Γιατί η σύλληψη του Πέτρου Τατσόπουλου ήταν τελείως αβάσιμη
- 31 ΙΑΝ 2023
Δεν ήταν τέτοια περίπτωση η σύλληψη του Πέτρου Τατσόπουλου, παρόλο που τα κίνητρα δεν απέχουν πολύ σε επίπεδο μικροπρέπειας: το βράδυ της Δευτέρας, ενώ ο συγγραφέας συμμετείχε σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης στο βιβλιοπωλείο Free Thinking Zone για τον θρησκευτικό προσανατολισμό της παιδείας, προσήχθη από κλιμάκιο της αστυνομίας, όχι εξαιτίας συκοφαντικής δήλωσης ή εξύβρισης που τέλεσε εκείνη την ώρα, αλλά για την ανάρτηση εναντίον του Φίλιππου Καμπούρη, την οποία είχε δημοσιεύσει την προηγούμενη ημέρα στο FB. Όπως είχε πει ο Φ. Καμπούρης «θα λογοδοτήσεις στα δικαστήρια».
Την επόμενη μέρα συνέβη το περιστατικό. Δεν είχε παρέλθει 24ωρο από την κατάθεση της μηνυτήριας αναφοράς για συκοφαντική δυσφήμιση κι εξύβριση, οπότε η προσαγωγή σήμαινε πως κινήθηκε η διαδικασία του αυτόφωρου – πράγμα τρομερά σπάνιο για τόσο ήσσονος σημασίας νομική αντιμαχία.
Ποια ήταν η θέση από πλευράς του μηνυτή; Ότι ο Π. Τατσόπουλος είχε «εκφραστεί με σκωπτικό τρόπο αναφορικά με πρόβλημα υγείας που αντιμετώπισε», ότι «προσέβαλε την υπόστασή μου, τα πιστεύω μου, την πίστη μου στον θεό».
Στην ουσία, από το κείμενο που ανήρτησε ο Τατσόπουλος, εκείνο που αφορά στη μηνυτήρια αναφορά είναι Α. το προσβλητικό ύφος, ιδίως στον επιθετικό χαρακτηρισμό «ανθύπατος της trash TV», και Β. στο ότι διέβαλε ως ψεύτη τον Φ. Καμπούρη για το θαύμα που ισχυρίζεται ότι βίωσε στο νοσοκομείο, με την εμφάνιση του Αγίου Εφραίμ, σύμφωνα με συνέντευξη που παραχώρησε στο Εκκλησία Online.
Λοιπόν, είναι αρκετά αυτά για να δικαιολογήσουν την εξέλιξη των πραγμάτων;
«Το ερώτημα του ποιος έδωσε εντολή»
«Το ζήτημα στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν είναι (πρωτίστως) θεσμικό, ότι είναι εν ενεργεία ο νόμος», σημειώνει σε τηλεφωνική επικοινωνία ο διδάκτωρ νομικής και δικηγόρος Δημήτρης Σαραφιανός: το αδίκημα της συκοφαντικής δυσφήμισης περιγράφεται στα άρθρα 361-363 στον Ποινικό Κώδικα και ενεργοποιείται σε περιπτώσεις που κάποιος λέει εν συνειδήσει του ψέματα εναντίον ενός άλλου προσώπου. Ενδέχεται η κατηγορία να αφορά είτε κάποιο τετελεσμένο γεγονός ή απλά χαρακτηρισμό (το οποίο είναι και ηπιότερο). Το δεύτερο είναι που ισχύει στη μήνυση του Φ. Καμπούρη.
Σύμφωνα με το τυπικό της διαδικασίας, η μηνυτήρια αναφορά μεταβιβάζεται στον Εισαγγελέα Ποινικής Δίωξης και εκείνος αποφασίζει εάν είναι αρκετές οι ενδείξεις ώστε να προχωρήσει η υπόθεση στο δικαστήριο με εξέταση μαρτύρων κλπ, είτε να αποφανθεί πως η μήνυση είναι αβάσιμη, οπότε μπαίνει αρχείο (υπάρχει πάντα το δικαίωμα της προσφυγής). Στη συγκεκριμένη περίπτωση, φαίνεται πως όχι μόνο αβάσιμη δεν κρίθηκε η μήνυση αλλά και πως συντρέχει άμεσος λόγος παρέμβασης με αυτόφωρη διαδικασία.
