Γιατί οι συσκευασίες των προϊόντων στα super market γίνονται όλο και μικρότερες

Πόσο νόμιμη είναι η συγκεκριμένη διαδικασία, σε ποιες κατηγορίες προϊόντων έχει παρατηρηθεί το φαινόμενο του shrinkflation (όπως το έχουν ονομάσει οι Αμερικανοί) και τι μπορούν να κάνουν οι καταναλωτές εάν παρατηρήσουν μικρότερες συσκευασίες στα ράφια των super market;

Γιατί οι εταιρείες συρρικνώνουν τις συσκευασίες

Αρχικά ας δούμε τι σημαίνει ο όρος shrinkflation που χρησιμοποιείται όλο και πιο συχνά τόσο στις αγορές των ΗΠΑ και της Ευρώπης όσο και σε εκείνες της Ασίας. Η λέξη προέκυψε μετά την ένωση της λέξης shrink (συρρίκνωση) και inflation (πληθωρισμός).

Μπορεί εξαιτίας του πληθωρισμού που μαστίζει τις παγκόσμιες αγορές τους τελευταίους μήνες, οι εταιρείες να έχουν προβεί σε αυτή τη λύση για να απορροφήσουν τις επιπτώσεις του, ωστόσο, πρόκειται για ένα φαινόμενο που παρατηρείται έντονα εδώ και τουλάχιστον μία δεκαετία.

Η περίπτωση της Τoblerone είναι χαρακτηριστική. Το story έχει ως εξής: το 2010 και εν μέσω παγκόσμιας κρίσης, η εταιρεία Kraft αποφάσισε να μειώσει το βάρος της διάσημης σοκολάτας από 200 γραμμάρια σε 170. Σε μια οποιαδήποτε σοκολάτα, η διαφορά αυτή δε θα ήταν φανερή στο γυμνό μάτι. Εξαιτίας, όμως, της χαρακτηριστικής της εικόνας με τα σοκολατένια βουνά, η μείωση της ποσότητας έκανε μπαμ.

Το κενό μεταξύ των εξογκωμάτων μεγάλωσε και τα σοκολατένια βουνά μειώθηκαν συνολικά κατά δύο. Με το που κυκλοφόρησαν οι νέες συσκευασίες, οι καταναλωτές διαμαρτυρήθηκαν έντονα και ζήτησαν από την εταιρεία να επαναφέρει το προηγούμενο σχήμα.

Κάτι που τελικά όχι απλά δεν έκανε, αλλά έξι χρόνια αργότερα, η Mondelez International η οποία παράγει τη σοκολάτα για το βρετανικό καταναλωτικό κοινό, τη μείωσε από 170 γραμμάρια σε 150. Ακόμα λιγότερα βουναλάκια δηλαδή.

Με τον πληθωρισμό να καλπάζει παγκοσμίως (μόνο στις ΗΠΑ τον περασμένο Μάιο έφτασε το 8,6% πιάνοντας το πιο υψηλό νούμερο των τελευταίων 40 ετών) αρκετές εταιρείες αποφάσισαν να ακολουθήσουν το παράδειγμα της σοκολατοβιομηχανίας και να μειώσουν τα χαρτομάντιλα, τα σαπούνια, τα γιαούρτια ακόμη και τα snacks που συμπεριλαμβάνονται σε μια συσκευασία.

Όπως εξηγεί ο Edgar Dworsky, συνήγορος καταναλωτών και πρώην γενικός εισαγγελέας στη Μασαχουσέτη ο οποίος ασχολείται με το shrinkflation εδώ και δεκαετίες, το φαινόμενο συμβαίνει καθώς οι εταιρίες γνωρίζουν πως οι καταναλωτές παρατηρούν τις αυξήσεις τιμών, αλλά δε θα παρακολουθούν τόσο διεξοδικά τι συμβαίνει με το καθαρό βάρος και τις μικρές λεπτομέρειες, όπως τον αριθμό των φύλλων ενός ρολού χαρτιού υγείας.

«Οι εταιρείες, μάλιστα, μπορούν επίσης να χρησιμοποιήσουν κόλπα για να τραβήξουν την προσοχή τους από τη μείωση του μεγέθους, βάζοντας νέες φωτεινές ετικέτες τα οποία τραβούν τα βλέμματα των αγοραστών» προσθέτει.

Πώς μπορούν να προστατευτούν οι καταναλωτές

Όπως εξηγούν οι ειδικοί επί του θέματος, η συγκεκριμένη κίνηση των εταιριών μπορεί να είναι κατά κάποιο τρόπο ανήθικη αλλά δεν είναι παράνομη.

Τι μπορούν να κάνουν, όμως, οι καταναλωτές για να προστατευτούν και να εξαπατώνται στις αγορές τους; Το πιο σημαντικό απ’ όλα είναι, σύμφωνα με τους ίδιους, να είναι προσεκτικοί με το τι αγοράζουν αλλά και το πόσο ζυγίζουν τα προϊόντα που βρίσκονται στις συσκευασίες.

Σημαντικό είναι, λοιπόν, να διαβάζουν προσεκτικά τις ετικέτες των προϊόντων και να αναγάγουν την τιμή τους ανά κιλό. Σε μερικές περιπτώσεις, όμως, ούτε αυτό είναι αρκετό. Και αναφερόμαστε σε αυτές των νωπών κρεάτων: Οι καταναλωτές, λοιπόν, εκεί οφείλουν να ενημερωθούν πέρα από το βάρος (το οποίο μπορεί να είναι αυξημένο εξαιτίας του νερού ή των συντηρητικών) για τη σύνθεση των προϊόντων.

Όλη αυτή η διαδικασία δεν είναι καθόλου εύκολη. Κι αυτό γιατί σε ορισμένες συσκευασίες προϊόντων, όπως για παράδειγμα σε εκείνες των χαρτομάντιλων, μπορεί οι εταιρείες να μην προχωρούν στη μείωση του αριθμού των τεμαχίων που βρίσκονται μέσα στη συσκευασία αλλά στη μείωση του πάχους.

Η αναγνώριση, όμως, ενός φαινομένου το οποίο αρχίζει να γίνεται όλο και περισσότερο αντιληπτό στα μάτια των καταναλωτών, είναι μια καλή αρχή.