Η άσκηση ισορροπίας που δείχνει εάν διατρέχεις άμεσα κίνδυνο θανάτου
Μπορείς να σταθείς στο ένα σου πόδι για 10 δευτερόλεπτα; Μια μακρόχρονη έρευνα που μόλις ολοκληρώθηκε, επιβεβαιώνει ότι η ισορροπία είναι ζήτημα ζωής και θανάτου.
- 2 ΝΟΕ 2022
Το παν είναι η ισορροπία στη ζωή – και όχι μόνο με τη μεταφορική έννοια. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο δεύτερος συνηθέστερος λόγος για επιθανάτιο ατύχημα είναι το πέσιμο (684.000 περιπτώσεις ετησίως), παραπέμποντας στο γνωστό ελληνικό ρητό. Φυσικά, δεν ευθύνεται αποκλειστικά η ελλειμματική ισορροπία για τα μοιραία ατυχήματα από πέσιμο, αλλά κρατάει ένα σεβαστό ποσοστό στην εξίσωση. Και το σημαντικότερο, κανείς δεν δίνει την απαραίτητη προσοχή.
Συγκεκριμένα, έχει παρατηρηθεί ότι το ανθρώπινο σώμα, από μια στιγμή και έπειτα, χάνει σταδιακά την αίσθηση της ισορροπίας. Στην αρχή, η διαφορά δεν είναι διακριτή, είναι ανεπαίσθητη και αφορά καθημερινές συνήθειες – κάθεσαι πριν δέσεις τα κορδόνια, σταματάς να χορεύεις κοκ.
Για τον George Locker, που είναι επαγγελματίας στο τάι τσι και συγγραφέας του Falling Is Not An Option, η κρίσιμη ηλικία είναι τα 45 ώστε να προνοήσεις: «Σε εκείνη την ηλικία, τα σώματα αρχίζουν να χάνουν τους μύες γύρω από τους γλουτούς, έτσι που τα πόδια λεπταίνουν ενώ το λίπος αυξάνεται πάνω από τη μέση», δήλωσε στη Guardian.
Είναι μόνο θέμα μυικής κατάστασης η ισορροπία; Όχι ακριβώς. Πρόκειται παραδόξως για ένα από τα πιο σύνθετα κεφάλαια της ανθρώπινης κινησιολογίας, αφού η ισορροπία δεν είναι έμφυτη ικανότητα, αλλά μαθαίνεται με έμφυτο τρόπο, αντίστοιχα με το ποδήλατο: το σώμα πρέπει να ανακαλύψει τον τρόπο να συγχρονίζει αρκετά διαφορετικά συστήματα την ίδια στιγμή, από μύες, νεύρα και την όραση μέχρι τον λαβύρινθο, που είναι το όργανο με τη βασική ευθύνη για την ισορροπία του σώματος. Πρακτικά, η ισορροπία είναι το αποτέλεσμα της αυθόρμητης αντίστασης στην ανισορροπία.
Μέσα σε αυτό την πολυδαίδαλη αλλά τόσο δεδομένη γραμμή λειτουργίας του σώματος, λοιπόν, κάποια στιγμή, κάποιο όργανο απορρυθμίζεται και χάνεται σταδιακά η αποτελεσματικότητα του σώματος να διαχειρίζεται το βάρος και τον όγκο του. Και αποδεδειγμένα, πλέον, αυτή η απώλεια συνδέεται άμεσα με προβλήματα υγείας, όπως και το προσδόκιμο ζωής.
Η απλή άσκηση και η έρευνα
Σε μια έρευνα που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο British Journal of Sports Medicine, οι ερευνητές μελέτησαν τη σχέση ανάμεσα στο προσδόκιμο ζωής και μια πολύ απλή άσκηση ισορροπίας: ανάμεσα σε διάφορα τεστ υγείας, από τους συμμετέχοντες ζητήθηκε να σταθούν για 10 δευτερόλεπτα στο ένα πόδι, κρατώντας το άλλο σε ορθή γωνία.
Στην έρευνα συμμετείχαν συνολικά 1702 άτομα, μεταξύ 51 και 75 ετών, τα οποία ήταν υπό ιατρική και φυσικοθεραπευτική παρακολούθηση για 12 χρόνια. Το πόρισμα έδειξε ότι η αδυναμία ολοκλήρωσης αυτής της απλής άσκησης συνδέεται με διπλάσιο κίνδυνο θανάτου. Συγκεκριμένα, σε όσους έδωσαν τρεις ευκαιρίες και πάλι απέτυχαν, το ρίσκο θανάτου ανεβαίνει στο 84%.
Τα 10 δευτερόλεπτα είναι σαν την οριακή γραμμή που εκπέμπει μηνύματα SOS, λοιπόν. Αλλά, μέχρι εκείνο το σημείο, το σώμα έχει χάσει πολλές ευκαιρίες ανάκαμψης της ικανότητας ισορροπίας.
Τι μπορείς να κάνεις
Όπως επισημαίνει ο George Locker στη Guardian, υπάρχει μια κρίσιμη διευκρίνιση που πρέπει να γίνει για να τεστάρεις την ισορροπία: κάντο σε κανονικές συνθήκες και όχι σε ιδανικές. «Το να περπατάς σε επίπεδη επιφάνεια, δε σημαίνει ότι προπονείς την ευστάθειά σου». Το ίδιο ισχύει και με την άσκηση που έκαναν στην έρευνα που αναφέραμε.
«Σε γενικές γραμμές, όταν το πόδι είναι ίσιο, το σώμα στηρίζεται στη σκελετοδομή, όχι στους ορθοστατικούς μύες». Γι’ αυτό και ο έμπειρος εκπαιδευτής δεν ασπάζεται τις απλοϊκές συμβουλές που κυκλοφορούν για την τρίτη ηλικία, όπως να στέκεται το άτομο στο ένα πόδι όσο πλένει τα δόντια του.
Από την άλλη, «η μέση ηλικία είναι η κατάλληλη περίοδος για να επιλέγετε αυτά που ονομάζω αθλήματα με λυγισμένα γόνατα, όπως σκι, πατινάζ στον πάγο, πατινάζ, σερφ», συμβουλεύει ο ίδιος.
