Γιατί έχουν αυξηθεί τα κρούσματα με τις νέες παραλλαγές του κορονοϊού

Τα επιβεβαιωμένα κρούσματα από την τελευταία ανακοίνωση του ΕΟΔΥ σκαρφάλωσαν στα 9.294, ενώ αρχές του μήνα ήταν λιγότερα από τα μισά. Αυτή η επιθετική αύξηση της τάξεως του 50% δεν είναι ελληνικό φαινόμενο, αλλά σίγουρα ευρωπαϊκό και υπερατλαντικό: οι καμπύλες του ιού στους πίνακες του Our World Data προδώσαν το νέο κύμα τον περασμένο Απρίλιο· οι νέες –αισθητά πιο μεταδοτικές– υποπαραλλαγές ΒΑ.4 και ΒΑ.5 κυριάρχησαν πρώτα στις Ηνωμένες Πολιτείας της Αμερικής και στη συνέχεια αποβιβάστηκαν στα δημοφιλή λιμάνια κι αεροδρόμια της Ευρώπης.

Ανάμεσα σε αυτά, η Πορτογαλία, η Ιταλία και η Ελλάδα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία από το Επιδημιολογικό Παρατηρητήριο Δημόσιας Υγείας, που τρέχει το Πανεπιστήμιο Κρήτης, ο δείκτης μεταδοτικότητας Rt έχει εκτιναχθεί κυρίως στα ελληνικά νησιά, στη Μύκονο, τη Σαντορίνη, την Κω, την Άνδρο και την Κρήτη, έτσι που ο νησιωτικός μέσος όρος μετάδοσης είναι κοντά στο 1,5. Με άλλα λόγια, «ο δείκτης μεταδοτικότητας έχει ξεπεράσει την Όμικρον 2, που κυριαρχούσε τον Μάρτιο», όπως δήλωσε ο καθηγητής Πνευμονολογίας του πανεπιστημίου, Νίκος Τζανάκης.

Πώς φτάσαμε στο έκτο κατά σειρά κύμα της πανδημίας, που εκτιμάται ότι σύντομα θα αγγίξει τα 20.000 νέα κρούσματα ανά ημέρα;

Τι ξέρουμε για τις παραλλαγές 4 και 5

Σύμφωνα με την εκτίμηση του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη, βιώνουμε το έκτο κύμα της πανδημίας στη χώρα μας, τουλάχιστον «τις τελευταίες δέκα ημέρες, ίσως και λίγο παραπάνω».

Με απλά μαθηματικά, εάν συμπεριλάβεις και το τριήμερο που χρειάζονται οι νέες υποπαραλλαγές για να εκκολαφθούν και να εκδηλωθούν στον ανθρώπινο οργανισμό (οι ΒΑ.4 και ΒΑ.5 είναι αμεσότερες από άλλες της ιικής οικογένειας), τότε το ημερολόγιο δείχνει στις πρώτες μέρες του Ιουνίου, όταν συνέβησαν δύο κομβικές αλλαγές: βγήκαν οι μάσκες κι εντατικοποιήθηκαν οι αφίξεις στα αεροδρόμια.

Μαζί με τους τουρίστες, τις μεγάλες συναυλίες, τα φεστιβάλ και την επιστροφή στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς από τη διακοπή της τηλεργασίας, εισήλθε λαθραία και το μικρόβιο σε χιλιάδες περισσότερους οργανισμούς. Από την άλλη, τα αντισώματα της τρίτης δόσης είχαν πια εξασθενήσει (λόγω χρόνου) ενώ είχαν να αντιμετωπίσουν τους κατά 10-15% μεταδοτικότερους απογόνους της Covid οικογένειας – αυτή είναι η περίπτωση της ΒΑ.4 και ΒΑ.5.

Όπως εξήγησε το επιστημονικό περιοδικό Nature σε διευκρινιστικό κείμενο για τις συγκεκριμένες υποπαραλλαγές, «η εξάπλωσή τους οφείλεται κατά κύριο λόγο στην ικανότητά τους να μολύνουν ανθρώπους που είχαν ανοσία στις προηγούμενες μορφές της Όμικρον, είτε σε άλλες παραλλαγές του κορονοϊού».

