Εξομολογήσεις ενός ιδιωτικού ντετέκτιβ

Κατεβάζει ελαφρά καπέλο του για να καλύψει τα μάτια του. Η ανταλλαγή βλεμμάτων απαγορεύονται σε αυτή τη δουλειά. Βγάζει μια μαύρη δερμάτινη κασετίνα από την εσωτερική τσέπη της καπαρντίνας του και με το άλλο του χέρι κρατάει έναν ασημένιο, ακριβό αναπτήρα. Ακούγεται ένα ‘κλικ’ και με μια περίτεχνη κίνηση των δαχτύλων του, η φωτιά βρήκε συντροφικότητα στον ξεραμένο καπνό του τσιγάρου του. Όσο περίτεχνα άναψε το τσιγάρο του, άλλο τόσο άχαρα άφησε τον αναπτήρα στο ξύλινο μπαρ. Ο καπνός έκρυβε πλέον το πρόσωπό του και το ουίσκι του είχε φτάσει στη μέση. Η σπαρακτική φωνή μιας μισομεθυσμένης τραγουδίστριας χάιδευε τα αφτιά του. Η παρακολούθηση πήγαινε όπως ακριβώς την είχε σχεδιάσει. Ήσυχα, σχεδόν βαρετά. Ήταν προσεκτικός. Επιβάλλεται σε αυτή τη δουλειά να είσαι προσεκτικός. Αν κάτι δεν ξεχνάει ο ανθρώπινος εγκέφαλος, είναι δύο μάτια που σε εξετάζουν, που αποθηκεύουν τις κινήσεις σου. Δεν πρέπει να κάνεις τον άλλον να νιώσει εκτεθειμένος. Βέβαια, αν γίνεις αντιληπτός, θα το καταλάβεις. Συνήθως, οι παλμοί των ατόμων που καταλαβαίνουν πως παρακολουθούνται, ανεβαίνουν τόσο έντονα που το στέρνο τους φουσκώνει σαν μπαλόνι και ξεφουσκώνει σαν στρώμα θαλάσσης. ΣΤΟΠ!

Αυτή θα μπορούσε να είναι σκηνή από μια κατασκοπευτική ταινία της δεκαετίας του ’30 στην Αμερική. Το σενάριο θα είχε σίγουρα έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ κι έναν που, είτε είναι δολοφόνος, είτε απατά τη γυναίκα του. Η πραγματικότητα και η φαντασία, όμως, ιδιαίτερα στη δουλειά ενός ντετέκτιβ, έχουν τεράστια απόσταση. Εντάξει, ίσως όχι και τόση μεγάλη. Ας πούμε πως έχουν την απόσταση που κρατά ο M.S. από το άτομο που παρακολουθεί ώστε να μην τον αντιληφθεί. Ο Μ.S. είναι Αμερικανός και εργάζεται ως ιδιωτικός ντετέκτιβ εδώ και οκτώ χρόνια με έδρα το Κονέκτικατ. Η δουλειά αυτή, πέρα από επιπλέον χρήματα, του προσφέρει αδρεναλίνη, κάτι που ζητά, έστω και ένοχα, κάθε ανθρώπινος οργανισμός.

“Όταν αποφοίτησα από το κολέγιο, δούλεψα για αρκετά χρόνια στον τραπεζικό κλάδο και, παρόλο που ήμουν χαρούμενος με τα χρήματα που κέρδιζα, αυτή η δουλειά δεν μου πρόσφερε καμία πρόκληση. Ήμουν σε μια μάζωξη φίλων και γνώρισα έναν τύπο που μου είπε πως εργάζεται ως ιδιωτικός ντετέκτιβ και αρχίσαμε να μιλάμε. Ήταν πολύ έμπειρος, με κοντά 20 χρόνια στο επάγγελμα και μου άρεσαν κάποιες από τις ιστορίες του. Του ζήτησα να με πάρει μαζί του σε μια υπόθεση για να μάθω περισσότερα για τη δουλειά. Δέχθηκε και πήγα για αρκετές μέρες. Ήταν πολύ ενδιαφέρον και τα πηγαίναμε πολύ καλά μεταξύ μας. Όταν άρχισα να κάνω και εγώ παρόμοιες εικασίες με εκείνον για μια έρευνα που είχε αναλάβει, μου πρότεινε να δουλέψω μαζί του”.

