα της πανδημίας

Δεν είναι, λοιπόν, καθόλου απίθανο αυτό που λέγαμε ήδη από τα πρώτα στάδια της πανδημίας. Μπορεί ο κορονοϊός να γίνει μία ίωση εποχική, όπως περίπου είναι και η γρίπη. Γνωρίζουμε ήδη ότι ο ιός της γρίπης έχει παρόμοιο μοτίβο μεταλλάξεων που είναι και ο λόγος που είναι πιθανό να κολλάμε και να ξανακολλάμε γρίπη ανά περιόδους.

Κάθε χρόνο οι διαφορετικές μεταλλάξεις της γρίπης δεν έχουν γραμμική πορεία. Δεν είναι δηλαδή απαραίτητο ότι ο ιός μίας χρονιάς να είναι χειρότερος ή καλύτερος από τον ιό της γρίπης της προηγούμενης.

Επομένως, κατά τον Ben Krishna, η Όμικρον δεν θα είναι η τελευταία μετάλλαξη κορονοϊού. Υπάρχει όμως ένα αισιόδοξο σενάριο που λέει ότι πιθανόν να είναι η τελευταία μετάλλαξη του κορονοϊού που θα μας απασχολήσει τόσο.

Αν είμαστε τυχεροί, γιατί σε μία πανδημία τίποτα δεν είναι σίγουρο, ο COVID-19 θα γίνει μία ενδημική ίωση που θα κυκλοφορεί φυσικά ανάμεσά μας και θα μεταλλάσσεται με πολύ αργούς ρυθμούς προκαλώντας κατά βάση ήπια συμπτώματα σε όποιον τον κολλάει.

Οι περισσότεροι άνθρωποι θα κολλάνε για πρώτη φορά ως μικρά παιδιά -ή πιθανόν θα εμβολιάζονται από πολύ νωρίς- και οι διάφορες επαναμολύνσεις θα είναι σχεδόν αδιάφορες. Ας ελπίσουμε το θετικό σενάριο αυτό να γίνει σύντομα πραγματικότητα.

Δυστυχώς, στο ενδιάμεσο και μέχρι τότε, υπάρχουν πολλά πράγματα να μας ανησυχούν. Άλλωστε, η επίσημη θέση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι ότι η συγκεκριμένη μετάλλαξη μπορεί να οδηγήσει σε μία ακόμα μεγαλύτερη πανδημική κρίση μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα.