FATHERHOOD

Ένα μπουκέτο μαργαρίτες στη μέση του δρόμου

Ο Γιάννης Φιλέρης γράφει για τα παιδιά που μεγαλώνουν με χωρισμένους γονείς. Τι κάνει ο πατέρας που φεύγει από το σπίτι. Μικρά μυστικά και ένα μπουκέτο μαργαρίτες.

Πηγαίνοντας τα παιδιά μου κάθε φορά στο σπίτι της μητέρας τους, ένιωθα περίεργα. Μουδιασμένα. Αυτό το συναίσθημα, της μοναχικής επιστροφής ‘σκοτώνει’. Ο χρόνος με τους γιους σου, όσο κι αν διαρκεί, ποτέ δεν σου φτάνει. Είναι προκαθορισμένος, άρα κάποια στιγμή τελειώνει. Κι εκεί, καθώς λες το “γεια σας” και παίρνεις το δρόμο του γυρισμού, αρχίζουν οι ενοχές. Η στενοχώρια. Τα σκουπιδάκια στα μάτια. Κάπως έτσι σκεφτόμουν, σχεδόν εμμονικά, καθώς τα χρόνια κυλούσαν και τα παιδιά μου μεγάλωναν κανονικά με χωρισμένους γονείς.

Μια φορά, εκεί καταμεσής της ασφάλτου, είδα ένα μπουκέτο μαργαρίτες. Κάποιος ή κάποια τις είχε αποθέσει φρέσκες, κίτρινες, στο κράσπεδο. Τα λουλούδια κρατούν τη μνήμη ζωντανή. Χάνεις έναν άνθρωπο, ξαφνικά. Ο πόνος δεν μπορεί να μετρηθεί με κανέναν άλλο. Ποια οδύνη να συγκριθεί με την απώλεια;

Κι όμως, αυτός ή αυτή που δεν ήθελε να ξεχάσει πήγαινε (κι ακόμη πηγαίνει) για να ανανεώσει τις μαργαρίτες. Από τότε, που τις είδα μου έγιναν συνήθεια, είναι αλήθεια. Στο τέλος πίστευα ότι κάποια στιγμή με χαιρετούσαν κιόλας κι ας μην ήταν (σε καμιά περίπτωση) δικές μου.

Αυτά τα λουλούδια, έγιναν και η αιτία σιγά-σιγά να συμφιλιωθώ με τη νέα (παλιά) πραγματικότητα της ζωής μου. Απ’ έξω το είχα κάνει από νωρίς, μέσα άργησα λίγο. Βοήθησαν οι μαργαρίτες, που ήταν πάντα εκεί. Στη θέση τους, αέρινες, σχεδόν χαμογελαστές…

Μοιάζει ανυπόφορο, ξαφνικά να υποχρεώνεσαι να μείνεις μακριά από τα παιδιά. Είναι πάντοτε το πιο δύσκολο κομμάτι ενός χωρισμού και συνήθως το βάρος πάει στις πλάτες του πατέρα. “Ο μπαμπάς θα φύγει από το σπίτι” λες και δεν ξέρεις πως ξεστομίζεις τη φράση σε παιδικές ψυχές που δεν καταλαβαίνουν τον δύσκολο κόσμο των μεγάλων. Δεν ξέρουν, δεν φταίνε. Κι είναι άδικο να τους λες “θα φύγω, αλλά θα έρχομαι”.

Κάπου εκεί αρχίζουν οι ‘κανόνες’ που θα κάνουν τη μετάβαση πιο εύκολη. Και για σένα και κυρίως γι αυτά. Πρώτα είναι το νέο σπίτι, που θα πρέπει να μάθουν να μένουν μια- δυο μπορεί και περισσότερες μέρες. Λένε ότι όσο πιο γρήγορα βρει ο πατέρας το χώρο του, τόσο το καλύτερο είναι. Συμφωνώ. Ειδικά αν έχει έτοιμο και το δωμάτιο τους, όπου θα τους βάζει για ύπνο το βράδυ.