«Το ερώτημα είναι ποιος έδωσε εντολή για την άμεση σύλληψη του κατηγορούμενου», επισημαίνει ο Δ. Σαραφιανός, «το ότι εφαρμόζεται η διάταξη περί αυτοφώρου σε περίπτωση συκοφαντικής δυσφήμισης και μάλιστα με τέτοια χαρακτηριστικά, όταν δηλαδή δεν υπάρχει παρά εξύβριση με χαρακτηρισμούς σε τοποθέτηση μέσω social media, είναι τελείως ανυπόστατο». Δικαίωμα εντολής για την εφαρμογή της διαδικασίας του αυτοφώρου έχει είτε ο εισαγγελέας, είτε οι αστυνομικές αρχές – μέχρι τις στιγμές που γράφεται το παρόν κείμενο παραμένει αδιευκρίνιστο το ποιος κινητοποίησε τη διαδικασία.
Πάντως, οι ενδείξεις δεν επαρκούν. Η συκοφαντική δυσφήμηση σημαίνει ότι «εν γνώσει μου ισχυρίζομαι κάτι που είναι ψέμα εναντίον κάποιου», άρα για την υπερασπιστική γραμμή αρκεί να αποδειχθεί πως ο Φ. Καμπούρης δε σώθηκε από την εμφάνιση του αγίου.
Η εργαλειοποίηση της θρησκείας
Διόλου τυχαία, το βάρος από πλευράς Φ. Καμπούρη έπεσε επικοινωνιακά στα θρησκευτικά πιστεύω. Ωστόσο, η μηνυτήρια αναφορά δε θα μπορούσε να τα επικαλεστεί άμεσα. Υπενθυμίζουμε ότι ο νόμος της βλασφημίας, που αφορούσε όποιον «κακόβουλα καθυβρίζει τα θεία» και ταλαιπώρησε για δεκαετίες την ελευθερία της τέχνης, καταργήθηκε με την αλλαγή του Ποινικού Κώδικα το 2019.
Με άλλα λόγια, δε θα είχε καμία σημασία για την πρακτική εξέλιξη των πραγμάτων στην υπόθεση Τατσόπουλου-Καμπούρη ότι η ειρωνεία αφορούσε ζητήματα θρησκευτικού περιεχομένου.
Ωστόσο, όπως εξέδωσε σε ανακοίνωση η Ελληνική Ένωση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου, «φαίνεται ότι η κατάργηση των διατάξεων περί βλασφημίας δεν ήταν αρκετή ώστε να σταματήσουν οι διώξεις που στόχο έχουν τον περιορισμό της ελευθερίας της έκφρασης και της σάτιρας με επιχείρημα την προσβολή της θρησκευτικής συνείδησης και την ελευθερία της πίστης».
Ο συγγραφέας και πρώην βουλευτής Πέτρος Τατσόπουλος αφέθηκε, τελικά, ελεύθερος λίγο μετά τα μεσάνυχτα, με απόφαση του εισαγγελέα να συνεχιστεί η διαδικασία με προκαταρκτική εξέταση (και όχι σε αυτόφωρο δικαστήριο την επομένη), όπως δηλαδή θα μπορούσε να συμβεί εξ αρχής. Το αυτόφωρο είχε μόνο επικοινωνιακό αποτέλεσμα, λοιπόν.
Στα απρόσμενα γρήγορα αντανακλαστικά της δικαιοσύνης πολλοί διάβασαν το κυνήγι της δημοσιότητας από τη μεριά του άλλοτε παρουσιαστή και πλέον υποψήφιου βουλευτή με την Ελληνική Λύση Φ. Καμπούρη, λίγο πριν τις κάλπες.
