Sean Dempsey/Getty Images/Ideal Image
ΙΣΤΟΡΙΑ

Η ιστορία της γάτας που έγινε ήρωας πολέμου

Ο ασπρόμαυρος Simon είναι η μοναδική γάτα από τα 75 συνολικά ζώα, που έχουν τιμηθεί με το μετάλλιο PDSA Dickin για την ανδρεία της σε εμπόλεμη ζώνη, από το 1943 μέχρι σήμερα.

Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος (28 Ιουλίου 1914-11 Νοεμβρίου 1918) ήταν μία από τις πιο πολύνεκρες συρράξεις στην ιστορία. Υπολογίζεται ότι περίπου 10 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη μάχη, ενώ άλλα 10 εκατομμύρια άμαχοι πολίτες πέθαναν από την κατοχή, τους βομβαρδισμούς, την πείνα, τις κακουχίες και τις ασθένειες. Οι απώλειες όμως δεν εξαντλήθηκαν στις ανθρώπινες ζωές. Σκοτώθηκαν επίσης εκατοντάδες εκατομμύρια ζώα – 8 εκατομμύρια ήταν μόνο τα άλογα, τα μουλάρια και τα γαϊδούρια. Φαντάσου δηλαδή για τι τραγικό απολογισμό νεκρών πλασμάτων μιλάμε.

Στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που ξεκίνησε στις 7 Ιουλίου 1937 στην Ασία και την 1 Σεπτεμβρίου 1939 στην Ευρώπη και τελείωσε στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, οι αριθμοί προκαλούν ακόμα μεγαλύτερη φρίκη: εκτιμάται ότι σκοτώθηκαν από 50 έως 85 εκατομμύρια άνθρωποι, γεγονός που τον καθιστά την πιο θανατηφόρα σύγκρουση στην ανθρώπινη ιστορία. Σημαδεύτηκε από τις ρίψεις ατομικών βομβών, τα εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, τις φρικαλεότητες του Αδόλφου Χίτλερ και των Ναζί. Οι ψυχές των ζώων που χάθηκαν είναι ανυπολόγιστες, τόσο εκείνων που υπηρέτησαν στα χαρακώματα, όσο και αυτών που ήταν άμαχος πληθυσμός.  

Εκτός από τα ιπποειδή, τα περιστέρια υπήρξαν οι αφανείς ήρωες και στους δύο πολέμους. Είναι ενδεικτικό ότι σε μεγάλο βαθμό οι επικοινωνίες κατά τον Α’ Παγκόσμιο στηρίχτηκαν στα ταχυδρομικά περιστέρια, ενώ στον Β’ χρησιμοποιήθηκαν γύρω στα 250.000 περιστέρια για τις επικοινωνίες κυρίως μεταξύ της Βρετανίας και της ηπειρωτικής Ευρώπης.

Ωστόσο, οι σκύλοι και οι γάτες είχαν διπλό ρόλο στα χαρακώματα: από τη μία, κάποια από αυτά λειτούργησαν ως η τονωτική ένεση του ηθικού των στρατιωτών και από την άλλη, κάποια άλλα εκπαιδεύτηκαν και υπηρέτησαν καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο πολέμων. Συγκεκριμένα, οι γάτες χρησιμοποιήθηκαν ως επί το πλείστον για την εξουδετέρωση των αρουραίων, αλλά και την ανίχνευση τοξικών αερίων.

Μάλιστα, δύο χρόνια πριν το επίσημο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το 1943 θεσπίστηκε ένα ειδικό μετάλλιο για να τιμήσει την ανδρεία των ζώων και την αφοσίωσή τους στη βρετανική αυτοκρατορία, κατά τη διάρκεια αυτού. Συνολικά από τότε μέχρι σήμερα (καθώς η απονομή του μεταλλίου συνεχίστηκε και με τους πολέμους που δυστυχώς ακολούθησαν), έχουν τιμηθεί με το PDSA Dickin Medal 75 ζώα που συμμετείχαν σε πολεμικές συρράξεις σε όλο τον κόσμο. 

Κατά κύριο λόγο πρόκειται για σκύλους, άλογα και περιστέρια. Στη λίστα όμως υπάρχει το όνομα μίας και μοναδικής γάτας: του Simon, που παρασημοφορήθηκε από το Βρετανικό Βασιλικό Ναυτικό και θάφτηκε με πλήρεις στρατιωτικές τιμές σε Νεκροταφείο Ζώων στο Έσεξ. 

Αυτή είναι η ιστορία του. 

Ο Simon βρέθηκε να περιφέρεται στα ναυπηγεία του Χονγκ Κονγκ τον Μάρτιο του 1948 από τον 17χρονο ναύτη George Hickinbottom, μέλος του πληρώματος της βρετανικής φρεγάτας HMS Amethyst που είχε ρίξει άγκυρα στο λιμάνι της πόλης στα τέλη της δεκαετίας του 1940. 

