Γιατί ανεβαίνει με ξέφρενους ρυθμούς η τιμή της βενζίνης

Όπως επισημαίνουν οι βενζινοπώλες, οι αυξήσεις στη βενζίνη πρόκειται να συνεχιστούν και τις επόμενες μέρες, με τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Πρατηριούχων, Γιώργο Ασμάτογλου, να προειδοποιεί πως η τιμή της μπορεί να φτάσει ως τα 2,5 ευρώ το λίτρο.

Για ποιο λόγο, όμως, παρατηρείται αυτή η ραγδαία άνοδος, τι ρόλο παίζουν οι πετρελαϊκές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και πότε θα κορυφωθεί αυτό το κύμα ακρίβειας στα καύσιμα;

Γιατί έχει ακριβύνει τόσο πολύ η βενζίνη

Το ζήτημα με την αύξηση των τιμών στη βενζίνη δεν είναι κάτι που αντιμετωπίζει η χώρα και ο πλανήτης τις τελευταίες εβδομάδες. Ήδη από το περασμένο καλοκαίρι είχαν κάνει την εμφάνισή τους τα πρώτα άρθρα τα οποία αναφέρονταν στο ζήτημα και προσπαθούσαν να εξηγήσουν το φαινόμενο. Όπως σημειώνονταν, η αύξηση της τιμής της βενζίνης συνδέονταν άρρηκτα με την αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου στις παγκόσμιες αγορές.

Ο λόγος της ταχείας αύξησης της τιμής του πετρελαίου είχε να κάνει, κατά τους ειδικούς, με την επιστροφή στην κανονικότητα ύστερα από αρκετούς μήνες lockdown. Οι απαιτήσεις των χωρών για κατανάλωση ενέργειας αυξήθηκαν κατακόρυφα, ενώ από την άλλη οι χώρες που εξήγαγαν πετρέλαιο και φυσικό αέριο δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν άμεσα στα αιτήματα των κρατών. Η ζήτηση ήταν πολύ μεγαλύτερη από την προσφορά, με αποτέλεσμα ο πληθωρισμός να φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη και να ανεβάσει τις τιμές στα καύσιμα αλλά και στα βασικά αγαθά που χρειάζεται ένα νοικοκυριό για να επιβιώσει.

Τα πράγματα, όμως, τώρα είναι πολύ διαφορετικά. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου, ξεπερνώντας τα 140 δολάρια το βαρέλι, το οποίο αποτελεί ιστορικό υψηλό από τον Ιούλιο του 2008, όταν και ξέσπασε το παγκόσμιο οικονομικό κραχ. Σε περίπτωση που εφαρμοστεί ολική απαγόρευση καυσίμων από τη Ρωσία -που αποτελεί την ισχυρότερη χώρα στην παραγωγή αργού πετρελαίου παγκοσμίως, παράγοντας 3,5 εκατ. βαρέλια τη μέρα- όπως εξηγούν ειδικοί, πρόκειται να δημιουργηθεί τεράστια κρίση καθώς ενδέχεται η τιμή του βαρελιού να φτάσει ακόμη και τα 200 δολάρια.

Πώς μπορεί να ξεπεραστεί αυτή η κρίση

Ο μοναδικός τρόπος για να αποκοπεί η ταχεία αύξηση της τιμής του αργού πετρελαίου, που με τη σειρά της θα φέρει αυξήσεις και στην τιμή της βενζίνης, είναι η Ευρώπη, η οποία άμεσα εξαρτώμενη από την ενεργειακή παραγωγή της Ρωσίας, να βρει επαρκή αποθέματα στις παγκόσμιες αγορές. «Συζητάμε με τους Ευρωπαίους εταίρους και συμμάχους μας προκειμένου να εξετάσουμε την ιδέα απαγόρευσης εισαγωγής του ρωσικού πετρελαίου, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι τα αποθέματα στις παγκόσμιες αγορές επαρκούν» δήλωσε μεταξύ άλλων ο Antony Blinken, επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας.

Σύμφωνα με τις πληροφορίες των τελευταίων ωρών, παρατηρείται ήδη μια πρώτη σαφή υποχώρηση στις τιμές του αργού πετρελαίου που πλησιάζει το 12%. Η «βουτιά» αυτή έρχεται μετά τις αναφορές πως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα σχεδιάζουν να καλέσουν άμεσα τα υπόλοιπα μέλη του ΟΠΕΚ, του Οργανισμού Εξαγωγών Πετρελαιοπαραγωγών Χωρών, να παραγάγουν ακόμη περισσότερα βαρέλια πετρελαίου για να αντισταθμιστεί η έλλειψη από το εμπάργκο στα ρωσικά καύσιμα.

Υπάρχουν, όμως, περιθώρια, για μείωση της τιμής στη βενζίνη άμεσα στη χώρα; Όπως επισημαίνουν αρκετές ομοσπονδίες πρατηριούχων στην Ελλάδα, η μόνη λύση είναι η μείωση του ειδικού φόρου Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης, ο οποίος επιβαρύνει σημαντικά την τιμή των καυσίμων.

Μία από τις χώρες που έχει μεριμνήσει ήδη για το ζήτημα είναι η Κύπρος που ψήφισε ομόφωνα έκτακτο νόμο για τη μείωση ενός αντίστοιχου φόρου από τις αρχές Μαρτίου ως τη 1η Ιουνίου, προκειμένου να περιοριστεί όσο το δυνατόν περισσότερο η αύξηση των τιμών για τους καταναλωτές της χώρας. Ήδη το συγκεκριμένο μέτρο έχει επιφέρει μειώσεις, με την τιμή της αμόλυβδης να διαμορφώνεται την περασμένη Δευτέρα στο 1,4 ευρώ το λίτρο.