iStock
EXPLAINED

Γιατί θεωρείται γρουσούζικη η Παρασκευή και 13

Οι προκαταλήψεις, οι δεισιδαιμονίες, ο κακότυχος αριθμός 13, οι Ναΐτες Ιππότες και όλα όσα συνθέτουν την paraskavedekatriaphobia.

Αν και στα μέρη μας, η Τρίτη και 13 είναι η πιο καταραμένη ημέρα της χρονιάς, στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού αλλά και σε πολλές άλλες χώρες του κόσμου, όπως είναι στη Βρετανία, στη Γαλλία, στη Γερμανία και στην Πορτογαλία, η Παρασκευή και 13 θεωρείται γρουσούζικη

Η προέλευσή της συγκεκριμένης κακότυχης ημέρας είναι βρετανική και υπάρχει μάλιστα μία αγγλική λέξη που εκφράζει τον φόβο για αυτήν: η paraskavedekatriaphobia, που αποτελείται από τα συνθετικά «Παρασκευή», «δεκατρία» (13) και «φοβία». 

Στην Πληροφορική υπάρχει επίσης και ένας ιός ονόματι «Παρασκευή και 13», που λέγεται ότι ενεργοποιείται όταν το ημερολόγιο του υπολογιστή δείξει ημέρα Παρασκευή και ημερομηνία 13.

Γιατί όμως οποιαδήποτε Παρασκευή συμπίπτει με τις 13 ενός μήνα κατέληξε ταυτισμένη με τη γρουσουζιά, την κακή τύχη, την κατάρα;

Η ιστορία της Παρασκευής και 13 

Πριν τον 19ο αιώνα, ο αριθμός 13 θεωρούνταν γενικά ως φέρων κακή τύχη. Την ίδια εικόνα είχε και η Παρασκευή, αν και δεν υπήρχε κάποια σχέση μεταξύ των δύο. Η πρώτη αναφορά σε μία “Παρασκευή και 13” έγινε μάλλον στις αρχές του 19ου αιώνα.

Πέρα από τις γραπτές αναφορές, πάντως, πολλές δημοφιλείς ιστορίες υπάρχουν σχετικά με την προέλευση της δεισιδαιμονίας:

  • Ότι η Εύα προσέφερε το μήλο στον Αδάμ κατά ημέρα Παρασκευή (η πεποίθηση ότι ήταν ένα μήλο πιθανότατα προέρχεται από την ομοιότητα της Λατινικής λέξεις malus = «κακό» και malum = «μήλο»).
  • Ο Μυστικός Δείπνος, με ιστορίες ότι ο Ιούδας Ισκαριώτης ήταν ο 13ος καλεσμένος.
  • Η σταύρωση του Ιησού συνέβη την ημέρα Παρασκευή.
  • Παρασκευή έγινε η μεγάλη πλημμύρα της Βίβλου.
  • Παρασκευή και 13 (13 Οκτωβρίου 1307) συντελέστηκε η εξολόθρευση του Τάγματος των Ναϊτών από τον στρατό του βασιλιά Φιλίππου της Γαλλίας.
  • Το 13 σπάει την αρμονία του 12 (12 Θεοί του Ολύμπου, 12 άθλοι του Ηρακλή, 12 φυλές του Ισραήλ, 12 μαθητές του Χριστού, 12 Ιμάμηδες κλπ).
  • Στα Ταρό το 13 σημαίνει θάνατος.
  • Το 13ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης είναι αφιερωμένο στο «θηρίο» και τον «Αντίχριστο».

Τι δεν πρέπει να κάνεις αυτή την ημέρα

Σε πολλές χώρες, η Παρασκευή και 13 θεωρείται ακατάλληλη για μία σειρά δραστηριοτήτων, όπως είναι η γέννηση, ο γάμος, η έναρξη μίας νέας δουλειάς, το ξεκίνημα για ένα νέο ταξίδι, για μία μετακόμιση, ακόμα και για να κόψει κάποιος τα νύχια του.

Στην Ουγγαρία μάλιστα πιστεύουν ότι όταν ένα μωρό γεννηθεί Παρασκευή και 13 μπορεί το κακό να φύγει από πάνω του μόνο αν κάποιος ρίξει λίγο από το αίμα του σε ένα κομμάτι ύφασμα από τα ρούχα του και στη συνέχεια το κάψει, καίγοντας μαζί οποιαδήποτε κατάρα μεταφέρει η μέρα αυτή.