Η κλιματική αλλαγή απειλεί και την τσέπη μας
Πώς και γιατί η υπερθέρμανση του πλανήτη απειλεί την παγκόσμια οικονομία.
- 12 ΦΕΒ 2021
Ο πλανήτης βρίσκεται σε τροχιά υπερθέρμανσης. Άσχετα με τα όσα υποστήριζε ο μέχρι πρότινος Αμερικανός Πρόεδρος Donald Trump και παρότι η αύξηση της θερμοκρασίας δεν είναι κάτι διαχρονικά άγνωστο για τη Γη, σχεδόν το σύνολο του επιστημονικού κόσμου προειδοποιεί: βρισκόμαστε σε τροχιά πρόσκρουσης. Αν οι χειρότερες προβλέψεις επιβεβαιωθούν, ενώ τα αναγκαία μέτρα καθυστερήσουν, τότε δεν είναι καθόλου απίθανο να ζήσουμε σκηνές βγαλμένες από ταινία καταστροφής. Όχι, δεν είναι μόνο ότι θα λιώσουν οι πάγοι. Όλα δείχνουν πως οι οικονομίες των κρατών απειλούνται.
Σίγουρα, το γεγονός πως ο νέος Πλανητάρχης Joe Biden δείχνει αποφασισμένος να διορθώσει όλα τα κακώς κείμενα του προκατόχου του είναι ενθαρρυντικό. Σε κάθε περίπτωση πάντως, ένας κούκος δεν μπορεί να φέρει την Άνοιξη. Θα χρειαστεί συνεννόηση αλλά και συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων μεγάλων αλλά και μικρών δυνάμεων για να συγκρατήσουμε την υπερθέρμανση του πλανήτη. Το 2021 είναι μία κρίσιμη χρονιά, ακόμη πιο κρίσιμη όμως είναι η άνοδος της θερμοκρασίας άνω του ορίου των 1,5 βαθμών Κελσίου, αφού όπως πρόσφατα δήλωσε ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών António Guterres: «Ο πλανήτης βρίσκεται πολύ μακριά από τον στόχο που έθεσε η Συμφωνία του Παρισιού».
Πόσο σημαντική είναι όμως η απόφαση που υπογράφηκε το 2016 αλλά δεν τηρείται με ευλάβεια από τους περισσότερους εμπλεκόμενους; «Σε πολλές περιοχές του πλανήτη, η θερμοκρασία έχει ήδη ξεπεράσει το όριο του 1,5 βαθμού Κελσίου σε σχέση με την εποχή πριν από τη βιομηχανική επανάσταση» σημειώνει σε επίσημη αναφορά της η NASA, για να συνεχίσει: «Περισσότερο από το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πληθυσμού ζει σε μέρη που ήδη η μέση θερμοκρασία έχει ξεπεράσει το συγκεκριμένο όριο. Οι κίνδυνοι της κλιματικής αλλαγής φαίνεται ότι είναι γενικά μεγαλύτεροι για περιοχές με χαμηλό γεωγραφικό πλάτος (σ.σ: πιο κοντά στον Ισημερινό) και για κοινότητες που βρίσκονται σε μειονεκτική οικονομική θέση».
Τα δυσοίωνα στατιστικά
Υπάρχει το θετικό, υπάρχει και το αρνητικό σενάριο. Στην ίδια αναφορά, η διαστημική υπηρεσία των ΗΠΑ αναφέρει ότι αν πιάσουμε τον στόχο ως πλανήτης -κάτι που στην παρούσα φάση μοιάζει μακρινό- αυτό θα σημαίνει πως περίπου 420 εκατομμύρια άνθρωποι θα γλιτώσουν από υπερβολικούς καύσωνες. Το ίδιο περίπου ισχύει για τις ξηρασίες, τις πλημμύρες, την έλλειψη πόσιμου νερού, και, γενικά, σχεδόν κάθε άλλο κλιματικό φαινόμενο.
Βέβαια, πολύ συχνά, όλα αυτά ακούγονται απλά ως στατιστικές που αφορούν κάποιες άλλες περιοχές του πλανήτη. Νούμερα που έχουν να κάνουν με κοινωνίες που βρίσκονται πολύ-πολύ μακριά από εδώ. Εκείνο που αδυνατούμε, πολλές φορές, να αντιληφθούμε είναι ότι η κλιματική αλλαγή μας αφορά όλους και με πολύ περισσότερους τρόπους από ότι αντιλαμβανόμαστε αρχικά. Όπως για παράδειγμα η οικονομία.
Το συγκεκριμένο γράφημα είναι πολύ χαρακτηριστικό. Παρουσιάζει την αλλαγή που θα έρθει στο κατά κεφαλήν Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν (GDP). Ή με άλλα λόγια πόσο πολύ θα αλλάξουν τα οικονομικά μας δεδομένα σε περίπτωση που το όριο του 1,5 βαθμού ξεπεραστεί αγγίζοντας τους 2 βαθμούς Κελσίου, μία αύξηση θερμοκρασίας που θεωρείται ότι σχεδόν σίγουρα θα προκαλέσει παγκόσμιο συναγερμό.
Δυστυχώς, για άλλη μία φορά, οι λιγότερο προηγμένες χώρες του πλανήτη (που τυχαίνει σε μεγάλο βαθμό να βρίσκονται κοντά στον Ισημερινό) φαίνεται να είναι εκείνες που θα πληρώσουν το μάρμαρο. Πιο συγκεκριμένα, στην Υποσαχάρια Αφρικής παρατηρούμε κράτη στα οποία το ΑΕΠ ανά πολίτη θα μειωθεί ακόμα και κατά 1,82%, όπως για παράδειγμα το Τσαντ. Αντίστοιχα, εύπορες οικονομικά χώρες όπως η Νορβηγία, οι οποίες βρίσκονται πολλές χιλιάδες χιλιόμετρα μακριά από τους τροπικούς, δε θα δουν μείωση αλλά αύξηση σε αυτό το μέγεθος.
Όσο για τι θα συμβεί στη μικρή γωνιά του χάρτη που ονομάζεται Ελλάδα; Όπως μπορείς να δεις θα είμαστε από εκείνες τις Ευρωπαϊκές χώρες που θα επηρεαστούν -μαζί με την Πορτογαλία και την Ισπανία- περισσότερο. Μάλιστα, πέρα από τις οικονομικές δυσκολίες που ίσως βιώσουμε, καλό είναι να θυμόμαστε πως τα τελευταία χρόνια οι φυσικές καταστροφές έχουν δείξει τα δόντια τους με τον χειρότερο δυνατό τρόπο, όπως συνέβη στην τραγωδία στο Μάτι Αττικής. Για αυτό, καλό είναι να μην ξεχνάμε πως η κλιματική αλλαγή μας αφορά όλους.
Το όριο του 1,5 Βαθμού Κελσίου αποτελεί έναν άμεσο στόχο, τον οποίο καλούνται να πιάσουν τα κράτη. Σε διαφορετική περίπτωση, οι επιπτώσεις δείχνουν οδυνηρές. Όσο για το τι μπορεί να συμβεί στην περίπτωση που συνεχίσουμε σε αυτούς τους καταστροφικούς ρυθμούς; Μέχρι το 2100, η θερμοκρασία του πλανήτη θα έχει ανέβει κατά 5 βαθμούς Κελσίου. Σε ένα εφιαλτικό σενάριο, όπου οι πάγοι θα λιώσουν και σημαντικές πόλεις του πλανήτη (Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Βενετία) θα βυθιστούν κάτω από τη θάλασσα.
