Η γιορτή του έρωτα κρατά από την αρχαιότητα
Τα Θεογάμια, ο Γαμηλίων και τα Λουπερκάλια. Άλλη μια απόδειξη πως στον αρχαίο κόσμο ήξεραν να γιορτάζουν τον έρωτα.
- 14 ΦΕΒ 2024
Η 14η Φεβρουαρίου κάθε χρόνο είναι αφιερωμένη στους ερωτευμένους. Η ιστορία της γιορτής του Αγίου Βαλεντίνου ξεκινά από τη Ρώμη του ύστερου Μεσαίωνα και έχει έντονες χριστιανικές και παγανιστικές αναφορές. Ο έρωτας, όμως, και η γονιμότητα γιορτάζονταν πολύ παλιότερα. Χαρακτηριστικό είναι πως υπάρχουν πάρα πολλές αναφορές που πιστοποιούν πως παρόμοιες επέτειοι υπήρχαν τόσο στην Αρχαία Ελλάδα όσο και στην Αρχαία Ρώμη.
Ποιες ήταν, όμως, οι αρχαίες γιορτές που προϋπήρχαν πριν από εκείνη του Αγίου Βαλεντίνου, ποια περίοδο του έτους λάμβαναν χώρα και για ποιο λόγο πέρασαν στην αφάνεια σταδιακά μέσα στα χρόνια;
Η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου στην Αρχαία Ελλάδα
Άγιος Βαλεντίνος μπορεί στην Αρχαία Ελλάδα να μην υπήρχε, ωστόσο, στη θέση του υπήρχαν άλλες γιορτές και επέτειοι που ήταν αφιερωμένες στον έρωτα και τους ερωτευμένους. Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του μήνα Γαμηλίωνα, ο οποίος αντιστοιχούσε στο σημερινό δεύτερο δεκαπενθήμερο του Ιανουαρίου και το πρώτο του Φεβρουαρίου, υπήρχαν τα Θεογάμια.
Τα Θεογάμια ήταν αρχαίες ελληνικές γιορτές που πραγματοποιούνταν σε όλες τις μεγάλες ελληνικές πόλεις, ήταν αφιερωμένες στη μνήμη των γάμων των Θεών, και κυρίως εκείνου του Δία και της Ήρας. Εκείνη ήταν, μάλιστα, και η περίοδος που λάμβαναν χώρα και οι περισσότεροι γάμοι, με τους νεόνυμφους να κάνουν κοινή θυσία προς τιμήν του θεϊκού ζεύγους. Σε άλλες περιοχές, όπως τη Σάμο, την Κνωσό και τη Σικελία, γίνονταν συμπόσια και πανηγύρια στο όνομά τους.
Αξίζει να σημειωθεί, επίσης, πως οι αρχαίοι Έλληνες έδιναν μεγάλη σημασία στον Έρωτα, στον οποίο είχαν δώσει υπόσταση θεού. Ο φτερωτός θεός της αγάπης, λοιπόν, σύμφωνα με τη μυθολογία, είχε στη φαρέτρα του βέλη. Όταν, λοιπόν, χτυπούσε με τα βέλη του δύο ανθρώπους τότε ερωτεύονταν παράφορα. Ο συγκεκριμένος μύθος είναι, μάλιστα, τόσο ισχυρός που συνεχίζει μέχρι σήμερα να ακούγεται με τη μορφή παροιμίας.
Τι συνέβαινε στην Αρχαία Ρώμη
Ανάλογη γιορτή υπήρχε και στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Συγκεκριμένα, από τις 13 έως τις 15 Φεβρουαρίου, οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τα Λουπερκάλια, προς τιμή του θεού Πάνα. Εκείνοι θυσίαζαν σκυλιά και κατσίκια, ενώ νεαρά αγόρια χτυπούσαν με λωρίδες από δέρμα κατσίκας τις νεαρές κοπέλες για τους μεταδώσουν τη γονιμότητα.
Η γιορτή, ωστόσο, στο πέρασμα των χρόνων έχασε την ισχύ της και τελικά, ύστερα από την επέλαση του χριστιανισμού, η Εκκλησία αποφάσισε να την καταργήσει τον 5ο αιώνα μ.Χ., θεωρώντας την ειδωλολατρική. Στη θέση της, λοιπόν, στις 14 Φεβρουαρίου μπήκε ο εορτασμός της μνήμης του Αγίου Βαλεντίνου, ο οποίος ήταν μάρτυρας της χριστιανικής πίστης από τη Ρώμη. Τώρα, λοιπόν, όσοι γιορτάζουν τη συγκεκριμένη μέρα, θα γνωρίζουν από πού κρατά η σκούφια της.