Τότε, ήταν περίπου ενός έτους, υποσιτισμένος και άρρωστος και ο Hickinbottom τον μετέφερε λαθραία στο πλοίο. Αφού σταδιακά κατάφερε να ανακτήσει τις δυνάμεις του, έγινε πολύ γρήγορα η μασκότ του πληρώματος. Γουργούριζε για χάδια, άφηνε δώρα στα κρεβάτια των ναυτών (τους νεκρούς αρουραίους που σκότωνε) και κοιμόταν αρχικά, στο καπέλο του υποπλοίαρχου Ian Griffiths και αργότερα, σε εκείνο του διαδόχου του, Bernard Skinner. Με τον Skinner, ο Simon έγιναν οι καλύτεροι φίλοι. Μέχρι που τους χώρισε η πρώτη αποστολή που ανατέθηκε στον υποπλοίαρχο. 

Στις 20 Απριλίου του 1949, κατά τη διάρκεια του Κινέζικου Εμφυλίου Πολέμου, ο Skinner κλήθηκε να διασχίσει τον ποταμό Γιανγκ Τσε Γιανγκ, τον μεγαλύτερο της Ασίας και τον τρίτο μεγαλύτερο στον κόσμο και να ταξιδέψει στην πόλη Ναντσίνγκ προκειμένου το HMS Amethyst να αντικαταστήσει το πλοίο υπηρεσίας που βρισκόταν εκεί, το HMS Consort για την προστασία της βρετανικής πρεσβείας. 

Στα μισά του ποταμού όμως, το HMS Amethyst ενεπλάκη στο περιστατικό του Αμέθυστου, όπως έχει μείνει στην ιστορία, όταν ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός, οι ένοπλες δυνάμεις της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας άνοιξαν πυρ κατά της φρεγάτας με ένα πεδινό πυροβόλο όπλο. Μία από τις οβίδες έσκισε την καμπίνα του καπετάνιου, τραυματίζοντας τους Skinner και Simon, που βρίσκονταν εκεί. 

Ο υπολοχαγός πέθανε σχεδόν ακαριαία, ενώ ο γάτος βαριά τραυματισμένος (έφερε πληγές και εγκαύματα σε όλο του το σώμα) μεταφέρθηκε για τις πρώτες βοήθειες από τους επιζώντες του ιατρικού προσωπικού του πλοίου. Κανείς δεν περίμενε ότι θα έβγαζε τη νύχτα. Κι όμως, ο Simon επιβίωσε και μετά από μία μικρή σχετικά περίοδο ανάρρωσης, επέστρεψε στα καθήκοντά του παρά την αδιαφορία που δεχόταν από τον νέο υπολοχαγό John Kerans, ο οποίος δεν τον ήθελε μέσα στα πόδια του. 

Το HMS Amethyst ενώ ήταν αγκυροβολημένο στο ποτάμι, είχε γεμίσει με αρουραίους και ο Simon ανέλαβε τη ζόρικη αποστολή να τους εξαφανίσει. Παράλληλα, η παρουσία του εν πλω γέμιζε με συναισθήματα αγάπης και τρυφερότητας του πληρώματος, αλλά και ελπίδας και αισιοδοξίας, καθώς πέρασε κυριολεκτικά δια πυρός και σιδήρου και ήταν ζωντανός. 

Μετά την απόδραση του πλοίου από τον ποταμό Γιανγκ Τσε Γιανγκ και σε όλη τη διάρκεια του ταξιδιού της επιστροφής πίσω στη Μεγάλη Βρετανία, ο Simon έγινε κάτι σαν διασημότητα. Η ιστορία του έγινε παγκόσμια είδηση μέσα από τις εφημερίδες σε βαθμό που ένας υπολοχαγός, ο Stewart Hett διορίστηκε «αξιωματικός γάτας» για να ασχοληθεί με τον αντικαταστάτη του Simon. Σε κάθε λιμάνι που σταματούσε η πολεμική φρεγάτα, ο Simon αντιμετωπιζόταν ως ήρωας πολέμου. Τέτοια υποδοχή τού έγινε και όταν το HMS Amethyst έπιασε το τελικό του λιμάνι, στο Πλίμουθ τον Νοέμβριο του 1949.

Τότε, ο Simon, όπως όλα τα ζώα που εισέρχονταν στο Ηνωμένο Βασίλειο, έπρεπε να μπουν σε καραντίνα και συνεπώς, οδηγήθηκε απευθείας σε ένα κέντρο ζώων στο Σάρεϊ. Εκεί, όμως, προσβλήθηκε από έναν ιό, και παρά την προσοχή και τη φροντίδα του ιατρικού προσωπικού, πέθανε στις 28 Νοεμβρίου του 1949 από επιπλοκή ιογενούς λοίμωξης. Εκατοντάδες κόσμου, συμπεριλαμβανομένου ολόκληρου του πληρώματος του HMS Amethyst, παρευρέθηκαν στην κηδεία του στο νεκροταφείο ζώων PDSA Ilford στο Ανατολικό Λονδίνο. Η ταφόπλακά του γράφει:

«Εις μνήμην του Simon, που υπηρέτησε στο H.M.S. Amethyst. Γεννήθηκε τον Μάιο του 1948 και πέθανε τον Νοέμβριο του 1949. Του απονεμήθηκε το PDSA’s Dickin Medal τον Αύγουστο του 1949. Καθ’ όλη τη διάρκεια του περιστατικού του Αμέθυστου στον ποταμό Γιανγκ Τσε Γιανγκ, η συμπεριφορά του ήταν υποδειγματική, άξια θαυμασμού και μνείας».