Το σπίτι του πατέρα είναι βασική παράμετρος ώστε να ομαλοποιηθεί ει δυνατόν πιο γρήγορα η κατάσταση. Θα το καταλάβει πρώτα απ’ όλα ο ίδιος, με το πόσο θα το αγαπήσουν τα παιδιά

Από την άλλη, δεν πρέπει ο μπαμπάς να πηγαίνει στο παλιό του σπίτι, ή στο “σπίτι της μαμάς”. Δεν μπορεί να μένει εκεί, γιατί τα παιδιά θα νιώσουν σύγχυση, βλέποντάς τον … εκεί, απ’ όπου θεωρητικά (και πρακτικά) έχει φύγει. Πρέπει να είσαι προετοιμασμένος, όσο γίνεται, να κρύβεις συναισθήματα και να μπορέσεις να συμπιέσεις το χρόνο.

Αν έμαθα κάτι όλα αυτά τα χρόνια, ήταν ότι τα εικοσιτετράωρα μου με τους δυο γιους, έπρεπε να μεγαλώσουν. Είναι πολύ λογικό, πρέπει όμως να βρεις και τους τρόπους να τα καταφέρεις, ώστε στο διάστημα μαζί τους, να είσαι πραγματικά δίπλα τους. Ακόμη κι αν δεν γνωρίζεις την καθημερινότητά τους, θα πρέπει να την ξέρεις.

Κάτι τέτοιο προϋποθέτει και τακτική επικοινωνία με τη μητέρα τους. Το ξέρω, δεν έχουν όλα τα ζευγάρια τη διάθεση να συνεννοηθούν, αλλά πρόκειται για τα παιδιά τους. Ακόμη κι αν ο ένας δεν θέλει να βλέπει τον άλλον, θα πρέπει να βάλουν στην άκρη τον εγωισμό τους και να συνεργαστούν. Ακόμη κι αν διαφωνείς οριζοντίως ή καθέτως, επιβάλλεται η συνεργασία και η κοινή γραμμή, αλλιώς το παιχνίδι είναι χαμένο, από χέρι.

Το πρώτο μου καλοκαίρι έμοιαζε με βουνό. Η αίσθηση ότι έπρεπε να τα κάνω όλα, από το ‘άλφα ως το ωμέγα’ δεν ήταν η χειρότερη, όπως ενδεχομένως να νομίζει κανείς. Ακόμη κι αν δεν ξέρεις, μαθαίνεις. Αυτό που σε ταλανίζει είναι το βλέμμα τους. Πώς σκέφτονται; Τι λένε μέσα τους; Μην ανησυχείς. Ακόμη κι αν περνάει κάτι από το μυαλό τους, δεν πρόκειται να σου το πουν. Εσύ είσαι που ανησυχείς περισσότερο. Αυτά, απλά μεγαλώνουν. Ακόμη και το ροχαλητό σου, που είναι ενοχλητικό, βρήκε ο μεγάλος την πατέντα να το ξεπεράσει.

Μετά έμαθα. Πήρα το ‘κολάι’. Τα καλοκαιρινά ταξίδια μας, έγιναν ‘θεσμός’. Όπως και η συνήθης χριστουγεννιάτικη εκδρομή. Τα περιμένουμε και οι τρεις πως και πως. Ειδικά ο πατέρας, που πλέον αντί να τα κάνει όλα, δίνει απλά εντολές.

Όσο τους προσφέρεις τη ζεστασιά και την αγάπη που θα τους έδινες κι όταν ήταν μαζί τους, δεν υπάρχει πρόβλημα. Πολύ περισσότερο όταν και η μητέρα τους τους δίνει ακριβώς το ίδιο, μπορεί και περισσότερο.

Πρέπει να γνωρίζεις κάθε μέρα τι έχουν κάνει. Σίγουρα δε γίνεται να τα ξέρεις όλα, πρέπει να έχεις εικόνα για το τι κάνουν καθημερινά. Πώς πάνε στο σχολείο, τι έχουν να διαβάσουν, τι βαθμούς πήραν, γιατί τους μάλωσε η μητέρα τους. Δεν είσαι εκεί, αλλά είσαι κιόλας. Είναι ανάγκη να νιώθουν την παρουσία σου.

Ναι σου λείπουν. Ναι λείπεις από τα γενέθλιά τους, από τη γιορτή τους, από ξεχωριστές μέρες, από τις οικογενειακές γιορτές, θα ήθελες εκτός από τα Χριστούγεννα να είσαι μαζί και την Πρωτοχρονιά. Ναι, έχασες τα χρόνια που περίμενες ότι θα έρχονταν μαζί τους, αλλά στρίβεις το τιμόνι, βλέπεις τις μαργαρίτες εκεί, ολόφρεσκες, σκας ένα χαμόγελο, πετάς το σκουπιδάκι από το μάτι και συνεχίζεις…