Το ερώτημα που προκύπτει, είναι πώς μπορεί να γίνει κάποιος ιδιωτικός ντετέκτιβ. Στις Η.Π.Α., κάθε πολιτεία, είναι σαν ένα διαφορετικό κρατίδιο και επικρατούν διαφορετικοί νόμοι.

“Η άδεια του επαγγέλματος διαφέρει από πολιτεία σε πολιτεία. Κάποιες δεν απαιτούν εμπειρία ή εκπαίδευση. Στις περισσότερες, πρέπει να δουλεύεις υπό την εποπτεία ενός ιδιωτικού ντετέκτιβ με δίπλωμα για αρκετά χρόνια ώστε να πάρεις το δικό σου. Για παράδειγμα, στο Κονέκτικατ, χρειάζεσαι 5 χρόνια και στη Μασαχουσέτη 3 χρόνια προϋπηρεσίας. Λογίζεσαι ως ιδιωτικός ντετέκτιβ όταν δουλεύεις υπό την καθοδήγηση ενός άλλου με δίπλωμα, αλλά δεν μπορείς να αναλάβεις δικές σου υποθέσεις μέχρι να πάρεις το δικό σου. Στις περισσότερες πολιτείες μπορείς να προσληφθείς από έναν ιδιωτικό ντετέκτιβ με δίπλωμα αρκεί να είσαι πάνω από 18 ετών και με καθαρό ποινικό μητρώο”.

Σε πολλές περιπτώσεις, πάντα θυμόμαστε την πρώτη μας φορά. Ο Μ.S., όπως είναι λογικό, δεν θα μπορούσε να ξεχάσει την πρώτη του παρακολούθηση.

‘Στην αρχή, δούλευα για μήνες δίπλα στον μέντορά μου μέχρι να μου δoθεί η πρώτη μου αποστολή. Όταν λοιπόν μου δόθηκε, έπρεπε να ακολουθήσω έναν άνδρα που ισχυριζόταν πως είναι άτομο με ειδικές ανάγκες, με κάποιου είδους αναπηρία που δεν του επέτρεπε να δουλέψει. Τον ακολούθησα γιατί πίστευα πως λέει ψέμματα κι εργάζεται για χρήματα ‘κάτω από το τραπέζι’, ώστε να λαμβάνει και το επίδομα αναπηρίας και να μην πληρώνει διατροφή στην πρώην γυναίκα του. Τελικά, αποδείχθηκε πως δούλευε κανονικά, κάνοντας επισκευές σε σπίτια, ενώ στον ελεύθερό του χρόνο, έκανε χρήση ναρκωτικών”.

“Οι περισσότερες υποθέσεις μου έχουν να κάνουν με εργατικές αποζημιώσεις ή με άτομα που ισχυρίζονται πως ήταν σε ατύχημα κι έχουν τραυματιστεί. Μια υπόθεση γίνεται ενδιαφέρουσα όταν αυτός που ερευνώ έχει πείρα με ιδιωτικούς ντετέκτιβ γιατί τον έχουν παρακολουθήσει ξανά ή ‘έπιασαν’ να τους παρακολουθεί ένας άπειρος ντετέκτιβ. Συνήθως αναλαμβάνω υποθέσεις που έχουν να κάνουν με άτομα που έχουν ερευνηθεί ξανά από μη έμπειρο ντετέκτιβ και εγώ πρέπει να ‘τελειώσω’ τη δουλειά. Είναι ενδιαφέρον γιατί το άτομο που παρακολουθείτε κάνει κύκλους με το αμάξι του, αναστροφές και άλλα πράγματα για να είναι σίγουροι πως δεν τους ακολουθούν. Σε αυτές τις περιπτώσεις, πρέπει να είσαι πολύ καλός και να δρας γρήγορα ώστε να πάρεις τις αποδείξεις που χρειάζεσαι χωρίς να σε δουν”.

