Γιατί πληρώνουμε τόσο ακριβά το ηλεκτρικό ρεύμα στην Ελλάδα
- 7 ΑΠΡ 2022
Χαρακτηριστικό είναι πως, σύμφωνα τα στοιχεία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας, η χονδρική τιμή ηλεκτρικού ρεύματος σχεδόν αυξήθηκε πλέον του 50% συγκριτικά με εκείνη του Σεπτεμβρίου του 2021, φτάνοντας από τα 134,73 ευρώ, στα 227,3 τον περασμένο Ιανουάριο.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος που φτάνουν στον καταναλωτή να είναι πολύ πιο αυξημένοι σε σχέση με εκείνους των προηγούμενων χρόνων. Η κυβέρνηση, προκειμένου να κόψει τη φορά του κύματος ακρίβειας, θέσπισε μια σειρά από μέτρα ελάφρυνσης και επιδότησης ηλεκτρικής ενέργειας για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις. Ποιοι είναι, όμως, οι λόγοι για τους οποίους η ηλεκτρική ενέργεια αυξήθηκε τόσο πολύ στην Ελλάδα και γιατί το ελληνικό κράτος φέρει τις δικές του ευθύνες για το αδιέξοδο στο οποίο έχει βρεθεί;
Η ακραία άνοδος της τιμής του φυσικού αερίου
Το κύμα ακρίβειας στο ηλεκτρικό ρεύμα ήταν κάτι για το οποίο γνωρίζαμε από τα τέλη του περασμένου καλοκαιριού. Τότε έκαναν την εμφάνισή τους διάφορα δημοσιεύματα που μιλούσαν για ακραίες αυξήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια, που οφείλονταν κυρίως στην ταχεία άνοδο της τιμής του πετρελαίου και του φυσικού αερίου στην παγκόσμια αγορά. Οι λόγοι για τους οποίους οι τιμές των καυσίμων τραβούσαν την ανηφόρα εκείνη την περίοδο είχαν να κάνουν κυρίως με την αύξηση του πληθωρισμού και την επιστροφή στην κανονικότητα, μετά από ενάμιση χρόνο παγκοσμίου lockdown.
Τα πράγματα, όμως, άρχιζαν να ξεφεύγουν ύστερα από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η Ρωσία, όπως είχαμε γράψει και παλιότερα, αποτελεί μία από τις κυρίαρχες χώρες στον παγκόσμιο ενεργειακό χάρτη και αυτές που ρυθμίζουν τις τιμές στην αγορά. Οι πρώτες ειδήσεις για ενεργειακό εμπάργκο της Ευρώπης στη Ρωσία έκαναν τις αγορές να αυξήσουν ραγδαία την τιμή του φυσικού αερίου και του πετρελαίου παγκοσμίως.
Χαρακτηριστικό της αλματώδης αύξησης στην τιμή του φυσικού αερίου είναι ότι τον Αύγουστο του 2020 έφτανε μόλις 5 ευρώ/MWh, ενώ στις αρχές του 2022 άγγιξε ακόμη και τα 120 ευρώ/Mwh. Με απλά λόγια: 24(!) φορές πάνω. Η Ελλάδα είναι μία από τις χώρες που επηρεάστηκε άμεσα από τις παγκόσμιες εξελίξεις και τις ανατιμήσεις στα καύσιμα. Για ποιο λόγο συνέβη αυτό και πώς μπορεί να βγει από αυτόν τον σκόπελο;
Η εξάρτηση της Ελλάδας από τις εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας
Η Ελλάδα στηρίζεται για την παραγωγή ηλεκτρισμού στα εισαγόμενα καύσιμα και δη στα ρωσικά εισαγόμενα καύσιμα. Σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του οίκου Moody’s, η χώρα μας εισάγει το 82% της ενέργειας που καταναλώνει, ενώ το 39% του φυσικού αερίου και το 26% του πετρελαίου έρχεται από τη Ρωσία. Την ίδια ώρα, κατά την έρευνα του διαΝΕΟνις, η παραγωγή ρεύματος από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στη χώρα παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα (2,3% η αιολική ενέργεια και 2,6% η ηλιακή).
Η εξάρτηση αυτή οδήγησε σε ακραία άνοδο των τιμών των λογαριασμών του ηλεκτρικού ρεύματος, με τους παρόχους ηλεκτρικής ενέργειας, μάλιστα, σε πολλές περιπτώσεις, όπως αποκάλυψε με άρθρο της η Καθημερινή, να αλλάζουν μονομερώς τα τιμολόγια και να τα μετατρέπουν από σταθερά σε κυμαινόμενα χωρίς πρότερη ενημέρωση των καταναλωτών. Αυτή είναι μία κίνηση που μπορεί να αντιβαίνει τον κώδικα προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας, ωστόσο, έγινε με την αιτιολογία πως η ενεργειακή κρίση που έχει ξεσπάσει καθιστούσε τα σταθερά τιμολόγια, ζημιογόνα.
Στην προσπάθεια να ανακοπεί αυτό το κύμα ακρίβειας στο ηλεκτρικό ρεύμα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε την παράταση της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ για δύο ακόμη χρόνια και παράλληλα την αύξηση της εξόρυξης του λιγνίτη κατά 50%, προκειμένου να μειωθεί άμεσα η εξάρτηση από το φυσικό αέριο. Η κίνηση αυτή αντιβαίνει στον σχεδιασμό του ελληνικού κράτους για μετάβαση στην πράσινη ενέργεια και απεμπλοκή από τον λιγνίτη, εξαιτίας του οποίου η Ελλάδα πληρώνει ετησίως αρκετά εκατομμύρια ευρώ σε πρόστιμα στην ΕΕ εξαιτίας των επιβλαβών περιβαλλοντικών ρύπων που παράγει.
Η Ευρώπη μέχρι στιγμής δεν έχει λάβει ξεκάθαρη θέση για το ενεργειακό εμπάργκο στη Ρωσία. Όπως εξηγούν αναλυτές, η θέσπιση ενός τέτοιου μέτρου αναμένεται να προκαλέσει τεράστια ύφεση στην παγκόσμια οικονομία. Το πρόβλημα, ίσως, ενταθεί ακόμη περισσότερο, με την εκτεταμένη χρήση των air condition.
