Φτιάξε και ‘συ πορτρέτα από DNA

Η Heather Dewey-Hagborg δηλώνει πληροφοριακή καλλιτέχνις. Κάτι που σημαίνει ότι έχει έχει ένα πτυχίο και ένα μεταπτυχιακό στις πληροφοριακές καλές τέχνες (αυτή τη στιγμή κάνει το διδακτορικό της σε κάτι παρεμφερές) και με αυτά τα εφόδια μετατρέπει την πληροφορία σε τέχνη. Ο έχων την πείρα προτείνει απλά πράγματα, σωστά;

Περίπου. Το τελευταίο της project της Dewey-Hagborg έχει τίτλο “Strangers Visions” και στην ουσία είναι το ακριβώς ανάποδο. Όχι η ματιά του ξένου αλλά πορτρέτα αγνώστων ανθρώπων που δημιουργεί χρησιμοποιώντας λίγο από μοριακή βιολογία, λίγο από 3D printing και λίγο από προγραμματισμό.

Η διαδικασία ξεκινάει από πεταμένα αντικείμενα που κατά πάσα πιθανότητα περιέχουν ανθρώπινο DNA όπως τρίχες, τσίχλες, γόπες. Κάτι σαν CSI δηλαδή αν και εκεί η συλλογή βιολογικών δειγμάτων θέλει γάντι και γερό στομάχι. Εδώ με μια γόπα συνήθως κάνεις τη δουλειά σου. Αν όχι, με τη επόμενη σίγουρα.

Στη συνέχεια τα δείγματα μεταφέρονται σε ένα αυτοσχέδιο εργαστήριο μοριακής βιολογίας και το DNA αναλύεται στα σημεία που είναι μοναδικά για κάθε άνθρωπο. Αν ας πούμε ξεκινήσει από μια τσίχλα θα την κόψει σε πολύ μικρά κομμάτια και θα τα επωάσει σε διαλύματα χημικών που χρησιμοποιούνται για την εκχύλιση DNA.

Το DNA που προκύπτει αναλύεται με μια μέθοδο που ονομάζεται PCR και πολλαπλασιάζει τα συγκεκριμένα σημεία του DNA που την ενδιαφέρουν. Μετά τα σημεία αυτά αναλύονται χημικά ώστε να αποκαλυφθεί η σειρά των τεσσάρων συστατικών του DNA (A,T,G,C). Αυτή η πληροφορία τροφοδοτείται σε ένα πρόγραμμα που έχει γράψει η ίδια και μετατρέπει τα δεδομένα  σε τρισδιάστατες απεικονίσεις με τη βοήθεια ενός 3D εκτυπωτή.

Τώρα θα μου πεις έχει καμία σχέση η απεικόνιση με το πρόσωπο του ανθρώπου που πέταξε τη γόπα; Η αλήθεια είναι πως όχι. Σχεδόν σίγουρα, καμία σχέση. Η τεχνική της Dewey-Hagborg είναι ακόμα σε αρχικό στάδιο και προς το παρόν όλοι οι “άγνωστοι” είναι περίπου 25 ετών. Τα στοιχεία που είναι αληθινά είναι το φύλο και κάποια γενικά φυλετικά χαρακτηριστικά του αγνώστου. Από εκεί και πέρα τα περισσότερα αφήνονται στη “φαντασία” του υπολογιστή.

Ωστόσο, πρόσωπα που έχουν κάποιο βαθμό συγγένειας και επομένως ομοιότητες στο DNA θα δίνουν παρεμφερείς απεικονίσεις. Περισσότερο δηλαδή σε σχέση με πρόσωπα που δεν έχουν συγγένεια μεταξύ τους. Και σε βάθος χρόνου με την χρήση γνωστών προσώπων και τα κατάλληλα προγράμματα δεν αποκλείεται να υπάρχει πραγματική αντιστοίχηση DNA – προσώπου.

Αυτός είναι ο λόγος που ένας ιατροδικαστής από το Delaware επικοινώνησε με τη Dewey-Hagborg για να δει αν μπορούν να προκύψουν στοιχεία για μία γυναίκα που είχε δολοφονηθεί πριν μία εικοσαετία. Προς το παρόν κατασκευάζουν ένα προφίλ. 

Τίποτα από αυτά φυσικά δε θα ήταν δυνατόν χωρίς τις καινοτομίες στη γενετική και τη μηχανική. Το κόστος των γενετικών αναλύσεων επιτρέπει πλέον τη δημιουργία  αυτοσχέδια εργαστήρια μοριακής βιολογίας εκτός πανεπιστημίου ή βιομηχανίας και με ένα πολύ μικρό αντίτιμο ή καθόλου μπορείς να κάνεις τα δικά σου πειράματα.

Στο χώρο του 3D printing προστίθενται συνεχώς νέα υλικά -μέχρι πρότινος τα πλαστικά ήταν σχεδόν μονόδρομος- και κυρίως μέταλλα, η τιμή των εκτυπωτών πέφτει συνεχώς και οι “εκτυπωτές” με πληθώρα δυνατοτήτων. Όπως σε κάθε ψηφιακή τεχνολογία φυσικά.

Οπότε κάπου εκεί στη μέση υπάρχει χώρος για άτομα σαν τη Heather Dewey-Hagborg που θα γράψουν τους κατάλληλους αλγόριθμους για να τα κολλήσουν.

Ή σαν εσένα.