Εκτός από το να στέκεσαι πίσω από ένα δέντρο έξω από τη δουλειά εκείνου που παρακολουθείς, υπάρχουν και περιπτώσεις που η κατάσταση γίνεται επικίνδυνη. Το βαρετό από το απρόβλεπτο απέχει εκατοστά όταν έχεις να κάνεις με την αϋπνία σε συνδυασμό με τα χιλιόμετρα που κάνει ο Μ.S. με το αυτοκίνητό του.

“Πολλά πράγματα μπορούν να πάνε στραβά. Όταν είσαι ιδιωτικός ντετέκτιβ που διεξάγει παρακολούθηση, τις περισσότερες φορές, είσαι μέσα σε ένα όχημα για μεγάλα χρονικά διαστήματα. Πέρα από τις αυξημένες πιθανότητες ατυχήματος όταν είσαι στο αυτοκίνητο για 40 ή παραπάνω ώρες τη βδομάδα, πολλές φορές πρέπει να οδηγείς αλλοπρόσαλλα και επιθετικά. Πρέπει να μένεις αρκετά πίσω από το άτομο που ακολουθείς για να μη σε καταλάβει, και αρκετά κοντά για να μην τον χάσεις από το οπτικό σου πεδίο. Για να γίνει αυτό, απαιτείται να περάσεις το φανάρι με κόκκινο, να κάνεις παράνομες προσπεράσεις, ή να ξεπεράσεις κατά πολύ το όριο ταχύτητας. Αν και είμαι πολύ έμπειρος οδηγός και δεν έχω προκαλέσει ποτέ μου κάποιο ατύχημα, με έχει σταματήσει πολλές φορές η αστυνομία για παραβάσεις”.

“Οι πιο επικίνδυνες υποθέσεις, είναι οι οικογενειακές, που κάποιες φορές μοιάζουν αρκετά με τις υποθέσεις ασφάλειας και αποζημίωσης. Ο στόχος είναι ίδιος και στις δύο περιπτώσεις: βίντεο ή φωτογραφία με το άτομο να απατά τη σύζυγο ή τον σύζυγο στην πρώτη περίπτωση και βίντεο πως το άτομο λέει ψέμματα για τον τραυματισμό του από ατύχημα στη δεύτερη. Το πρόβλημα είναι πως, πολλές φορές, ο πελάτης θα πει σε κάποιο φίλο ή φίλη πως προσέλαβε ιδιωτικό ντετέκτιβ και έτσι αυξάνονται οι πιθανότητες να φτάσει στα αφτιά εκείνου που παρακολουθώ”.

“Μια φορά, μπήκα σε ενα μπαρ και κάθισα δίπλα στον άνδρα που ερευνούσα. Εκείνος με κοίταξε και μου είπε: ‘Ω, εσύ είσαι ο ιδιωτικός ντετέκτιβ’. Όπως αποδείχθηκε αργότερα, η σύζυγος του άνδρα που με είχε προσλάβει, είχε καλέσει προηγουμένως στο μπαρ για πληροφορίες και εκμυστηρεύτηκε στην μπαργούμαν πως έχει υποψίες για εξωσυζυγική σχέση του άνδρα της. Ο σύζυγός της, όπως έμαθα αργότερα, είχε σχέση με την μπαργούμαν(!) κι έτσι αυτόματα γνώριζε πως παρακολουθείται. Κατάφερα να βγω από το μπαρ αλώβητος και να πάρω τις αποδείξεις που χρειαζόμουν αργά το βράδυ, όταν ο άνδρας της πήγε κρυφά στο σπίτι της μπαργούμαν”.

