Η ιστορία του ανθρώπου που δεν μπορεί να ξεχάσει

O Βob Petrella είναι παραγωγός. Μένει στο Los Angeles της California και έχει μια σπάνια ικανότητα, ώστε να μπορεί να ανακαλέσει κάθε στιγμή του παρελθόντος. Αυτή την ικανότητα την έχουν άλλα 60 άτομα στον πλανήτη. Όπως το περιγράφει ο ίδιος, “είναι περίπου σαν να έχεις μια χρονομηχανή, όπου μπορείς να επιστρέψεις σε μια συγκεκριμένη μέρα ή περίοδο της ζωής σου και να νιώθεις ότι είσαι εκεί”.

Ο Bob μπορεί να ανακαλέσει χωρίς καμιά προσπάθεια τι συνέβη μια οποιαδήποτε μέρα της ζωής του, ακόμα και αν αυτή ήταν 30 χρόνια πριν. Από το 2000 επιστήμονες προσπαθούν να ερευνήσουν τους λόγους που ο Bob έχει αυτή την ικανότητα και τι είναι αυτό που τον διακρίνει από όλους εμάς τους υπόλοιπους.

Ο ίδιος δείχνει να το απολαμβάνει με διάφορους τρόπους. Όπως τονίζει μάλιστα και ο ίδιος, στην ηλικία των 69 ετών στην οποία βρίσκεται, έχει βιώσει πολλές απώλειες πολύ αγαπημένων του ανθρώπων. Αυτή του όμως η σπάνια ικανότητα κάνει τις απώλειες αυτές πιο εύκολα διαχειρίσιμες. Ο Βοb, βλέπετε, μπορεί να γυρίσει πίσω σε όσα έχει ζήσει με κάθε πιθανή λεπτομέρεια. Επομένως είναι σαν να ξαναζεί όλες εκείνες τις στιγμές που έζησε μαζί τους.

Αν όμως για τον Petrella τα πράγματα είναι πιο εύκολα. Για την Rebecca Sharrock που έχει την ίδια ικανότητα, τα πράγματα είναι πολύ δυσκολότερα. Όπως τονίζει η ίδια στο BBC Future, ‘Όταν θυμάμαι ένα περιστατικό που συνέβη όταν ήμουν για παράδειγμα τριών ετών, η συναισθηματική μου αντίδραση σε αυτό είναι σαν τρίχρονου ακόμα και αν το μυαλό μου έχει πια ωριμάσει. Αυτό μου δημιουργεί πολύ έντονα στρες και φυσικά μπέρδεμα”.

Τόσο η Rebecca όσο και ο Bob έχουν διαγνωστεί με HSAM (Highly Superior Autobiographical Memory), όπως ορίστηκε αυτό το νευρολογικό φαινόμενο (γιατί δεν μπορείς ακριβώς να το ονομάσεις πάθηση ούτε όμως και ικανότητα) μόλις το 2014. Ωστόσο, ελάχιστα μπορούμε να καταλάβουμε και τους λόγους και τη λειτουργία αυτού του φαινομένου σε όσους το μοιράζονται. Εξάλλου ο ελάχιστος αριθμός των ανθρώπων που έχουν διαγνωστεί με HSAM δεν βοηθάει καθόλου προς την καλύτερη κατανόησή του.

Αυτό που είναι βέβαιο είναι ότι, παρά τα άλματα που έχει κάνει η γνωσιακή επιστήμη τα τελευταία χρόνια, το συντριπτικά μεγαλύτερο μέρος του εγκεφάλου παραμένει ανεξερεύνητο. Μια θεωρία, που δεν έχει καθόλου αποδειχτεί, λέει πως όλοι κρατάμε τέτοιες πληροφορίες στο κεφάλι μας. Αυτοί οι άνθρωποι, ωστόσο, έχουν κάποιον τρόπο να έχουν πρόσβαση στα δεδομένα αυτά.

Σε κάθε περίπτωση η μνήμη είναι η μάλλον σημαντικότερη νοητική διαδικασία που αποτελεί προϋπόθεση για την αντίληψη, ενώ συνδέεται με τη συνείδησή μας. Εμείς, όσοι δεν έχουμε διαγνωστεί με HSAM μπορεί να πούμε με μεγάλη βεβαιότητα ότι όσα θυμόμαστε σε  συνδυασμό με όσα ξεχνάμε και όσα ξεχνάμε ότι θυμόμαστε είναι ουσιαστικά ό,τι σημαντικότερο έχουμε σε αυτό το σύντομο πέρασμά μας από αυτό το άπειρο αλλά πεπερασμένο σύμπαν.

***

Μην ξεχνάς! Αν κι εσύ δεν έχεις βγει ακόμα από το μυαλό του John Malkovich, άκου το POP για τις Δύσκολες Ώρες με καλεσμένο τον ίδιο τον θρυλικό ηθοποιό.