Γιατί γράφουμε την μπίρα με γιώτα
Αν έχετε παρατηρήσει ότι η μπίρα έχει αρχίσει να γράφεται όλο και συχνότερα με 'ι' και αυτός σας ενοχλεί, σας έχουμε ένα twist.
- 31 ΙΑΝ 2020
Καταιγισμός ειλικρίνειας. Οποιοδήποτε κείμενο αναφέρεται στο ποια είναι η σωστή ορθογραφία ενός πράγματος είναι υφολογικά βαρετό. Όταν μάλιστα δεν είναι σε φιλολογικό σάιτ γίνεται και “πικάντικο”, οπότε ακόμα χειρότερο. Οπότε δεν θα κάνω το αστείο ότι η μπίρα δεν είναι για να τη γράφεις αλλά για να την πίνεις. Παρόλα όσα λένε κάποιες έρευνες ότι η μπίρα δεν είναι πια κουλ.
Αδυνατώντας και εγώ να ξεφύγω από αυτόν τον κανόνα, θα έρθω κατευθείαν σε αυτό που θέλουμε. Γιατί είναι η αλήθεια ότι τον τελευταίο καιρό αρχίζει επιτέλους να επικρατεί η γραφή του ‘μπίρα’ αντί του ‘μπύρα’. Δεν είναι αστεία πράγματα αυτά. Κάποιοι έχουν σπαταλήσει τουλάχιστον 5 λεπτά για να το εξηγήσουν. Πόσα ακόμα θα αλλάξουν ως πρός αυτήν;
Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Αν ρωτήσεις έναν φιλόλογο ποια είναι η σωστή ορθογραφία για οτιδήποτε, αυτός θα έχει μια γνώμη. Αυτή την γνώμη είναι διατεθειμένος να τη διατηρήσει ακόμα και δίνοντας την ίδια του τη ζωή. Την ίδια ώρα, ένας ή μια γλωσσολόγος θα είναι έτοιμος να γίνει ο κλασικός ‘όχι μάνες’ τύπος. Η απάντησή του θα είναι στο 99% των περιπτώσεων: και τα δύο σωστά είναι.
Γιατί όμως μπίρα;
Πιο συγκεκριμένα για την μπίρα τώρα. Αν έχετε παρατηρήσει ότι η μπίρα έχει αρχίσει να γράφεται όλο και συχνότερα με ‘ι’ και αυτός σας ενοχλεί, έχω ένα twist. Αυτό που στην πραγματικότητα είναι παράλογο είναι η γραφή ‘μπύρα’. Τουλάχιστον ετυμολογικά. Βλέπετε η λέξη είναι δάνεια από την ιταλική ‘birra’, πράγμα που υποδηλώνει ότι αν υπήρχε μια γραφή σωστή, αυτή θα ήταν το ‘μπίρρα’, το οποίο τώρα θα διορθώναμε σε ‘μπίρα’ λόγω του κανόνα της απλοποίησης.
Σε κάθε περίπτωση, λοιπόν, δεν μπορούσε να εξηγηθεί με κανέναν τρόπο το ‘υ’. Κάποιοι έχουν αναφέρει ως βασικό λόγο την επίδραση της λέξης ζύθος πάνω στη λέξη. Πρέπει πάντως να θυμίσουμε ότι η γραφή με ‘υ’ ανέκαθεν φαινόταν πιο έγκυρη και ελληνοπρεπής. Έτσι, πολλές φορές χρησιμοποιούνταν, ακόμα και αν ετυμολογικά δεν υπήρχε κανένας λόγος να χρησιμοποιηθεί.
Επομένως, μαντέψτε τι θα πω και εγώ. Ετυμολογικά το ορθό είναι ας πούμε το μπίρα. Είναι ορθό και με βάση τους κανόνες της απλοποιήσης (οι δάνειες λέξεις γράφονται πάντα με ι, ο, ε). Αυτό το τελευταίο είναι μάλλον και το πιο σημαντικό. Δεν υπάρχει λόγος να μπερδεύουμε τους ομιλητές με διάφορους μικροκανόνες.
Σε κάθε περίπτωση όμως, δεν θα κάνω το αστείο ότι καλό είναι να την πίνετε και όχι να τσακώνεστε για το πώς γράφετε. Θα κρατηθώ μέχρι το τέλος.
Τα κατάφερα.
