Γιατί η βαθύτερη εικόνα του σύμπαντος είναι σπουδαία για την ιστορία της ανθρωπότητας
Μέσα από τον φακό του επαναστατικά εξελιγμένου τηλεσκοπίου James Webb της NASA, που αποτυπώνει με διαύγεια εικόνες από 13 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω, πρόκειται να βρεθούν απαντήσεις σε ερωτήματα που ούτε καν γνωρίζαμε.
- 12 ΙΟΥΛ 2022
«Σήμερα είναι μια ιστορική μέρα», ανήγγειλε ο Joe Biden, αδυνατώντας να κρύψει τη χαρά του. Μπροστά σε πλήθος δημοσιογράφων, με ταυτόχρονη τηλεοπτική μετάδοση, έγινε η παρουσίαση του πρώτου καρέ από το καινούργιο διαστημικό τηλεσκόπιο αιχμής, το οποίο βρίσκεται σε τροχιά 1,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα πάνω από τον πλανήτη Γη, ύστερα από ταξίδι έξι μηνών: ο φακός του συνέλαβε την πιο λεπτομερή εικόνα του πρώιμου διαστήματος μέχρι τώρα. Και αυτό είναι μόνο οι αρχή, όπως επεσήμαναν όλοι οι ομιλητές στη συνέντευξη Τύπου.
«Τη δεκαετία του 1990, με το τηλεσκόπιο Hubble, μπορέσαμε να δούμε τα αστέρια απρόσκοπτα από την ατμόσφαιρα της Γης και να καταλάβουμε το σύμπαν με τρόπους που ούτε καν φανταζόμασταν», ανέφερε η Kamala Harris, που υπηρετεί ως αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, «τώρα, γυρίζουμε σελίδα στη μελέτη του σύμπαντος: το τηλεσκόπιο James Webb μάς επιτρέπει να δούμε βαθύτερα στο διάστημα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, με εντυπωσιακή διαύγεια».
Τι σημαίνει πρακτικά αυτό; Στο κοινό μάτι, η έγχρωμη φωτογραφία που εμφανίστηκε στην οθόνη του Λευκού Οίκου και στα κανάλια της NASA, κάνοντας στη συνέχεια τον γύρο στα ειδησεογραφικά μέσα όλου του κόσμου, δεν μοιάζει παρά με ένα ακόμη αποστομωτικό καρέ από το ατελείωτο σύμπαν που μας περιβάλλει. Δεν είναι τόσο η διαύγεια αυτής της μεμονωμένης εικόνας που εκπλήσσει, όσο οι νέες δυνατότητες που έχουμε πλέον στα χέρια μας ως ανθρώπινο είδος.
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο επικεφαλής από την ομάδα της NASA, Bill Nelson, «πρόκειται να βρούμε απαντήσεις σε ερωτήματα που ούτε καν γνωρίζαμε».
Τι πρόκειται να αποκαλύψει το τηλεσκόπιο James Webb
Η εικόνα με την κωδική ονομασία SMACS 0723 αποτελεί μονάχα την πρώτη γεύση: πρόκειται ουσιαστικά για μια συρραφή πολλαπλών καρέ σε διαφορετικά μήκη κύματος, στο οποίο φαίνεται η τρομερά αναβαθμισμένη ευκρίνεια που διαθέτει, σε σχέση με τον προκάτοχό του.
Το καινούργιο διαστημικό εργαλείο των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων, για το οποίο συνεργάστηκαν επίλεκτοι επιστήμονες της αστροφυσικής και της μηχανικής από το Διαστημικό Κέντρο Καναδά και Ευρώπης, εστιάζει στο υπέρυθρο ηλεκτρομαγνητικό φάσμα. Έχει δηλαδή βαρυτικό φακό. Έτσι, δεν εμποδίζεται από τα συσσωρευμένα νέφη διαστημικής σκόνης.
Λίγο καιρό πριν, το επαναστατικό τηλεσκόπιο έφτασε στον προορισμό του, όπου και θα παραμείνει: μια ζώνη μεταξύ Γης και Ήλιου, όπου οι βαρυτικές δυνάμεις εξισορροπούνται και τα σώματα παραμένουν σχετικά ακίνητα, χωρίς να απαιτείται ενέργεια. Από εκεί θα τροφοδοτεί τα κέντρα της NASA με υλικό, δίνοντας απαντήσεις για την κοσμολογία αλλά και την ίδια τη ζωή.
Πώς φτάνουμε στις απαρχές της ιστορίας, όταν οι φωτογραφίες θα είναι τωρινές; Πολύ απλό: το φως ταξιδεύει με 186.000 χλμ. το δευτερόλεπτο, οπότε οι μυριάδες κουκίδες που αποτυπώνονται στο υπερσύγχρονο σύστημα του James Webb από τα βάθη του σύμπαντος και των γαλαξιών, δεν είναι παρά εικόνα του απώτερου παρελθόντος. Συγκεκριμένα, το νέο διαστημικό εργαλείο έχει τη δυνατότητα να «κοιτάξει» πάνω από 13 δισεκατομμύρια χρόνια πίσω – ναι, δισεκατομμύρια. Και εφόσον το σύμπαν μετράει 13,8 δισεκατομμύρια χρόνια ζωής από το Big Bang, αυτές οι εικόνες ταξιδεύουν μερικά εκατομμύρια χρόνια μετά την κοσμογονική έκρηξη, όταν διαμορφώνονταν δηλαδή οι γαλαξίες.
Σύμφωνα με τις δηλώσεις της NASA, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα είναι ένα «γιγάντιο άλμα προς τα μπροστά για την κατανόηση της προέλευσής μας», εφόσον πρόκειται να εξετάσει κάθε περίοδο της κοσμικής ιστορίας – από τη μεγάλη έκρηξη και τον σχηματισμό των πλανητικών σωμάτων, μέχρι το ηλιακό σύστημα της Γης.
Και δεν είναι το μόνο δώρο από τα κάτοπτρα του James Webb για την ανθρωπότητα: μέσα από την πρωτοφανή διαύγεια της υπεριώδους όρασης που διαθέτει, οι ερευνητές είναι πλέον σε θέση να γνωρίζουν τη χημική σύσταση στις ατμόσφαιρες γύρω από τους πλανήτες, εντοπίζοντας εάν κάποιος από αυτούς είναι κατοικίσιμος πλανήτης. Εξού και η εμφατική ρήση του Joe Biden για τις απίστευτες πιθανότητες που ανοίγονται μπροστά μας. Η ώρα της μετοίκησης φαίνεται πλέον στο βάθος.