“Πολλές φορές βρίσκω τον μπελά μου με άτομα που δεν έχουν καμία σχέση με την υπόθεση. Όταν παρκάρω το αυτοκίνητο, το παρκάρω αρκετά μακριά για να μη με καταλάβουν, άλλα είμαι σε σημείο που έχω καλή ορατότητα. Αυτό σημαίνει πως, αναγκαστικά, παρκάρω έξω από το σπίτι κάποιου άλλου. Πολλοί νευριάζουν, αρχίζουν και σε απειλούν και καλούν την αστυνομία γιατί πιστεύουν πως παρακολουθείς εκείνους. Πολλές φορές οι αστυνομικοί περικυκλώνουν το αυτοκίνητό σου με τα όπλα τους. Αμέσως, λέω την ιδιότητά μου, αλλά μέχρι μέχρι να γίνει αυτό, σε αντιμετωπίζουν σαν καποιον επικίνδυνο εγκληματία και πιστέψτε με, ποτέ δεν είναι ωραίο να σε σημαδεύουν με τα όπλα”.

Στις πρώτες γραμμές του κειμένου έγινε αναφορά στις αμερικανικές ταινίες του 1930, με το γεμάτο καπνό σκηνικό και την κατασκοπευτική δεινότητα ενός ντετέκτιβ που κρύβεται αριστουργηματικά κάτω από ένα απλό καπέλο, ελαφρώς ριγμένο μπροστά στα μάτια του. Ένα μεγάλο μέρος στο δεύτερο σκέλος της συνέντευξης, όμως, ακολουθεί το σενάριο μιας αυθεντικής αμερικανικής κωμωδίας. Μάλλον, το αντίθετο. Στην προκειμένη περίπτωση, η πραγματικότητα είναι αυτή που δίνει ζωή στο σενάριο.

“Μπορώ να σου μιλάω για μέρες για τις πιο περίεργες και άβολες αποστολές μου, αφού όταν παρακολουθείς κάποιον, πρέπει να πηγαίνεις όπου πηγαίνει εκείνος. Έτσι, αν παρακολουθείς μια γυναίκα που ισχυρίζεται πως είναι τραυματισμένη, ή στιγμή που πηγαίνει για ψώνια, ίσως είναι η μοναδική που μπορείς να την τραβήξεις βίντεο που να αποδεικνύει το αντίθετο. Αυτό σημαίνει πως πρέπει να την ακολουθήσεις και σε μέρη που συνήθως δεν πηγαίνουν άνδρες. Έχω πάει σε γυναικείο κατάστημα εσωρούχων, σε καταστήματα περιποίησης νυχιών και μαλλιών, για γιόγκα, ακόμα και σε σπίτια αγνώστων παριστάνοντας κάποιον άλλο για να δω τι κάνει. Είναι άβολο όταν πηγαίνεις σε ένα γραφείο και προσποιείσαι πως δουλεύεις εκεί ή πας ακάλεστος σε ένα γάμο… Έχω παρευρεθεί σε εκκλησιαστική λειτουργία και το 100% των ανθρώπων ήταν μαύροι εκτός από εμένα”.

“Ένας συνεργάτης μου έπρεπε να πάει σε ένα Porn Store για να παρακολουθήσει κάποιον. Στο πίσω μέρος του καταστήματος υπήρχαν ιδιωτικά δωμάτια προβολής όπου σύχναζαν άνδρες και επιδίδονταν σε σεξουαλικές πράξεις μεταξύ τους. Ο συνεργάτης μου, έπρεπε να τραβήξει βίντεο το άτομο που παρακολουθούσε και έτσι έπρεπε να μπει στο δωμάτιο. Αυτό σημαίνει πως τον περικύκλωσαν άτομα που του πρόσφεραν σεξουαλικές υπηρεσίες ή τον ρώτησαν αν εκείνος ήθελε να τις προσφέρει. Αρνήθηκε, αλλά όπως μου είπε, βρέθηκε σε πολύ δύσκολη θέση. Κατάφερε, ωστόσο, να τραβήξει το βίντεο και να αποδείξει πως ο άντρας που παρακολουθούσε, απατούσε την σύντροφό του”.