Είναι η φυσική εξέλιξη κάθε ιού, ουσιαστικά: στόχος του δεν είναι να αποδεκατίσουν τον ανθρώπινο οργανισμό, αλλά να εξασφαλίσουν διαρκή και εύκολη πρόσβαση σε πολλαπλάσια περισσότερους ξενιστές.

Σε αυτό το κομμάτι, οι ΒΑ.4 και ΒΑ.5 έχουν πετύχει διάνα για διάφορους λόγους. Πρώτον, τα εμβόλια είναι κατασκευασμένα βάσει των πρώτων στελεχών του κορονοϊού, ενώ πλέον η πρωτεϊνική ακίδα στα νέα στελέχη έχουν διαφοροποιηθεί τόσο που τους επιτρέπει να τρυπώνουν ακόμη και σε οργανισμούς με φυσική ανοσία: σε άτομα δηλαδή που έχουν μολυνθεί ξανά, ίσως και λίγες εβδομάδες πριν. Δεύτερον, επειδή δεν έχουν τη φονικότητα που είχε πχ η Δέλτα.

Σε αυτό οφείλεται το γεγονός ότι οι λεγόμενοι «σκληροί δείκτες» της πανδημίας (νοσηλείες, ΜΕΘ και θάνατοι) ακολουθούν αύξηση, αλλά όχι αντίστοιχη με τα κρούσματα.

Είναι λοιπόν εύκολοι αντίπαλοι; Κάθε άλλο, θα απαντήσει όποιος έτυχε να αναμετρηθεί μαζί τους. Τα πειράματα του Δρ. Kei Sato από το Πανεπιστήμιο του Τόκιο έδειξαν ότι τα στελέχη BA.4, BA.5 και BA.2.12.1 αναπαράγονται πιο αποτελεσματικά στα ανθρώπινα πνευμονικά κύτταρα. Επομένως, «δυνητικά ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος από αυτόν του αρχικού στελέχους της Όμικρον», όπως δήλωσε ο καθηγητής.

Άρα, τρέχουμε να εμβολιαστούμε;

Μουδιασμένος μπροστά στις εξελίξεις βρίσκεται ο περισσότερος κόσμος, ισορροπώντας ανάμεσα στην ανάγκη του για ένα κανονικό καλοκαίρι και τα όρια που θέτει η νέα κλιμάκωση των κρουσμάτων. Με την κορύφωση του έκτου κύματος να αναμένεται, όπως είναι λογικό, τον μήνα Αύγουστο, τα προληπτικά τεστ (ανεξάρτητα από συμπτώματα) και η χρήση μάσκας σε κάθε πιθανή εστία μετάδοσης είναι τα βασικά εργαλεία, που έχουμε στα χέρια μας, μέχρι να σκιαγραφηθούν καλύτερα οι νέες παραλλαγές από την επιστημονική κοινότητα.

Αλλά το φλέγον ερώτημα είναι ένα: πόσο γρήγορα σπεύδουμε ξανά για την τέταρτη δόση; Τη Δευτέρα 27 Ιουνίου άνοιξε η πλατφόρμα για τους πολίτες μεταξύ 30 και 60 ετών, αλλά η ισχυρή σύσταση εκ μέρους του ΕΟΔΥ απευθύνεται προς το παρόν μονάχα σε άτομα άνω των 60 ετών.

 

 

«Δεν είναι οριζόντια η σύσταση για την τέταρτη δόση του εμβολίου σε ηλικίες άνω των 30 και μέχρι τα 60», εξηγεί στο OneMan ο παθολόγος και διδάκτωρ στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Γιώργος Παππάς. Το «Ημερολόγιο Κορονοϊού» που κρατά στο Facebook αποτελεί έναν μικρό φάρο ψύχραιμης ενημέρωσης, όλο το διάσημα της πανδημίας.

«Η σύσταση εξατομικεύεται ανάλογα με το ιστορικό, τις ευπάθειες του οργανισμού, την κοινωνική και επαγγελματική έκθεση στον ιό, το οικογενειακό περιβάλλον, όπου δυνητικά πρέπει να προστατευθεί το αν υπήρξε λοίμωξη και πότε, αλλά και άλλους παράγοντες», επισημαίνει. «Η συζήτηση αυτή πρέπει να γίνει από το κάθε άτομο με τον ενημερωμένο προσωπικό γιατρό του – και υπογραμμίζω τη λέξη ενημερωμένος».