Ένα πιλοποιείο στη Χιλή διασώζει την ιστορία της τέχνης του καπέλου
Στην καρδιά του ατμοσφαιρικού Σαντιάγο, ανάμεσα στα επίσημα μνημεία και τα εντυπωσιακά κτίρια, ένα πιλοποιείο-μουσείο μεταφέρει ιστορίες από την εποχή της μεγάλης εμπορικής άνθισης.
- 27 ΑΠΡ 2025
Για να ερευνήσουμε την καταγωγή των στιλάτων καπέλων που κοσμούν σήμερα την κεφαλή των Χιλιανών στους δρόμους του ηλιοφώτιστου Σαντιάγο και όχι μόνο, πρέπει να πάμε αιώνες πίσω – το 1540 καταφτάνουν οι πρώτοι Ισπανοί άποικοι και μέχρι το 1818 η Χιλή αποτελεί μέρος της ισπανικής αυτοκρατορίας, με τη νέα νομοθεσία (ισπανικός νόμος) να εισάγει τον ευρωπαϊκό τρόπο ζωής σε πολιτιστικό και κοινωνικό επίπεδο, στο πλαίσιο του οποίου εντάσσεται και η ευρωπαϊκή μόδα, όπως και το συνήθειο του να φοράει κάποιος διαφορετικά καπέλα ανάλογα με την περίσταση και την οικονομική του κατάσταση.
Αρκετοί ανθρωπολόγοι όπως η Patricia Rieff Anawalt αναγνωρίζουν τον 16ο αιώνα ως σημείο καμπής για τη μόδα στη Χιλή, όταν οι ντόπιοι πέρασαν από την παράδοση των ιθαγενών φυλών και συγκεκριμένα των Μαπούτσε που περιελάμβαναν απλωτά, ριχτά ρούχα τύπου πάντσο σε ρούχα τα οποία εφάρμοζαν στο σώμα, διαγράφοντας τη σιλουέτα του ατόμου. Παράλληλα, τα καπέλα έπαψαν να είναι μόνο ψάθινα τύπου τσουπάγια (του αγρότη) – εμφανίστηκαν καπέλα με μικρό γύσο, καπέλα στρογγυλά ή επίπεδα, καπέλα με φτερά ή άλλα διακοσμητικά στοιχεία.
Όπως εξελίχθηκαν τα πράγματα, μάλιστα, η διαπολιτισμική επικοινωνία της μακρινής χώρας με τις δυτικές τάσεις συνεχίστηκε και μετά το τέλος της ισπανικής αυτοκρατορίας, μέσω της μετανάστευσης. Καθ’ όλη τη διάρκεια του 19ου αιώνα, έπειτα κι από έναν νόμο του νεαρού ανεξάρτητου κράτους που ενθάρρυνε τις μεταναστευτικές ροές, στο μέρος πίσω απ’ την οροσειρά των Άνδεων καταφτάνει κόσμος από Αγγλία, Γερμανία, Γαλλία, Ελβετία, Ισπανία, Ιταλία και αλλού, προς αναζήτηση μιας καλύτερης ζωής.
Τότε και μέχρι ο «αιώνας του πολέμου» να αλλάξει τα δεδομένα, η Χιλή είχε μετατραπεί σε ένα ζωντανό χωνευτήρι πολιτισμών, αφήνοντας την ταυτότητα της αποικίας για εκείνη ενός ανεπτυγμένου, σύγχρονου κράτους. Από εκείνη την κομβική εποχή αναβρασμού και ανακατατάξεων στη Χιλή που επαναπροσδιόρισε την ταυτότητά της χώρας, μετράει ιστορία και το Donde Golpea el Monito στην καρδιά του Σαντιάγο, το παλαιότερο πιλοποιείο σε όλη τη Νότια Αμερική, όπως καυχιούνται σήμερα οι απόγονοι της επιχείρησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία τουρισμού του περασμένου έτους, πάνω από πέντε εκατομμύρια επισκεπτών κατέφτασαν (για πρώτη φορά) στη χώρα με το ιδιαίτερο μακρόστενο σχήμα και τις πολλές αντιθέσεις, το μεγαλύτερο ποσοστό εκ των οποίων διέμεινε ή έστω σταμάτησε στην πρωτεύουσα, μια πόλη που λογίζεται ως η πιο όμορφη όλης της νότιας Αμερικής, χάρη στην πλούσια αρχιτεκτονική και όχι μόνο φυσιογνωμία της.
Ψηφίδες αυτού του πολύχρωμου μωσαϊκού ιστορίας και πολιτισμού που προσφέρει σήμερα το Σαντιάγκο είναι τα ρομαντικά, τα γοτθικά και τα εντυπωσιακά μπαρόκ κτίρια γύρω από τον καθεδρικό ναό του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα, είναι οι εκκλησίες, τα μουσεία και βέβαια η αποστομωτική θέα της οροσειράς των Άνδεων στο φόντο του αστικού τοπίου. Ψηφίδες αυτού του μωσαϊκού είναι και οι ιστορίες επιχειρήσεων όπως του συγκεκριμένου πιλοποιείου που επιβιώνουν σε πείσμα των καιρών, από γενιά σε γενιά, αποτελώντας τη ζωντανή ιστορία μιας αφήγησης που εκτείνεται στα βάθη των αιώνων.
Εμβληματική περίπτωση εμπορικού δρόμου στην παλιά πόλη είναι η οδός Αχουμάδα, μία πεζοδρομημένη λεωφόρος που κάθε ώρα της ημέρας σφύζει από ζωή και διαθέτει τα πιο ιστορικά καταστήματα.
Ανατρέχοντας στην κληρονομιά του κεντρικού αυτού δρόμου που βρίσκεται κοντά στο πιλοποιείο, ο σημερινός ιδιοκτήτης του καταστήματος Roberto Lasen, απόγονος της ισπανικής οικογένειας που ξεκίνησε να λειτουργεί το Donde Golpea el Monito πριν από 110 χρόνια, αφηγείται στο πρακτορείο Associated Press ότι ήταν κάτι σαν τα σημερινά αεροδρόμια. «Ολόκληρη η ροή των ξένων εισήλθε μέσω αυτού του δρόμου στην πόλη». Πέρα από κατάστημα που εμπορεύεται καπέλα για κάθε περίσταση, το ιστορικό κατάστημα εκτελεί και χρέη μουσείου, δείχνοντας στο κοινό τους διαφορετικούς τρόπους κατασκευής αυτού του τόσο ιδιαίτερου αξεσουάρ.
Ακολουθήστε το OneMan στο Google News και μάθετε τις σημαντικότερες ειδήσεις.