Τελικά, αρκεί ένα καπέλο, ένα γρήγορο βάδην και καλά αντανακλαστικά για να μην σε αντιληφθούν;

“Γενικότερα, προτιμώ να αλλάζω την εμφάνισή μου από το να φοράω στολές. Αυτό σημαίνει πως έχω πολλά διαφορετικά μπλουζάκια, καπέλα και μπουφάν. Συνήθως, φοράω πολλές μπλούζες μαζί έτσι ώστε να αλλάζω γρήγορα και το άτομο που ερευνώ όλη μέρα και μπορεί να με έχει δει σε διάφορα μέρη από μακρινή απόσταση, να μην με αναγνωρίσει. Έχει χρειαστεί αρκετές φορές να φορέσω ‘ghillie suit’ (μφση: στολή καμουφλάζ, με κλαριά και φύλλα δέντρων). Πραγματικά, έμοιαζα με θάμνο κι έτσι μπόρεσα να ξαπλώσω στο δάσος και να τραβήξω βίντεο ένα άτομο που ισχυριζόταν πως είναι τραυματισμένος από εργατικό ατύχημα. Συνήθως, όμως, πρέπει να έχεις μαζί σου ρούχα που να ταιριάζουν στο εκάστοτε περιβάλλον. Για παράδειγμα, πάντα πρέπει να έχεις εύκαιρα ρούχα γυμναστικής και γραφείου. Μου έχει τύχει, παρακολουθώντας ένα άτομο, να φορέσω το πρωί κοστούμι, στη συνέχεια ρούχα γυμναστικής και μετά ρούχα για γκολφ”.

Στα περισσότερα επαγγέλματα υπάρχει το λεγόμενο ‘playbook’, συγκεκριμένοι κανόνες ή τακτικές που ακολουθεί ο καθένας. Ο M.S. πιστεύει πως δεν υπάρχει κάτι τέτοιο στη δική του δουλειά.

“Δεν υπάρχει συγκεκριμένο playbook, αλλά υπάρχει γενικότερη καθοδήγηση. Οι ιδιωτικοί ντετέκτιβ πρέπει να γνωρίζουν τους νόμους και ποια στοιχεία μπορούν να γίνουν αποδεκτά στο δικαστήριο. Όσο και να θέλουμε να βρούμε αποδείξεις, προσπαθούμε να μην γίνεται καταπάτηση των νόμων. Δεν παραβιάζουμε σπίτια, δεν τοποθετούμε κοριούς σε τηλέφωνα, ούτε έχουμε παράνομη πρόσβαση σε υπολογιστές και e-mails. Πολλοί υποθέτουν πως οι ιδωτικοί ντετέκτιβ θα έκαναν τα πάντα για να λύσουν μια υπόθεση, αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια. Οι περισσότεροι προσπαθούμε να βγάλουμε τίμια τα χρήματά μας. Σε πολλές πολιτείες, αν παραβιάσεις τους νόμους, άσχετα αν εκείνη τη στιγμή παρακολουθείς κάποιον ή όχι, μπορεί να χάσεις το δίπλωμά σου και να μην δουλέψεις ποτέ ξανά”.

“Επίσης, αν σε καταλάβουν πως τους παρακολουθείς, τότε, αν θες να είσαι τυπικός, παύεις να το κάνεις γιατί ρισκάρεις να απαγγελθούν εναντίον σου κατηγορίες για παρενόχληση. Πρέπει ή να δώσεις την υπόθεση σε κάποιον άλλο, ή να είσαι πολύ προσεκτικός. Ένας έμπειρος ιδιωτικός ντετέκτιβ μπορεί να καταλάβει πότε ένα άτομο υποψιάζεται πως παρακολουθείται και φεύγει από την περιοχή, επιστρέφοντας όταν ξέρει πως θα τον πιάσει απροετοίμαστο για να κλείσει την υπόθεση”.

“Οι περισσότεροι έμπειροι ντετέκτιβ είμαστε δικτυωμένοι με άλλους ώστε σε κάποιες περιπτώσεις να δουλεύουμε μαζί και να ανταλλάζουμε πληροφορίες. Συχνά μοιραζόμαστε συμβουλές και κόλπα για το πως θα ξεγελάσουμε, για παράδειγμα, ένα άτομο στο τηλέφωνο για να μας πει την τοποθεσία του”.

Η δουλειά μας, συχνά, γίνεται μέρος της καθημερινότητάς μας. Ένας δημοσιογράφος γράφει και εκτός δουλειάς, ένας μαθηματικός, κάνει πράξεις και εκτός της αίθουσας, ένας ιδιωτικός ντετέκτιβ, όμως;

“Δεν με έχω πιάσει να κατασκοπεύω κάποιον με το παραδοσιακό νόημα της λέξης εκτός δουλειάς. Βέβαια, έχω χρησιμοποιήσει την ικανότητές μου για να βρω επικίνδυνους οδηγούς που έχω συναντήσει στο δρόμο και τους ακολούθησα στη δουλειά, αφήνοντάς τους σημειώματα. Με αυτό τον τρόπο ήθελα να τους κάνω να σκεφτούν πως το να οδηγείς τόσο απρόσεκτα, είναι λάθος. Έχω επίσης χρησιμοποιήσει τις ικανότητές μου για να βρω παλιούς φίλους ή για να ελέγξω το παρελθόν γυναικών που σκεφτόμουν να βγω μαζί τους”.

Στην παρανοημένη Αμερική του Ντόναντ Τραμπ, η έρευνα εξωσυζυγικών σχέσεων πληρώνει ικανοποιητικά. Το άγχος αυτών των υποθέσεων, ωστόσο, είναι μεγαλύτερο για τον M.S.

“Η αμοιβή ενός ιδιωτικού ντετέκτιβ δεν διαφέρει πολύ από τα χρήματα που κερδίζει ένας εργάτης. Υπάρχει όμως μεγάλη διαφορά στην πληρωμή μεταξύ ενός νέου και ενός παλιού ντετέκτιβ. Είναι δύσκολο να βγάλεις ένα σεβαστό ποσό όταν ξεκινάς αυτή τη δουλειά και το πιθανότερο είναι να έχεις και δεύτερη δουλειά. Αν δουλεύεις σκληρά, μπορεί και να τα καταφέρεις αλλά είναι δύσκολο και σίγουρα θα δουλέψεις παραπάνω ώρες και θα χάσεις πολλά Σ/Κ και διακοπές”.

“Αν έχεις δίπλωμα και δεν δουλεύεις για κάποιον που έχει, η πληρωμή σου αυξάνεται αλλά και ο χρόνος σου στη δουλειά επίσης. Βγάζεις 2-3 φορές παραπάνω χρήματα από αυτόν που μόλις ξεκίνησε τη δουλειά και δεν έχει δίπλωμα. Οικογενειακές υποθέσεις, όπως παράνομες σχέσεις, πληρώνουν τα περισσότερα αλλά είναι ακόμα πιο αγχώδεις”.

“Αν θες μια τυπική δουλειά με κανονικό ωράριο, τότε η δουλειά του ιδιωτικού ντετέκτιβ δεν είναι αυτή που σου ταιριάζει. Δυσκολεύει τις σχέσεις σου και ακυρώνει τα όποια σχέδια έχεις προγραμματίσει, αφού πολλές υποθέσεις δεν ξέρεις που θα σε οδηγήσουν και ποια ώρα θα τελειώσεις μαζί τους. Μια χρονιά, θυμάμαι, έπρεπε να ακολουθήσω ένα άτομο για λίγες ώρες, μία μέρα πριν την Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving). Κατέληξα να τον ακολουθώ για εκατοντάδες χιλιόμετρα και έτσι αναγκάστηκα να μείνω σε ξενοδοχείο χάνοντας την οικογενειακή μάζωξη την επομένη”.